Zapalenie zatok w ciąży - jak łagodzić katar i ból zatok?

Chore zatoki w ciąży

Katar i ból gardła w ciąży, osłabienie, kaszel, ból głowy, a także bóle mięśniowe i gorączka to objawy stanu zapalnego, wywołanego infekcją. Jedną z częściej występujących chorób, szczególnie w okresie jesienno-zimowym jest ostre zapalenie zatok przynosowych. Chore zatoki w ciąży mogą powodować ból w okolicy czoła lub nosa, uczucie rozpierania twarzy, katar, zatkanie nosa oraz zaburzenia węchu. Ostre zapalenie zatok wywołane jest przez wirusy. U niewielkiego odsetka pacjentów, w następstwie infekcji wirusowej rozwija się zakażenie bakteryjne. W tym przypadku, oprócz kataru, blokady nosa i silnego bólu zatok w ciąży, może pojawić się też gorączka. Na bakteryjną infekcję wskazuje też jednostronne występowanie objawów oraz pogorszenie się stanu zdrowia pacjentki po uzyskaniu poprawy. Więcej informacji na temat zapalenia zatok znaleźć można w artykule: Zapalenie zatok - objawy, przyczyny, leczenie.

Żółty katar w ciąży pojawia się zarówno przy infekcji wirusowej, jak i bakteryjnej. Na podstawie koloru wydzieliny nie można stwierdzić, czy chore zatoki w ciąży są wynikiem zakażenia wirusowego czy bakteryjnego, które czasami wymaga wdrożenia antybiotyku.

Katar w ciąży - czy szkodzi dziecku? Sam katar nie stanowi zagrożenia dla rozwijającego się płodu. Niebezpieczeństwo niesie ewentualne przedostanie się wirusa, który wywołał infekcję, przez łożysko. Ryzyko takiej transmisji w pierwszym trymestrze jest niskie, jednak jeśli do niego dojdzie, może skutkować niebezpiecznymi powikłaniami u dziecka i kobiety ciężarnej. Wraz z czasem trwania ciąży, wirus łatwiej może przedostać się do dziecka, ale nie stwarza już takiego zagrożenia. 

To co powinno niepokoić kobietę w ciąży z zapaleniem zatok to gorączka. Ten objaw może być niebezpieczny dla dziecka, szczególnie na początku ciąży. Gorączka rzadko jednak występuje przy zapaleniu zatok. Jej pojawienie się może wskazywać na infekcję bakteryjną. Gorączka może pojawić się również wtedy, gdy dojdzie do rozwoju powikłań zapalenia zatok. Obrzęk powiek, podwójne widzenie, zaburzenia widzenia lub inne objawy wskazujące na pogarszający się stan zdrowia pacjentki powinny skłaniać do pilnego udania się do szpitala. Powikłania rozwijają się rzadko, jednak mogą być bardzo groźne zarówno dla kobiety, jak i dziecka.

Jak leczyć chore zatoki w ciąży?

Jak leczyć zatoki w ciąży? Po jakie preparaty na zatkane zatoki w ciąży można sięgnąć? Generalnie wszystkie leki, które kobieta ciężarna chce zastosować, powinny być wprowadzone do leczenia dopiero po konsultacji z lekarzem. Ginekolog prowadzący ciążę zna stan zdrowia kobiety i przebieg ciąży. Będzie on w stanie najlepiej ocenić, czy dany lek nie stwarza zbyt dużego zagrożenia dla rozwijającego się płodu. Chore zatoki w ciąży mogą być leczone przy pomocy preparatów, które uważane są za bezpieczne dla kobiet ciężarnych. Na dokuczliwy ból zatok w ciąży można zastosować lek przeciwbólowy z paracetamolem (np. Apap, Paracetamol Aurovitas, Paracetamol Synoptis). Paracetamol jest bezpieczną substancją przeciwbólową w każdym trymestrze ciąży. Może on złagodzić katar i uczucie blokady nosa. 

Na katar w ciąży (3 trymestr lub 2 trymestr) lekarz może zalecić stosowanie leku z ksylometazoliną (np. Otrivin, Sudafed) lub oksymetazoliną (np. Nasivin). Te preparaty na katar i zapalenie zatok są prawdopodobnie bezpieczne dla kobiet w ciąży, o ile stosowane są krótkotrwałe i w najmniejszych zalecanych dawkach. Korzystanie z nich w I trymestrze budzi wątpliwości, ale w II i III może być zalecone, jeśli katar jest bardzo uciążliwy dla pacjentki, a ciąża przebiega prawidłowo.

