Czystek – właściwości lecznicze, działanie i zastosowanie

Czystek – co to za roślina?

Czystek jest rośliną należącą do rodziny czystkowatych. W obrębie tego rodzaju znajduje się wiele gatunków czystka. W Polsce najbardziej popularny jest czystek siwy, znany też pod nazwą czystek szary (Cistus incanus). Zwyczajowo mówi się też na niego „skalna róża” i „święta róża”. Czystek szary to wieczniezielony, gęsto rosnący krzew. Podobnie jak inne gatunki czystka, porasta on głównie ciepłe, mocno nasłonecznione, ale jednocześnie dość suche tereny. W Polsce nie rośnie naturalnie. Czystek jest rośliną wieloletnią. 

Ziele czystka swojego czasu wzbudzało bardzo duże zainteresowanie w kontekście korzystnego wpływu na stan zdrowia. Obecnie, choć być może nieco stracił na popularności, nadal ma swoich wiernych zwolenników. Zioła naturalne są wykorzystywane od pokoleń w zapobieganiu i leczeniu wielu schorzeń. Osoby zainteresowane ziołolecznictwem sięgają po czystek lekarski oraz inne zioła w celu poprawy i utrzymania zdrowia fizycznego, psychicznego, a także urody. Powszechnie uważa się, że właściwości czystka są liczne i różnorodne. Roślinie tej przypisuje się chociażby działanie antyoksydacyjne, przeciwzapalne oraz wspomagające układ odpornościowy.

Czystek – właściwości lecznicze

Czystek – działanie tej rośliny wynika z obecności w niej wielu składników aktywnych. Łodygi i liście czystka są bogate w olejki eteryczne i oleożywicę, określaną też jako ladanum i labdanum. Oleożywica ma intensywny zapach i żółtawe zabarwienie. W zależności od miejsca pozyskiwania ziela czystka, warunków środowiskowych na które był narażony czy chociażby warunków przechowywania, skład oleożywicy może być inny. Wyodrębniono w niej odmienną zawartość takich związków jak alfa i beta-pinen, tymol, eukaliptol oraz kwasy tłuszczowe. Zioła czystka stanowią też cenne źródło polifenoli, takich jak np. kwercetyna, apigenina, hiperozyd i kemferol. To jednak zaledwie kilka z wielu związków aktywnych, które występują w czystku.

Czystek – właściwości prozdrowotne czystka od dawna wykorzystywane są w medycynie ludowej. Ziele czystka posiada działanie antyoksydacyjne. Wynika ono przede wszystkim z wysokiej zawartości wspomnianych polifenoli. Związki te wykazują zdolność do neutralizowania wolnych rodników tlenowych, dzięki czemu chronią komórki przed szkodliwym wpływem stresu oksydacyjnego. Roślina ta ma również właściwości przeciwzapalne i przeciwbakteryjne. Przypisuje się jej też działanie przeciwwirusowe, przeciwgrzybicze, wspomagające układ odpornościowy, przeciwbiegunkowe, przeciwwrzodowe, rozkurczowe oraz wspomagające gojenie się ran. Niektórzy uważają, że czystek może hamować rozwój komórek nowotworowych.

10 powodów, dla których warto pić czystek

Kto powinien pić czystek? Na co pomaga ziele czystka? Przede wszystkim warto zaznaczyć, że nie dysponujemy dobrej jakości badaniami, dzięki którym można by wykazać skuteczność stosowania czystka w leczeniu lub zapobieganiu jakiejkolwiek chorobie. Przeprowadzone testy i badania rzeczywiście potwierdziły antyoksydacyjne, przeciwzapalne i przeciwbakteryjne właściwości czystka, ale nie jest to wystarczające do tego, aby uznać, że roślina ta może realnie wpływać na rozwój choroby lub zapobiegać jej wystąpieniu. Mimo tego, wielu zwolenników ziołolecznictwa chce korzystać z tej bogatej w składniki aktywne rośliny i zastanawia się, na co jest czystek. Przedstawiamy więc kilka możliwych zastosowań czystka.

1.       Czystek na skurcze brzucha – czystek może stosować wspomagająco przy łagodnych skurczowych bólach brzucha.

2.       Czystek na biegunkę – w tradycyjnej medycynie Bliskiego Wschodu ziele czystka jest powszechnie stosowane przy różnego rodzaju dolegliwościach i chorobach ze strony układu pokarmowego. Roślinę tę wykorzystuje się m.in. właśnie w leczeniu biegunki.

