Inhalacje na kaszel suchy i mokry

Dominika Pagacz - Tokarek
Dominika Pagacz - Tokarek

magister farmacji

Inhalacje na kaszel mokry i suchy mogą przynieść pacjentowi chwilową ulgę i poprawić komfort podczas choroby. Jakie inhalacje przygotować na uciążliwy i suchy kaszel, a jakie sprawdzą się lepiej przy produktywnym, mokrym kaszlu? Jak często wykonywać inhalacje i jak długo powinny one trwać?

Inhalacje na kaszel suchy i mokry
źródło: freepik
Spis treści

Inhalacje na suchy kaszel – kiedy je wykonywać?

Jednym ze sposobów łagodzenia męczącego, nieproduktywnego kaszlu są właśnie domowe inhalacje. Jest to bezpieczna metoda leczenia, wykorzystywana głównie w przypadku dzieci. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby inhalacje na kaszel suchy wykonywały też osoby dorosłe. Suchy kaszel najczęściej jest jednym z objawów infekcji o podłożu wirusowym (częściej) lub bakteryjnym. Przy przeziębieniu, zazwyczaj utrzymuje się 1-2 tygodnie, choć u małych dzieci ten czas może wynosić nawet do 3-4 tygodni. U części pacjentów pojawia się też tzw. kaszel poinfekcyjny. Ten rodzaj kaszlu może utrzymywać się nawet do 8 tygodni po przebytej infekcji.

 

Inhalacja na kaszel suchy – kiedy można ją wykonywać? Mając na uwadze dość długi czas utrzymywania się kaszlu, można starać się go łagodzić bezpiecznymi sposobami. Kaszel suchy, o ile jest związany z infekcją i nie ma dużego nasilenia, nie zawsze wymaga leczenia. Inhalacje na suchy kaszel u dziecka lub dorosłego można jednak rozważyć, gdy kaszel jest męczący dla pacjenta i wpływa negatywnie na jego codzienne aktywności. Inhalacja na kaszel suchy może być również pomocna, gdy uciążliwy kaszel utrudnia zaśnięcie i zaburza spokojny sen.

 

Suchy kaszel – inhalacje umożliwiają dostarczenie leku bezpośrednio do miejsca, w którym oczekiwane jest jego działanie. Efekt, w postaci złagodzenia suchego kaszlu pojawia się zazwyczaj dość szybko. Warto jednak pamiętać, że jest on najczęściej chwilowy. O innych domowych metodach na przeziębienie można przeczytać w artykule: 7 domowych sposobów na przeziębienie.

 

 

Jakie inhalacje na suchy kaszel?

Z czego inhalacje na suchy kaszel wykonywać? Dość powszechne są inhalacje na suchy kaszel z soli fizjologicznej (0,9% NaCl). Działają one nawilżająco i kojąco. Łagodzą podrażnioną błonę śluzową i mogą chwilowo poprawiać komfort pacjenta. Sól fizjologiczna dostępna jest w postaci niewielkich, jednorazowych ampułek. Można ja wprowadzać do wszystkich rodzajów inhalatorów. Zazwyczaj zaleca się użyć 1 ampułkę na 1 inhalację. Długość trwania inhalacji wynosi 5-10 minut. Jak często wykonywać inhalacje na suchy kaszel z solą fizjologiczną? Standardowo zaleca się przeprowadzać je 2-3 razy w ciągu doby. Warto jednak kierować się indywidualnymi potrzebami pacjenta. Jeśli objawy są słabo nasilone, ale chory chce się inhalować, wystarczające mogą być 1-2 inhalacje w ciągu dnia. U osób z bardziej nasilonym kaszlem można zwiększyć częstość inhalacji. Sól fizjologiczna może sprawdzić się również przy inhalacji na suche gardło.

 

Inhalacja na suchy kaszel u dziecka może zostać przeprowadzona również z użyciem soli fizjologicznej z dodatkiem kwasu hialuronowego. Dzięki właściwościom nawilżającym kwasu hialuronowego, efekt działania inhalacji może być lepszy. Składnik ten znajduje się w ampułkach Nebu-dose Hialuronic.

 

Inhalacje na suchy kaszel można wykonać również z użyciem olejków eterycznych i ziół. Wśród olejków zalecanych przy suchym kaszlu znajduje się olejek eukaliptusowy. Olejki eteryczne nie sprawdzają się jednak u wszystkich pacjentów. Część osób bardzo chwali sobie ich działanie i chętnie stosuje je przy suchym kaszlu. U innych natomiast, zawarte w olejku eterycznym składniki aktywne podrażniają błonę śluzową i wywołują efekt odwrotny do pożądanego.

 

Chcąc wykonać inhalację z olejkiem eterycznym należy mieć na uwadze, że nie do wszystkich nebulizatorów mogą być one wprowadzane. Należy poszukać takiej informacji w instrukcji obsługi. Można również przeprowadzić tradycyjne, domowe inhalacje parowe nad miską gorącej wody. Polegają one na wkropleniu kilku kropli olejku do gorącej wody i wdychaniu unoszącej się pary. Obecnie ten sposób inhalacji nie jest jednak zalecany przez specjalistów, ponieważ niesie ryzyko przypadkowego oparzenia. Na pewno nie należy korzystać z takich inhalacji na kaszel suchy u dziecka.

