Katar wirusowy – objawy, rozpoznanie, przebieg, leczenie

Katar wirusowy – czym jest?

Wirusowy katar, jak sama nazwa wskazuje, to katar powodowany przez wirusy. Najczęściej są to rinowirusy, wirusy grypy, koronawirusy, a rzadziej również adenowirusy i wirusy paragrypy. Katar to typowy objaw przeziębienia. Choć sam w sobie najczęściej nie jest groźny, może znacząco obniżać jakość życia zmagających się z nim pacjentów. A mając na uwadze, że przeziębienie może rozwinąć się u dorosłego 4 razy, a u dziecka nawet 8 razy w ciągu roku, łatwo sobie wyobrazić, że katar wirusowy to istotny problem, który wpływa na codzienne aktywności.

Przy pomocy odpowiednio dobranych leków na katar można skutecznie łagodzić ten objaw. Ograniczają one wyciek wodnistej wydzieliny, zmniejszają przekrwienie i obrzęk błony śluzowej nosa. Preparaty te pomagają uśmierzyć dokuczliwy nieżyt nosa. Dzięki swojemu działaniu powodują, że katar wirusowy nie jest tak męczący dla chorego.

Katar u wirusowy u dzieci [link do nowego wpisu blogowego: Katar wirusowy u dzieci - jak go wyleczyć?] i dorosłych wiąże się ze stanem zapalnym w obrębie nosa. Śluzówka wyścielająca nos jest jednak nierozerwalnie połączona z błoną śluzową zatok. Dlatego też, zazwyczaj dochodzi nie tylko do zapalenia błony śluzowej nosa, ale również zatok.

Katar wirusowy – jak dochodzi do jego rozwoju?

W przebiegu przeziębienia pojawiają się różne fazy kataru u dorosłych i dzieci. Infekcja rozwija się, gdy wirusom udaje się pokonać mechanizmy obronne organizmu. Po wniknięciu do nosa, wirusy łączą się z odpowiednimi receptorami, które znajdują się na powierzchni komórek nabłonka. Uszkadzają te komórki i inicjują ich śmierć. Rozpoczyna się proces intensywnej replikacji wirusa i powielania jego materiału genetycznego. Jednocześnie, dochodzi do stymulowania pracy układu odpornościowego. Rozwija się stan zapalny, którego celem jest ograniczenie rozprzestrzeniania się patogennych drobnoustrojów oraz naprawa uszkodzonych tkanek, a w dalszej kolejności – powrót do równowagi organizmu. Wraz z rozwojem infekcji pojawiają się określone objawy zapalenia zatok i nosa, które stopniowo się zmieniają.

Jak wygląda katar wirusowy?

Wirusowy katar to początkowo wodnisty katar bez koloru. Jest on opisywany jako przezroczysty lub przejrzysty. Jego ilość stopniowo wzrasta w ciągu pierwszych dni infekcji. Po pewnym czasie, śluz zaczyna gęstnieć. Podczas zapalenia błony śluzowej nosa i zatok dochodzi do obrzęku śluzówki. Jest to najprawdopodobniej jeden z mechanizmów obronnych organizmu. Wzmożone wytwarzanie śluzu oraz obrzęk komórek skutkuje nie tylko utratą drożności nosa, ale również miejscowym wzrostem temperatury śluzówki do 37 stopni C. Przy takiej temperaturze replikacja wirusów jest znacząco ograniczona. Warto bowiem dodać, że u zdrowej osoby, prawidłowa temperatura w tym obszarze ciała wynosi ok. 32 stopni C. W takich warunkach, wirusy szybko i dobrze replikują.

Po kilku dniach pojawia się gęsty katar. Zmienia się nie tylko konsystencja wydzieliny, ale również jej zabarwienie. Gęsty śluz przestaje wyciekać z nosa i/lub swobodnie spływać po tylnej ścianie gardła. Nos jest zatkany. Chorzy mogą mieć wrażenie „pełnego nosa”. Przestają swobodnie oddychać przez nos. Jak wygląda katar wirusowy? Na tym etapie mogą wystąpić różne kolory kataru. Może mieć on zabarwienie żółtawe lub zielonkawe. Czasami jest też biały.

Katar wirusowy – objawy infekcji rzadko kiedy dotyczą jedynie nosa i zatok. Często towarzyszą im też takie dolegliwości jak: kichanie, uczucie rozpierania twarzy, ból twarzy nasilający się podczas pochylania, ból głowy, zaczerwienienie i ból gardła.

