Grypa i przeziębienie u dziecka - przyczyny, objawy, leczenie

Grypa i przeziębienie u dziecka – przyczyny

Za pojawienie się objawów przeziębienia odpowiada niemal 200 różnych wirusów. 50% przeziębień u dzieci wywołanych jest przez rinowirusy. Inne najczęstsze przyczyny tego typu infekcji to adenowirusy, wirusy paragrypy i koronawirusy. Natomiast grypa u dzieci, podobnie jak u dorosłych wywołana jest przez wirus  grypy typu A, B lub C.

Najwyższą zapadalność na infekcje wirusowe obserwuje się w okresie jesienno – zimowym. Ma to związek z kilkoma czynnikami. Mianowicie:

• dietą ubogą w witaminy i minerały (ze względu na ograniczony dostęp rzadziej sięga się po świeże owoce i warzywa),
•  zmęczeniem i niewystarczającą ilością snu (wczesne wstawanie do przedszkola i szkoły, a także dzień wypełniony obowiązkami sprzyjają osłabieniu odporności),
• przebywanie w większych skupiskach, w niewywietrzonych pomieszczeniach (wietrzeniu pomieszczeń nie sprzyja temperatura na zewnątrz oraz w wielu miastach zanieczyszczenie powietrza),
•  wysokie zapylenie powietrza, smog (pyły zawieszone w powietrzy powodują uszkodzenie nabłonka dróg oddechowych, co sprzyja jego penetracji przez patogeny chorobotwórcze),
• obniżona odporność (na co wpływ ma m.in. więcej stresu związanego ze szkołą, przedszkolem, codziennymi obowiązkami i pośpiechem, mniej aktywności na świeżym powietrzu, uboższa dieta, ograniczona synteza witaminy D wewnątrz organizmu).

Warto pamiętać również, że układ immunologiczny dzieci jest niedojrzały i kształtuje się wraz z wiekiem. Dlatego też przeziębienie u noworodka jest groźniejsze niż u starszego dziecka. Jego układ odpornościowy znacznie gorzej będzie radził sobie z patogenami. Poza tym niedojrzałość systemu odpornościowego u dzieci sprzyja znacznie częstszym chorobom (niestety normą jest, że dziecko choruje kilkanaście razy w roku), których przebieg jest dłuższy niż w przypadku osób dorosłych. Ile trwa przeziębienie u dziecka? Infekcja może utrzymywać się nawet 2 tygodnie. Co więcej po ustaniu objawów przeziębienia dziecko może nadal zarażać inne osoby z otoczenia nawet przez kolejnych kilkanaście dni. 

Te wszystkie czynniki sprzyjają częstym infekcjom w żłobkach, przedszkolach i szkołach. Nie mniej jednak pierwsze objawy infekcji wirusowej, w tym głównie grypy rozwijają się bardzo gwałtownie. Może okazać się, że przyprowadzone do placówki rano pozornie zdrowe dziecko popołudniu będzie zmagało się już z objawami infekcji, a niemal każda osoba z grupy będzie miała kontakt z chorobotwórczym wirusem. Czy zachorują wszyscy? Na szczęście nie! Dzieci z silniejszym układem immunologicznym, które już miały kontakt z podobnym typem wirusa powinny ustrzec się przed chorobą lub będzie przebiegać ona u nich w sposób łagodniejszy. 

Przeziębienie i grypa u dzieci – objawy

Kiedy dochodzi do zakażenia czyli ulokowania wirusa w nabłonku dróg oddechowych i jego namnażania się, zostaje aktywowany układ odpornościowy. Komórki układu immunologicznego, mające na celu walczyć z patogenem, wędrują do miejsca zakażenia i stąd też charakterystyczne objawy choroby. Najczęstsze objawy infekcji wirusowej górnych dróg oddechowych u dziecka to:

•  ból gardła, chrypka,
•  katar - początkowo występuje wyciek z nosa oraz kichanie, kiedy wydzielina ulega zagęszczeniu powstaje obrzęk utrudniający oddychanie i uczucie zatkanego nosa,
•  gorączka lub stan podgorączkowy,
• kaszel – początkowo jest suchy i ma związek z podrażnieniem tylnej ściany gardła przez ściekającą wydzielinę; po kilku dniach zmienia się na kaszel produktywny (mokry),
• brak apetytu,
• spadek energii, ospałość,
• ból głowy,
• ból mięśni. 