 

 

Inhalacje na kaszel suchy i mokry

     

     

    Inhalacje na mokry kaszel – kiedy je wykonywać?

    Inhalacje na kaszel mokry są stosowane w celu rozrzedzenia zalegającego w drogach oddechowych śluzu i ułatwienia jego odkrztuszenia. Inhalacje na kaszel mokry również można przeprowadzać z użyciem inhalatorów i nebulizatorów. Sama inhalacja, podobnie jak w przypadku suchego kaszlu, powinna trwać kilka minut. Inhalacje na kaszel mokry u dziecka zazwyczaj są dość krótkie. Część dzieci nie przepada za taką formą leczenia. Czasami pomaga zakup nebulizatora, który jest dostosowany do preferencji dziecka (ma zabawny wygląd lub jest kolorowy). Mimo to, nie wszystkie dzieci chętnie się inhalują. Im więc krótszy jest czas inhalacji, tym lepiej. Z tego powodu, pamiętajmy o tym, aby nie rozcieńczać dodatkowo żadnych ampułek wprowadzanych do nebulizatora, chyba że lekarz zalecił takie postępowanie. Rozcieńczanie leku wydłuża czas inhalacji.

     

    Inhalacja na mokry kaszel stosowana jest przy infekcjach górnych dróg oddechowych. Przy typowym przebiegu choroby, początkowo pojawia się kaszel suchy, który po kilku dniach staje się mokry, produktywny. Inhalacje na kaszel mokry mogą być stosowane również przy zapaleniu oskrzeli lub oskrzelików. Stosowanie hipertonicznego roztworu soli może przynieść też chwilową poprawę samopoczucia u pacjentów zmagających się z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc lub mukowiscydozą.

     

     

    Jakie inhalacje na mokry kaszel u dziecka i dorosłego?

    Z czego inhalacje na mokry kaszel? Standardowo, przy mokrym kaszlu wykorzystuje się wspomniany już hipertoniczny roztwór soli (3%). Sól o wyższym stężeniu rozrzedza wydzielinę obecną w drogach oddechowych. Im jest ona mniej gęsta, tym łatwiej jest ją odkrztusić. Dodatkowo, 3% NaCl ułatwia ruch rzęsek, co też przekłada się na łatwiejszy transport plwociny. Hipertoniczna sól zmniejsza obrzęk błony śluzowej. Inhalacje z soli fizjologicznej (o stężeniu 0,9%) na mokry kaszel również nie będą błędem. Jednak ich działanie jest nieco odmienne – sól o stężeniu 0,9% działa głównie nawilżająco, a sól o stężeniu 3,0% upłynnia wydzielinę i zmniejsza obrzęk. Przy mokry kaszlu zazwyczaj bardziej pożądane jest właśnie działanie rozrzedzające i przeciwobrzękowe. Dlatego lepszy efekt może pojawić się, jeśli zostanie użyta sól o wyższym stężeniu.

     

    Do inhalacji na mokry kaszel można użyć również ampułki, w której poza solą hipertoniczną znajduje się ektoina. Substancja ta posiada zdolność wiązania wody, dzięki czemu zmniejsza gęstość i lepkość wydzieliny. Ektoina działa też ochronnie na błony komórkowe. Przykładowy roztwór do nebulizacji z 3% solą i ektoiną to Nebu Pulmo.

     

    Inhalacja na mokry kaszel może zostać przygotowana z wykorzystaniem olejku tymiankowego, sosnowego lub eukaliptusowego. Alternatywą jest przygotowanie świeżego naparu z tymianku lub bluszczu, przelanie go do miski lub innego naczynia i uzupełnienie ciepłą wodą. Taka inhalacja na mokry kaszel jest wskazana raczej u dorosłych niż u dzieci (z uwagi na ryzyko oparzenia).

     

    Inhalacja na mokry kaszel u dziecka powyżej 7. roku życia lub u osoby dorosłej może zostać przygotowana także z wykorzystaniem gotowego płynu, takiego jak np. Inhalol lub Olbas Oil (od 3. roku życia). Kilka kropli płynu wprowadza się do naczynia z gorącą wodą. Gotowe preparaty również mogą nie nadawać się do stosowania w specjalistycznych inhalatorach.

     

    Inhalacje na mokry kaszel oraz inhalacje na suchy kaszel – domowe sposoby mogą przynieść choremu szybką (choć chwilową) ulgę i złagodzić uciążliwe objawy infekcji. Inhalacje są bezpieczną metodą leczenia, stosowaną zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. Wiedząc z czego wykonywać inhalacje na kaszel suchy i czego użyć do inhalacji na kaszel mokry, łatwiej będzie dobrać odpowiedni preparat do pojawiających się w danym momencie objawów choroby.

