Przewlekły katar u dziecka – przyczyny, leczenie

Przewlekły katar u dziecka – jakie może mieć przyczyny?

Chroniczny katar u dziecka może mieć postać wycieku wydzieliny z nosa, jego spływania po tylnej ścianie gardła, kichania czy też uczucia zatkania nosa. Na jego rozwój mogą wpływać różne czynniki, takie jak chociażby stan zapalny czy wady anatomiczne. Przewlekły katar u dziecka najczęściej wynika z alergii lub infekcji. Przewlekły alergiczny nieżyt nosa oznacza występowanie objawów alergii przez co najmniej 4 dni w tygodniu i przez co najmniej 4 tygodnie. Jeśli alergia ma łagodne nasilenie, najczęściej nie wpływa znacząco na codzienną aktywność dziecka. Inaczej jest jednak, gdy odczuwane dolegliwości mają większe natężenie. Wówczas mogą utrudniać skupienie się na zajęciach w szkole, rozwój zainteresowań i spokojny sen.

Alergia może pojawić się w określonych miesiącach w roku związanych np. z okresami pylenia roślin, na które dziecko jest uczulone. Mówimy wówczas o alergii sezonowej. Gdy natomiast objawy utrzymują się cały rok, jest to alergia całoroczna. W tym przypadku alergeny są na stałe obecne w otoczeniu małego pacjenta. Przykładem takiej alergii jest alergia na roztocze kurzu domowego.

Przewlekły zielony katar u dziecka lub wydzielina o innym zabarwieniu i jednocześnie znacznej gęstości może świadczyć o infekcji. Przedłużający się katar może pojawić się w wyniku rozwoju infekcji bakteryjnej. Katar bakteryjny u dzieci często występuje jednocześnie z innymi objawami, takimi jak stan podgorączkowy lub gorączka, kaszel czy też ból głowy. Dziecko może być osłabione i mniej niż zazwyczaj chętne do zabawy. W przeciwieństwie do alergii, przy przewlekłym katarze u dzieci wywołanym infekcją raczej nie występuje swędzenie nosa lub oczu.

W przebiegu typowej infekcji pojawiają się charakterystyczne etapy kataru u dziecka . W większości przypadków przyczyną infekcji są wirusy. Wodnisty, przezroczysty katar wirusowy u dzieci z czasem gęstnieje i zmienia kolor. Jeśli po kilku dniach, zamiast stopniowo ustępować, jego ilość ponownie wzrasta, a stan dziecka ulega pogorszeniu, może to świadczyć o nadkażeniu bakteryjnym.

Przewlekły katar u dziecka – na co zwrócić uwagę?

Zanim wprowadzimy lek na katar dla dziecka, istotne jest prawidłowe rozpoznanie przyczyny dolegliwości. U dzieci proces diagnostyki często jest trudniejszy niż u osób dorosłych. Im młodszy pacjent, tym występować mogą mniej charakterystyczne objawy. Nierzadko różne schorzenia nakładają się na siebie. Przykładowo, alergia może występować jednocześnie z infekcją.

Przewlekły katar u niemowlaka lub starszego dziecka zawsze wymaga konsultacji z lekarzem. Zatkanie nosa, bez innych objawów może świadczyć o wadzie wrodzonej. Jeśli dziecko oddycha przez usta, w nocy chrapie lub rodzice zauważają epizody bezdechów sennych, przyczyną może być przerost migdałka gardłowego. Jeżeli natomiast nos jest zablokowany tylko z jednej strony, a dodatkowo pojawia się ropna wydzielina o nieprzyjemnym zapachu, być może w przewodzie nosowym utknęło ciało obce. Zdarza się, że małe dzieci wkładają do nosa niewielkie zabawki lub inne przedmioty, które trudno jest wyjąć bez pomocy medycznej.

Przyczyną chronicznego kataru u dziecka może być też refluks krtaniowo-gardłowy. W takim przypadku najczęściej jednak towarzyszą mu też inne objawy, takie jak chociażby słaby przyrost masy ciała, częste ulewanie pokarmu i wymioty. Pojawić się też może przewlekły kaszel i nawracające infekcje dróg oddechowych. U starszych dzieci może natomiast wystąpić chrypka. Mogą one też skarżyć się na uczucie przeszkody w gardle.

Przewlekły katar u dziecka może wynikać również z niedoborów odporności lub mukowiscydozy. Pierwsze objawy mukowiscydozy pojawiają się zazwyczaj już krótko po urodzeniu. Dolegliwości mogą być mocno zróżnicowane. Jeśli chodzi o symptomy ze strony nosa, pojawia się gęsta, ropna wydzielina, a nos jest niemalże stale zablokowany.

Przewlekły katar u dziecka – pasożyty są stosunkowo rzadką przyczyną chronicznego kataru u małych pacjentów.  Przy glistnicy bardziej typowym objawem jest mokry kaszel. Potrzeba odkrztuszania wynika z obecności larw glisty w obrębie krtani.

Co na przewlekły katar u dziecka zastosować?

Katar zatokowy u dzieci będący wynikiem przewlekłego zapalenia nosa i zatok leczy się najczęściej z wykorzystaniem sterydów donosowych. Działają one przeciwzapalnie, a co istotne są bezpieczne w stosowaniu i dobrze tolerowane przez pacjentów pediatrycznych. Dodatkowo, zalecana jest irygacja nosa. Rekomendowane jest użycie fizjologicznego roztworu soli, który pozwala skutecznie oczyścić jamy nosa, a jednocześnie nie powoduje pieczenia i dyskomfortu, które mogą wystąpić przy stosowaniu roztworu hipertonicznego.

Do irygacji można użyć specjalnej butelki oraz gotowych saszetek z proszkiem do rozpuszczania (np. Irigasin Junior). Można korzystać też ze standardowych butelek do irygacji. Produkty z dopiskiem „Junior” często mają nieco mniejszą pojemność. Wspomagająco, można krótkotrwale podawać też dziecku lek z ibuprofenem (np. Ibum Forte, Ibuprom dla Dzieci Forte) lub paracetamolem (np. Pedicetamol, Apap dla dzieci Forte).

Co na przewlekły katar u dziecka wywołany alergią? Wówczas stosuje się leki przeciwalergiczne, najlepiej nowszej generacji, które nie powodują senności. Część preparatów dostępna jest w postaci syropu, np. Hitaxa Fast Kids, Aleric Deslo Active. Lekarz może zalecić dołączenie do terapii glikokortykosteroidów donosowych. Istotnym elementem leczenia jest też unikanie alergenów.

Gdy przyczyną chronicznego kataru u dziecka jest refluks gardłowo-krtaniowy, mukowiscydoza lub inna choroba podstawowa, ważne jest jej prawidłowe leczenie. Kontrolowanie choroby pomaga wyeliminować lub chociaż zmniejszyć katar.

Przewlekły katar u niemowlaka lub starszego dziecka może mieć różne przyczyny. Proces diagnostyki nie zawsze jest łatwy i szybki. Im młodsze dziecko, tym mniej specyficzne mogą być objawy. Warto jednak udać się do lekarza, gdy katar trwa dłużej lub towarzyszą mu inne, niepokojące objawy. Utrzymujący się chroniczny katar u dziecka może negatywnie wpływać na jego samopoczucie i rozwój.