Katar wirusowy – kolor zielonkawy lub żółtawy pojawia się dopiero po kilku dniach od początku infekcji. Wydzielina z wodnistej staje się gęsta, a z przezroczystej zabarwiona na zielono lub żółto.

Katar bakteryjny a wirusowy – na początku infekcji zazwyczaj trudno jest jednoznacznie odróżnić katar wirusowy od bakteryjnego. W większości przypadków, katar infekcyjny powodowany jest przez wirusy. Czasami dochodzi do nadkażenia bakteryjnego, w wyniku którego katar początkowo wirusowy przekształca się w katar bakteryjny . W takim przypadku, zamiast stopniowego zmniejszania się ilości gęstego śluzu, jego produkcja ulega wzmożeniu. Nasilają się wówczas też inne objawy choroby, a ogólny stan zdrowia pacjenta ulega pogorszeniu. W rzadkich przypadkach katar od razu ma podłoże bakteryjne.

Katar wirusowy – ile trwa?

Ile trwa katar wirusowy? U osób dorosłych objawy najczęściej utrzymują się do 10 dni. U dzieci mogą trwać nieco dłużej – do 14 dni. W tym czasie widoczne jest stopniowe nasilanie się dolegliwości, a następnie ich powolne ustępowanie. To właśnie m.in. czasem trwania różni się katar wirusowy od kataru alergicznego. Katar wirusowy nie trwa długo i rozwija się stopniowo. Katar alergiczny natomiast może utrzymywać się długo – tak długo, jak długo trwa kontakt z alergenem. Związane z nim objawy często pojawiają się nagle i mogą mieć różne nasilenie – od łagodnego, po średnie do ciężkiego.

Katar wirusowy – jak leczyć?

Co na katar wirusowy można stosować? Jak leczyć katar  w przebiegu infekcji powodowanej przez wirusy? Z uwagi na fakt, że podczas choroby zazwyczaj pojawiają się też inne objawy, pacjenci często sięgają po preparaty złożone, które działają jednocześnie na kilka objawów. W popularnych saszetkach na przeziębienie często obecne są składniki, których zadaniem jest złagodzenie kataru. Można znaleźć je np. w lekach Gripex Hot Max, Theraflu Max Grip i Vicks Antigrip Zatoki i Katar. Jeśli nie ma przeciwwskazań, można też sięgnąć po saszetki lub tabletki, w których oprócz substancji przeciwbólowej i przeciwgorączkowej obecna jest także pseudoefedryna.

Wirusowy katar można leczyć również przy pomocy leków miejscowych. Krople lub aerozole obkurczające (np. Xylogel, Sudafed) są szczególnie pomocne przy wodnistym, lejącym się katarze. Można je stosować też na gęsty katar zatokowy [link do nowego wpisu blogowego: Katar zatokowy - objawy, rozpoznanie, przebieg, leczenie], choć w tym przypadku dobrze byłoby też pamiętać o regularnym oczyszczaniu nosa z zalegającej w nim wydzieliny. Przyda się do tego woda morska czy chociażby inhalacje. Warto płukać nos przy pomocy specjalnej butelki lub innego, odpowiedniego do tego naczynia.

Katar wirusowy – jak leczyć? Dostępnych jest wiele preparatów na katar, w różnej postaci. Można sięgnąć po krople lub aerozol do nosa, które najczęściej już po kilku minutach przywracają drożność nosa. Można też wybrać saszetki lub tabletki z substancją łagodzącą nieżyt nosa.

Katar wirusowy – kolor wydzieliny nie pozwala jednoznacznie odróżnić infekcję pochodzenia wirusowego od infekcji bakteryjnej. Dla kataru wirusowego typowy jest nasilony wyciek początkowo wodnistego śluzu, który jest bezbarwny. Dopiero po kilku dniach ulega on zagęszczeniu. Pojawia się wówczas biały, zielony lub żółty katar  Stopniowo, ilość gęstego śluzu zaczyna się zmniejszać i poprawia się drożność nosa. Aby poprawić komfort chorego zmagającego się z katarem wirusowym, można sięgnąć po odpowiednie leki, które szybko zmniejszą wypływ wydzieliny z nosa i przywrócą swobodny oddech.