Dostępne są również preparaty na przeziębienie w ciąży, które mogą być bezpiecznie stosowane przez kobiety ciężarne zmagające się z katarem, niezależnie od trymestru. Są to spray’e Prenalen Katar i Meric Pregna. Pierwszy z nich zawiera izotoniczny roztwór soli morskiej, który pomaga oczyścić nos i nawilża błonę śluzową. Dodatkowo ma też hialuronian sodu oraz olejki eteryczne. W spray’u Meric Pregna znajdziemy natomiast hipertoniczny roztwór soli, które zmniejszy obrzęk śluzówki i może na pewien czas złagodzić katar. W aerozolu tym obecny jest też aloes i rumianek. O preparatach, które można stosować przy innych objawach przeziębienia w ciąży pisaliśmy w artykule: Przeziębienie w ciąży - czy jest groźne? Jak je leczyć?.

Naturalny antybiotyk na zatoki?

Naturalnym antybiotykiem czasami określa się czosnek. Związki siarki, które są w nim zawarte wykazują właściwości przeciwbakteryjne, a także przeciwwirusowe i przeciwgrzybicze. Czosnek może być przyjmowany przez kobiety ciężarne, choć jego skuteczność w łagodzeniu objawów przeziębienia nie została potwierdzona. 

Po konsultacji z lekarzem, na zatkane zatoki w ciąży może być zastosowany lek Respero Myrtol. Zawarte w nim olejki eteryczne działają przeciwzapalnie i przeciwbakteryjnie. Upłynniają zalegającą w nosie i zatokach wydzielinę oraz wspomagają pracę rzęsek. W efekcie, śluz jest łatwiejszy do usunięcia.

Domowe sposoby na katar w ciąży

Niektóre domowe sposoby na katar w ciąży mają udowodnioną skuteczność w łagodzeniu tego objawu. Płukanie zatok w ciąży pomaga oczyścić jamy nosa i zatok z nagromadzonej w nich wydzieliny, a także innych zanieczyszczeń. Irygacja zatok w ciąży przywraca drożność nosa i na pewien czas umożliwia swobodny oddychanie przez nos. O płukaniu zatok pisaliśmy w artykule: Domowe sposoby na zatoki - jak szybko zwalczyć katar?  Irygacja zatok w ciąży jest bezpieczną i skuteczną metodą na zapalenie zatok. Przed przystąpieniem do płukania nosa i zatok należy dokładnie zapoznać się z instrukcją i zasadami prawidłowo przeprowadzonej irygacji.

Do płukania zatok wykorzystuje się stosunkowo dużą objętość soli fizjologicznej. Takie postępowanie jest bardziej efektywne niż korzystanie ze spray’u z wodą morską, który pozwala wprowadzić do jam nosa małą objętość soli. Irygacja zatok w ciąży z wykorzystaniem preparatu Irigasin, Zatoxin Rinse lub innych tego typu produktu są więc skuteczniejsze w leczeniu zatok niż spray’e z wodą morską do nosa.

Wśród domowych sposobów na radzenie sobie z katarem znajdują się też inhalacje na zatoki w ciąży. Wdychanie ciepłej pary wodne okazało się jednak nieskuteczne w terapii przeziębienia. Jednocześnie jest to dość bezpieczny domowy sposób na katar w ciąży. Jeśli więc kobieta ciężarna czuje się nieco lepiej po inhalacji solą fizjologiczną i chce ją wykonywać, nic nie stoi na przeszkodzie, aby korzystać z inhalacji. Można przeprowadzić inhalację z wykorzystaniem izotonicznego roztworu soli np. Nebu-Dose, a także hipertonicznego roztworu - Nebu-Dose hipertonic. Na zatkane zatoki w ciąży, przy obecności gęstej, ropnej wydzieliny, lepszym wyborem będzie roztwór hipertoniczny. Domowe inhalacje może wykonać również z dodatkiem niewielkiej ilości olejku lawendowego lub wyciągu z oregano.

Ból zatok w ciąży, utrata drożności nosa i spływająca z niego wydzielina to najczęściej objawy zapalenia zatok. Nie wszystkie standardowo zażywane przy tej chorobie leki są bezpieczne dla kobiet ciężarnych. Przed zastosowaniem jakiegokolwiek leku zalecana jest konsultacja z lekarzem. Przy bólu zatok w ciąży dozwolony jest paracetamol. Na katar skuteczne jest płukanie zatok. Dodatkowo, warto zadbać o regularne nawadnianie organizmu, które może wspomóc rozrzedzenie gęstej, zalegającej w drogach oddechowych wydzieliny. Ważny jest również odpoczynek. W razie pojawienia się gorączki lub innych alarmujących objawów, należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.