Do czego służy siarczan magnezu i jak działa?

Październik 31, 2025
Karina Braja
Karina Braja

magister farmacji

Siarczan magnezu, chociaż jest nieorganiczną solą magnezową, nie jest wykorzystywany jako składnik leków OTC i suplementów stosowanych w celu uzupełnienia ilości jonów magnezowych w organizmie. Niemniej jednak od lat znajduje zastosowanie zarówno w medycynie, farmacji, jak i kosmetologii. Ze względu na swoje wszechstronne właściwości jest składnikiem leków przeczyszczających, jak i preparatów do kąpieli.

Do czego służy siarczan magnezu i jak działa?
źródło: Freepik
Spis treści

Co to jest siarczan magnezu i czy jest szkodliwy?

 

Siarczan magnezu, znany też jako sól gorzka lub sól Epsom, obecny jest w aptekach jako surowiec farmaceutyczny od lat. Wykorzystywany jest on jako składnik do wykonywania leków robionych, dostępny w formie proszku lub kryształków. Na aptecznych półkach znaleźć można również siarczan magnezu w formie gotowych preparatów farmaceutycznych dostępnych bez recepty, które wykorzystywane są jako leki na zaparcia. W lecznictwie szpitalnym wykorzystuje się roztwory do wstrzykiwań zawierające MgSO4. Zastosowanie omawiany surowiec znalazła również jako składnik soli do kąpieli działających rozluźniająco na mięśnie. Tego typu preparaty znaleźć można nie tylko w aptekach, ale również w drogeriach. 

Można zastanowić się również czy siarczan magnezu jest szkodliwy? Działa on silnie przeczyszczająco, więc może prowadzić do odwodnienia i zaburzeń elektrolitowych, stąd też nie zaleca się przyjmowania zbyt dużych dawek soli gorzkiej, ani sięgania po nią przez dłuższy czas. Co więcej, osoby z niewydolnością nerek nie powinny stosować doustnie siarczanu magnezu, ponieważ nadmiar magnezu nie jest u nich wydalany, co może skutkować hipermagnezemią i nieść ze sobą powikłania kardiologiczne. Składnik ten nie jest zalecany też dla dzieci, kobiet w ciąży i matek karmiących. Pacjenci kardiologiczni, stosujący antybiotyki, czy leki moczopędne powinni uważać na potencjalne interakcje soli gorzkiej. O jej stosowaniu zawsze należy powiadomić lekarza. 

 

 

Siarczan magnezu właściwości

 

Siarczan magnezu posiada słono-gorzki smak. Po spożyciu doustnym trudno się wchłania do krwi i nie stanowi on dobrego źródła dla uzupełnienia jonów magnezowych w organizmie. Niemniej jednak jest wykorzystywany w lecznictwie ze względu na nieco inne właściwości. Sól gorzka jest osmotycznie czynna i powoduje odciąganie wody z naczyń krwionośnych otaczających jelita do jego światła. W związku z tym dochodzi do upłynnienia treści jelitowej, wzrostu ciśnienia wewnątrz i odruchowego wzmożenia ruchów robaczkowych. Pojawia się parcie i obfite wypróżnienie do 2-óch godzin, a niekiedy już nawet po 30 minutach. Niemniej jednak, aby efekt ten mógł nastąpić, konieczne jest odpowiednie nawodnienie pacjenta. Stąd też stosując sól gorzką, należy pić dużo wody. Ogólnie rzecz ujmując, siarczan magnezu stosowany na zaparcia jest dobrze tolerowany przez pacjentów i nie podrażnia błony śluzowej jelit.

Siarczan magnezu wykorzystywany w lecznictwie zamkniętym służy do uzupełniania poziomu jonów magnezowych w organizmie. Natomiast kąpiel w siarczanie magnezu działa relaksacyjnie i kojąco na mięśnie.

Siarczan magnezu zastosowanie

Właściwości siarczanu magnezu sprawiają, że wykorzystywany jest on od lat w lecznictwie otwartym i zamkniętym, ale również w kosmetologii. Kiedy stosować siarczan magnezu?

