Fazy kataru u dorosłych – jak rozpoznać koniec?

Dominika Pagacz - Tokarek
Dominika Pagacz - Tokarek

magister farmacji

Typowa infekcja wirusowa górnych dróg oddechowych przebiega fazowo. Zazwyczaj obserwuje się dwie fazy choroby, choć czasami występuje też trzecia. Jakie są kolejne etapy kataru u dorosłych? Jak rozpoznać koniec kataru? 

Fazy kataru u dorosłych – jak rozpoznać koniec?
źródło: Freepik
Spis treści

Fazy kataru u dorosłych

Przy typowym przebiegu przeziębienia możemy wyróżnić fazy choroby. W związku z nimi występują określone etapy kataru, w przebiegu których pojawiająca się wydzielina zmienia swoje zabarwienie i konsystencję. Wyróżniamy:

 

  • fazę naczyniową – stan zapalny toczący się w obrębie błony śluzowej górnych dróg oddechowych skutkuje pojawieniem się jej obrzęku i przekrwienia. Pojawia się wówczas wodnisty katar, którego ilość stopniowo wzrasta. Nos traci drożność, pojawić się mogą również zaburzenia węchu. Dodatkowo, w tej fazie zazwyczaj dają o sobie znać też inne objawy choroby, takie jak kaszel, osłabienie i ból głowy. Czasami pojawia się stan podgorączkowy lub gorączka. Faza naczyniowa trwa ok. 2-5 dni,
  • fazę komórkową – podczas tego etapu katar zmienia swoją konsystencję i zabarwienie. Śluz staje się gęstszy i traci przejrzystość. Można wówczas zauważyć różne kolory kataru, które wynikają z obecności komórek odpornościowych (leukocytów) w wydzielinie. Gęsta wydzielina nie wypływa tak intensywnie z nosa i nie spływa obficie po tylnej ścianie gardła, ale jednocześnie trudniej jest ją usunąć i często jest przyczyną dyskomfortu pacjenta. Część osób odczuwa wówczas przesuszenie błony śluzowej nosa. Nos jest zatkany i trudno jest przez niego oddychać. Wymusza to oddychanie przez usta, co prowadzi do przesuszenia błony śluzowej gardła i pogorszenia samopoczucia pacjenta. Ta faza kataru trwa kilka kolejnych dni (średnio 3-5 dni),
  • faza destrukcyjna, faza nadkażenia bakteryjnego – jest to faza kataru występująca stosunkowo rzadko. Gdy dochodzi do nadkażenia bakteryjnego, objawy kataru ulegają nasileniu. Zauważyć można zwiększoną ilość ropnej wydzieliny, powrót gorączki i ponowne pojawienie się innych objawów choroby, które mogą mieć wówczas większe nasilenie.

 

W zależności od etapu infekcji zmienia się charakter wydzieliny. W początkowej fazie kataru śluz jest wodnisty i obfity. Po kilku dniach gęstnieje i może zmienić zabarwienie na żółtawe lub zielonkawe. Ostatnia faza kataru – faza destrukcyjna – pojawia się gdy dochodzi do nadkażenia bakteryjnego. Wówczas ilość produkowanej wydzieliny ponownie się zwiększa, podobnie jak rośnie nasilenie innych objawów choroby.

 

 

Fazy kataru u dorosłych – jak rozpoznać koniec?

     

     

    Kolejne etapy kataru – co stosować?

    Skuteczny lek na katar zmniejsza ilość wydzieliny i przywraca drożność nosa. Dostępnych jest wiele preparatów na katar, w różnej postaci (np. krople, aerozole, tabletki). W pierwszej fazie kataru, przy dużej ilości wodnistej wydzieliny dobrze powinien sprawdzić się żel do nosa (np. Xylogel), który dłużej utrzymuje się na błonie śluzowej. Alternatywą jest też preparat z bromkiem iptratropium (Otrivin ipra Max), który ogranicza ilość pojawiającej się wydzieliny. Na gęsty katar można zastosować krople lub spray z ksylometazoliną/oksymetazoliną. Początek ich działania pojawia się zazwyczaj po kilku minutach od aplikacji. Pamiętajmy jednak o tym, że leki obkurczające do nosa należy stosować jedynie krótkotrwale, przez maksymalnie 5-7 dni. Dłuższe korzystanie z tych preparatów może bowiem skutkować rozwojem kataru polekowego, z którym zmaga się wielu pacjentów. Przewlekły katar wymaga konsultacji z lekarzem.

     

    Standardowo, katar infekcyjny u osób dorosłych trwa od 7 do 10 dni. Przy zapaleniu zatok objawy jednak mogą utrzymywać się znacznie dłużej, występując naprzemiennie z okresami bezobjawowymi. Co na zapalenie zatok stosować? Krótkotrwale można aplikować leki obkurczające. Warto pamiętać też o irygacji nosa, która pozwala oczyścić nos i pozbyć się zalegającej w nim wydzieliny. Korzystne efekty mogą przynieść też glikokortykosteroidy donosowe (np. Hitaxa Metmin-Spray).

     

     

    Jak rozpoznać koniec kataru?

