Zioła, witaminy na odporność - jak wzmocnić układ immunologiczny
magister farmacji
Odporność to jedna z umiejętności organizmu, która wymaga odpowiedniej stymulacji w okresach zwiększonej zachorowalności. O układ immunologiczny warto dbać cały czas, a w szczególności po chorobie podczas której stosujemy antybiotyk, jak również po każdej infekcji, aby nie nabawić się kolejnej. W tym artykule odpowiadamy wprost na pytanie - jak i czym wzmocnić odporność po chorobie.
Odporność to jedna z umiejętności organizmu, która wymaga odpowiedniej stymulacji w okresach zwiększonej zachorowalności. O układ immunologiczny warto dbać cały czas, a w szczególności po chorobie podczas której stosujemy antybiotyk, jak również po każdej infekcji, aby nie nabawić się kolejnej. W tym artykule odpowiadamy wprost na pytanie - jak i czym wzmocnić odporność po chorobie.
Jak wzmocnić organizm po chorobie?
Bardzo często obniżona odporność w kontakcie z bakteriami czy wirusami prowadzi do infekcji. Po przechorowaniu zakażenia czujemy się lepiej, ale nadal osłabieni. Dlatego nie bez przyczyny wiele osób pyta jak wzmocnić odporność po chorobie. Szczególnie, że ostatnie miesiące jesienno – zimowe to czas bardzo częstych infekcji zarówno u dzieci jak i dorosłych. Dlatego leki na wzmocnienie organizmu po chorobie są tak często wyszukiwane. Zatem po chorobie można wzmocnić odporność odpowiednimi lekami, ale czym jeszcze? Pomocne mogą okazać się składniki suplementów diety, które wspierają system immunologiczny. Oprócz tego wiele osób z pewnością zainteresuje czym wzmocnić organizm po covidzie, operacji, antybiotyku czy nawet po sepsie.
Jak się wzmocnić po Covid-19?
Po Covidzie wiele osób ma do czynienia z jego powikłaniami. Narządami, które potrzebują regeneracji po przebytej infekcji są w wielu przypadkach płuca i oskrzela. Dlatego wsparciem po chorobie związanej z koronawirusem są zabiegi oczyszczające układ oddechowy np. nebulizacje z solą fizjologiczną. Inna część pacjentów może zmagać się z tzw. mgłą mózgową - tutaj często pacjenci szukają środków wspomagających funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego. Jaka grupa pacjentów powinna być zainteresowana rekonwalescencją po Covidzie? Są to osoby z chorobami przewlekłymi, które bardzo często zaostrzyły się po przebytej infekcji. Co zatem stosować na wzmocnienie organizmu po covid-19? Jak pokazują badania zasadna jest suplementacja witaminą D w przebiegu tej choroby jak i po niej. Włączenie cholekalcyferolu u chorych ograniczyło umieralność, a także miało realny wpływ na skrócenie czasu trwania choroby. Witamina D jest immunomodulatorem układu odpornościowego. Oprócz tego warta uwagi jest witamina C, która jako antyoksydant chroni przed działaniem wolnych rodników oraz wykazuje pozytywny wpływ na krążenie. Jej regularne stosowanie ograniczyło zdarzenia zakrzepowe w przebiegu COVID.
Czym wzmocnić organizm po operacji?
Większość operacji wiąże się z naruszeniem ciągłości skóry. W przypadku operacji “tradycyjnych” mogą być to duże kilku lub kilkunastocentymetrowe nacięcia, które będą się długo zrastać. Dlatego po operacji pomocne są składniki, które będą wspierać gojenie. Jest to m.in. witamina C, która stanowi niezbędny składnik do syntezy kolagenu, głównego białka budulcowego skóry.
Wsparciem dla zabliźniania będą także zioła, np. wąkrotka azjatycka znana jako gotu kola, a także przeciwzapalny cynk. Zależnie od przebiegu operacji pomocne może być żelazo i witaminy z grupy B (w razie sporej utraty krwi), a także probiotyki.
Oprócz tego wielu pacjentów sięga po ziołowe preparaty doustne, np. ashwagandhę (redukuje stres, wspiera odporność) czy też kozłek lekarski (na lepszy sen). Naturalnie pacjenci po operacji również muszą zadbać o odporność, dlatego mogą wspierać się dodatkowo kwasami omega-3 czy ziołami o plejotropowych właściwościach jak kurkuma.
W okresie rekonwalescencji po zabiegach operacyjnych nie bez znaczenia jest również odpowiednie odżywianie. Preparaty odżywcze bogate w białko mocno wspierają procesy regeneracyjne.
Jak wzmocnić organizm po antybiotyku?
