Czy alkohol podnosi ciśnienie – alkohol a nadciśnienie
magister farmacji
Alkohol wykazuje dwufazowy wpływ na ciśnienie tętnicze krwi. Początkowo zazwyczaj powoduje spadek ciśnienia. Jednak przewlekłe spożywanie alkoholu lub picie napojów alkoholowych nieregularnie lecz w dużych ilościach jest jednym z czynników zwiększających ryzyko rozwoju nadciśnienia. Jakie są aktualne zalecenia dotyczące ograniczenia spożycia alkoholu przez osoby chorujące na nadciśnienie tętnicze krwi? Jakie jest ryzyko interakcji między tabletkami na ciśnienie a alkoholem?
Alkohol wykazuje dwufazowy wpływ na ciśnienie tętnicze krwi. Początkowo zazwyczaj powoduje spadek ciśnienia. Jednak przewlekłe spożywanie alkoholu lub picie napojów alkoholowych nieregularnie lecz w dużych ilościach jest jednym z czynników zwiększających ryzyko rozwoju nadciśnienia. Jakie są aktualne zalecenia dotyczące ograniczenia spożycia alkoholu przez osoby chorujące na nadciśnienie tętnicze krwi? Jakie jest ryzyko interakcji między tabletkami na ciśnienie a alkoholem?
Alkohol a ciśnienie – czy alkohol obniża ciśnienie tętnicze krwi?
Alkohol spożywany jest na całym świecie. W zależności od wieku, płci, statusu ekonomicznego czy chociażby stylu życia inne są jednak ilość oraz forma wypijanego alkoholu. Zgodnie z szacunkami, alkohol przyczynił się do ponad 3 milionów zgonów na świecie w roku 2016. Przewyższa to śmiertelność spowodowaną cukrzycą, nadciśnieniem, gruźlicą i zakażeniem wirusem HIV. Polska jest jednym z krajów o najwyższym wskaźniku intensywnego epizodycznego picia alkoholu (jest ono rozumiane jako spożycie 60 g lub więcej czystego alkoholu na raz, przynajmniej 1 raz w miesiącu).
Czy alkohol podnosi ciśnienie? Jest to w dużym stopniu zależne od ilości spożytego trunku. Mała dawka alkoholu raczej nie wpływa znacząco na ciśnienie tętnicze krwi. Spożycie 14-28 g czystego alkoholu (10 g czystego etanolu odpowiada ok. 250 ml piwa i ok. 25 g wódki) może spowodować spadek ciśnienia krwi. W takiej dawce, alkohol obniża ciśnienie przede wszystkim w ciągu kilku pierwszych godzin (do 6 godzin) po jego spożyciu. W późniejszym okresie nie obserwuje się znaczących zmian w zakresie wartości ciśnienia krwi.
Ciśnienie po alkoholu spożytym w dużej ilości (powyżej 30 g) początkowo może ulec niewielkiemu obniżeniu. Po upływie kilkunastu godzin od jego przyjęcia obserwuje się jednak wzrost ciśnienia tętniczego. Opisany wpływ alkoholu na wartość ciśnienia dotyczy zdrowych osób.
Jaki alkohol podnosi ciśnienie? Jak radzić sobie ze skokami ciśnienia po alkoholu?
Czy piwo podnosi ciśnienie? Zarówno piwo, jak i inne rodzaje alkoholu, spożywane w większej ilości mogą podnosić ciśnienie tętnicze krwi. Przy sporadycznym piciu małej ilości alkoholu, jak zostało już wspomniane, może ono nie wpływać znacząco na wartość ciśnienia. Dokładna zależność między dawką alkoholu a wartością ciśnienia zależy jednak również od czynników indywidualnych. Organizm każdej osoby nieco inaczej reaguje na taką samą dawkę alkoholu. Znaczenie mają też takie czynniki jak stopień nawodnienia organizmu czy spożywanie alkoholu na pusty żołądek. Aby spowolnić wchłanianie alkoholu zalecane jest zadbanie o odpowiednie nawodnienie organizmu oraz niespożywanie alkoholu na pusty żołądek.
Wysokie ciśnienie po alkoholu – jak obniżyć? Po spożyciu większej ilości alkoholu można zauważyć wzrost ciśnienia tętniczego krwi, a także inne objawy, takie jak osłabienie, zawroty głowy, wzrost tętna, wzmożoną potliwość czy nudności. Warto wówczas zadbać o odpoczynek i regenerację organizmu. Korzystne może być też nawodnienie organizmu i przyjęcie elektrolitów. Mimo spadku apetytu dobrze byłoby również spożyć lekki posiłek, nawet w niewielkiej objętości.
Alkohol a nadciśnienie
Wykazany został związek między alkoholem a zwiększonym ryzykiem występowania chorób sercowo-naczyniowych, w tym m.in. nadciśnienia. Regularne nadużywanie alkoholu lub nieregularne przyjmowanie dużej ilości napojów alkoholowych wiąże się z wyższym ryzykiem rozwoju nadciśnienia. Im większe jest spożycie alkoholu tym wyższe ryzyko udaru, migotania przedsionków oraz kardiomiopatii (niekorzystnych zmian w budowie i funkcjonowaniu mięśnia sercowego).
