Czy można stosować elektrolity w ciąży?

Elektrolity w ciąży - jakie pełnią role?

Elektrolity to rozpuszczone w płynach ustrojowych jony soli. Te najważniejsze z nich to m.in. jony magnezu, potasu, sodu, wapnia i chloru. Ich właściwe stężenie warunkuje działanie gospodarki wodno-elektrolitowej, a tym samym pracę najważniejszych w organizmie układów, m.in. nerwowego i krążenia, a także mięśni, mózgu i wszystkich narządów. Jaką rolę pełni każdy z nich?

• magnez ma duży wpływ na utrzymanie prawidłowego ciśnienia tętniczego krwi, wspomaga rozwój kości i pomaga zachować równowagę układu nerwowego, a także bierze udział w skurczu mięśni, w tym mięśnia sercowego,
• wapń to podstawowy pierwiastek potrzebny do budowy zębów i kości zarówno mamy jak i dziecka,
• sód - główny składnik osocza; warunkuje odpowiedni poziom ciśnienia tętniczego krwi, równowagę osmotyczną, a tym samym objętość płynów ustrojowych,
• potas – działa odwrotnie niż sód i podobnie kontroluje objętość płynów ustrojowych w organizmie, a także pH komórek; bierze udział w przewodnictwie nerwowym i skurczu mięśni (serca),
• chlorki – pozwalają zachować równowagę kwasowo – zasadową i wodno – elektrolitową płynów ustrojowych; ich właściwy poziom zapewnia prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, mięśniowego oraz pokarmowego.

Kiedy stosować elektrolity w ciąży?

Jony soli rozpuszczone w płynach ustrojowych pełnią bardzo ważną rolę również w ciąży. Zapewniają prawidłowe funkcjonowanie niemal całego organizmu, dobre samopoczucie mamy i prawidłowy rozwój płodu. Jest wiele sytuacji kiedy elektrolity w ciąży powinny być uzupełniane. Należą do nich między innymi:

• wymioty w ciąży (głównie I trymestr),
• zatrucia pokarmowe przebiegające z biegunką oraz wymiotami,
• upalne dni i wzmożone pocenie się,
• zaburzenia endokrynologiczne,
• zbyt częste oddawanie moczu wywołane uciskiem pęcherza przez płód (III trymestr),
• cukrzyca,
• niewłaściwie zbilansowana dieta,
• inne choroby i związane z nimi leczenie (nerek, układu pokarmowego).

Skąd kobieta może wiedzieć, że powinna uzupełnić poziom elektrolitów. Warto uważnie obserwować swoje ciało i samopoczucie oraz właściwie zareagować. Objawy niedoboru elektrolitów to zwykle: skurcze mięśni, w tym również mięśni macicy u ciężarnych, drżenie powiek, znaczne osłabienie i uczucie zmęczenia, wysokie wartości ciśnienia tętniczego krwi, bóle głowy, zaparcia, poranne mdłości, obrzęki kończyn czy też wzmożone uczucie pragnienia.

Oczywiście zanim podejmie się jakiekolwiek działania warto zwrócić się z problemem do lekarza. Zleci on odpowiednie badania, albo od razu zaordynuje leki z magnezem, potasem i innymi elektrolitami. Wiele wymienionych wyżej niespecyficznych objawów nie koniecznie musi oznaczać niedobór elektrolitów. Czasem mogą one wskazywać inne znacznie poważniejsze schorzenia, np. cukrzycę ciążową lub nadciśnienie ciążowe.

Badanie elektrolitów w ciąży, normy

Badanie poziomu poszczególnych elektrolitów w organizmie wykonuje się na podstawie próbki krwi żylnej. Materiał pobiera się od ciężarnej na czczo, po około 12 godzinach od ostatniego posiłku. Na wyniki badań wpływ ma dieta, dlatego nie powinna być ona zmieniana przed wykonaniem oznaczenia, a także stres czy też intensywny wysiłek fizyczny.

Prawidłowy jonogram zawiera następujące wartości:

• Magnez: 0,7-1,1 mmol / l 
• Wapń: 2,1-2,6 mmol / l
• Sód: 136-145 mmol / l 
• Potas: 3,5-5,1 mmol / l 
• Chlorki: 95-105 mmol / l 

Podobnie jak i inne wyniki badań w ciąży również wartości jonogramu podlegają interpretacji przez lekarza. Tym bardziej, że podane wartości mogą nieco różnić się pomiędzy poszczególnymi laboratoriami.

Czy elektrolity w ciąży są bezpieczne?

