Niskie ciśnienie – czym grozi? Kiedy do szpitala?

Niskie ciśnienie – przy jakich wartościach jest rozpoznawane?

W społeczeństwie panuje przekonanie, że lepiej jest mieć niższe aniżeli wyższe ciśnienie tętnicze krwi. Czy jest taka granica, poniżej której niskie wartości ciśnienia są „zbyt niskie”?  Za optymalne przyjmujemy wartości ciśnienia skurczowego <120 i ciśnienia rozkurczowego <80. Za niskie natomiast:

• ciśnienie skurczowe <90 lub
• ciśnienie rozkurczowego <60.

O niedociśnieniu mówimy wtedy, gdy tak niskie ciśnienie utrzymuje się trwale. Czyli u osoby, u której sporadycznie wynik pomiaru na ciśnieniomierzu wskaże którąś z wymienionych wartości, nie jest jeszcze rozpoznawane niedociśnienie. Niskie ciśnienie stwierdza się u osób, które przez większość czasu mają ciśnienie <90/60. Wyróżniamy 3 rodzaje niedociśnienia:

• pierwotne niedociśnienie – ten rodzaj niedociśnienia występuje zdecydowanie najczęściej. Dotyczy ok. 90-95% pacjentów z niskim ciśnieniem. O pierwotnym niedociśnieniu mówimy, gdy nie udaje się wskazać jego przyczyny,
• wtórne niedociśnienie – niskie ciśnienie wynika z choroby podstawowej lub innego zaburzenia, np. niedoczynności tarczycy, niedoczynności kory nadnerczy, neuropatii cukrzycowej, niewydolności układu krążenia czy chociażby nadciśnienia płucnego. Wtórne niedociśnienie może rozwinąć się również u osób stosujących leki obniżające ciśnienie (np. przy nieodpowiednio dobranych dawkach),
• hipotonia ortostatyczna – jest rozpoznawana, gdy ciśnienie skurczowe jest niższe o co najmniej 20 mm Hg lub ciśnienie rozkurczowe jest niższe o co najmniej 10 mm Hg w ciągu 3 minut od momentu wstania z pozycji leżącej lub po uniesieniu głowy pod określonym kątem podczas wykonywania testu pochyleniowego. Hipotonia ortostatyczna występuje powszechnie wśród pacjentów starszych oraz obciążonych licznymi chorobami przewlekłymi.

Czy niskie ciśnienie zagraża życiu?

Jakie ciśnienie jest niebezpieczne? Czy niskie ciśnienie krwi wymaga leczenia? Niskie ciśnienie krwi nie zawsze jest niebezpieczne. U większości pacjentów przebiega bezobjawowo. Co więcej, uważa się że wiele osób nie jest świadomych swojego niedociśnienia. Dopóki niskie ciśnienie nie wpływa na jakość życia pacjenta, nie powoduje uciążliwych objawów i nie jest na tyle niskie, żeby mogło stwarzać zagrożenie dla zdrowia, najczęściej nie ma potrzeby wdrażania żadnego leczenia.

Przy niskim ciśnieniu krwi mogą pojawić się następujące symptomy:

• zmęczenie,
• brak energii,
• zaburzenia koncentracji,
• bóle, zawroty głowy,
• niewyraźne widzenie,
• nudności.

Jeśli pacjent ma niskie ciśnienie, ale nie odczuwa żadnego z tych objawów, najczęściej nie ma powodów do obaw. Ogólnie, niższe ciśnienie krwi wiąże się z dłuższym życiem. Nie wiemy jednak, czy efekt ten jest większy u pacjentów z niedociśnieniem.

Niskie ciśnienie – kiedy do szpitala?

Nie jest ustalona niska wartość ciśnienia, która wymaga szybkiej interwencji lekarskiej. Jest to kwestia indywidualna. Jeśli pacjent czuje się źle, a pomiar ciśnienia wskazuje na niskie wartości (<90/60) wskazana jest wizyta u lekarza. Niskie ciśnienie może stanowić problem, gdy jest ono na tyle niskie, że uniemożliwia efektywne dostarczanie natlenowanej krwi do organów.

Niskie ciśnienie – kiedy pogotowie? Jeśli wymienionym wyżej objawom towarzyszą: niebieskawy odcień skóry, zimna lepka skóra, przyspieszony ale jednocześnie słabo wyczuwalny puls i utrata świadomości, konieczne jest pilne wezwanie pomocy. Niski ciśnienie zagrażające życiu wymaga natychmiastowego udzielenia pomocy lekarskiej.

Wysokie ciśnienie – kiedy do szpitala?

Jakie jest wysokie ciśnienie krwi? O wysokim prawidłowym ciśnieniu krwi mówimy, gdy ciśnienie skurczowe mieści się w przedziale 130-139, a ciśnienie rozkurczowe 85-89. Przy wyższych wartościach, rozpoznane może być nadciśnienie.

Wysokie ciśnienie – kiedy na pogotowie? Jeśli wynik badania pomiaru ciśnienia wskazuje:

• ciśnienie skurczowe wynoszące więcej niż 180 lub
• ciśnienie rozkurczowe wynoszące więcej niż 120

konieczna jest pilna konsultacja z lekarzem. Może być wówczas potrzebne wezwanie pogotowia ratunkowego.

U pacjentów z nadciśnieniem, lekarz ustala pożądane wartości ciśnienia tętniczego krwi. Nie ma jednej ustalonej normy. Wartości te różnią się w zależności chociażby od ogólnego stanu zdrowia i wieku chorego. Nie zawsze dąży się do uzyskania wartości optymalnej (<120/80). Co więcej, u pacjentów młodszych oraz w podeszłym wieku (<80 lat) ogólnie zaleca się rozpoczęcie leczenia nadciśnienia przy wartościach ciśnienia większych lub równych 140/90. Natomiast u pacjentów po 80. roku życia, zazwyczaj zalecane jest wdrażanie terapii dopiero przy wartościach osiągających 160/90.

Przy jakim ciśnieniu można umrzeć? Im wyższe jest ciśnienie tętnicze krwi, tym wyższe jest też ryzyko związanych z nim powikłań. Dotyczy to wszystkich pacjentów, niezależnie od wieku. Im wyższe jest ciśnienie, tym wyższe ryzyko zawału mięśnia sercowego, udaru mózgu, niewydolności nerek, niewydolności serca i innych komplikacji, które stwarzają zagrożenie zdrowia, a nawet życia pacjenta. Obniżenie wysokiego ciśnienia krwi wiąże się z obniżeniem ryzyka zgonu sercowego.

Niskie ciśnienie krwi u większości osób ma charakter bezobjawowy. Dopóki nie pojawią się niepokojące, wymienione wyżej objawy, niedociśnienie nie stwarza zagrożenia dla zdrowia pacjenta. Czasem jednak, niskie ciśnienie wpływa znacząco na odczuwaną jakość życia. Ciągły spadek energii, zaburzenia koncentracji i zawroty głowy powinny skłaniać do wizyty u lekarza. W pewnych przypadkach wdraża się leczenia niedociśnienia, które może korzystnie wpłynąć na komfort życia i samopoczucie pacjenta.