Czy można brać tran w ciąży?

Tran w ciąży – jakie ma właściwości?

Tran, czyli olej z wątroby dorsza i innych ryb z rodziny dorszowatych, stanowi cenne źródło kwasów omega-3 (DHA i EPA), a w mniejszym stopniu również witamin A i D. Kwas dokozaheksaenowy (DHA) jest ważnym składnikiem błon komórkowych. Odpowiednia ilość tej substancji jest potrzebna dla optymalnego rozwoju dziecka – wpływa na jego rozwój psychomotoryczny, a także na ostrość wzroku. Niedobór DHA przyczynia się do obniżenia zdolności poznawczych. Zwiększa też ryzyko wystąpienia chorób neurodegeneracyjnych i chorób psychicznych.

Przyjmowanie kwasów DHA w ciąży ogranicza ryzyko wystąpienia preeklampsji (stanu przedrzucawkowego) i porodu przedwczesnego. W jednym z badań wykazano, że suplementacja tranu w ciąży może ograniczać ryzyko rozwoju cukrzycy typu I u potomstwa. Przyjmowanie tranu przez kobietę ciężarną, u której zdiagnozowano cukrzycę ciążową może natomiast prowadzić do obniżenia poziomu glukozy i poprawy profilu lipidowego.

Z czego jest tran? Głównymi składnikami tranu są kwasy omega-3 i witaminy A oraz D. Tran w ciąży jest przyjmowany głównie ze względu na dostarczanie do organizmu kobiety cennych kwasów DHA, które w istotny sposób wpływają na przebieg ciąży oraz prawidłowy rozwój dziecka.

Część producentów tranu zaleca jego stosowanie rówież u niemowląt, od 4 tygodnia życia. Podawanie dziecku tranu nie jest potrzebne, jeśli maluch karmiony jest piersią, a mama w okresie laktacji suplementuje zalecaną ilość kwasów DHA. Dziecko pobiera bowiem odpowiednią ilość tych substancji z mlekiem mamy.

Tran w ciąży – czy jest bezpieczny?

Tran dla kobiety w ciąży – czy to dobry wybór? Tran w ciąży może pomóc zaspokoić zwiększone zapotrzebowanie na kwasy omega-3, głównie kwas DHA. Zgodnie z aktualnymi rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników kobiety ciężarne powinny spożywać co najmniej 200 mg DHA na dobę. Jeśli jednak w diecie kobiety oczekującej dziecka znajduje się mała ilość ryb będących głównym źródłem DHA, przyjmowana ilość tego kwasu powinna być większa. Kobiety, u których występuje ryzyko porodu przedwczesnego, powinny stosować 1000 mg DHA na dobę.

Tran dla kobiet w ciąży może być więc dobrym źródłem DHA, jednak należy zwrócić uwagę na obecną w tym produkcie witaminę A. Zarówno nadmiar, jak i niedobór witaminy A może negatywnie wpływać na rozwijający się płód, zwiększając ryzyko wystąpienia wad wrodzonych w obrębie różnych tkanek i narządów. Zalecane dziennie spożycie witaminy A dla kobiet ciężarnych to 770 µg.

Tran w 1 trymestrze w ciąży nie przez wszystkich specjalistów jest rekomendowany właśnie ze względu na obecną w nim witaminę A. Jeśli jednak kobieta ciężarna zwraca uwagę na zawartość witaminy A w przyjmowanej porcji dziennej i wartość ta jest kilkukrotnie mniejsza niż rekomendowane dzienne spożycie, może stosować tran, jeśli chce. Należy jednak wybrać wysokiej jakości produkt, który jest badany pod kątem obecności zanieczyszczeń.

Tran czy olej z wątroby rekina? Tran i olej z wątroby rekina to 2 zupełnie różne produkty, o odmiennych składach i właściwościach. W okresie ciąży korzystna może być suplementacja tranu, który dostarcza cennych kwasów z grupy omega-3. Ich zawartość w oleju z rekina (tran z rekina) jest znacznie mniejsza.

Jaki tran w ciąży wybrać? 

Jaki tran w ciąży będzie najlepszy? Wybierając dobry tran w ciąży na pewno warto zwrócić uwagę na informacje dotyczące zawartości kwasów omega-3 (głównie kwasu DHA) i witaminy A. Witaminy D w większości tego typu preparatów jest na tyle mało, że i tak wskazana jest jej dodatkowa suplementacja. Warto szukać również informacji o badaniach pod kątem zanieczyszczeń. Instytut Jakości Jagiellońskiego Centrum Innowacji w roku 2016 przeprowadził badanie, w którym oceniano wybrane trany pod kątem wielu aspektów, m.in. rzeczywistej zawartości w nich kwasów DHA i EPA oraz obecności zanieczyszczeń. Najwyższą punktację uzyskał tran Mollers. Może być on więc dobrym wyborem dla kobiet, które chcą przyjmować tran w płynie.

Wybierając tran w ciąży w postaci płynnej warto też zwrócić uwagę na jego zapach. Dobrej jakości tran ma lekko rybi zapach, ale nie jest on nieprzyjemny i bardzo intensywny. Jeśli zakupiony tran ma intensywny aromat i smak, może to świadczyć o jego niskiej jakości. Wskazuje bowiem na częściowe utlenienie się obecnych w nim kwasów omega.

Tran w kapsułkach czy płynie? Przy wyborze odpowiedniego preparatu warto zwrócić uwagę na jego jakość oraz indywidualne preferencje kobiety ciężarnej. Dobrej jakości tran nie ma intensywnego smaku ani aromatu. Jest też badany pod kątem ewentualnych zanieczyszczeń.

Tran w ciąży można suplementować, choć w tym przypadku szczególnie istotne jest czytanie składu wybranego produktu. Zawartość kwasu DHA w dziennej porcji powinna odpowiadać aktualnym rekomendacjom, a ilość witaminy A nie powinna przekraczać zalecanego dziennego spożycia w okresie ciąży. Ważne jest też wybranie tranu wysokiej jakości badanego pod kątem zanieczyszczeń, którymi to informacjami producenci zazwyczaj chętnie dzielą się na opakowaniach lub na dedykowanej produktowi stronie w Internecie. Dobrej jakości tran ma dość subtelny smak i zapach. Obecnie można też nabyć tran z dodatkiem owocowych aromatów, które dodatkowo maskują rybi posmak.