Elektrolity dla ciężarnych są bezpieczne jeśli stosowane są z rozwagą i w odpowiednich ilościach. Zarówno nadmiar jak i niedobór jonów może powodować poważne zaburzenia w pracy niemal całego organizmu, które mogą być niebezpieczne w skutkach dla mamy i dziecka. W szczególnych przypadkach można uzupełniać podstawowe jony sięgając po elektrolity dla kobiet w ciąży. Nie mniej jednak podstawą codziennego dostarczania do organizmu jonów wapnia, magnezu, potasu, sodu i chlorków powinna być różnorodna i odpowiednio zbilansowana dieta. Po jakie produkty spożywcze warto sięgać, aby zapewnić w menu właściwy poziom elektrolitów?

• pomidory, ziemniaki, banany (potas),
• suszone morele, orzechy, gorzka czekolada, kakao (magnez),
• nabiał, tofu, migdały, fasola (wapń),
• sól kuchenna (sód, chlorki – ze względu na ich szerokie zastosowanie jako dodatek do żywności należy uważać na nadmiar w diecie chlorku sodu),
• woda mineralna – źródło wielu jonów.
  
  

Instytut Żywności i Żywienia podaje dobowe zapotrzebowanie na elektrolity dla kobiet ciężarnych:

• Magnez – 360-400 mg,
• Wapń – 1000-1300 mg,
• Sód – 1500 mg,
• Potas – 3500 mg,
• Chlorki – 2300 mg.

Jeśli ciężarna stosuje zbyt dużo elektrolitów może dojść do poważnych dysfunkcji objawiających się drżeniem mięśni, wzrostem ciśnienia tętniczego, zaburzeniami rytmu serca, przewodnictwa nerwowego czy osłabieniem. Dlatego też wszystkie niepokojące objawy warto skonsultować z lekarzem. Mogą one wskazywać, że zostały przedawkowane elektrolity. Ciąża to okres kiedy szczególnie należy zwracać uwagę na prawidłowe funkcjonowanie organizmu matki i wartości elektrolitów w płynach ustrojowych. Czasem ich zaburzony poziom to wskazówka dla lekarzy, że dzieje się coś znacznie poważniejszego.

Elektrolity na odwodnienie w ciąży – jakie wybrać?

Wszystko zależy od tego czy elektrolity wskazane są w celach leczniczych, czy ich stosowanie ma na celu jedynie uzupełnienie diety. Pomoże to odpowiedzieć na pytanie: elektrolity – jakie wybrać?

Podczas biegunki, wymiotów oraz na wyraźne wskazanie lekarza lepiej sięgać po elektrolity zarejestrowane jako leki dostępne bez recepty, np. Gastrolit lub rekomendowane jako elektrolity na biegunkę, np. Orsalit dla dorosłych. Będą one miały zwykle bardziej słony smak, który można zamaskować rozpuszczając saszetkę elektrolitu w soku jabłkowym.

Dla lepszego nawodnienia i uzupełniania diety o elektrolity można sięgać po preparaty zarejestrowane jako suplementy diety o owocowych smakach. Lepiej jednak wybierać te z mniejszą zawartością cukrów. Preparaty tego typu należy stosować nie przekraczając dziennej ilości rekomendowanej przez producenta.

Elektrolity a karmienie piersią

Karmienie piersią to czas kiedy właściwe nawodnienie jest również bardzo ważne, a wraz z nim poziom elektrolitów. Instytut Żywności i Żywienia podaje wartości dziennego spożycia poszczególnych elektrolitów przez matki karmiące:

• Magnez –320-360 mg,
• Wapń – 1000-1300 mg,
• Sód – 1500 mg,
• Potas –4000 mg,
• Chlorki – 2300 mg.

W porównaniu z zapotrzebowaniem na elektrolity w ciąży można zauważyć, że karmiąca powinna zadbać o nieco więcej potasu w diecie oraz mniej magnezu. Wybierając elektrolity w okresie laktacji warto zwrócić uwagę czy nie zawierają one w swoim składzie czegoś na co dziecko może mieć uczulenie. Dlatego warto stawiać na prosty skład preparatów.

Odpowiadając na pytanie - czy można elektrolity w ciąży? Są to rekomendowane preparaty zarówno w okresie ciąży jak i karmienia piersią. Podczas biegunki, wymiotów czy upałów stanowią podstawowy środek po który kobieta może sięgać bez obaw o maluszka. Należy jednak przyjmować je rozważnie, ponieważ nadmiar elektrolitów może również być szkodliwy.