Środki do odkażania ran i skóry

Co zawierają środki do odkażania ran?

Środek do odkażania ran powinien znaleźć się w każdej domowej apteczce. Preparaty o działaniu antyseptycznym wspierają gojenie się ran oraz zabezpieczają ją przed rozwojem zakażenia bakteryjnego lub grzybiczego.  Dostępne w aptece internetowej środki do dezynfekcji rany zawierają:

●        Oktenidynę - można ją stosować na otarcia, rany pooperacyjne i zakażone oraz na błonę śluzową. Oktenidyna jest również bezpieczna dla dzieci i kobiet w ciąży.

●        Polikehsanidyna - preparaty z polikehsanidyną można stosować na rany przewlekłe np. owrzodzenia, odleżyny i stopę cukrzycową oraz na rany po zabiegach chirurgicznych.

●        Podchloryny - środek do dezynfekcji ran z podchlorynem jest szczególnie polecany w przypadku ran z martwicą oraz ran zakażonych.

●        Chlorheksydyna - można ją stosować na rany powierzchowne i drobne otarcia.

●        Jodopowidon - środek do odkażania skóry z jodopowidonem jest stosowany w szpitalach przed zabiegami chirurgicznymi. Tego typu preparat należy stosować przez krótki czas. Kobiety w ciąży i osoby z chorobami tarczycy powinny unikać preparatów z jodopowidonem.

●        Jony srebra – srebro może być stosowane na rany zakażone. Ponadto, jony srebra najczęściej są wbudowane w opatrunki na rany, aby zmniejszyć ryzyko rozwoju zakażeń.

Niektóre preparaty do odkażania ran zawierają 0,1% roztwór mleczanu etakrydyny (Rivanol), który należy do antyseptyków starszej generacji. Obecnie Rivanol nie jest zalecany, ze względu na niską skuteczność w zwalczaniu zakażeń. Dodatkowo, preparaty do dezynfekcji ran z wodą utlenioną nie są polecane do ran głębokich i o większej powierzchni, ponieważ mogą spowalniać gojenie się skóry. Środki zawierające alkohol lub jego pochodne można stosować na otarcia oraz sprawdzą się do oczyszczenia powierzchni lub narzędzi.

Środki do odkażania ran - w jakiej postaci występują?

Antyseptyczne spraye i płyny na rany sprawdzą się jako podstawowe środki do odkażania ran pooperacyjnych, przewlekłych i zakażonych. Ze względu na łatwą aplikację, preparaty o działaniu przeciwbakteryjnym należy stosować bezpośrednio na ranę. Preparaty do odkażania ran ze srebrem mogą występować w postaci płynu, maści oraz być częścią specjalistycznych opatrunków np. piankowy lub hydrożelowy plaster na rany. 

Jaki wybrać środek do odkażania ran?

Wybór i postać antyseptyku powinna być dostosowana do potrzeb pacjenta, a także do wielkości i rodzaju rany. W przypadku ran zakażonych, przewlekłych lub z występującą martwicą niezbędne jest zastosowanie odpowiednich antyseptyków o szerokim działaniu antybakteryjnym. Podczas wyboru odpowiedniego środka do odkażania ran warto również zwrócić uwagę na wiek pacjenta i jego stan zdrowia. Często kobiety w ciąży i dzieci mają specjalne wymagania dotyczące stosowania odpowiedniego antyseptyku. Należy także zwrócić uwagę na pojawiające się podrażnienia lub alergie po zastosowaniu preparatu do dezynfekcji ran.

Inne preparaty do odkażania skóry i wspomagające gojenie ran w postaci maści

Większość preparatów na rany w postaci maści wspiera proces regeneracji naskórka i zmniejsza ryzyko zakażeń. Zwykle zawierają one również substancje o łagodnym działaniu antyseptycznym, dlatego nie należy ich stosować samodzielnie bez wcześniejszej dezynfekcji rany. Co więcej, maści należy stosować tylko na rany powierzchowne, o małym rozmiarze.

Żele na rany z polimerami tworzą na jej powierzchni specjalną powłokę, która utrzymuje prawidłowe, wilgotne środowisko do regeneracji tkanek i uszkodzonej skóry oraz zapobiega przed wnikaniem drobnoustrojów. Na szczególną uwagę zasługują preparaty wspomagające gojenie się ran z propolisem lub miodem manuka. Obydwa składniki działają przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie oraz wspierają procesy odbudowy naskórka. Wiele preparatów na rany zawiera także dekspantenol i alantoinę, które nie mają działania przeciwbakteryjnego, ale zmniejszają zaczerwienienie oraz podrażnienia. Maści mogą także być wzbogacone o wyciągi roślinne z nagietka, arniki, kasztanowca które wspierają prawidłowe krążenie oraz zmniejszają widoczność siniaków i krwiaków. Preparaty z cynkiem mają łagodne właściwości antyseptyczne i można je stosować na odparzenia.

Szczególną ostrożność należy zachować przed aplikacją maści z antybiotykami. Takiego preparatu nie należy stosować samodzielnie, bez konsultacji z lekarzem.

Jak stosować środki do dezynfekcji ran?

Dezynfekcja rany powinna się odbywać podczas każdej wymiany opatrunku. Przed rozpoczęciem tego procesu należy pamiętać o zaopatrzeniu się w odpowiednie materiały opatrunkowe. W pierwszej kolejności preparat do odkażania ran należy zaaplikować bezpośrednio na ranę. Zazwyczaj zaleca się, aby odczekać od 15-30 min, aż środek zadziała. Proces ten można powtórzyć dwukrotnie, zgodnie z zaleceniami producenta. Następnie na ranę można założyć gazy opatrunkowe lub specjalistyczny opatrunek, który należy dobrać w zależności od rodzaju rany. Niekiedy tego typu opatrunki należy zabezpieczyć odpowiednimi materiałami tj. bandaże opatrunkowe, plastry lub folie ochronne. Niekiedy, w przypadku krwawienia niezbędne będzie zabezpieczenie rany z wykorzystaniem pasków do zamykania ran.

Preparaty antyseptyczne są bardzo ważne w procesie zaopatrywania i gojenia rany. Chronią przed jej wtórnym zainfekowaniem i wspierają procesy regeneracyjne. Dobrze dobrany środek odkażający znacznie przyspiesza gojenie i zmniejsza ryzyko powstania blizn.