Alergia we wrześniu - co pyli i jakie alergeny dominują?

Co uczula we wrześniu?

Pomocnym narzędziem dla osób zmagających się z alergią sezonową jest kalendarz pylenia. Dzięki sukcesywnie zbieranym danym przez m.in. Ośrodek Badania Alergenów Środowiskowych, jak i wiele jednostek akademickich uzyskuje się informacje o tym, kiedy, gdzie i w jakiej ilości występują w atmosferze pyłki danej rośliny bądź zarodniki grzybów mikroskopowych. Jest to o tyle ważne, że niekiedy okresy pylenia charakterystyczne dla danych grup roślin ulegają przesunięciu, chociażby przez warunki pogodowe. Na przestrzeni lat zaobserwowano również, że sezony pyłkowe w Polsce zaczynają się wcześniej oraz trwają dłużej niż jeszcze kilkadziesiąt lat temu, co sprawia, że okresy nasilenia alergii w przypadku niektórych osób mogą się wydłużać. 

Ogólnie rzecz ujmując, pylenie roślin w Polsce rozpoczyna się zazwyczaj pod koniec stycznia i trwa aż do października. Z kolei zarodniki grzybów mikroskopowych mogą być obecne w powietrzu przez cały rok. Alergia wrzesień- co pyli?

·         Trawy – choć ich szczyt pylenia przypada na maj–lipiec, niskie stężenia alergenów tego typu utrzymują się także na początku września, co może przyczyniać się do nasilenia objawów u osób uczulonych.

·         Chwasty – stanowią główne źródło alergenów we wrześniu. Największe znaczenie mają:

o   Bylica pospolita – pyli do połowy września,

o   Ambrozja – szczególnie problematyczna w południowej i wschodniej Polsce, może pylić aż do końca września, szczególnie mocno od połowy miesiąca,

o   Komosa biała, pokrzywa, babka – mniej intensywne natężenie alergenów, ale wciąż obecne.

·         Zarodniki grzybów pleśniowych – w ciepłe i wilgotne dni września ich stężenie w powietrzu stopniowo wzrasta, a przy odpowiedniej pogodzie bywa nawet bardzo wysokie. Najczęściej uczulają takie gatunki jak Alternaria, czy Cladosporium.

To właśnie pleśnie są często odpowiedzialne za nasilenie objawów alergii jesienią, szczególnie przy deszczowej pogodzie.

Jak objawia się alergia we wrześniu?

Objawy alergii we wrześniu są podobne do dolegliwości związanych z uczuleniem na pyłki roślin, które pojawiają się u alergików również w innych miesiącach. Obejmują one:

·         Alergiczny nieżyt nosa (wodnisty katar, kichanie, uczucie zatkanego nosa, spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła),

·         Alergiczne zapalenie spojówek (łzawienie, świąd i pieczenie oczu, zaczerwienienie spojówek, obrzęk powiek – dotyczą obu oczu)

·         Objawy ze strony dróg oddechowych (suchy kaszel, świszczący oddech, czy u osób z astmą zaostrzenie choroby objawiające się dusznościami),

·         Objawy ogólnoustrojowe (uczucie zmęczenia, ból głowy, problemy z koncentracją, problemy ze snem- wynikające z uczucia zatkanego nosa, czy kaszlu).

Objawy alergii wziewnej na pyłki roślin, czy zarodniki grzybów mogą niekiedy być mylone z przeziębieniem. Jest to częste zjawisko wczesną wiosną oraz właśnie we wrześniu, kiedy dzieci wracają do szkoły i wirusy zaczynają się rozprzestrzeniać w środowisku bardziej intensywnie, a sezon infekcyjny powoli się zaczyna. Wiele objawów związanych z infekcją wirusową i alergią sezonową jest zbieżnych. Są to zarówno dolegliwości związane z nieżytem błony śluzowej nosa, pogorszeniem samopoczucia, a nawet zapaleniem spojówek, z tą różnicą, że w przypadku infekcji wirusowej objawy zlokalizowane są najpierw na jednym oku, a dopiero później dochodzi do ewentualnego nadkażenia drugiego oka i przeniesienia zakażenia.

