Jakie witaminy dla dzieci w wieku szkolnym? Jak uzupełnić dietę niejadka?

Kwas DHA dla dziecka i inne składniki ważne w diecie najmłodszych

Nawyki żywieniowe wykształcone w ciągu pierwszych lat życia mają bardzo duży wpływ na żywienie dorosłego już człowieka. Okres szkolny to dobry czas, aby utrwalić zdrowe nawyki i jeszcze zmienić te szkodliwe. Prawidłowe odżywianie zmniejsza ryzyko otyłości i nadwagi. Dzieci, które już w wieku przedszkolnym lub szkolnym zmagają się z otyłością, są bardziej narażone na rozwój cukrzycy, nadciśnienia tętniczego i wielu innych chorób w wieku dorosłym. 

Codzienne posiłki dzieci powinny być bogate w witaminy i składniki mineralne. Bardzo ważnym elementem diety są też kwasy omega - 3. Aby zaspokoić zapotrzebowanie organizmu na te związki, zaleca się spożywanie 1-2 porcji ryb na tydzień lub ich suplementację w ilości 250 mg na dobę. Kwas DHA dla dzieci ma duże znaczenie, ponieważ wpływa na rozwój układu nerwowego i funkcji poznawczych (m.in. zdolności do nauki, zapamiętywania, koncentracji). Kwasy omega-3 oddziałują korzystnie także na poziom lipidów we krwi i prawdopodobnie wykazują ochronny wpływ na naczynia krwionośne. Jeśli sposób odżywiania dziecka nie zaspokaja w pełni zapotrzebowania na kwasy omega-3, warto rozważyć ich suplementację. Składnik ten znajduje się w preparatach na pamięć i koncentrację (np. Revitanerv Junior) i w licznych środkach na odporność, takich jak np. Iskial Junior lub Omegamed Odporność 5+.

Witaminy dla dzieci naturalne

Podstawą żywienia dzieci zawsze powinna być zdrowa, zróżnicowana dieta. Zgodnie z piramidą zdrowego żywienia i stylu życia dzieci oraz młodzieży w wieku 4-18 lat, fundamentem diety powinny być warzywa (najlepiej świeże, sezonowe) i w mniejszym stopniu również owoce. W spożywanych pokarmach nie powinno zabraknąć też produktów zbożowych, głównie pełnoziarnistych, a także produktów mlecznych (mleko, kefir, jogurt naturalny, sery). 

W komponowanych posiłkach warto uwzględnić również rośliny strączkowe, jaja, ryby i chude mięso. Najmniejszy udział w diecie przypisuje się tłuszczom roślinnym, których źródłem mogą być oleje lub orzechy. Produkty, które zaleca się ograniczać w diecie dziecka w wieku szkolnym to przede wszystkim sól, słone przekąski, cukier, słodycze oraz słodkie, gazowane napoje. 

Witaminy w diecie dziecka nie stanowią źródła energii. Są jednak niezbędne dla prawidłowego wzrostu i rozwoju młodego organizmu. Niedobory tych substancji powodują szereg zaburzeń zdrowotnych, dolegliwości i chorób. Szkorbut wynika z niedoboru witaminy C, demineralizacja szkliwa u dzieci może być konsekwencją niedoboru wapnia, a krzywica rozwija się wskutek niedoboru witaminy D. 

Jednak nie tylko niedobory witamin i składników mineralnych są groźne dla dzieci. Niekorzystna jest również nadmierna ich ilość w organizmie. Nadmiar żelaza u dzieci może powodować biegunkę, wymioty, zaburzenia ze strony układu nerwowego, a nadmiar witaminy A stwarza ryzyko powiększenia wątroby, pojawienia się nadpobudliwości oraz zmian w obrębie kości i stawów.

Najlepszym sposobem zaspokojenia zapotrzebowania dziecka na witaminy i składniki mineralne jest dieta. Organizm stara się przystosować do różnych warunków. Przy zmniejszonej podaży danego składnika, często dochodzi do jego zwiększonego wchłaniania z przewodu pokarmowego. Przy nadmiarze, wchłanianie ulega zmniejszeniu. Dzięki temu, zachowany zostaje optymalny poziom tych związków w organizmie.

Kiedy warto podawać witaminy dla dzieci? 

Dziecko może potrzebować dodatkowej suplementacji, jeśli któregoś z niezbędnych elementów pożywienia brakuje w diecie. Tak jak wspomniane już kwasy omega-3. Dodatkowo, jeśli u dziecka pojawiają się jakiekolwiek niepokojące objawy, np. osłabienie, spadek wagi, suchość i bladość skóry, częstsze niż wcześniej infekcje lub inne dolegliwości, należy udać się do lekarza. Prawdopodobnie zleci on wykonanie podstawowych badań, na podstawie których można stwierdzić m.in. czy w organizmie brakuje jakiegoś ważnego składnika. 