    Bibliografia

    1. Doniec Z., Mastalerz-Migas A., Krenke K., Mazurek H., Bieńkowski P. Rekomendacje postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w kaszlu u dzieci dla lekarzy POZ. Lekarz POZ, 2016, 4, 305-321.
    2. Undrunas A., Kuziemski K. Uporczywy kaszel – trudności diagnostyczno-terapeutyczne w codziennej praktyce lekarskiej. Forum Medycyny Rodzinnej 2017, tom 11, nr 4, 149-155.
    3. Barski P., Surdacki M., Saj A., Wróblewska A., et al. Isotonic Saline Nebulization and Lung Function in Children With Mild Respiratory Ailments. Physiol Res. 2020 Mar 27; 69(Suppl 1): S131-S137, doi: 10.33549/physiolres.934394.
    4. Jacyszyn K., Nartowski K., Pluta J., Karolewicz B. Ektoina – naturalny ekstraprotektant pozyskiwany z ekstremofilów. Mechanizm działania i zastosowanie w produktach leczniczych i kosmetycznych. Farm Pol 2014, 70 (6), 305-311.

    Chociaż niniejszy serwis może zawierać informacje dotyczące kwestii medycznych, prawnych czy biznesowych informacje te nie mogą stanowić ani zastępować porady specjalisty. ADPHARMA SP. Z O.O. nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek konsekwencje związane bezpośrednio lub pośrednio z jakimikolwiek działaniami lub zaniechaniami podejmowanymi przez użytkownika w oparciu o informacje lub materiały zawarte w niniejszym serwisie. Chociaż ADPHARMA SP. Z O.O. podejmuje wszelkie uzasadnione środki, aby informacje na tej platformie były dokładne, kompletne i aktualne, nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek szkody lub straty związane z niedokładnością, niekompletnością, nierzetelnością lub brakiem aktualności informacji. Niniejszy serwis zawiera również publikacje naukowe, opinie ekspertów oraz wytyczne organizacji branżowych i naukowych. Wszelkie takie informacje stanowią wyłącznie opinie osób lub podmiotów, które je wyraziły i nie należy ich interpretować jako poglądów lub zobowiązań ADPHARMA SP. Z O.O.

    Zobacz więcej artykułów

    • grypa a przeziębienie
      grypa
      Grypa a przeziębienie - jak je odróżnić?

      Kiedy pojawia się kaszel, katar i osłabienie, skąd wiesz że to przeziębienie, a nie grypa? Choroby te, mimo kilku podobieństw, mogą się znacząco różnić. Jakie są przyczyny grypy i przeziębienia? Co brać aby złagodzić odczuwane objawy?

    • Jak szybko wyleczyć przeziębienie? Czy da się to zrobić w jeden dzień?
      przeziębienie
      Jak szybko wyleczyć przeziębienie? Czy da się to zrobić w jeden dzień?

      Co najlepszego na przeziębienie warto zastosować? Co wybrać - paracetamol czy ibuprofen, tabletki czy saszetki?  Jak szybko wyleczyć przeziębienie i czy jest to możliwe w jeden dzień?

    • Przeziębienie w ciąży - czy jest groźne? Jak je leczyć?
      przeziębienie w ciąży
      Przeziębienie w ciąży - czy jest groźne? Jak je leczyć?

      Przeziębienie na początku ciąży może budzić duży niepokój u kobiety. Czy ta infekcja jest rzeczywiście groźna dla płodu? Jakie są domowe sposoby na przeziębienie w ciąży? Jak leczyć grypę u kobiet ciężarnych i jak jej skutecznie zapobiegać?

    • grypa u dziecka
      przeziębienie u dziecka
      Grypa i przeziębienie u dziecka - przyczyny, objawy, leczenie

      Infekcje wirusowe górnych dróg oddechowych – przeziębienie i grypa to najczęstsze schorzenia na jakie zapadają dzieci w okresie jesienno – zimowym. Warto zwrócić uwagę na charakterystyczne objawy tego typu infekcji, aby szybko wdrożyć właściwe leczenie. Jakie preparaty są wskazane na przeziębienie dla dzieci? Jakie domowe sposoby na przeziębienie u dziecka warto zastosować, a kiedy z chorym maluchem należy zgłosić się do lekarza?

    • 7 domowych sposobów na przeziębienie
      przeziębienie
      7 domowych sposobów na przeziębienie

      Jesienią i zimą przeziębienie to bardzo częsta przypadłość. Choroba niesie za sobą wiele nieprzyjemnych dolegliwości, tj. zatkany nos, drapanie w gardle, osłabienie, stan podgorączkowy. Często w walce z infekcją sięgamy po domowe sposoby na przeziębienie. Często stawiamy sobie pytanie dobre na przeziębienie spośród łatwo dostępnych, domowych metod? Czosnek, miód, imbir, kurkuma, a może bańki i gorąca kąpiel? W tym artykule podajemy kilka sprawdzonych receptur jak domowymi sposobami walczyć z infekcją wirusową zwaną przeziębieniem.