Na podstawie większego uwidocznienia się pewnych symptomów choroby, tempa ich narastania oraz stopnia nasilenia objawów specjaliści różnicują grypę i przeziębienie. Wszystko po to, aby właściwie rozpoznać typ infekcji i wprowadzić właściwą terapię, a także monitorować możliwe powikłania.

Jak odróżnić przeziębienie u dziecka od grypy?

Grypa jest chorobą zakaźną, a przypadki rozpoznania choroby muszą być zgłaszane do inspektoratu sanitarnego. Objawy grypy u dzieci postępują bardzo szybko, a pierwszym z nich jest zwykle wysoka gorączka na poziomie 39 - 40°C. Charakterystyczne dla grypy są również ból mięśni, dreszcze, ból głowy, suchy kaszel oraz brak kataru. Grypa potrafi zwalić z nóg. Dziecko chorujące na grypę staje się apatyczne i nie ma apetytu.

Przeziębienie to infekcja o znacznie łagodniejszym przebiegu. Zazwyczaj towarzyszy mu jedynie stan podgorączkowy, nie zaś wysoka gorączka. Charakterystyczne są również ból gardła i chrypka oraz wodnisty katar i kichanie w pierwszych dniach choroby. Kaszel jeśli występuje to początkowo jest suchy i zwykle szybko zmienia się na mokry.

 Symptomy przeziębienia osiągają swój szczyt w 3. dobie trwania infekcji. Jeśli odporność dziecka jest na właściwym poziomie po tygodniu nie ma śladu po przeziębieniu. Nie mniej jednak wirusy torują drogę do nadkażeń bakteryjnych. Kiedy tak się stanie maluch wymaga dłuższego leczenia i zwykle miejscowej lub doustnej antybiotykoterapii

Co na przeziębienie u dziecka jest skuteczne i bezpieczne? Jak leczyć grypę u dziecka?

Grypę i przeziębienie leczymy głównie objawowo? Oznacza to, że w zależności od symptomów podajemy dziecku określone preparaty. Co na przeziębienie dla dziecka można podawać na własną rękę?

• Leki przeciwgorączkowe (należy pamiętać, aby podawać je dopiero gry temperatura ciała dziecka przekroczy 38,5°C, nie wcześniej, ponieważ podwyższona temperatura ciała to znak, że komórki układu odpornościowego walczą z patogenami; wyjątek stanowią sytuacje gdy dziecko źle znosi podwyższoną temperaturę ciała) – dedykowane dla najmłodszych to paracetamol i ibuprofen podawane w dawkach adekwatnych do masy ciała dziecka zgodnie z informacją umieszczoną na opakowaniu leku. 
• Leki na katar o działaniu miejscowym- spray do nosa z oksymetazoliną lub xylometazoliną dedykowany dla dzieci, który odblokuje nos i zahamuje cieknący katar. Warto sięgnąć również po wodę morską do nosa izotoniczną, w celu oczyszczenia śluzówki i jej nawilżenia lub hipertoniczną, aby ułatwić odblokowanie nosa. Doustnie u starszych dzieci stosuje się fenylefrynę (saszetki na przeziębienie dla dzieci) lub pseudoefedrynę (w postaci syropu od 7. roku życia) w celu osuszenia śluzówki nosa i zatok z nadmiaru wydzieliny.
• Leki na kaszel- jeśli jest on suchy i męczący sprawdzą się leki przeciwkaszlowe zawierające butamirat lub lewodropropizynę. W przypadku pojawienia się flegmy stosuje się syropy wykrztuśne zawierające ambrosol, bromheksynę lub leki mukolityczne z acetylocysteiną, carbocysteiną bądź erdosteiną u starszych dzieci i młodzieży. U dzieci sprawdzą się również syropy o działaniu powlekającym i łagodzącym na gardło i drogi oddechowe na bazie prawoślazu oraz porostu islandzkiego. 
• Leki na gardło – zarówno łagodzące preparaty ziołowe na bazie prawoślazu, tymianku i porostu w postaci tabletek do ssania, lizaków na gardło lub syropów jak i leki o działaniu przeciwzapalnym, przeciwbólowym oraz przeciwdrobnoustrojowym zawierające benzydaminę w formie spray’u. Przeziębiony niemowlak z bólem gardła może stosować również spray’e do gardła z jonami srebra, które działają przeciwwirusowo i przeciwbakteryjnie. 

