Prawoślaz lekarski – właściwości lecznicze, działanie i zastosowanie

Jak wygląda prawoślaz?

Prawoślaz lekarski (Althaea officinalis) to dziko rosnąca roślina, która od wielu lat jest stosowana w medycynie tradycyjnej jako środek wspomagający leczenie schorzeń górnych dróg oddechowych oraz dolegliwości układu pokarmowego. Charakterystyczną cechą rośliny jest kwiat prawoślazu, który ma bladoróżowy lub biały kolor. Dodatkowo, liść prawoślazu jest pokryty białym i miękkim w dotyku meszkiem. 

Do wytwarzania syropów, maceratów lub naparów stosuje się suszony korzeń lub liście prawoślazu. Największe stężenie substancji aktywnych znajduje się jednak w korzeniu, który po wysuszeniu przybiera jasnobeżowy kolor i charakteryzuje się włóknistą i włosowatą strukturą. 

Korzeń prawoślazu - właściwości i substancje aktywne

W zależności od części rośliny, zawartość substancji aktywnych oraz ich skład może się różnić. Korzeń prawoślazu jest bogaty w polisacharydy śluzowe oraz pektyny, które mają właściwości osłaniające i łagodzące. Natomiast liść prawoślazu jest źródłem flawonoidów, fenolokwasów i garbników o działaniu przeciwzapalnym, antyseptycznym i antyoksydacyjnym. 

Prawoślaz – działanie prozdrowotne

Ze względu na unikalne właściwości wyciągu z prawoślazu, stosuje się go w stanach zapalnych górnych dróg oddechowych i błony śluzowej jamy ustnej. Macerat i syrop z prawoślazu są również polecane jako łagodny środek wspomagający łagodzenie objawów refluksu żołądkowego. Dodatkowo niektóre badania wskazują na cenne właściwości prawoślazu w zmniejszaniu objawów łuszczycy oraz gojeniu ran. 

Korzeń prawoślazu na kaszel. W przypadku suchego kaszlu polecane są naturalne środki osłaniające błonę śluzową górnych dróg oddechowych tj. prawoślaz. Właściwości nawilżające i regenerujące wyciągu z prawoślazu zmniejszają odruch kaszlu oraz łagodzą podrażnienia. Ponadto syrop prawoślazowy może być stosowany na kaszel mokry. Wysoka zawartość polisacharydów śluzowych sprawia, że wydzielina w drogach oddechowych zostaje rozrzedzona i łatwiejsze jest jej usunięcie. Prawoślaz na kaszel suchy i mokry jest szczególnie rekomendowany podczas zapalenia oskrzeli, tchawicy i krtani, którym towarzyszy uczucie suchości i podrażnienia. Należy podkreślić, że syropy i pastylki do ssania z prawoślazem to bezpieczne sposoby na suchy kaszel u dziecka i kobiety w ciąży.

Syrop prawoślazowy na ból gardła. Substancje śluzowe w prawoślazie działają powlekająco na błonę śluzową gardła, łagodzą stan zapalny i zmniejszają uczucie suchości. Dodatkowo, preparaty łagodzące ból gardła z prawoślazem działają antyseptycznie i przeciwzapalnie. Pastylki do ssania z prawoślazem są również polecane w przypadku aft i owrzodzeń błony śluzowej jamy ustnej w celu zmniejszenia zaczerwienienia, obrzęku i dolegliwości bólowych. Prawoślaz lekarski znajduje się również w składzie niektórych ziołowych sprayów na gardło oraz płukanek.

Korzeń prawoślazu na żołądek. Dzięki polisacharydom śluzowym prawoślaz zmniejsza objawy refluksu żołądkowego m.in pieczenie i odbijanie. Prawoślaz tworzy warstwę ochronną na błonie śluzowej żołądka, zabezpieczając ją przed szkodliwym działaniem kwasów i soków żołądkowych. Prawoślaz może także łagodzić stany zapalne śluzówki żołądka oraz wspierać jej regenerację.

Korzeń prawoślazu na jelita. Nie ma bezpośrednich badań potwierdzających skuteczność stosowania prawoślazu w chorobach jelit. Natomiast, ze względu na obecność dużej ilości śluzu, prawoślaz może upłynniać masy kałowe i ułatwiać wypróżnianie.

Korzeń prawoślazu - jak stosować?

Najczęściej prawoślaz występuje w postaci syropów, naparów, maceratów lub pastylek do ssania. Leki na kaszel bez recepty  z prawoślazem tj. syropy i roztwory doustne najczęściej są stosowane na kaszel suchy, mokry, a także w podrażnieniu gardła i krtani. Tabletki do ssania z prawoślazem są szczególnie polecane na ból gardła oraz stany zapalne błony śluzowej jamy ustnej. Prawoślaz lekarski można także zakupić w postaci suszonego korzenia lub liści, z których należy przygotować macerat lub napar. Taka postać wyciągu z prawoślazu jest szczególnie polecana w przypadku dolegliwości żołądkowych oraz jako środek wspomagający łagodzenie objawów infekcji górnych dróg oddechowych.

Prawoślaz - jak parzyć herbatę z prawoślazu? Gotowe preparaty do zaparzania na infekcje układu oddechowego zazwyczaj zawierają wiele suszonych roślin m.in prawoślaz. Herbata z liśćmi prawoślazu może być stosowana kilka razy dziennie. 1 łyżeczkę suszu należy zalać wrzątkiem i parzyć pod przykryciem przez 10-15 minut. Taki napar z prawoślazu jest bogaty w flawonoidy, garbniki i kwasy fenolowe.

Prawoślaz korzeń - jak przygotować macerat? Macerat z prawoślazu należy przygotować, zalewając 1–2 łyżeczki korzenia prawoślazu letnią wodą. Gotowy macerat jest źródłem polisacharydów i pektyn, które działają miejscowo, na błonę śluzową dróg oddechowych, żołądka i jamy ustnej.

Korzeń prawoślazu - przeciwwskazania i działania uboczne

Nie odnotowano przeciwwskazań do stosowania preparatów śluzowych, do których zalicza się korzeń prawoślazu. Skutki uboczne podczas jego zażywania występują rzadko i objawiają się:

·         alergią skórną m.in wysypką i zaczerwienieniem,

·         opóźnieniem wchłaniania leków - ze względu na wysoką zawartość śluzu, prawoślaz może opóźniać wchłanianie leków doustnych- zaleca się przyjmowanie preparatów z prawoślazu co najmniej 1 godzinę przed lub 2 godziny po zażyciu leków.

·         podwyższeniem poziomu cukru we krwi - syrop i tabletki do ssania z prawoślazem zazwyczaj zawierają cukier i mogą podwyższać poziom glukozy we krwi. Osobom z cukrzycą zalecane są inne formy wyciągu z prawoślazu tj. maceraty lub napary.

Liście i korzeń prawoślazu polecane są w łagodzeniu objawów infekcji układu oddechowego. Ze względu na właściwości powlekające, prawoślaz może być stosowany zarówno przy kaszlu mokrym, jak i suchym. Syropy oraz tabletki z prawoślazem są również rekomendowane na ból gardła i stany zapalne błony śluzowej jamy ustnej. Brak przeciwwskazań i istotnych skutków ubocznych wyciągu z prawoślazu sprawia, że może być stosowany u dzieci i kobiet w ciąży. Prawoślaz dostępny jest w postaci gotowych preparatów, takich jak syropy czy tabletki do ssania, a także jako suszone liście i korzeń przeznaczone do zaparzania lub przygotowania maceratu.