Inhalacja niemowlaka – jak ją wykonać?

Inhalacja noworodka i niemowlaka – kiedy ją wykonać?

Inhalacje to popularna w ostatnich latach metoda leczenia schorzeń górnych i dolnych dróg oddechowych. Jej wyjątkową zaletą jest dostarczanie leku bezpośrednio do miejsca objętego stanem zapalnym. Inhalacja zapewnia szybki początek działania leku. Do aerozoloterapii stosuje się mniejsze dawki leki, dzięki czemu znacząco ograniczone zostaje ryzyko wystąpienia działań niepożądanych.

Inhalacje noworodka i niemowlaka można przeprowadzać przy różnorodnych schorzeniach toczących się w obrębie dróg oddechowych. Głównym obszarem w którym wykorzystuje się aerozoloterapię są przewlekłe choroby dolnych dróg oddechowych. Przy pomocy dobrej jakości inhalatora, lek ma możliwość dotarcia do niżej położonych pięter układu oddechowego. Inhalacje u niemowlaka są powszechnie stosowane również przy infekcjach toczących się w górnych drogach oddechowych, jeśli towarzyszy im kaszel lub katar. Poświęcone są temu artykuły: Inhalacje na kaszel suchy i mokry oraz Inhalacje na zatoki.

Od kiedy można robić inhalacje niemowlakowi? Jeśli zachodzi potrzeba, inhalacje mogą być wykonywane nawet u noworodka. Nie ma ograniczenia wiekowego, przy którym pacjent nie powinien korzystać z aerozoloterapii. U najmłodszych dzieci oczywiście dobrze byłoby gdyby przez sięgnięciem po inhalator zbadał je lekarz. Jest to szczególnie istotne, jeśli oznaki infekcji dotyczą dzieci w pierwszych 3 miesiącach życia lub maluchów urodzonych przedwcześnie. W tych przypadkach, nawet leczenie na pozór niegroźnych infekcji powinno odbywać się pod kontrolą lekarza.

Inhalacje dla niemowlaka – jak przygotować dziecko do inhalacji?

Inhalacja noworodka lub niemowlaka nie zawsze przebiega łatwo i przyjemnie. Dzieci różnie reagują na inhalator. U jednych przeważa  ciekawość, u innych strach. Niezależnie od emocji towarzyszących dziecku, istotna jest akceptująca i wspierająca postawa opiekuna. Na początek warto oswoić malucha z urządzeniem. Dobrze byłoby pozwolić mu oglądać i dotykać inhalatora oraz dołączonych akcesoriów. (oczywiście pod nadzorem dorosłego). Można w ramach zabawy zakładać maseczkę najpierw zabawkom, później pozwolić dziecku założyć maseczkę rodzicowi, a następnie założyć ją dziecku. Warto też pokazywać i tłumaczyć prostymi słowami zasadę działania inhalatora. Wykorzystując ampułkę z sobą fizjologiczną, można pokazać jak tworzy się mgiełka.

Inhalacje u 3-tygodniowego dziecka lub nieco starszego pacjenta powinny przebiegać w spokojnej, miłej atmosferze. Zdenerwowanie rodzica szybko udzieli się dziecku. Jeśli dla jednego rodzica, proces ten jest bardzo stresujący, może łatwiej będzie wykonać inhalacje drugiemu opiekunowi. Aby inhalacja u dziecka była skuteczna, musi być ono względnie spokojne. Jeśli płacze lub krzyczy, nie ma sensu kontynuować inhalacji. Aerozoloterapia nie będzie wówczas skuteczna, a do tego bardziej zniechęci to dziecko do jej wykonywania. Kluczowe jest więc zadbanie o spokój i dobre samopoczucie malucha.

Inhalacje u niemowlaka najlepiej przeprowadzać, jeśli dziecko nie jest śpiące, głodne i jednocześnie nie jest bezpośrednio po posiłku. Pozycja malucha podczas wykonywania inhalacji powinna być półleżąca (u najmłodszych pacjentów) lub siedząca (u starszych dzieci). Istotne jest, aby dziecko nie przyjmowało pozycji przygiętej do klatki piersiowej. Nie zalecane jest też wykonywania inhalacji u niemowlaka w pozycji leżącej.

