Rokitnik zwyczajny – właściwości lecznicze, działanie i zastosowanie

Jak wygląda rokitnik zwyczajny?

Rokitnik zwyczajny (Hippophae rhamnoides L.), określany też jako rokitnik pospolity, jest silnie rozgałęzionym krzewem ozdobnym, którego wysokość może sięgać nawet 2-4 metrów. Roślinę tę często można spotkać na terenach piaszczystych, np. przy wybrzeżach morskich i na wydmach. Rokitnik występuje w Polsce, a także w innych krajach europejskich. Każda część rokitnika jest bogata w składniki aktywne, choć najczęściej w lecznictwie wykorzystuje się nasiona rokitnika oraz jego owoce.

Rokitnik – owoce mają charakterystyczny wygląd. Mogą przypominać nieco owoce jarzębiny. Są to niewielkiej średnicy jagody, wyglądające jak nieduże kuleczki. Mają pomarańczowy kolor i są jadalne. Wyróżniają się cierpkim, przykwaskowym smakiem i dość specyficznym zapachem, czasami porównywanym do ananasa. Stąd też wzięła się potoczna nazwa rokitnika zwyczajnego – rosyjski ananas.

Rokitnik pospolity można spożywać na wiele sposobów. Można z niego korzystać wewnętrznie, jak i zewnętrznie. Niektórzy robią przetwory z rokitnika. Inni cenią sobie spożywanie świeżych owoców tej rośliny. Dostępne są też suplementy diety i wyroby medyczne, w składzie których znajduje się ekstrakt z rokitnika. Zawierają go wybrane preparaty witaminowe oraz naturalne soki. Rokitnik zwyczajny obecny jest też w kosmetykach do pielęgnacji skóry, a także włosów i paznokci.

Rokitnik – właściwości

Rokitnik – właściwości lecznicze przypisywane są głównie wysokiej zawartości witaminy C. Nie jest to jednak jedyny antyoksydant obecny w rokitniku zwyczajnym. Znaleźć można w nim również karotenoidy i flawonoidy. Często podkreśla się wysoką stabilność witaminy C w owocach rokitnika. Z pewnością jest jej więcej w przeliczeniu na 100 g świeżego surowca w porównaniu z zawartością kwasu askorbinowego w innych, bardziej popularnych owocach, takich jak jeżyny, cytryny czy kiwi. Rokitnik pospolity zawiera również składniki mineralne, kwasy organiczne oraz fitosterole. Podobnie jak w przypadku innych roślin, skład surowca jest ściśle związany z warunkami, w jakich dojrzewa, stopniem dojrzałości podczas zbioru oraz warunkami przechowywania i metodami przetwarzania.

Rokitnik – roślina ta stanowi źródło nie tylko witaminy C, ale także witaminy A, E oraz wybranych witamin z grupy B, np. witaminy B6 i witaminy B12 (witamina B12 w diecie wegańskiej). Owoce rokitnika zawierają też magnez, fosfor, żelazo i potas. Im bardziej dojrzałe są owoce, tym mają większą ilość tych składników mineralnych. Spośród kwasów organicznych obecnych w rokitniku wymienić można kwas jabłkowy, kwas bursztynowy  i kwas chinowy. W rokitniku znajdują się też aminokwasy, np. metionina, leucyna i lizyna. Owoce rokitnika to również źródło licznych kwasów tłuszczowych i fitosteroli.

Rokitnik – właściwości prozdrowotne są liczne i zróżnicowane. Wysoka zawartość przeciwutleniaczy sprawia, że roślina ta ma działanie antyoksydacyjne. Posiada też właściwości przeciwzapalne, ochronne w stosunku do komórek i antybakteryjne. Składniki aktywne obecne w rokitniku mogą także wpływać korzystnie na poziom lipidów oraz stężenie cukru we krwi. Rokitnikowi przypisuje się również działanie neuroprotekcyjne (ochronne w stosunku do komórek nerwowych), hepatoprotekcyjne (ochronne w stosunku do komórek wątroby) oraz przeciwnowotworowe.

Rokitnik – na co stosować?

Rokitnik – zastosowanie owoców rokitnika w lecznictwie jest szerokie. Z pewnością roślina ta może stanowić bogate źródło antyoksydantów, które chronią komórki przed negatywnymi konsekwencjami stresu oksydacyjnego. Owoce rokitnika mogą też korzystnie wpływać na stężenie lipidów we krwi. Warto więc pamiętać o tej roślinie, gdy poziom cholesterolu całkowitego, jego frakcji LDL lub stężenie trójglicerydów jest nieco podwyższone, ale nie wymaga jeszcze wdrożenia leków na receptę.

