Leki na zaparcia: czopki, tabletki, syropy

Lek na zaparcia – kiedy jest potrzebny?

Leki na układ pokarmowy stanowią obszerną grupę preparatów, które pomagają łagodzić powszechnie występujące dolegliwości związane z zaburzeniem funkcjonowania jelit lub innych elementów przewodu pokarmowego. Wśród leków tych znajdują się również środki na zaparcia. Kiedy je stosować? Zaparcie, potocznie określane jako zatwardzenie, występuje gdy pacjent wypróżnia się 2 razy w ciągu tygodnia lub rzadziej. Tabletki na zaparcia stosowane są również w sytuacjach, gdy oddanie stolca wiąże się z koniecznością włożenia w ten proces dużego wysiłku, jest on bolesny, a sam stolec jest twardy i zbity. Leki na zaparcia stosowane są często, przez pacjentów w różnym wieku. 

Preparaty na zaparcia dla dorosłych są przyjmowane z różnych powodów. Zatwardzenie może bowiem wynikać z nieodpowiedniej diety ubogiej w błonnik, niskiej aktywności fizycznej, wypijania zbyt małej ilości płynów, obecności chorób przewlekłych lub stosowanych leków. Lek na zaparcia dla starszej osoby zażywany jest również ze względu na związane z wiekiem spowolnienie pracy jelit. Funkcjonowanie przewodu pokarmowego u osób starszych nie jest już tak efektywne, co wiąże się z częstszym występowaniem różnego rodzaju dolegliwości, w tym również zaparcia. Seniorzy częściej sięgają też po lek na wzdęcia i niestrawność.

Które leki na zaparcia bez recepty działają szybko i skutecznie?

Jaki jest najszybszy lek na zaparcia? Pacjenci zmagający się z ostrym zaparciem często potrzebują preparatu, który pomoże im w krótkim czasie usunąć nagromadzone w jelicie masy kałowe. Szybki efekt przeczyszczający zapewniają wlewki doodbytnicze i czopki na zaparcia dla dorosłych. Ich działanie pojawia się zazwyczaj w ciągu kilku lub kilkunastu minut od aplikacji. Wybrane wlewki na zaparcia wykazują właściwości osmotyczne, dzięki którym zwiększa się napływ wody do światła jelita i dochodzi do zwiększenia uwodnienia mas kałowych. Większa zawartość wody w kale powoduje jego zmiękczenie, co z kolei prowadzi do łatwiejszego wypróżnienia. Dostępne są też wlewki na zaparcia, które nie tylko zmiękczają masy kałowe, ale również wykazują ochrony wpływ na błonę śluzową jelita. 

Skuteczny lek na zaparcia ostre to również tabletki z senesem, kruszyną i rzewieniem. Doustne leki z tymi składnikami pobudzają perystaltykę jelit i stymulują napływ płynów do ich wnętrza. Zioła na zaparcia nie działają tak szybko jak wlewki lub czopki, ale efekt ich działania i tak pojawia się po stosunkowo niedługim czasie. Najczęściej do wypróżnienia dochodzi po upływie 8-12 godzin od zażycia tabletki. Z tego też powodu zioła na zaparcia dla dorosłych zaleca się przyjmować przed położeniem się spać, aby efekt przeczyszczający pojawił się po przebudzeniu. Lek na zaparcia bez recepty z bisakodylem działa w podobnym czasie. Zazwyczaj efekt przeczyszczający występuje po 6-12 godzinach.

Jaki środek na zaparcia można stosować przez dłuższy okres czasu?

Lek na zaparcia dla dzieci lub dorosłych w postaci wlewek doodbytniczych, czopków lub tabletek przeczyszczających powinien być stosowany jedynie doraźnie. Preparaty te są dość bezpieczne w przyjmowaniu, jeśli korzysta się z nich sporadycznie i krótkotrwale. Nadużywanie przeczyszczających leków na zaparcia może prowadzić do spowolnienia naturalnej pracy jelit, a w konsekwencji do nasilenia problemu z wypróżnieniem. Pacjenci korzystający z leków na zaparcia długotrwale, mają potrzebę przyjmowania ich ciągle, aby móc się wypróżnić. Z tego też powodu, przeczyszczający lek na zaparcia dla dorosłych przeznaczony jest jedynie do doraźnego stosowania.