 

·         Do krótkotrwałego leczenia zaparć,

·         W lecznictwie zamkniętym pod ścisłą kontrolą lekarza w podaniu dożylnym w sytuacjach gdy szybko trzeba uzupełnić stężenie jonów magnezowych w surowicy, m.in. w stanach przedrzucawkowych i rzucawkowych u ciężarnych, w zaburzeniach rytmu serca, w ciężkiej hipomagnezemii, w leczeniu działań niepożądanych wywołanych przez digoksynę,

·         Do kąpieli w celu rozluźnienia mięśni, redukcji napięcia i obrzęków, regenerująco po wysiłku fizycznym, dla relaksu i poprawy jakości snu,

·         W domowych maseczkach i peelingach oczyszczających, ponieważ wspiera usuwanie zrogowaciałego naskórka, reguluje wydzielanie sebum, a także poprawia kondycję skóry tłustej i trądzikowej,

·         Do moczenia stóp, ponieważ odświeża, zmniejsza potliwość i obrzęki,

·         Do pielęgnacji włosów, jako dodatek do szamponów lub odżywek może zwiększać objętość włosów i ograniczać przetłuszczanie skóry głowy.

 

Siarczan magnezu to nie tylko preparat na zaparcia, ale również coraz szerzej wykorzystywany w kosmetologii i strefach wellness. Kąpiele w soli gorzkiej zapewniają relaks, regenerację, a redukując stres, korzystnie wpływają na jakość snu.

 

Siarczan magnezu z czym nie mieszać i jak stosować?

 

Stosują siarczan magnezu jako preparat na zaparcia, należy mieć na uwadze, że ze względu na jego właściwości, nie zawsze można go bezpiecznie łączyć z innymi farmaceutykami. Właściwe stosowanie soli gorzkiej warunkuje zarówno skuteczność, jak i bezpieczeństwo kuracji. Z czym nie należy łączyć siarczanu magnezu?

 

·         Diuretykami (lekami moczopędnymi)- furosemid, hydrochlorotiazyd, spironolakton, ze względu na ryzyko nasilonej utraty elektrolitów,

·         Lekami nasercowymi (głównie glikozydy nasercowe- digoksyna)- ryzyko zaburzeń rytmu serca,

·         Antybiotykami tetracyklinowymi i fluorochinolonami- ograniczone wchłanianie w jelitach, konieczność zachowanie co najmniej 2-godzinnego odstępu,

·         Lekami działającymi hamująco na ośrodkowy układ nerwowy- może nasilać ich działanie,

·         Preparatami z wapniem i żelazem- utrudnione wchłanianie suplementowanych jonów, konieczność zachowania przerwy, jak w przypadku antybiotyków,

·         Alkoholem- zwiększone ryzyko odwodnienia i zaburzeń elektrolitowych.

 

Jak stosować siarczan magnezu na zaparcia? Zwykle 10–30 g proszku rozpuszcza się w szklance wody i stosuje jedynie doraźnie.

Siarczan magnezu- kiedy stosować jako dodatek do kąpieli? Kiedy potrzebny jest relaks, odpoczynek i regeneracja. Wówczas dodaje się 1-2 szklanki soli Epsom do wanny. Sama kąpiel powinna trwać 15-20 minut.

 

Siarczan magnezu działanie ma zależne od tego, w jaki sposób jest on zastosowany. Doustnie- działa przeczyszczająco, dożylnie- uzupełnia ilość jonów magnezowych, z kolei zewnętrznie pozwala zrelaksować napięte mięśnie, sprawdza się też jako składnik maseczek i peelingów oczyszczających. Niemniej jednak rozważnie powinna być stosowana sól gorzka. Działanie uboczne tego surowca może prowadzić do zaburzeń elektrolitowych, szczególnie gdy jest on nadużywany.

Bibliografia

1.       Kruk-Słomka M.; Pożądane trio, czyli trzy najważniejsze pierwiastki w organizmie ludzkim; Aptekarz Polski 2012; 65: 15-20.

2.       Siarczan magnezu; www.indeks.mp.pl

3.       Ledwoń A., Lau K., Jośko-Ochojska J.; Transdermalna terapia magnezem – czy to ma sens?; Ann. Acad. Med. Siles. 2021; 75: 69–77.

