Zielony katar – co oznacza i jak go leczyć?

Zielony katar- co oznacza?

Zielony katar oznacza, że wydzielina z nosa jest zielona lub żółto-zielona. Może być to objaw różnorodnych stanów chorobowych. Najczęściej ma jednak związek infekcją bakteryjną lub wirusową i wiąże się z występowaniem również dodatkowych objawów. Zielony katar i kaszel są tymi pojawiającymi się najczęściej. Ściekająca z zatok wydzielina powoduje podrażanie gardła i generuje bezproduktywny odruch kaszlowy. Z czasem gdy infekcja przenosi się na niższe odcinki układu oddechowego, zmienia się również charakter kaszlu na bardziej mokry (kaszel produktywny). Innymi objawami towarzyszącymi infekcji przebiegającej z zielonym katarem mogą być również ból gardła, głowy i ogólne osłabienie organizmu.

Jaka jest przyczyna powstawania zielonego kataru podczas infekcji? Wirusy oraz bakterie, które są przyczyną zakażenia w obrębie błony śluzowej nosa i zatok, pobudzają układ odpornościowy do aktywności. Na skutek kaskady działań układ immunologiczny wysyła odpowiednie komórki do miejsca zakażenia, aby walczyły one z patogenami. To one przyczyniają się do zmiany zabarwienia kataru. Dlatego zielony lub żółty katar zwykle nie pojawia się nie na początku infekcji, ale w jej ostatniej fazie.

Jak może zmieniać się barwa kataru wraz z postępującą infekcją? Przeczytaj artykuł: Fazy kataru u dorosłych.

Gęsta zielona wydzielina z nosa- przyczyny

Jak już wspomniano, przyczyną pojawienia się zielonego kataru są najczęściej infekcje bakteryjne lub wirusowe. Kiedy zielony katar ma dodatkowo nieprzyjemny zapach mamy do czynienia z wydzieliną ropną, w której dochodzi do namnażania się bakterii. Dzieje się tak na skutek pierwotnej infekcji bakteryjnej lub zakażenia wirusowego, któremu początkowo towarzyszy wodnisty katar , następnie dochodzi do rozwoju wtórnego nadkażenia. Za pojawienie się zielonego kataru odpowiadają niekiedy również infekcje grzybicze. Znacznie rzadziej ma on związek z działaniem alergenów czy też czynników drażniących (zanieczyszczenia, zapylenia, dym).

Zielony katar może towarzyszyć zapaleniu zatok. Wedy dokuczliwy jest nie tylko gęsty katar, ale również ból głowy, nasilający się podczas pochylania, brak drożności nosa, utrudnione oddychanie, obrzęk twarzy w okolicy zatok i upośledzony węch.

Długotrwały zielony katar- diagnostyka

Jeśli zielony katar ma związek ze zwykłą infekcją sezonową i nie występują powikłania, a objawy mijają do 2 tygodni, nie prowadzi się poszerzonej diagnostyki. Jeśli natomiast problem często nawraca, znacznie obniżając komfort życia pacjenta, a także gdy mamy do czynienia z katarem przewlekłym, utrzymującym się powyżej 12 tygodni, zalecane jest przeprowadzenie dodatkowych badań. Aby określić przyczynę infekcji, wykonuje się wymaz z nosa. Pobrana próbka pozwala na rozpoznanie patogenu odpowiedzialnego za rozwój zakażenia, a w przypadku bakterii dołączony antybiogram umożliwia wdrożenie celowanego leczenia. W niektórych przypadkach, aby poznać stan zdrowia zatok, wykonuje się również badania obrazowe, tj. RTG, tomografię komputerową. Jest to szczególnie wskazane, gdy za możliwą przyczynę przewlekłego kataru podejrzewa się zmiany anatomiczne, np. polipy.