Przed przystąpieniem do inhalacji należy przygotować wszystkie potrzebne akcesoria i lek. U dzieci do 3. roku życia korzysta się z maseczki. Ustnik zapewnia jednak lepszą skuteczność i bezpieczeństwo terapii. Dlatego już w okolicach 3. roku życia warto starać się zamienić maseczkę na ustnik. Wykonując inhalacje u niemowlaka z użyciem maseczki musimy pamiętać, że powinna ona szczelnie przylegać do skóry dziecka. Nie może mieć żadnych otworów bocznych ani szczelin. W takiej sytuacji lek zamiast do dróg oddechowych będzie wydostawał się poza maseczkę. Dziecko podczas inhalacji powinno powoli, spokojnie i głęboko oddychać.

Ile soli fizjologicznej do inhalacji niemowlaka?

Jak zrobić inhalacje z soli fizjologicznej niemowlakowi? Ile soli użyć? W tej kwestii pomocne będzie doczytanie w instrukcji obsługi posiadanego inhalatora, jaka jest minimalna ilość roztworu potrzebna do efektywnej pracy urządzenia. Zazwyczaj jest to nie mniej niż 2 ml. Pamiętajmy o tym, że objętość leku wpływa na czas nebulizacji. Im jest ona większa, tym czas trwania inhalacji się wydłuża. A w przypadku dzieci czas ten ma istotne znaczenie. Idealnie byłoby gdyby inhalacja u niemowląt trwała zaledwie kilka (3-5 minut). Z tego też powodu, większość specjalistów nie rekomenduje rozcieńczania leków do nebulizacji, wydawanych z przepisu lekarza, solą fizjologiczną. Rozcieńczanie z jednej strony wydłuża czas inhalacji, a z drugiej może zmniejszać skuteczność leczenia. Jeśli jednak lekarz zaleca rozcieńczanie leku solą fizjologiczną, należy stosować się do jego rekomendacji.

Jednocześnie należy pamiętać, że do popularnych obecnie inhalatorów membranowych, które charakteryzują się wysoką wydajnością, cichą pracą i niewielkimi rozmiarami, można wprowadzać właściwie większość preparatów do inhalacji, z wyjątkiem kwasu hialuronowego i ektoiny. Ze względu na wysoką gęstość roztworu zachodzi bowiem ryzyko zatkania membrany.

Inhalacja niemowlaka – jak ją wykonać?

Jeśli wszystko jest przygotowane, możemy przystąpić do inhalacji. Jeśli oboje rodzice towarzyszą dziecku podczas inhalacji, jeden może pilnować prawidłowego ułożenia maseczki, a drugi dbać o komfort i spokój dziecka. U każdego pacjenta podczas inhalacji sprawdzać się mogą inne rzeczy. U części maluchów pomocne jest oglądanie i czytanie książeczek, u innych odgrywanie scenek lub korzystanie z ulubionych zabawek. Na pewno warto próbować różnych rzeczy i szukać takiego sposobu spędzania czasu podczas inhalacji, który odpowiada małemu pacjentowi.

O zakończeniu inhalacji informuje dość charakterystyczny i łatwo zauważalny dźwięk inhalatora. Gdy inhalacja jest zakończona, przestaje wydobywać się mgiełka. Na koniec, należy pamiętać o dokładnym oczyszczeniu inhalatora, zgodnie z zaleceniami zawartymi w instrukcji obsługi. Regularne i prawidłowe czyszczenie nebulizatora wpływa na jego skuteczność działania i żywotność.

Jeśli wykonywane są inhalacje ze sterydem, koniecznie należy pamiętać o przepłukaniu jamy ustnej wodą. U starszych dzieci nie powinno być problemu z przepłukaniem i wypluciem wody. W przypadku jednak inhalacji u niemowląt i noworodków, nie jest to możliwe. Można więc spróbować przetrzeć jamę ustną jałowym gazikiem nasączonym wodą. Zmniejszy to ryzyko rozwoju infekcji grzybiczej w jamie ustnej. Gazikiem należy też przetrzeć skórę narażoną na działanie leku (pod maseczką).

Inhalacja niemowlaka solą fizjologiczną lub innymi lekami do nebulizacji  powinna przebiegać w spokojnej i wspierającej atmosferze. Większość dzieci (przynajmniej podczas pierwszych inhalacji) nie od razu przekonuje się do inhalatorów. Spokój i cierpliwość rodzica są wówczas niezwykle ważne. Początkowo warto przeprowadzać krótkie inhalacje nawet ze zwykłą solą fizjologiczną, aby dziecko przyzwyczaiło się do tej formy leczenia. Z czasem, długość inhalacji można wydłużać. Nie mniej jednak, czas inhalacji ogólnie powinien być dość krótki. Najlepiej, gdy nie przekracza on 5 minut. Krótka, efektywna inhalacja będzie łatwiej akceptowana przez małego pacjenta.