Przewlekły (chroniczny) katar – przyczyny, leczenie

Ciągły katar – przyczyny

Co to jest katar Katar to potoczne określenie nieżytu nosa. Objawiać się on może zaburzeniem drożności nosa, wyciekiem wydzieliny czy też swędzeniem. Ze względu na czas trwania, katar można podzielić na ostry i przewlekły. Katar chroniczny często jest wynikiem alergicznego nieżytu nosa. W tym przypadku objawy choroby utrzymują się przez więcej niż 4 dni w tygodniu i trwają powyżej 4 tygodni. U pacjentów pojawia się wyciek wodnistej wydzieliny, kichanie i swędzenie nosa. Dolegliwości te mogą mieć różne nasilenie, od łagodnego po ciężkie.

Wodnisty katar o umiarkowanym lub dużym nasileniu może znacząco wpływać na codzienne aktywności i z pewnością nie powinien być bagatelizowany. Nie tylko utrudnia skupienie się na obowiązkach, ale może również negatywnie oddziaływać na rozwój pasji i zainteresowań. Zaburza też prawidłowy sen, co niekorzystnie odbija się na wydolności fizycznej i psychicznej w ciągu dnia.

Przewlekły katar może wynikać również z przewlekłego zapalenia błony śluzowej nosa i zatok, powszechnie określanego jako przewlekle zapalenie zatok. Choroba ta jest rozpoznawana, gdy przez co najmniej 12 tygodni występują przynajmniej 2 z wymienionych objawów:

• zaburzenie drożności nosa,
• wyciek wydzieliny z nosa lub jej spływanie po tylnej ścianie gardła,
• upośledzenie węchu,
• ból, uczucie rozpierania twarzy.

Długo utrzymujący się katar w przebiegu zapalenia zatok również negatywnie odbija się na jakości życia. Objawy zapalenia zatok mogą być bardzo uciążliwe dla pacjentów.

Katar chroniczny może być też wynikiem polekowego nieżytu nosa. Choć przypadłość ta może być wywołana przez wiele różnorodnych leków, zdecydowanie najczęściej do jej rozwoju dochodzi pod wpływem zbyt długiego stosowania donosowych leków obkurczających śluzówkę z ksylometazoliną lub oksymetazoliną. Przyczyną przewlekłego kataru czasami jest też tzw. „zespół pustego nosa”. Na skutek stopniowego zaniku błony śluzowej nosa pojawia się uczucie suchości w nosie i zatkania nosa. Można też zauważyć tworzenie się strupów w nosie.

Długo utrzymujący się katar w pewnych przypadkach wynika z infekcji bakteryjnej. Przy typowym przebiegu infekcji górnych dróg oddechowych można wyróżnić określone fazy kataru u dorosłych i dzieci. Ilość wydzieliny stopniowo wzrasta, a sam śluz po kilku dniach gęstnieje. W miarę trwania infekcji zauważa się jednak stopniowe zmniejszanie ilości wydzieliny i ustępowanie innych objawów infekcji. Gdy jednak dojdzie do nadkażenia bakteryjnego, ilość ropnej, gęstej wydzieliny ponownie może wzrastać. Ogólny stan zdrowia pacjenta ulega wówczas pogorszeniu. Katar bakteryjny rozwija się jednak stosunkowo rzadko. W zdecydowanej większości przypadków występuje katar wirusowy, który utrzymuje się kilka do kilkunastu dni.

Jak leczyć przewlekły katar?

W zależności od przyczyny przewlekłego kaszlu, inaczej wygląda jego leczenie. Katar chroniczny będący wynikiem alergicznego nieżytu nosa leczy się donosowymi glikokortykosteroidami (np. Hitaxa Metmin-Spray, OtriAllergy Control) oraz lekami przeciwhistaminowymi (np. Contrahist Allergy, Dynid Gem). Część preparatów wykorzystywanych w leczeniu alergii dostępna jest jedynie na receptę. Inne można nabyć też bez recepty. Dzięki temu, pacjenci mają obecnie szansę na lepsze kontrolowanie objawów choroby, gdy skończyły im się leki przepisane przez lekarza. Nie muszą wówczas przerywać terapii.

Jak leczyć przewlekły katar przy zapaleniu zatok? Przewlekły katar u dziecka i dorosłego leczy się przede wszystkim glikokortykosteroidami donosowymi. Pomagają one skutecznie kontrolować chorobę i są bezpieczne w stosowaniu. Efektywnie zmniejszają objawy nosowe oraz odczuwalnie poprawiają jakość życia pacjentów z przewlekłym zapaleniem zatok. Nie wykazano jak dotąd, aby któryś z glikokortykosteroidów donosowych wyróżniał się lepszą skutecznością od innych.

Długo utrzymujący się katar w przebiegu zapalenia zatok można łagodzić również przez regularne płukanie jam nosa. Krótkotrwale, przy silnym obrzęku śluzówki można sięgnąć też po krople na zatoki z ksylometazoliną lub oksymetazoliną.

Co na uporczywy katar stosować?

Co na katar chroniczny wywołany stosowaniem leku (np. kropli z ksylometazoliną)? Wówczas istotne jest odstawienie kropli, a wspomagająco można zastosować wspomniane już sterydy donosowe. O ile krople z ksylometazoliną można odstawić samodzielnie, o tyle nie przy wszystkich lekach mogących wywołać katar polekowy jest to możliwe. Jeśli podejrzewamy, że przyczyną kataru polekowego jest preparat rekomendowany przez lekarza, należy skonsultować z nim możliwość wymiany leku na inny. Nie można na własną rękę odstawiać lub zmieniać dawkowania leków na receptę.

Co na przewlekły katar, przy którym występuje nasilona suchość w nosie? Przy zespole pustego nosa, a także w przebiegu innych zaburzeń i chorób, których jednym z objawów jest nieprzyjemne uczucie suchości w nosie, można sięgnąć po preparaty o właściwościach nawilżających. Może być to Xylogel Hydro czy też Nozoil olej na suchy nos. Dobre efekty może przynieść też regularne stosowanie soli izotonicznej.

Katar wirusowy a bakteryjny  – przewlekły katar może wynikać z nadkażenia bakteryjnego. Wskazuje na nie ponowne nasilenie objawów po ich stopniowym ustępowaniu. Ropny, gęsty katar współwystępuje wówczas z innymi objawami infekcji. Katar chroniczny częściej wynika jednak z alergii. Niezależnie jednak od przyczyny tego objawu, długie jego utrzymywanie się może znacząco odbijać się na poziomie satysfakcji z życia. Przewlekły katar wymaga odpowiedniej diagnostyki i wprowadzenia leczenia. W zależności od przyczyny kataru dobierane są leki, które mogą skutecznie łagodzić objawy choroby i tym samym zwiększyć jakość życia.