Biegunka wirusowa - jak długo trwa i jak ją skutecznie leczyć?

Biegunka wirusowa objawy, przebieg choroby

Norowirusy i rotawirusy to dwa wirusy stanowiące najczęstsze przyczyny biegunek wirusowych. Łatwo dochodzi do zarażenia, dlatego patogeny te są często odpowiedzialne za lokalne epidemie w żłobkach, przedszkolach, czy zakładach pracy. Zarazić można się głównie przez kontakt z chorym, brudne ręce i zanieczyszczone powierzchnie, jak i kontakt ze skażoną wodą i żywnością, w przypadku norowirusów. Inne wirusy odpowiedzialne za pojawienie się objawów biegunki to adenowirusy jelitowe oraz astrowirusy.

Wirus wnikając do organizmu gospodarza, uszkadza nabłonek jelitowy oraz zaburza wchłanianie wody i elektrolitów. W związku z tym u pacjenta pojawiają się następujące objawy:

·         Wodnista biegunka - nawet kilkanaście wypróżnień na dobę, stolce obfite, wodniste, bez domieszki krwi (zasadnicza różnica biegunka bakteryjna a wirusowa),

·         Nudności i wymioty – często pojawiają się jako pierwszy objaw, mogą być gwałtowne i prowadzić do szybkiego odwodnienia, są dominującym objawem u dzieci,

·         Gorączka – najczęściej umiarkowana, choć u dzieci może osiągać wysokie wartości,

·         Bóle brzucha i skurcze jelitowe,

·         Ogólne osłabienie, bóle mięśni, złe samopoczucie.

Jeśli doszło do znacznej utraty płynów i elektrolitów mogą pojawić się objawy odwodnienia, tj. suchość w ustach, rzadsze oddawanie moczu, zawroty głowy, co jest szczególnie groźne u niemowląt i osób starszych.

Jak przebiega biegunka wirusowa? Po wniknięciu patogenu do organizmu potrzeba od kilkunastu godzin do 3 dni na jego inkubację, czyli pojawienie się pierwszych objawów. Zwykle infekcja rozpoczyna się nagle od wymiotów, a biegunka występuje dopiero później. Największe nasilenie dolegliwości dotyczy pierwszych dwóch dób, po tym czasie następuje okres zdrowienia. Pacjent czuje się znacznie lepiej średnio po 3-7 dniach.

Ile trwa biegunka wirusowa? Zazwyczaj jest to krótka, ale bardzo uciążliwa infekcja przewodu pokarmowego, objawiająca się wodnistą biegunką, wymiotami, gorączką i osłabieniem. Choroba ma zwykle charakter samoograniczający i trwa średnio od 3 do 7 dni.

Biegunka wirusowa leczenie

Skoro wiadomo, ile trwa biegunka wirusowa, a jest to zaledwie kilka dni i, że ma ona charakter samoograniczający, można zastanowić się, czy w ogóle wymaga one leczenia. Biegunkę wirusową leczy się objawowo, podobnie jak wiele innych infekcji wirusowych. Postępowanie terapeutyczne polega przede wszystkim na zapobieganiu odwodnieniu, którego skutki mogą stanowić największy problem zdrowotny, szczególnie dla osób starszych i małych dzieci. Stąd konieczność podawania nawadniających płynów dostępnych bez recepty, które zawierają zestaw elektrolitów oraz glukozę. Tego typu preparaty można podawać już niemowlętom. Lek na biegunkę bez recepty sanowi również preparat zawierający Saccharomyces boulardii. Szczep ten, podobnie jak Lactobacillus rhamnosus GG, skraca czas trwania biegunki wirusowej i wspomaga odbudowę mikroflory jelitowej. Intensywność objawów mogą zmniejszyć również leki o charakterze osłaniającym, tj. diosmektyt. Z kolei lek racekadotryl, dostępny również bez recepty, zmniejsza wydzielanie wody i elektrolitów przez jelita, nie zmieniając przy tym motoryki i pasażu jelitowego. 

Tabletki na biegunkę z loperamidem nie są zalecane do rutynowego stosowania. Lek zapierający może hamować wydalanie wirusa z przewodu pokarmowego i wydłużać, a nawet zaostrzać objawy. Natomiast węgiel aktywny na biegunkę choć nie działa na wirusy, może wspomóc łagodzenie objawów biegunki, zmniejszając ilości toksyn i produktów przemiany materii w jelicie, powodując redukcję gazów i wzdęć, a także ograniczając wodnistą konsystencję stolców. O jego skuteczności działania decyduje jednak odpowiednio duża dawka.

W czasie występowania objawów biegunki oraz bezpośrednio po ich ustąpieniu rekomenduje się probiotykoterapię oraz lekkostrawną dietę. Należy unikać smażonych i ciężkostrawnych potraw, czy świeżych warzyw i owoców. Lepszym wyborem będą sucharki, pieczywo pszenne, lekkostrawne zupy, czy gotowane ziemniaki i ryż.

Biegunka wirusowa- profilaktyka

Aby nie musieć zastanawiać się ile trwa biegunka wirusowa u dorosłych i dzieci oraz jak ją leczyć, warto podjąć działania, które pozwolą zapobiegać zakażeniom. Na pierwszym miejscu warto stawiać na higienę. Ważne jest dokładne i częste mycie rąk, a w szczególności po skorzystaniu z toalety, przed przystąpieniem do przygotowywania posiłków, po zmianie pieluszki dziecku, czy po powrocie do domu z miejsc publicznych. Istotne jest także bezpieczne przygotowanie jedzenia i jego przechowywanie. Chodzi m.in. o dokładne mycie owoców, unikanie picia nieprzegotowanej wody z niepewnych źródeł i przechowywanie żywności w lodówce, aby zapobiec namnażaniu się drobnoustrojów. Szczególną ostrożność warto zachować również podczas wakacyjnych wyjazdów do takich krajów jak Egipt czy Turcja, gdzie szczególnie niebezpieczne są patogeny bakteryjne, jak również norowirusy. Na miejscu należy zawsze sięgać po wodę butelkowaną i unikać kupowania jedzenia z miejscowych straganów. 

Żeby zapobiec lokalnym epidemiom biegunki wirusowej, bardzo ważne jest przestrzeganie zasad higieny w placówkach opiekuńczych. Należy wdrażać właściwe zachowania dzieciom już od najmłodszych lat. Co więcej, do listy szczepień obowiązkowych od 2021 roku dołączyła doustna szczepionka przeciw rotawirusom. Podawana jest ona niemowlętom. Wdrożenie profilaktyki na szeroką skalę pozwala znacząco zmniejszyć ryzyko ciężkich biegunek i hospitalizacji u małych dzieci. Nie ma szczepionki przeciw norowirusom, dlatego higiena w zapobieganiu infekcjom przez nie wywołanym, ma największe znaczenie.

Biegunka wirusowa zwykle nie jest groźna i mimo intensywnego przebiegu ma ona charakter samoograniczający się i mija po kilku dniach. Należy jednak pamiętać, że w grupach ryzyka może prowadzić do poważnych powikłań. Kluczem do bezpiecznego przejścia infekcji jest odpowiednie nawodnienie, obserwacja objawów odwodnienia oraz właściwa higiena, która ogranicza ryzyko rozprzestrzeniania się patogenów w otoczeniu.