Należy mieć również na uwadze, że zbyt częste przyjmowanie leków na zaparcia z senesem, rzewieniem, bisakodylem czy pikosiarczanem sodu może prowadzić do zaburzeń wodno-elektrolitowych. Preparaty te stymulują bowiem napływ płynów do światła jelita, co wiąże się ze zwiększoną stratą elektrolitów. Przy krótkotrwałym zażywaniu najczęściej nie ma to większego znaczenia, jednak w przypadku nadużywania tych leków na zaparcia, równowaga elektrolitowa może ulec zaburzeniu.

W leczeniu zaparcia przewlekłego potrzebne są preparaty, które są bezpieczne również podczas długotrwałego zażywania. Takie właściwości posiadają saszetki na zaparcia z makrogolami. Makrogole posiadają zdolność do wiązania znacznej ilości wody, co prowadzi do zwiększenia jej ilości w jelicie. Uwodnienie masy kałowej skutkuje zwiększeniem jej objętości  i pobudzeniem ruchów perystaltycznych jelita. W konsekwencji łatwiej dochodzi do wypróżnienia. Środki na zaparcia z makrogolami są bezpieczne w stosowaniu, jednak efekt ich działania nie pojawia się tak szybko, jak ma to miejsce w przypadku innych preparatów na zaparcia. Trzeba na niego poczekać ok. 24-48 godziny. 

Dostępny jest też syrop na zaparcia z laktulozą. Jeżeli zachodzi potrzeba, leki na zaparcia z laktulozą również mogą być przyjmowane przez dłuższy okres czasu. Na pierwsze efekty także trzeba poczekać nieco dłużej (1-3 dni). Środki na zaparcia zawierające makrogole są jednak lepiej tolerowane przez większość pacjentów niż preparaty z laktulozą. Syrop na zaparcia z laktulozą dość często powoduje wzdęcia, nudności, bóle brzucha lub biegunkę (leki na biegunkę). 

Najlepszy lek na zaparcia, czyli jaki?

Najlepszy lek na zaparcia bez recepty to taki, który jest dostosowany do potrzeb i stanu zdrowia pacjenta, działa skutecznie i bezpiecznie. Nie istnieje jeden najlepszy dla każdego pacjenta preparat na zaparcia. Inny preparat będzie bowiem odpowiedni dla dorosłego pacjenta, który potrzebuje szybkiego efektu przeczyszczającego, a inny dla osoby, która zmaga się z przewlekłym zaparciem i sięga po „coś na zaparcia”, co pomoże przywrócić prawidłowy rytm pracy jelit. Na szczęście wybór preparatów na zaparcia jest tak duży, że każdy pacjent może znaleźć odpowiedni dla siebie preparat.

Środki na zaparcia dostępne są też w różnej postaci. Nie wszyscy pacjenci dobrze tolerują formy doodbytnicze. Mogą wówczas sięgnąć po tabletki na zaparcia. Dostępne są też saszetki na zatwardzenie, które wymagają rozpuszczenia w określonej ilości płynu. Taka postać, podobnie jak krople oraz ziołowe herbaty na zaparcia, są szczególnie preferowane przez osoby, które mają trudność z przełykaniem tabletek.

Przy nawracającym problemie z wypróżnieniem, oprócz stosowania środków na zaparcia, warto poszukać przyczyny zatwardzenia. Czasami nawet niewielkie modyfikacje codziennej diety pomagają unormować funkcjonowanie jelit i wyeliminować zaparcie. Wielu pacjentów zapomina też o tym, jak ważne jest regularne nawadnianie organizmu. Bez przyjmowania odpowiedniej ilości płynów, problem zaparcia będzie nawracał, co z kolei wymusza częstą potrzebę sięgania po leki na zaparcia.