Ważne, aby wdrożyć odpowiednie postępowanie od razu gry pojawią się pierwsze objawy przeziębienia u dziecka. Co podać maluchowi w takim wypadku? Warto na początku wirusowej infekcji górnych dróg oddechowych wykonać dziecku nebulizację. Zabieg z wykorzystaniem soli fizjologicznej pozwoli nawilżyć i oczyścić drogi oddechowe. Znacznie poprawi ich funkcjonalność i załagodzi objawy przeziębienia jak katar, kaszel i ból gardła. Nebulizację warto wykonywać w zasadzie na każdym etapie infekcji. Wtedy wykorzystujemy jedynie inne leki lub ampułki do nebulizacji. Mogą one zawierać m.in. inne stężenia soli, dodatek kwasu hialuronowego lub ektoinę. 

Wielu pediatrów wdraża dzieciom w czasie trwania infekcji również preparaty wspierające ich układ immunologiczny. Są to zwykle witamina C, laktoferyna, ziołowe ekstrakty z jeżówki, bzu czarnego, pelargonii oraz leki immunomodulujące do których należy pranobeks inozyny. Należy pamiętać, że dzieci od urodzenia powinny otrzymywać codziennie witaminę D w dawce adekwatnej do ich wieku. Składnik ten jest bardzo ważny dla wsparcia odporności.

Przeziębienie i grypa u dzieci – profilaktyka

Skoro wiemy już co na przeziębienie dla dzieci można zastosować przy pierwszych objawach infekcji oraz w trakcie jej trwania zastanówmy się nad profilaktyką. Aby uchronić się przed wirusami przede wszystkim należy wspierać układ immunologiczny. Składa się na to kilka czynników m.in. codzienny styl życia, tj. zbilansowana i różnorodna dieta, odpowiednia ilość snu, regularna aktywność fizyczna, możliwie najczęstsze przebywanie na świeżym powietrzu. Korzystnie działają również leki i suplementy diety uzupełniające codzienne menu w składniki wspomagające układ odpornościowy dziecka. 

Apteczne półki uginają się od preparatów na odporność dla dzieci. Nie ma oczywiście środka uniwersalnego. Ważne, aby dziecko przyjmowało go regularnie. Najpopularniejsze wśród preparatów na odporność dla najmłodszych są tran w formie płynnej, olej z wątroby rekina,  rybki bogate w kwasy omega, witamina D, laktoferyna, colostrum, immunoglukan, ziołowe syropy na bazie bzu czarnego. Wiadomo, najlepiej  żeby preparat zawieraj jak najmniej cukru i sztucznych barwników, a jak najwięcej składników aktywnych z udowodnionym działaniem dla wsparcia odporności. Dlatego lepiej unikać preparatów w formie żelków, lizaków i gum rozpuszczalnych. 

Mówiąc o profilaktyce grypy nie można zapominać jak ważna jest szczepionka na grypę dla dzieci. Ta grupa pacjentów nie ma w pełni wykształconego układu immunologicznego. Stąd też jest im dedykowanych tak wiele szczepień ochronnych. Pozwala to na całkowite wyeliminowanie danej choroby lub złagodzenie jej przebiegu, a przede wszystkim chroni przed powikłaniami związanymi z infekcją. Tak dzieje się również w przypadku szczepienia dzieci przeciw grypie. Dlatego zaleca się, aby regularnymi szczepieniami przeciwko grypie były objęte dzieci od 6. miesiąca życia.  

