Leki na zgagę i refluks
Zgaga to jedno z najczęstszych dolegliwości w obrębie układu pokarmowego, objawiające się pieczeniem za mostkiem, kwaśnym posmakiem w ustach, czy uczuciem cofania treści żołądkowej. O tyle, o ile zgaga stanowi objaw to refluks żołądkowo-przełykowy jest czynnościowym zaburzeniem przewodu pokarmowego, polegającym na zarzucaniu treści pokarmowej do przełyku, któremu zwykle towarzysz zgaga. Leki na zgagę i refluks to preparaty, które łagodzą nieprzyjemne pieczenie w przełyku, neutralizując nadmiar kwasu solnego lub hamując jego wydzielanie. Odpowiednio dobrany preparat pozwala na szybkie i skuteczne złagodzenie dolegliwości.
Kiedy warto sięgać po lek na zgagę?
Po leki na refluks znacznie częściej muszą sięgać osoby zmagające się z otyłością, nadwagą, palące papierosy, prowadzące siedzący tryb życia oraz nieprawidłowo odżywiające się. W tym ostatnim aspekcie chodzi głównie o tłuste, pikantne i kwaśne potrawy, a także jedzenie w pośpiechu, dużych porcji, nieregularne posiłki i spożywanie jedzenia tuż przed snem. Wiele schorzeń przewlekłych, m.in. cukrzyca i astma, jak również stosowane leki zaostrzają zgagę. Są to m.in. leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, tabletki antykoncepcyjne, antydepresanty, czy stosowana w nadciśnieniu amlodypina.
Problem refluksu dotyka również niemowląt. Wynika on ze zbyt dużych porcji pokarmu przyjmowanych na raz i niewystarczającej dojrzałości dolnego zwieracza przełyku. Cofanie się treści żołądkowej określane jest w ich przypadku jako ulewanie. Gdy problem jest mocno nasilony, po konsultacji z pediatrą, podaje się maluchowi odpowiedni syrop na refluks, a także wprowadza zmiany w technice karmienia, czy też stosuje się specjalne zagęstniki do mleka.
Lek na zgagę bez recepty ograniczający wydzielanie soków żołądkowych
Najbardziej popularne leki na refluks bez recepty to tzw. inhibitory pompy protonowej (IPP). Ich mechanizm działanie opiera się na nieodwracalnym blokowaniu enzymu adenozynotrifosfatazy, co skutkuje tym, że jony wodorowe nie są wydzielane do światła żołądka i brak jest substratu do produkcji kwasu solnego. Inhibitory pompy protonowej powinny być stosowane na czczo lub 30 minut przed posiłkiem, aby zablokować enzym w momencie, gdy pompa jest nieaktywna. Fizjologicznie jest ona aktywowana podczas posiłku. Na rynku dostępne kapsułki i tabletki na zgagę bez recepty zawierają w swoim składzie pantoprazol, omeprazolu lub esomeprazol w mniejszych niż na receptę opakowaniach. Należy stosować je codziennie przez okres 2 tygodni. Chociaż są to leki, które nadają się do długotrwałego stosowania, bez konsultacji z lekarzem nie należy ich zażywać przewlekle. Ważne jest poznanie przyczyny refluksu i jego skuteczna eliminacja. Inaczej leczenie farmakologiczne będzie mało skuteczne, a z czasem problem może się nasilać i wymagać bardziej złożonego leczenia. Należy również pamiętać, że zgaga może być objawem również innych schorzeń w obrębie układu trawiennego, nie tylko samego refluksu. Wówczas konieczna jest bardziej rozbudowana diagnostyka gastroenterologiczna i odpowiednie leki na układ pokarmowy.
Inne tabletki na zgagę bez recepty, które również ograniczają produkcję soku żołądkowego to antagoniści receptora H2. Blokują one działanie histaminy, która pobudza wydzielanie kwasu w żołądku. Działają one szybciej niż IPP, ale słabiej i krócej. Co więcej, można je przyjmować niezależnie od posiłku i również doraźnie.
Lekarstwo na zgagę zobojętniające sok żołądkowy
Na rynku dostępne są także preparaty na zgagę o działaniu zobojętniającym kwas solny w żołądku. Działają one typowo objawowo, więc sięga się po nie, kiedy pojawi się zgaga. Zawierają one zwykle w swoim składzie wodorowęglany, wodorotlenki lub sole magnezowe i glinowe. Ich działanie opiera się na podwyższeniu pH w żołądku i neutralizacji kwasu solnego. Lek na refluks o działaniu zobojętniającym zawiera w swoim składzie zwykle węglan wapnia, węglan magnezu, wodorowęglan sodu, węglan magnezu i glinu. Ciekawą grupą związków wykorzystywanych w tego typu preparatach są alginiany. Tworzą one barierę mechaniczną, która zapobiega cofaniu się treści żołądkowej do przełyku. Związki te stanowią dobre uzupełnienie składu preparatów o działaniu neutralizującym kwas solny.