Chociaż niniejszy serwis może zawierać informacje dotyczące kwestii medycznych, prawnych czy biznesowych informacje te nie mogą stanowić ani zastępować porady specjalisty. ADPHARMA SP. Z O.O. nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek konsekwencje związane bezpośrednio lub pośrednio z jakimikolwiek działaniami lub zaniechaniami podejmowanymi przez użytkownika w oparciu o informacje lub materiały zawarte w niniejszym serwisie. Chociaż ADPHARMA SP. Z O.O. podejmuje wszelkie uzasadnione środki, aby informacje na tej platformie były dokładne, kompletne i aktualne, nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek szkody lub straty związane z niedokładnością, niekompletnością, nierzetelnością lub brakiem aktualności informacji. Niniejszy serwis zawiera również publikacje naukowe, opinie ekspertów oraz wytyczne organizacji branżowych i naukowych. Wszelkie takie informacje stanowią wyłącznie opinie osób lub podmiotów, które je wyraziły i nie należy ich interpretować jako poglądów lub zobowiązań ADPHARMA SP. Z O.O.

Zobacz więcej artykułów

  • magnez
    witaminy i minerały
    Grudzień 12, 2022
    Niedobór magnezu- przyczyny, objawy.

    Magnez to minerał, który wpływa na szereg narządów u układów jak serce, mięśnie, mózg, nerwy, trawienie. Niedobory magnezu mogą być dotkliwe i nieprzyjemne w skutkach. Rozwiązaniem niskiego poziomu magnezu jest jego właściwa podaż wraz z dietą. Można posiłkować się również gotowymi produktami prostu z apteki zawierającymi magnez. Warto wiedzieć, że poziom magnezu jest kluczowy dla osób stosujących np. leki moczopędne, ale nie tylko. 

    Karina Braja magister farmacji Karina Braja
  • Preparaty magnezu - jak wybrać najlepiej przyswajalny magnez?
    magnez
    Marzec 03, 2023
    Preparaty magnezu - jak wybrać najlepiej przyswajalny magnez?

    Przyswajalność magnezu określa w jakim stopniu pierwiastek ten wchłonie się do organizmu. Jakie związki magnezu są najlepiej przyswajalne? W jakich preparatach można je znaleźć? Jaki magnez będzie lepszy przy chorobie wrzodowej, a jaki wybrać przy nietolerancji laktozy?

    Dominika Pagacz - Tokarek magister farmacji Dominika Pagacz - Tokarek
  • Magnez - lek na różne schorzenia
    magnez
    Marzec 22, 2023
    Magnez - lek na różne schorzenia

    Magnez wpływa na prawidłową pracę serca i układu krążenia, układu nerwowego, mięśniowego, kostnego, a także układu rozrodczego. Na co dokładnie pomaga magnez i kiedy warto go stosować? Czy magnez obniża ciśnienie krwi, łagodzi skurcze i zmniejsza skutki stresu?

    Dominika Pagacz - Tokarek magister farmacji Dominika Pagacz - Tokarek
  • Niedobory magnezu u dzieci - kiedy warto uzupełniać magnez w diecie dziecka?
    magnez
    Maj 18, 2023
    Niedobory magnezu u dzieci - kiedy warto uzupełniać magnez w diecie dziecka?

    Niedobory magnezu obserwuje się nie tylko u osób dorosłych, ale również u dzieci. Jakie mogą być tego objawy? Kiedy warto stosować preparat magnezowy u dzieci i po który z nich sięgnąć?

    Dominika Pagacz - Tokarek magister farmacji Dominika Pagacz - Tokarek
  • Magnez w ciąży - ważny pierwiastek dla ciężarnych i matek karmiących
    magnez
    Czerwiec 06, 2023
    Magnez w ciąży - ważny pierwiastek dla ciężarnych i matek karmiących

    W ciąży oraz w okresie laktacji znacznie wzrasta zapotrzebowanie na magnez. Niedobory tego pierwiastka w tym czasie mogą prowadzić do mniejszej masy urodzeniowej dziecka, zaburzeń w przewodnictwie nerwowo - mięśniowym, a nawet skutkować przedwczesnym porodem. Czy zawsze należy suplementować magnez w ciąży? Jaki preparat magnezowy powinna wybrać przyszła mama?

    Karina Braja magister farmacji Karina Braja