Różne kolory kataru – czy ma to znaczenie?
magister farmacji
Kolor kataru może wskazywać na jego przyczynę, fazę choroby, a tym samym ukierunkować farmakoterapię. Inaczej wygląda leczenie przeźroczystej wydzieliny wyciekającej z nosa, a inaczej gęstego ropnego kataru. Kiedy barwa kataru świadczy o konieczności konsultacji z lekarzem?
Kolor kataru może wskazywać na jego przyczynę, fazę choroby, a tym samym ukierunkować farmakoterapię. Inaczej wygląda leczenie przeźroczystej wydzieliny wyciekającej z nosa, a inaczej gęstego ropnego kataru. Kiedy barwa kataru świadczy o konieczności konsultacji z lekarzem?
Kolor kataru- co oznacza?
Kolor kataru świadczy o jego charakterze. Występują 4 podstawowe rodzaje kataru, a każdy z nich wyróżnia się inną konsystencją i zabarwieniem.
- Katar wirusowy– wywołują go najczęściej rinowirusy, ale również koronawirusy, adenowirusy czy wirusy paragrypy. Wydzielina z nosa jest przeźroczysta i wodnista. W początkowej fazie infekcji wirusowej może być również biała, a później lekko żółta. Katar wirusowy współwystępuje również z innymi objawami infekcji jak: kaszel, ból gardła, a nawet gorączka.
- Katar bakteryjny- pojawia się zwykle na skutek powikłania infekcji wirusowej. Wydzielina w przypadku nadkażenia bakteryjnego staje się znacznie gęstsza i zmienia kolor na żółty lub zielony, niekiedy podczas oczyszczania nosa daje się poczuć nieprzyjemny zapach tzw. ropnego kataru. Zwykle w przebiegu choroby pojawiają się również objawy związane z zapaleniem zatok, tj. ból głowy nasilający się podczas pochylania, a nawet gorączka czy ból zębów.
- Katar alergiczny- jest wynikiem reakcji nadwrażliwości na różnego rodzaju alergeny. Najczęściej są to roztocza kurzu domowego, pyłki roślin oraz sierść zwierząt. Charakterystyczny objaw reakcji alergicznej to tzw. katar sienny- przeźroczysty wyciek z nosa, któremu towarzyszy świąd śluzówki, kichanie i łzawienie oczu.
- Katar przewlekły- bardzo utrudnia oddychanie, a oprócz kataru dokuczliwy jest również obrzęk śluzówki, a niekiedy brak drożności nosa. Wydzielina jest gęsta, może mieć biało-żółte zabarwienie, a gdy dochodzi również do nadkażenia bakteryjnego- żółto-zielone.
Zdarzają się również mniej typowe zabarwienia kataru, np. czerwony lub brązowy. Zaczerwienienie wydzieliny z nosa zwykle ma związek z obecnością krwi, co może wynikać z podrażnienia lub nadmiernej suchości śluzówki bądź urazu, a niekiedy poważniejszego zaburzenia zdrowotnego. Brązowy katar pojawia się na skutek przebywania z mocno zanieczyszczonym i zapylonym środowisku lub gdy w wydzielinie obecna jest skrzepła krew.
Czy kolor kataru ma znaczenie?
Barwa wydzieliny z nosa ma ogromne znaczenie. Wiedząc, co oznacza kolor kataru, można znacznie lepiej postawić diagnozę i wdrożyć odpowiednie leczenie. To ile trwa katar, w jaki sposób można go wyleczyć to często kwestia niełatwa do wyjaśnienia. W końcu katar nie zawsze musi trwać 7 dni. Niekiedy jest to poważniejszy problem, utrzymujący się przez wiele tygodni.
