Fazy kataru u dorosłych – jak rozpoznać koniec?

Fazy kataru u dorosłych

Przy typowym przebiegu przeziębienia możemy wyróżnić fazy choroby. W związku z nimi występują określone etapy kataru, w przebiegu których pojawiająca się wydzielina zmienia swoje zabarwienie i konsystencję. Wyróżniamy:

• fazę naczyniową – stan zapalny toczący się w obrębie błony śluzowej górnych dróg oddechowych skutkuje pojawieniem się jej obrzęku i przekrwienia. Pojawia się wówczas wodnisty katar, którego ilość stopniowo wzrasta. Nos traci drożność, pojawić się mogą również zaburzenia węchu. Dodatkowo, w tej fazie zazwyczaj dają o sobie znać też inne objawy choroby, takie jak kaszel, osłabienie i ból głowy. Czasami pojawia się stan podgorączkowy lub gorączka. Faza naczyniowa trwa ok. 2-5 dni,
• fazę komórkową – podczas tego etapu katar zmienia swoją konsystencję i zabarwienie. Śluz staje się gęstszy i traci przejrzystość. Można wówczas zauważyć różne kolory kataru, które wynikają z obecności komórek odpornościowych (leukocytów) w wydzielinie. Gęsta wydzielina nie wypływa tak intensywnie z nosa i nie spływa obficie po tylnej ścianie gardła, ale jednocześnie trudniej jest ją usunąć i często jest przyczyną dyskomfortu pacjenta. Część osób odczuwa wówczas przesuszenie błony śluzowej nosa. Nos jest zatkany i trudno jest przez niego oddychać. Wymusza to oddychanie przez usta, co prowadzi do przesuszenia błony śluzowej gardła i pogorszenia samopoczucia pacjenta. Ta faza kataru trwa kilka kolejnych dni (średnio 3-5 dni),
• faza destrukcyjna, faza nadkażenia bakteryjnego – jest to faza kataru występująca stosunkowo rzadko. Gdy dochodzi do nadkażenia bakteryjnego, objawy kataru ulegają nasileniu. Zauważyć można zwiększoną ilość ropnej wydzieliny, powrót gorączki i ponowne pojawienie się innych objawów choroby, które mogą mieć wówczas większe nasilenie.

W zależności od etapu infekcji zmienia się charakter wydzieliny. W początkowej fazie kataru śluz jest wodnisty i obfity. Po kilku dniach gęstnieje i może zmienić zabarwienie na żółtawe lub zielonkawe. Ostatnia faza kataru – faza destrukcyjna – pojawia się gdy dochodzi do nadkażenia bakteryjnego. Wówczas ilość produkowanej wydzieliny ponownie się zwiększa, podobnie jak rośnie nasilenie innych objawów choroby.

Kolejne etapy kataru – co stosować?

Skuteczny lek na katar zmniejsza ilość wydzieliny i przywraca drożność nosa. Dostępnych jest wiele preparatów na katar, w różnej postaci (np. krople, aerozole, tabletki). W pierwszej fazie kataru, przy dużej ilości wodnistej wydzieliny dobrze powinien sprawdzić się żel do nosa (np. Xylogel), który dłużej utrzymuje się na błonie śluzowej. Alternatywą jest też preparat z bromkiem iptratropium (Otrivin ipra Max), który ogranicza ilość pojawiającej się wydzieliny. Na gęsty katar można zastosować krople lub spray z ksylometazoliną/oksymetazoliną. Początek ich działania pojawia się zazwyczaj po kilku minutach od aplikacji. Pamiętajmy jednak o tym, że leki obkurczające do nosa należy stosować jedynie krótkotrwale, przez maksymalnie 5-7 dni. Dłuższe korzystanie z tych preparatów może bowiem skutkować rozwojem kataru polekowego, z którym zmaga się wielu pacjentów. Przewlekły katar wymaga konsultacji z lekarzem.

Standardowo, katar infekcyjny u osób dorosłych trwa od 7 do 10 dni. Przy zapaleniu zatok objawy jednak mogą utrzymywać się znacznie dłużej, występując naprzemiennie z okresami bezobjawowymi. Co na zapalenie zatok stosować? Krótkotrwale można aplikować leki obkurczające. Warto pamiętać też o irygacji nosa, która pozwala oczyścić nos i pozbyć się zalegającej w nim wydzieliny. Korzystne efekty mogą przynieść też glikokortykosteroidy donosowe (np. Hitaxa Metmin-Spray).

Jak rozpoznać koniec kataru?

U większości osób zmagających się z  katarem infekcyjnym, ostatnia faza kataru to faza komórkowa. Świadczy o niej większa gęstość wydzieliny i jej żółtawe lub zielonkawe zabarwienie. Dwa pierwsze etapy kataru trwają zazwyczaj od 7 do 10 dni. Później obserwuje się stopniowe ustępowanie dolegliwości. Błona śluzowa nosa zaczyna znów prawidłowo funkcjonować. Nos powoli odzyskuje drożność, mija uczucie suchości śluzówki, temperatura ciała wraca do normy i poprawia się samopoczucie chorego.

W większości przypadków katar infekcyjny ma podłoże wirusowe. Zazwyczaj występują więc 2 etapy kataru, które trwają ok. 7-10 dni. Jeśli nie dojdzie do nadkażenia bakteryjnego, objawy stopniowo ustępują, a stan chorego ulega zauważalnej poprawie. Nie zawsze jednak tak się dzieje. U części osób rozwija się ostatnia faza kataru – faza nadkażenia bakteryjnego, w przebiegu której objawy ponownie się nasilają, a stan zdrowia pacjenta – pogarsza. Warto wówczas zasięgnąć porady lekarza, który dobierze odpowiednie leki.