Jedyną witaminą, którą zaleca się rutynowo podawać od października do kwietnia jest witamina D dla dzieci. Jaka najlepsza? Ta, która zawiera odpowiednią dawkę witaminy D i ma postać, preferowaną przez dziecko. Do ukończenia 10. roku życia zalecana dawka profilaktyczna wynosi 600-1000 j.m. na dobę, a u starszych dzieci 800-2000 j.m. na dobę. Można podać ją w formie kropli (np. Vigantol, Juvit Kids D3), spray’u (Bioaron D), tabletek (np. Vigantoletten) lub kapsułek (np. D-Vitum). Witamina D lepiej wchłania się w obecności tłuszczu. Warto ją przyjmować w formie preparatu, który ma w składzie olej lub spożywać wybrany lek/suplement podczas posiłku bogatego w tłuszcze.

Witamina K dla dzieci obecnie podawana jest noworodkom po porodzie. Nie ma potrzeby dodatkowej suplementacji, chyba że zaleci ją lekarz. 

Krwotoki z nosa u dziecka - brak witaminy czy inna przyczyna? Krwawienie z nosa najczęściej wynika z przesuszenia błony śluzowej nosa (częściej dochodzi do niego jesienią i zimą, kiedy wdychane powietrze jest ciepłe i suche), infekcji, zbyt intensywnego wydmuchiwania nosa lub dłubania w nim. Jeśli krwawienie z nosa zdarza się sporadycznie i można je bez trudu zatamować w domu, nie powinno budzić niepokoju. W przypadku nawracających lub trudnych do opanowania krwotoków, konieczna jest wizyta u lekarza. Na podstawie przeprowadzonych badań, może on zalecić odpowiednie leki.

Witaminy dla dzieci - ranking najczęściej wybieranych preparatów

Najlepsze witaminy dla dziecka to takie, które odpowiadają jego indywidualnym potrzebom. Od nich zależy też okres suplementacji. Wspomnianą witaminę D dla dzieci zaleca się podawać od października do końca kwietnia lub cały rok, jeśli od maja do września dziecko nie spędza wystarczającej ilości czasu (min. 15 minut) na słońcu w godzinach 10-15. Więcej informacji o tej witaminie można znaleźć w artykule: Witamina D - jej rola w organizmie i odpowiedni poziom we krwi (“link”). Kwasy omega-3 warto podawać tak długo, jak dziecko nie spożywa wystarczającej ilości ryb i/lub owoców morza (1-2 porcje na tydzień). Jeśli w diecie może brakować innych elementów, również warto rozważyć ich podawanie w postaci preparatów doustnych.

Wśród często kupowanych preparatów witaminowych dla dzieci znajduje się m.in.:

• Multi-Sanostol - lek, zalecany m.in. w okresach zwiększonego zapotrzebowania organizmu na witaminy i wapń, przy spadku apetytu, koncentracji i częstszego zapadania na infekcje. Ma postać syropu, dzięki czemu jest łatwiejszy do przyjęcia, a zawarte w nim składniki, szybciej ulegają wchłonięciu,
• Juvit Multi - lek z witaminami dla dzieci w formie kropli, który również stosuje się w celu zapobiegania pojawieniu się niedoborów żywieniowych oraz ich leczenia. Krople można podać dziecku bezpośrednio na łyżeczce lub dodać do pokarmu. Zaletą tego preparatu jest możliwość przyjęcia niewielkiej ilości leku (dla dzieci w wieku 7-14 lat dawka wynosi 8-9 kropli na dobę), a także brak cukru i syropu glukozowego, obecnego w wymienionym wyżej syropie,
• Vibovit Junior - suplement diety z witaminami w formie saszetek z proszkiem do rozpuszczania w wodzie,
• Floradix Kindervital - suplement diety z witaminami i wapniem, płynna forma jest łatwiejsza do przyjęcia przez dzieci, zaletą tego preparatu jest brak dodatku cukru, konserwantów i barwników,
  Centrum Junior - suplement z witaminami i składnikami mineralnymi w postaci tabletek do ssania o cytrynowo-malinowym smaku,
• Vibovit Bezcukrowe Misio Żelki - żelki z witaminami, cynkiem i selenem, spośród innych żelek witaminowych wyróżnia się brakiem obecności cukru i syropu glukozowego.
   

Chcąc uzupełnić dietę dziecka o brakujące składniki odżywcze warto wybrać preparat, którego postać jest dobrze tolerowana przez małego pacjenta. Formy płynne są łatwiejsze do przyjęcia, choć w przypadku starszych dzieci nie ma to już tak dużego znaczenia. Zwracajmy jednak uwagę na skład wybranego leku lub suplementu. Unikajmy w nim nadmiaru cukru, syropu glukozowego i innych niepotrzebnych składników. 

Witamina B complex - jaka najlepsza dla dzieci? Wszystkie wymienione wyżej preparaty zawierają witaminy z grupy B. Przy wyborze warto kierować się formą leku lub suplementu, zawartością witamin B i preferencjami dziecka. 

Zdrowa, zróżnicowana i dobrze zbilansowana dieta dziecka nie wymaga dodatkowej suplementacji. Warto jednak o niej pomyśleć, jeśli spożywane posiłki nie dostarczają wszystkich potrzebnych składników odżywczych. W tej sytuacji, witaminy i minerały przyjmowane w formie dodatkowego preparatu mogą skutecznie zapobiegać pojawieniu się niedoborów żywieniowych i spowodowanych nimi objawów. Pomocne przy wyborze konkretnego preparatu mogą być badania laboratoryjne, które pozwolą ocenić poziom witamin i składników mineralnych w organizmie.