Katar wodnisty, przeźroczysty może być zjawiskiem fizjologicznym. Pojawia się zwykle na skutek zmiany temperatury lub naturalnych procesów związanych z oczyszczaniem się śluzówki nosa. Kiedy natomiast pojawiają się również inne objawy, mogące wskazywać na alergię, podstawą farmakoterapii są leki przeciwhistaminowe. Zarówno te doustne, jak i działające miejscowo. Przeźroczysty katar, stan podgorączkowy, pogorszenie samopoczucia i ból gardła wskazywać mogą na przeziębienie. Konieczne jest wtedy wdrożenie leczenia objawowego, tj. zastosowanie miejscowych leków obkurczających śluzówkę i hamujących wyciek z nosa (spray z oksymetazoliną lub ksylometazoliną) lub środków doustnych osuszających śluzówkę, leków przeciwgorączkowych i przeciwbólowych oraz tabletek do ssania na gardło. O tyle, o ile w pierwszej fazie infekcji wirusowej pojawia się wodnisty katar, warto pamiętać, że po kilku dniach może zmienić on kolor na biały lub lekko żółty. Świadczy to o aktywnej fazie walki układu immunologicznego z infekcją. Jest to ważna uwaga, ponieważ żółty katar nie zawsze musi oznaczać infekcję bakteryjną. Wówczas niewymagana jest konsultacja z lekarzem, a jedynie kontynuacja objawowego leczenia w warunkach domowych. Leki na zatkany nos i katar dostępne bez recepty będą w tym wypadku wystarczające. Natomiast gdy wydzielina zmieni kolor na mocno żółty, bądź zielony, a do tego pojawi się ból zatok i stan taki będzie się przedłużał, konieczna jest konsultacja lekarska.
Jeśli masz wątpliwości czy to kolejna faza kataru, czy powikłanie infekcji, przeczytaj artykuł: Fazy kataru u dorosłych .
Natomiast jak leczyć katar bakteryjny? Zwykle wymagane jest zastosowanie antybiotyku. O wyborze konkretnej substancji decyduje zawsze lekarz. Kiedy katar ma charakter przewlekły, specjaliści często decydują się na wykonanie wymazu z nosa. Na podstawie pobranej do badania próbki można określić, z jakim patogenem mamy do czynienia i jaki antybiotyk będzie najbardziej skuteczny. Gęsty katar bakteryjny przybiera barwę żółtą, żółto-zieloną lub zieloną. Zwykle towarzyszy mu zapalnie zatok i objawy z nim związane. Dlatego podczas infekcji bakteryjnej zatok i nosa stosuje się często leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, również te o działaniu miejscowym, tj. donosowe leki sterydowe z mometazonem. Mocno obniżające jakość życia jest zapalenie zatok leczenie wymaga często zastosowania doustnych preparatów z pseudoefedryną, które pozwalają zmniejszyć obrzęk śluzówki i zniwelują ucisk w zatokach, a tym samym ograniczą ból i zwiększą drożność nosa. Bardzo istotne w procesie leczenia są także preparaty nawilżające śluzówkę, a także odpoczynek pacjenta.
Ważne w przypadku kataru, bez względu na jego kolor, jest nawodnienie pacjenta. Wypijanie większej ilości płynów podczas infekcji czy alergii znacznie poprawia właściwości fizjologiczne śluzówki i wspomaga leczenie kataru.
Kolor kataru może pomóc w postawieniu właściwej diagnozy, szczególnie gdy wydzielinie z nosa, oprócz nietypowej barwy, towarzyszą również inne objawy. Zielony katar, utrzymujący się długo, połączony z zatokowym bólem głowy wymaga zwykle specjalistycznego leczenia. Natomiast gdy wydzielina z nosa jest przeźroczysta lub biaława świadczy o infekcji wirusowej, a zalecanym leczeniem jest w tym wypadku jedynie łagodzenie objawów, odpoczynek i nawodnienie.
Bibliografia
- Woś J., Remjasz A.; Zapalenie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych; Polski Przegląd Otolaryngologiczny 2019; 8(1): 16-26.
- Mik E., Stopiński M., Mrozińska M.; Przeziębienie; Przewodnik Lekarza 2003; 6(9): 20-27.
Chociaż niniejszy serwis może zawierać informacje dotyczące kwestii medycznych, prawnych czy biznesowych informacje te nie mogą stanowić ani zastępować porady specjalisty. ADPHARMA SP. Z O.O. nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek konsekwencje związane bezpośrednio lub pośrednio z jakimikolwiek działaniami lub zaniechaniami podejmowanymi przez użytkownika w oparciu o informacje lub materiały zawarte w niniejszym serwisie. Chociaż ADPHARMA SP. Z O.O. podejmuje wszelkie uzasadnione środki, aby informacje na tej platformie były dokładne, kompletne i aktualne, nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek szkody lub straty związane z niedokładnością, niekompletnością, nierzetelnością lub brakiem aktualności informacji. Niniejszy serwis zawiera również publikacje naukowe, opinie ekspertów oraz wytyczne organizacji branżowych i naukowych. Wszelkie takie informacje stanowią wyłącznie opinie osób lub podmiotów, które je wyraziły i nie należy ich interpretować jako poglądów lub zobowiązań ADPHARMA SP. Z O.O.