Większość antybiotyków niszczy patogenną, ale i część fizjologicznej flory bakteryjnej. W efekcie zostaje zaburzona homeostaza bakteryjna w jelitach, co naraża na wtórne infekcje, a także sprzyja biegunkom poantybiotykowym. Dlatego w czasie antybiotyku jak i kilka tygodni od zakończenia antybiotykoterapii stosuje się probiotyki. Są to bakterie kwasu mlekowego np. szczepy z rodzaju Lactobacillus. Warto również rozważyć dodatek prebiotyku (substancja wspiera rozwój naszej własnej flory jelit) lub synbiotyku (probiotyk i prebiotyk w jednym). Gotowe preparaty z bakteriami kwasu mlekowego najczęściej powinny zawierać co najmniej 5 miliardów bakterii. Zależnie od potrzeb można stosować produkty z 1 szczepem jak np. Lactobacillus rhamnosus GG lub wieloszczepowe (często zawierają od 4 do 10 szczepów w jednej porcji).
Zioła na wzmocnienie odporności
Wsparciem dla odporności są również surowce roślinne. Warto wziąć pod uwagę, że zioła na wzmocnienie układu immunologicznego dla dorosłych nie zawsze będą odpowiednie dla dzieci. Na szczęście występuje kilka surowców, które są odpowiednie praktycznie niezależnie od wieku. Są to m.in.:
- czarny bez - zawiera flawonoidy i rutynę; wspiera odporność i górne drogi oddechowe, posiada właściwości przeciwzapalne, napotne, przeciwgorączkowe i antyoksydacyjne,
- aronia - zawiera mnóstwo witamin, minerałów i polifenoli; wspiera odporność, chroni przed stresem oksydacyjnym,
- dzika róża - bardzo dobre źródło witaminy C i flawonoidów oraz garbników i kwasów owocowych, wspiera układ immunologiczny, chroni przed stresem oksydacyjnym,
- pelargonia - posiada immunostymulujące właściwości, a także wykazuje działanie w kierunku bakterii.
Dla nieco starszych (większość od 12. roku życia) rekomendowane są takie ziołowe surowce jak:
- jeżówka - zwiększa odporność i siły obronne, stosowana jest również wspomagająco w zakażeniach górnych dróg oddechowych,
- kurkuma - zawiera kurkuminę, posiada silny potencjał przeciwzapalny, antyoksydacyjny, przeciwwirusowy i przeciwbakteryjny,
- czosnek - składniki aktywne rośliny to allicyna i allina – mają one właściwości przeciwdrobnoustrojowe, dodatkowo wspierają układu krążenia, odpowiedni poziom cholesterolu,
- żeń-szeń - adaptogen, wspiera odporność na stres i patogeny, zawiera ginsenozydy, do stosowania w okresach rekonwalescencji
Zioła na wzmocnienie odporności można stosować równolegle z poniżej omówionymi witaminami i minerałami.
Witaminy na odporność
W czasie choroby jak i tuż po niej warto uzupełnić poziom witamin i minerałów, który drastycznie spada. Przykładowo tak jest z witaminą C. Zatem jak wzmocnić odporność przed i po chorobie? Za osłabioną odporność i cięższy przebieg infekcji mogą odpowiadać braki witaminowe i/lub mineralne. Witaminy na odporność to m.in.:
- witamina D - immunomodulator odporności, jej niedobór wiąże się ze zwiększoną podatnością na infekcje i tworzeniem się niekorzystnych procesów autoimmunizacyjnych,
- witamina C - antyoksydant, który wyłapuje wolne rodniki i chroni przed stresem oksydacyjnym, ma również znaczenie dla aktywacji mechanizmów odpornościowych,
- witamina E - antyoksydant, który zmniejsza ryzyko infekcji m.in. u osób starszych, ma znaczenie dla integralności błon komórkowych,
- witamina B6 - wspiera produkcję przeciwciał i limfocytów.
Uzupełnieniem dla witamin będzie dodatek dwóch podstawowych i znaczących dla odporności pierwiastków jak cynk i selen. Wspierają one podobnie jak witaminy układ odpornościowy m.in. w zakresie ochrony przed stresem oksydacyjnym.
Skuteczny lek na odporność
W ramach wsparcia układu immunologicznego jednym z rozwiązań jest lek na odporność. O jakie produkty dokładnie chodzi? Jedną z substancji czynnych wspierającą odporność jest pranobeks inozyny. Dlaczego o nim mówimy w tym miejscu? Ze względu na jego właściwości immunostymulujące. Pamiętamy jednak, że jest to przede wszystkim lek przeciwwirusowy, który pobudza odpowiedź układu immunologicznego w przeziębieniu. Produkty na bazie tego składnika są odpowiednie do leczenia częstych infekcji wirusowych górnego odcinka układu oddechowego.