Czy przeziębienie u dziecka wymaga wizyty u lekarza? Grypa u dziecka - kiedy do szpitala

Rodzice często wiedzą co zastosować na przeziębienie u kilkuletniego dziecka i radzą sobie z łagodną infekcją u swojej pociechy w warunkach domowych. Sprawa nie jest już taka oczywista, jeśli chodzi o kwestię - co na przeziębienie u niemowlaka? Maluszki dużo gorzej znoszą dokuczliwe objawy przeziębienia jak katar, kaszel i ból gardła. Są mocno płaczliwe, nie chcą jeść i spać. Zawsze dy infekcja dotyczy niemowlaka warto zgłosić się do pediatry. W przypadku starszych dzieci alarmujące symptomy, które powinny skłonić do wizyty u pediatry to m.in.

• wysoka gorączka, która utrzymuje się lub narasta mimo podawania leków,
• uporczywy kaszel,
• brak poprawy po kilku dniach choroby, wręcz przeciwnie dziecko nadal skarży się na złe samopoczucie lub sami rodzice są zaniepokojeni,
• pojawienie się innych objawów jak wymioty, biegunka, wysypka.

Grypa i przeziębienie nie są infekcjami z którymi należy zgłaszać się na SOR. Niekiedy niemowlęta i dzieci z grypa, która przebiega u nich bardzo ciężko mogą zostać skierowane do szpitala. Lekarzem kierującym jest zwykle pediatra, który zbadał malucha i stwierdził, że stan zdrowia dziecka wymaga ciągłego monitorowania np. ze względu na obniżoną saturację. 

Nie mniej jednak wysoka gorączka, złe samopoczucie dziecka i odmienne zachowanie to objawy dość niespecyficzne, które mogą wskazywać na wiele innych schorzeń, nie tylko na grypę. Dlatego gdy rodzic jest zaniepokojony  konieczna jest wizyta z dzieckiem u lekarza. Niekiedy pediatra wykonuje szybki test na grypę w swoim gabinecie. Po wykonaniu wymazu wynik można uzyskać po 15 minutach. Testy tego typu mają niestety niską czułość. Na poziomie 50 – 60%. Oznacza to, że jedynie 50 - 60% wyników będzie właściwych.

Czy grypa i przeziębienie u niemowlaka są groźna?

Ze względu na słabiej rozwinięty układ odpornościowy niemowlaka w porównaniu ze starszymi dziećmi zarówno przeziębienie jak i grypa jest dla niego znacznie groźniejsza. Warto pamiętać, że przeziębienie może stanowić chorobę pierwotną. W tracie jego trwania może dojść do nadkażenia bakteryjnego- najczęściej w obrębie zatok, gardła, ucha. Wtedy niestety konieczne jest leczenie specjalistyczne, a sam proces wychodzenia z choroby znacznie się wydłuża.

Grypa u dzieci, szczególnie gdy jest nieleczona lub źle leczona może prowadzić do groźnych powikłań. Najbardziej narażone na powikłania pogrypowe są maluchy poniżej 5  r.ż. Należą do nich głównie zapalenie płuc i zatok. Zdarzają się także powikłania neurologiczne (zapalenie mózgu i/lub opon mózgowo rdzeniowych) lub kardiologiczne (zapalenie osierdzia i/lub zapalenie mięśnia sercowego).

Każdy rodzić doskonale wie, że lepiej zapobiegać infekcjom niż je leczyć. Dlatego też z roku na rok coraz więcej opiekunów decyduje się zaszczepić swoje pociechy przeciwko grypie.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                       

Nie mniej jednak w sezonie jesienno – zimowym nie sposób jest uniknąć choroby. Czymś zupełnie normalnym jest przeziębienie u dziecka. Co podawać maluchowi, aby załagodzić pierwsze objawy infekcji? Warto sięgać jedynie po leki dedykowane symptomom choroby oraz takie, które wspomogą układ odpornościowy w walce z infekcją. W razie pogorszenia się stanu zdrowia malucha nie należy zwlekać z wizytą u lekarza specjalisty.