Rokitnik – na co pomaga? Działanie antyoksydacyjne oraz hipolipemizujące (obniżające stężenie lipidów) sprawiają, że roślina ta może pełnić pewną rolę w profilaktyce chorób układu krążenia. Regularne spożywanie rokitnika może też korzystnie wpłynąć na ciśnienie tętnicze krwi. Uważa się, że właściwości rokitnika może wykorzystać również w profilaktyce chorób nowotworowych. Niezbędne są jednak dalsze badania w tym kierunku.

Rokitnik – działanie przeciwłuszczycowe zostało potwierdzone w jednym, niewielkim badaniu, w którym wzięli udział pacjenci z łagodną lub umiarkowaną postacią łuszczycy. U chorych zauważono poprawę w zakresie nasilenia objawów łuszczycy i odczuwanego komfortu życia. Rokitnik stosowany był w tym przypadku zewnętrznie.

Co wyleczy rokitnik? Roślina ta z pewnością ma wysoki potencjał prozdrowotny. Może być pomocna przy podwyższonym poziomie lipidów oraz cukru we krwi. Spożywana jest w celu wspomagania trawienia oraz ochrony organizmu przed stresem oksydacyjnym. Przeciwzapalne właściwości rokitnika znalazły też wykorzystanie w leczeniu zmian zapalnych skóry.

Cenne właściwości rokitnika sprawiają, że jest on wykorzystywany również w kosmetologii. Olej z rokitnika działa przeciwzapalnie, odżywczo i ochronnie. Może być stosowany w codziennej pielęgnacji skóry wrażliwej i suchej. Mogą z niego korzystać posiadacze cery naczynkowej oraz osoby zmagające się z trądzikiem. Olej z rokitnika jest też polecany przy skórze dojrzałej, w celu poprawy jędrności, elastyczności oraz zmniejszenia widoczności zmarszczek.

Rokitnik – jak stosować?

Rokitnik zwyczajny można przyjmować w różnej postaci. Osoby lubiące naturalny smak owoców, mogą spożywać je w formie surowej, świeżej lub suszonej. Dostępne są też preparaty medycyny naturalnej, takie jak sok z rokitnika oraz olej z rokitnika. Z owoców rokitnika można samodzielnie przygotować konfitury, dżemy oraz inne przetwory. 

Rokitnik można stosować również w formie suplementów diety. EkaMedica Rokitnik to wysokiej jakości tłoczony na zimno olej z owoców rokitnika. Suchy wyciąg z owoców rokitnika znajduje się w kapsułkach Apipregna, które przeznaczone są dla kobiet w ciąży i karmiących piersią. 

Można nabyć również kosmetyki z rokitnikiem. Ekstrakt z tej rośliny stanowi składnik wielu produktów do pielęgnacji skóry twarzy i ciała. Obecnie niektóre marki kosmetyczne produkują całe serie kosmetyków na bazie rokitnika. Produkty te są szczególnie cenione przez zwolenników naturalnej pielęgnacji.

Rokitnik – przeciwwskazania

Zgodnie z aktualną wiedzą rokitnik zwyczajny jest rośliną o wysokim bezpieczeństwie stosowania. Nie działa toksycznie na organizm. Może być spożywany jako produkt żywnościowy, w formie suplementu diety, a także stosowany w postaci kosmetyków. 

Rokitnik – przeciwwskazania są nieliczne. Dotyczą głównie nadwrażliwości na tę roślinę. U osób ze skórą bardzo wrażliwą wskazane jest sprawdzenie tolerancji poprzez aplikację kosmetyku z rokitnikiem na niewielkim obszarze skóry. Nie można bowiem wykluczyć reakcji nadwrażliwości po kontakcie skóry z rokitnikiem. Ostrożność wskazana jest również podczas doustnego spożywania preparatów z rokitnikiem przez osoby, które stosują leki obniżające ciśnienie krwi lub leki przeciwzakrzepowe. Rokitnik może nasilać ich działanie.

Rokitnik zwyczajny to roślina o wysokim potencjale prozdrowotnym. Może ona stanowić cenne wzbogacenie diety u osób chcących zadbać o prawidłowy poziom lipidów i cukru we krwi, a także zapobiegać rozwojowi chorób sercowo-naczyniowych. Rokitnik to bomba antyoksydacyjna, która dostarcza licznych związków neutralizujących wolne rodniki tlenowe i chroniących komórki przed uszkodzeniami. Roślina ta może też wspomagać trawienie. Jest jeszcze wiele obszarów, w których suplementacja rokitnika może być przydatna. Potrzeba jednak dalszych badań, które pomogą ocenić zasadność przyjmowania rokitnika w profilaktyce chorób nowotworowych czy też redukcji masy ciała. Z pewnością jednak rokitnik może stanowić wartościowe wzbogacenie diety o liczne składniki, w tym również witaminy i związki mineralne.