Inną opcją wspomagającą odporność są szczepionki. Ten lek na odporność - gwarantuje ściśle określoną wrażliwość na wybrane patogeny. Przykładowo składnikiem szczepionki może być 1 inaktywowany antygen (bakteryjny lub wirusowy) lub mieszanka kilku (np. w przypadku szczepionek 6 w 1). W efekcie układ odpornościowy uczy się produkcji specyficznych przeciwciał tylko dla tego 1 lub kilku antygenów.
Większość produktów na odporność pobudza układ odpornościowy w różnych kierunkach jak np. tran i olej z wątroby rekina. Działanie to jest mało specyficzne w porównaniu do możliwości szczepionki.
Jak wybrać odpowiedni dla siebie preparat na odporność?
Układ immunologiczny jest złożony i jego funkcjonowanie zależy od wielu czynników, w tym również wieku pacjenta. Inną odporność mają dzieci, inną osoby dorosłe. Jak najbardziej zdarzy się tak, że leki na odporność dla rodziców nie będą odpowiednie dla dzieci np. te na bazie żeń-szenia. Dlatego najlepiej wybierać preparaty na odporność dedykowane dla wieku pacjenta. Uniwersalnym produktem może być np. tran na odporność. Nie mniej jednak jego specyficzny smak nie odpowiada wszystkim.
W dalszej kolejności warto wziąć pod uwagę obecne alergie i nietolerancje pokarmowe. Część osób może wykazywać nietolerancję laktozy lub białek mleka krowiego, a mogą być one składową probiotyków do stosowania po antybiotykoterapii.
Niewykluczone, że wiele osób mających przykre doświadczenia z COVIDEM może zadać pytanie - jakie wybrać leki na wzmocnienie organizmu po covid-19, a jakie po zwykłym przeziębieniu? Trudno dokonać rozróżnienia, bo wiele ze składników jak witamina C, D, E, cynk, selen, kurkuma, jeżówka to składniki wzmacniające odporność całego organizmu niezależnie od czynnika patogennego. Dlatego warto wziąć pod uwagę to jak działa układ immunologiczny i jakim fenomenem w zdobywaniu odporności są szczepionki.
Bibliografia
1. Carr, A. and Maggini, S. (2017) “Vitamin C and immune function,” Nutrients, 9(11), p. 1211. Available at: https://doi.org/10.3390/nu9111211.
2. Mitra, S. et al. (2022) “Exploring the immune-boosting functions of vitamins and minerals as nutritional food bioactive compounds: A comprehensive review,” Molecules, 27(2), p. 555. Available at: https://doi.org/10.3390/molecules27020555.
3. Kumar, P. et al. (2021) “Role of vitamins and minerals as immunity boosters in covid-19,” Inflammopharmacology [Preprint]. Available at: https://doi.org/10.1007/s10787-021-00826-7.
4. Mao, H.H. and Chao, S. (2019) “Advances in vaccines,” Current Applications of Pharmaceutical Biotechnology, pp. 155–188. Available at: https://doi.org/10.1007/10_2019_107.
5. Al-kuraishy, H.M. et al. (2022) “Traditional herbs against COVID-19: Back to old weapons to combat the new pandemic,” European Journal of Medical Research, 27(1). Available at: https://doi.org/10.1186/s40001-022-00818-5.
6. https://go.drugbank.com/drugs/DB13156
Chociaż niniejszy serwis może zawierać informacje dotyczące kwestii medycznych, prawnych czy biznesowych informacje te nie mogą stanowić ani zastępować porady specjalisty. ADPHARMA SP. Z O.O. nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek konsekwencje związane bezpośrednio lub pośrednio z jakimikolwiek działaniami lub zaniechaniami podejmowanymi przez użytkownika w oparciu o informacje lub materiały zawarte w niniejszym serwisie. Chociaż ADPHARMA SP. Z O.O. podejmuje wszelkie uzasadnione środki, aby informacje na tej platformie były dokładne, kompletne i aktualne, nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek szkody lub straty związane z niedokładnością, niekompletnością, nierzetelnością lub brakiem aktualności informacji. Niniejszy serwis zawiera również publikacje naukowe, opinie ekspertów oraz wytyczne organizacji branżowych i naukowych. Wszelkie takie informacje stanowią wyłącznie opinie osób lub podmiotów, które je wyraziły i nie należy ich interpretować jako poglądów lub zobowiązań ADPHARMA SP. Z O.O.