Nadciśnienie a alkohol – nadmierne spożycie alkoholu jest uznawane za jeden z czynników ryzyka rozwoju nadciśnienia tętniczego krwi. Pacjentom chorującym na nadciśnienie zalecane jest ograniczenie przyjmowania napojów alkoholowych:
- mężczyźni nie powinni spożywać więcej niż 20-30 g czystego etanolu na dobę, jednocześnie nie przekraczając ilości 140 g etanolu na tydzień,
- kobiety nie powinny spożywać więcej niż 10-20 g czystego etanolu dziennie, jednocześnie nie przekraczając ilości 80 g etanolu na tydzień.
Rekomenduje się również wyznaczenie dni w ciągu tygodnia, które są całkowicie wolne od spożywania alkoholu. Osoby zmagające się z nadciśnieniem tętniczym krwi powinny całkowicie unikać intensywnego picia alkoholu. Ograniczenie jego spożycia jest jednym z elementów niefarmakologicznego leczenia nadciśnienia. Chorym zalecana jest modyfikacja stylu życia, która zwiększa efektywność terapii. Obok redukcji masy ciała, regularnej aktywności fizycznej i ograniczenia spożycia soli znajduje się też zmniejszenie ilości spożywanego alkoholu.
Leki na nadciśnienie a alkohol
Między alkoholem a przyjmowanymi lekami może dochodzić do interakcji. Nie w każdym jednak przypadku alkohol wpływa na działanie stosowanego preparatu. Istotne znaczenie dla oceny wpływu alkoholu na efektywność zaleconej terapii ma też jego ilość i częstość spożywania. Jest to widoczne m.in. właśnie u pacjentów przyjmujących leki na nadciśnienie. Im większa jest ilość spożytego alkoholu, tym w większym stopniu może on wpływać na ryzyko interakcji z zażywanymi lekami.
Połączenie leków na nadciśnienie z grupy beta-blokerów (np. metoprolol, nebiwolol, propranolol), alfa-blokerów (np. doksazosyna, tamsulozyna), werapamilu, diltiazemu, a także nitrogliceryny z alkoholem może prowadzić do nasilonego spadku ciśnienia tętniczego krwi. Dokładny efekt takiego połączenia również jest w pewnym stopniu zmienny osobniczo. U każdego pacjenta, może mieć on inną skalę. Przyjmując leki na nadciśnienie, warto mieć jednak na uwadze, że hipotensyjny efekt ich działania (spadek ciśnienia krwi) może ulec nasileniu po połączeniu z alkoholem. Niektóre leki na nadciśnienie, np. werapamil, mogą prowadzić też do wzrostu stężenia alkoholu w osoczu.
Alkohol a ciśnienie – niepodważalny jest negatywny wpływ przewlekłego spożywania alkoholu w dużych ilościach na funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego i zwiększone ryzyko nadciśnienia tętniczego krwi. Ograniczenie konsumpcji alkoholu wiąże się z niższym ryzykiem rozwoju nadciśnienia, a u pacjentów u których już zostało ono zdiagnozowane – z efektywniejszym kontrolowaniem choroby. Zarówno więc w profilaktyce, jak i leczeniu nadciśnienia zalecane jest zmniejszenie spożycia alkoholu.
Bibliografia
1. Tasnim S., Tang C., Musini V.M., Wright J.M. Effect of alcohol on blood pressure. Cochrane Database Syst Rev. 2020 Jul 1;7(7):CD012787. doi: 10.1002/14651858.CD012787.pub2
2. Global status report on alcohol and health 2018. Geneva: World Health Organization; 2018. Licence: CC BY-NC-SA 3.0 IGO
3. Tykarski A., Filipiak K.J., Januszewicz A. i inni. Zasady postępowania w nadciśnieniu tętniczym – 2019 rok. Wytyczne Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego. Nadciśnienie Tętnicze w Praktyce 2019, tom 5, nr 1, s. 1-86
4. Niedźwiecki P. Wpływ spożycia alkoholu na ciśnienie tętnicze. Nadciśnienie Tętnicze w Praktyce 2022, tom 8, nr 3, 182-185
5. Grabowska H., Grabowski W., Nowakowska H. i inni. Wpływ alkoholu na nadciśnienie tętnicze a praktyka pielęgniarska. Problemy Pielęgniarstwa 2012, 20 (3), 393-397
6. Charakterystyka Produktów Leczniczych: Staveran, Metocard
Chociaż niniejszy serwis może zawierać informacje dotyczące kwestii medycznych, prawnych czy biznesowych informacje te nie mogą stanowić ani zastępować porady specjalisty. ADPHARMA SP. Z O.O. nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek konsekwencje związane bezpośrednio lub pośrednio z jakimikolwiek działaniami lub zaniechaniami podejmowanymi przez użytkownika w oparciu o informacje lub materiały zawarte w niniejszym serwisie. Chociaż ADPHARMA SP. Z O.O. podejmuje wszelkie uzasadnione środki, aby informacje na tej platformie były dokładne, kompletne i aktualne, nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek szkody lub straty związane z niedokładnością, niekompletnością, nierzetelnością lub brakiem aktualności informacji. Niniejszy serwis zawiera również publikacje naukowe, opinie ekspertów oraz wytyczne organizacji branżowych i naukowych. Wszelkie takie informacje stanowią wyłącznie opinie osób lub podmiotów, które je wyraziły i nie należy ich interpretować jako poglądów lub zobowiązań ADPHARMA SP. Z O.O.