Tego typu preparaty na refluks i zgagę dostępne są w formie tabletek do ssania, tabletek do rozgryzania, syropów i saszetek do picia. Dogodna postać sprawia, że zobojętniający środek na refluks bez recepty zawsze można mieć przy sobie i zastosować go w przypadku gdy pojawią się nieprzyjemne dolegliwości, np. po obfitym objedzie.
Wiele osób preferuje syrop na zgagę. Jego konsystencja pozwala powlekać śluzówkę, a zawarte złożone składniki, m.in. dihydroksyglinowo-sodowy węglan, alginianu sodu, wodorowęglan sodu oraz węglan wapnia skutecznie neutralizują kwaśne pH treści żołądkowej, a także łagodzą nie tylko zgagę, ale również inne objawy związane z niestrawnością, m.in. odbijanie. Dlatego też często są stosowane jako leki na niestrawność żołądka.
W leczeniu refluksu nie tylko ważne jest zobojętnianie czy też ograniczanie wydzielania soku żołądkowego, ale również ochrona i regeneracja śluzówki przełyku. Dlatego niektóre saszetki na refluks zawierają w swoim składzie kwas hialuronowy i siarczan chondroityny, które działają osłaniająco na błonę śluzową przełyku oraz polimer, który wykazuje wysoką zdolność przylegania, zapewniając ochronę przed żrącym kwasem żołądkowym.
Zioła na zgagę i odpowiednia dieta
W łagodnych przypadkach, szczególnie przy zgadze sporadycznej lub wywołanej dietą, warto sięgnąć po zioła o działaniu osłaniającym, rozkurczowym i łagodząco-przeciwzapalnym. Ziołowe napary lub preparaty mogą być dobrym uzupełnieniem diety i stylu życia. Ziołowe ekstrakty często stanowią podstawę lub dodatek wielu preparatów normalizujących pracę układu pokarmowego, które pomagają na różnego rodzaju objawy niestrawności, w tym zgagę. Największe znaczenie w łagodzeniu zgagi i refluksu mają:
· Korzeń prawoślazu lekarskiego- zawiera śluzy roślinne, dlatego osłania śluzówkę przełyku i żołądka, a także koi wszelkie podrażnienia powstałe na ich powierzchni.
· Korzeń lukrecji- działa przeciwzapalnie, osłania błonę śluzową, a także wspomaga gojenie się nadżerek.
· Koszyczek rumianku pospolitego- działa przeciwzapalnie, rozkurczowo, wspomaga trawienie i łagodzi podrażnienia.
· Napar z liści lub kwiatu malwy (ślazu dzikiego)- działa osłonowo i łagodzi podrażnienia na śluzówce.
Zioła na refluks, zarówno w formie mieszanek, jak i ekstraktów w postaci tabletek mogą zawierać również składniki normalizujące trawienie, tj. koper włoski, kminek, czy anyż. Zmniejszają one wzdęcia i napięcie powłok brzusznych, a także zapobiegają nadmiernemu ciśnieniu w żołądku, które sprzyja refluksowi. W przypadku osób, które często borykają się ze zgagą po posiłku, warto wprowadzić do codziennej rutyny picie herbatek ziołowych zawierających w swoim składzie wymienione rośliny.
Tabletki na refluks nawet te najlepsze nie pomogą, jeśli w codziennym życiu nie zostaną wprowadzone odpowiednie zmiany. Mowa tutaj o porzuceniu używek, redukcji masy ciała, regularnej aktywności fizycznej, a także odpowiednich modyfikacjach dietetycznych. Należy stawiać na lekkostrawne posiłki, gotowane, duszone, pieczone bez tłuszczu, warzywa niskokwasowe (marchew, dynia, ziemniaki, brokuł), chude mięso (drób, ryby), jaja na miękko, kasze (jaglana, gryczana), ryż, makaron pełnoziarnisty, produkty mleczne fermentowane (jogurt naturalny, kefir), a między posiłkami pić dużo wody niegazowanej. Natomiast lepiej unikać tłustych, smażonych potraw, fast foodów, kawy, czekolady, alkoholu, mocnej herbaty, produktów kwaśnych (cytrusy, soki, pomidory), ostrych przypraw (pieprz, chili, czosnek, cebula), gazowanych i słodkich napojów oraz jedzenia tuż przed snem (ostatni posiłek min. 2–3 godziny przed położeniem się do łóżka).
Lek na refluks bez recepty może działać poprzez ograniczenie wydzielania soku żołądkowego lub zobojętniająco na kwas solny, stanowiący składnik soku żołądkowego. Uzupełniająco w przypadku refluksu można sięgać również po ziołowe preparaty, które wspomogą trawienie i zadziałają powlekająco i regenerująco na śluzówkę przełyku. Mimo dobrej skuteczności tabletki na refluks bez recepty nie będą efektywne, jeśli nie wprowadzi się odpowiednich zmian w diecie oraz stylu życia.