    U większości osób zmagających się z  katarem infekcyjnym, ostatnia faza kataru to faza komórkowa. Świadczy o niej większa gęstość wydzieliny i jej żółtawe lub zielonkawe zabarwienie. Dwa pierwsze etapy kataru trwają zazwyczaj od 7 do 10 dni. Później obserwuje się stopniowe ustępowanie dolegliwości. Błona śluzowa nosa zaczyna znów prawidłowo funkcjonować. Nos powoli odzyskuje drożność, mija uczucie suchości śluzówki, temperatura ciała wraca do normy i poprawia się samopoczucie chorego.

     

    W większości przypadków katar infekcyjny ma podłoże wirusowe. Zazwyczaj występują więc 2 etapy kataru, które trwają ok. 7-10 dni. Jeśli nie dojdzie do nadkażenia bakteryjnego, objawy stopniowo ustępują, a stan chorego ulega zauważalnej poprawie. Nie zawsze jednak tak się dzieje. U części osób rozwija się ostatnia faza kataru – faza nadkażenia bakteryjnego, w przebiegu której objawy ponownie się nasilają, a stan zdrowia pacjenta – pogarsza. Warto wówczas zasięgnąć porady lekarza, który dobierze odpowiednie leki.

    Bibliografia

    1. Szczukocka-Zych A., Makowska M. Profilaktyka i leczenie nawracających infekcji górnych dróg oddechowych u dzieci. Pediatria po Dyplomie, 2018, 04.
    2. Szamborski R. Katar – etiologia i skuteczne leczenie. Farmacja Polska 2009, 65, 10, 723-724.
    3. Sadowska D., Katar jesienny czy alergia? Jak nie przeoczyć pierwszych objawów. Lekarz POZ 2020, 4, 221-224.

    Chociaż niniejszy serwis może zawierać informacje dotyczące kwestii medycznych, prawnych czy biznesowych informacje te nie mogą stanowić ani zastępować porady specjalisty. ADPHARMA SP. Z O.O. nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek konsekwencje związane bezpośrednio lub pośrednio z jakimikolwiek działaniami lub zaniechaniami podejmowanymi przez użytkownika w oparciu o informacje lub materiały zawarte w niniejszym serwisie. Chociaż ADPHARMA SP. Z O.O. podejmuje wszelkie uzasadnione środki, aby informacje na tej platformie były dokładne, kompletne i aktualne, nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek szkody lub straty związane z niedokładnością, niekompletnością, nierzetelnością lub brakiem aktualności informacji. Niniejszy serwis zawiera również publikacje naukowe, opinie ekspertów oraz wytyczne organizacji branżowych i naukowych. Wszelkie takie informacje stanowią wyłącznie opinie osób lub podmiotów, które je wyraziły i nie należy ich interpretować jako poglądów lub zobowiązań ADPHARMA SP. Z O.O.

    Tagi:

    Zobacz więcej artykułów

    • zapalenie zatok
      zapalenie zatok
      Skuteczny lek na zatoki- jak wybrać preparat na katar i ból zatok bez recepty?

      Ból zatok, zatkany nos, nieprzyjemny ucisk podczas schylania się. Każdy chociaż raz miał wątpliwą przyjemność walczyć z zaflegmionymi zatokami i zalegającym katarem. Opcji leczenia jest oczywiście kilka - są leki na ból zatok, osobne środki na katar, a także produkty wieloskładnikowe, które mają pomóc w obu dolegliwościach. Co zatem wybrać, czym się kierować szukając środka idealnego na zatkany nos i zatoki? Może warto podejść do tego strategicznie i zastosować terapię łączoną np. tabletki i spray czy saszetki i irygacja nosa oraz zatok? Czy antybiotyk jest zawsze koniecznością w leczeniu zatok?

    • Chore zatoki
      zapalenie zatok
      Domowe sposoby na zatoki - jak szybko zwalczyć katar?

      Katar jest częstym i uciążliwym objawem infekcji dróg oddechowych, który zaburza komfort pacjenta i utrudnia codzienne aktywności. Jak skutecznie i bezpiecznie oczyścić zatoki? Jakie domowe sposoby na cieknący katar mogą wspomóc leczenie?

    • Wodnisty czy ropny katar u dziecka - podpowiadamy jak z nim walczyć i kiedy zgłosić się do lekarza!
      katar
      Wodnisty czy ropny katar u dziecka - podpowiadamy jak z nim walczyć i kiedy zgłosić się do lekarza!

      Żółty katar i ropiejące oczy u dziecka często budzą niepokój opiekuna. Czy świadczą o infekcji bakteryjnej i wymagają zastosowania antybiotyku? Jak szybko wyleczyć katar u dziecka i po jakie leki warto sięgnąć?

    • Zapalenie zatok w ciąży - jak łagodzić katar i ból zatok?
      zatoki
      Zapalenie zatok w ciąży - jak łagodzić katar i ból zatok?

      Zatkane zatoki w ciąży mogą znacząco pogarszać samopoczucie przyszłej mamy. Ból zatok, zatkany nos i spływający katar utrudniają wykonywanie codziennych aktywności i zaburzają nocny odpoczynek. Jak leczyć zatoki w ciąży? Które domowe sposoby na katar w ciąży są skuteczne?

    • Żółty katar – co oznacza i jak go leczyć?
      katar
      Żółty katar – co oznacza i jak go leczyć?

      Żółty katar u dorosłego lub dziecka najczęściej pojawia się przy infekcji. Czasami może wystąpić też w przebiegu choroby alergicznej. Jak łagodzić ten objaw? Co stosować na żółty, gęsty katar u dorosłego, a co można podać dziecku?