3.       Czystek na odporność – na co pomaga czystek? Część osób chętnie sięga po ziele czystka w celu wzmocnienia odporności oraz wsparcia układu immunologicznego w walce z chorobotwórczymi bakteriami i wirusami. Leki na odporność nie zawierają czystka, ale dostępne są zioła do zaparzania, z których można przyrządzić napar. Czystek można też stosować w postaci kapsułek do połykania.

4.       Czystek na przeziębienie – przeciwzapalne i przeciwwirusowe właściwości czystka znajdują wykorzystanie we wspomaganiu leczenia niegroźnych infekcji dróg oddechowych.

5.       Czystek jako silny antyoksydant – ze względu na wysoką zawartość związków o właściwościach przeciwutleniających, roślina ta uważana jest powszechnie za środek pomocny w zapobieganiu chorobom cywilizacyjnym, do których rozwoju przyczynia się stres oksydacyjny. 

6.       Czystek na nadciśnienie – uważa się, że czystek może posiadać właściwości hipotensyjne, dlatego może być wartościową rośliną dla osób, które chcą zadbać o utrzymanie prawidłowego ciśnienia tętniczego krwi. Należy jednak zaznaczyć, że ziele czystka lub innej rośliny nigdy nie powinny być stosowane zamiennie w stosunku do leków obniżających ciśnienie krwi rekomendowanych przez lekarza.

7.       Czystek na oczyszczenie organizmu – ziele czystka stosowane jest przez część osób w celu oczyszczenia organizmu z różnego rodzaju substancji toksycznych. Warto jednak pamiętać, że prawidłowo funkcjonujący, zdrowy organizm nie potrzebuje dodatkowego „oczyszczania”. Wyposażony jest bowiem w liczne mechanizmy, które usuwają niepotrzebne i szkodliwe związki. 

8.       Czystek na próchnicę – płukanie jamy ustnej naparem z czystka może ograniczyć rozwój bakterii w obrębie szkliwa.

9.       Czystek na rany – roztwory przygotowane z użyciem czystka można stosować również w formie okładów na skórę, w celu wsparcia procesu gojenia się niewielkich ran.

10.   Czystek jako roślina zapobiegająca przedwczesnemu starzeniu się skóry – bogactwo polifenoli w czystku sprawia, że jest on stosowany również jako naturalny środek chroniący przed uszkodzeniem komórek i opóźniający starzenie się skóry.

Czystek – zastosowanie tej rośliny jest znacznie szersze. Zdarza się, że jest ona wykorzystywana również jako naturalny środek uspokajający i zmniejszający napięcie. Środki na uspokojenie pomagają się wyciszyć i zrelaksować. Ze względu na stosunkowo wysokie bezpieczeństwo stosowania czystka, można spróbować pić świeży napar z liści w celu wyciszenia organizmu lub też ułatwienia zasypiania i ocenić jego indywidualny wpływ na organizm.

Czystek – na co pomaga? Ziele czystka jest szeroko wykorzystywane w medycynie ludowej. Część osób stosuje je w celu oczyszczenia organizmu. Czystek – objawy oczyszczenia, jakie przypisuje się tej roślinie, to m.in. wzmożona potliwość i zmiany skórne. Nie ma jednak żadnego naukowego potwierdzenia takich właściwości czystka. 

Czystek – przeciwwskazania i skutki uboczne

Czystek – przeciwwskazania to głównie okres ciąży i laktacji, co wynika z braku danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania czystka w tych okresach. Ważne jest też spożywanie czystka w odpowiednich ilościach, zalecanych przed producenta wybranego preparatu. Pacjenci, którzy chorują przewlekle lub przyjmują stale leki, powinni skonsultować się z lekarzem, zanim wzbogacą codzienną dietę o napar lub kapsułki z czystka.

Czystek – skutki uboczne rzadko są obserwowane, jeśli roślina ta przyjmowana jest w rekomendowanych ilościach. Spośród możliwych skutków ubocznych wymienić można dolegliwości żołądkowo-jelitowe, zawroty głowy oraz suchość w jamie ustnej po jej spożyciu. Objawy te najczęściej mają łagodne nasilenie.

Czystek to naturalne bogactwo antyoksydantów, które może stanowić cenne źródło tych związków w codziennej diecie. Choć brakuje dowodów naukowych na skuteczność czystka w profilaktyce i leczeniu chorób, wiele osób chętnie sięga po ten surowiec. Aktualnie nie wiemy, czy rzeczywiście może on pełnić jakąś znaczącą rolę w medycynie, ale z pewnością może wzbogacać dietę w cenne związki, które wywierają korzystny wpływ na zdrowie.