Zielona wydzielina z nosa- jak leczyć

Leczenie zielonego kataru u dorosłych i dzieci powinno przebiegać dwukierunkowo. Z jednej strony należy upłynnić gęstą wydzielinę zalegającą w nosie i zatokach, wspomagając oczyszczanie śluzówki, a z drugiej zwalczyć przyczynę kataru. Jeśli za infekcję odpowiadają wirusy, wtedy ma ona charakter samoograniczający się, więc w zasadzie podstawą postępowania terapeutycznego jest nawodnienie, odpoczynek oraz łagodzenie objawów kataru. Można sięgać wówczas po tabletki na katar, które osuszą śluzówkę i zmniejszą obrzęk oraz po leki obkurczające naczynia i zmniejszające wyciek z nosa z oksymetazoliną lub ksylometazoliną. Jeśli wydzielina w nosie i zatokach jest na tyle gęsta, że ciężko jest oczyścić nos, należy zastosować środki o działaniu mukolitycznym, czyli upłynniającym. Są to zarówno ziołowe tabletki na katar i zatoki, jak i środki zawierające olejki eteryczne. Gdy infekcji towarzyszy kaszel sprawdzą się wówczas leki z erdosteiną i  karbocysteiną. Upłynnić zalegającą w nosie i zatokach wydzielinę pomogą również inhalacje z soli hipertonicznej oraz płukanie nosa tego typu roztworem. Skutecznie rozrzedza gęsty katar spray do nosa z acetylocysteiną, przywracając niemal natychmiast jego drożność.

Żółto zielona wydzielina z nosa nie zawsze wymaga zastosowania antybiotyku. To lekarz w oparciu o swoje doświadczenie podejmuje decyzję czy takie leczenie jest wskazane, biorąc pod uwagę, m.in. ile trwa katar  i jakie dodatkowe objawy mu towarzyszą. Oczywiście bakteryjne zapalenie zatok czy gęsty, zielony katar u dorosłego, któremu towarzysz ból ucha czy gorączka są zwykle wskazaniem do zastosowania leczenia z wykorzystaniem antybiotyku. Również zielona wydzielina z nosa i gardła jest niepokojącym symptomem, wyczuwa się wówczas nieprzyjemny zapach z ust. Może sugerować to, że infekcja rozprzestrzenia się na różne obszary układu oddechowego. W takim wypadku ważne jest kompleksowe podejście do leczenia i konsultacja z lekarzem, który zaordynuje odpowiednie leki.

Domowe sposoby na zielony katar

W łagodzeniu objawów kataru pomocne są również domowe metody. Bez względu czy występuje zielony katar u dziecka czy osoby dorosłej najważniejsze jest nawodnienie pacjenta. Picie odpowiednio dużej ilości płynów pozwoli nawilżyć drogi oddechowe, ale przede wszystkim wspomoże upłynnienie zalegającej w zatokach wydzieliny. Warto również wietrzyć pomieszczenie, w którym przebywa osoba z katarem i zadbać o właściwą wilgotność powietrza. Korzystnie wpłynie to na łagodzenie nieprzyjemnych objawów związanych z nieżytem nosa.

Leczenie zapalenia zatok i zielonego kataru w warunkach domowych to także wykorzystanie inhalacji parowej. Do tego celu wykorzystywać można napary z ziół, m.in. szałwii, rumianku, a także olejki eteryczne, m.in. eukaliptusowy i miętowy, które pomogą udrożnić zatkany nos i upłynnić gęsty katar. Często wykonywanym w domu zabiegiem jest nebulizacja. Inhalacja z wykorzystaniem urządzenia zamieniającego płynny lek w mgiełkę, którą można łatwo aspirować do dróg oddechowych, daje bardzo dobre efekty w leczeniu i profilaktyce infekcji dróg oddechowych przebiegających z kaszlem i katarem. W przypadku gęstego, zielonego kataru najlepiej wybierać do nebulizacji ampułki z solą hipertoniczną, która na zasadzie działania osmotycznego, daje efekty upłynniający. Sprawdzą się również preparaty z ektoiną oraz ziołowymi ekstraktami, które można zastosować w danym typie inhalatora. Nebulizację z soli izotonicznej (stężenie 0,9%) można wykonywać na różne kolory kataru, ale w przypadku gęstej i zielonej wydzieliny jest ona mało skuteczna.

Zielony katar, choć powszechnie występujący, może być objawem różnorodnych schorzeń, od infekcji wirusowych po bakteryjne. W zależności od przyczyny, odpowiednie leczenie może obejmować zarówno farmakoterapię, jak i domowe sposoby. Długotrwały zielony katar wymaga konsultacji lekarskiej w celu wykluczenia poważniejszych problemów zdrowotnych. Dbałość o higienę nosa, unikanie czynników drażniących oraz stosowanie nawilżaczy powietrza i inhalacje to skuteczne metody wspomagające leczenie zielonego kataru.