Warto zatem bacznie obserwować zmieniające się dolegliwości i odpowiednio interweniować. W przypadku alergii objawy będą utrzymywać się dłużej niż tydzień, katar jest wodnisty niemal cały czas, a objawy mogą nasilać się na dworze, co nie jest regułą i w dużym stopniu zależy od alergenów, które wywołują reakcję nadwrażliwości. Przeziębienie z kolei zwykle trwa kilka dni, wydzielina z nosa szybko staje się gęstsza i przybiera żółtą barwę, a wśród dodatkowych objawów pojawiają się zwykle ból gardła, a nawet stan podgorączkowy. Oczywiście oba schorzenia mogą być leczone objawowo, tzn. lekami, które załagodzą dolegliwości. Wówczas można sięgać po krople do nosa z ksylometazoliną lub oksymetazoliną obkurczające śluzówkę nosa i niwelujące katar, czy krople łagodzące stan zapalny. Niemniej jednak w przypadku schorzeń alergicznych konieczne jest wdrożenie również innego postępowania. Do leczenia włącza się leki przeciwalergiczne. Zarówno te o działaniu ogólnoustrojowym jak również miejscowym.

Chcesz wiedzieć więcej na temat łagodzenia podrażnień oczu o różnej etiologii?? Przeczytaj artykuł>> Na co jest dobre ziele świetlika?

Alergeny wrzesień- jak uwolnić się od objawów alergii?

Znając problem, tj. wrzesień- co pyli? Można odpowiednio przygotować się do walki z alergenami. Unikanie kontaktu z nimi pozwoli znacznie ograniczyć objawy alergii. Dlatego też warto śledzić prognozy pylenia i stężenia pleśni. Lepiej zrezygnować ze spaceru, kiedy stężenie alergenów w najbliższej okolicy jest wyjątkowo wysokie, podobnie jak z wietrzenia pokoju w tym czasie. Warto zaopatrzyć się również w oczyszczacz powietrza z filtrem HEPA, który skutecznie wyłapie pyłki i pleśnie. 

Zobacz co pyli jesienią>>

Oczywiście równie ważne jest regularne stosowanie leków przeciwhistaminowych. Mowa tutaj zarówno o doustnych środkach na alergię w formie tabletek lub syropu, jak i tych o działaniu miejscowym. Zwykle należą do nich przeciwalergiczne leki do oczu lub nosa. Na śluzówkę nosa aplikuje się również steroidowe leki o działaniu przeciwzapalnym i przeciwobrzękowym zawierające mometazon lub flutykazon. W razie duszności na zlecenie lekarza ordynowane są leki rozszerzające oskrzela. Coraz częściej do leczenia alergii włącza się postępowanie przyczynowe, tzn. immunoterapię swoistą (odczulanie). Metoda ta polega na stopniowym podawaniu rosnących dawek alergenu, aby układ odpornościowy „przyzwyczaił” się do niego. Skutecznie zmniejsza ona objawy alergii w kolejnych latach, a z czasem prowadzi do całkowitej remisji objawów. Warto pamiętać, że okres jesienno-zimowy to dobry czas, aby rozpocząć odczulanie na pyłki roślin, których pylenie się już zakończyło.

Warto postawić również na wsparcie odporności. Znaczenie ma zdrowa, różnorodna i zbilansowana dieta, regularna aktywność fizyczna oraz odpowiednia ilość snu. Warto także uzupełniać codzienne menu o kwasy omega-3 oraz probiotyki, głównie Lactobacillus rhamnosuss GG, które to mają szczególne znaczenie dla profilaktyki i łagodzenia objawów alergii. Należy także unikać dodatkowych czynników drażniących, m.in. przebywania w zapylonym i zanieczyszczonym środowisku, co dodatkowo uszkadza nabłonek dróg oddechowych, a także zwiększa predyspozycje do alergii na pyłki.

Pylenie wrzesień to wbrew pozorom wciąż spory problem dla wielu osób, szczególnie tych uczulonych na pyłki bylicy, komosy, pokrzywy, czy babki, a także zarodniki grzybów pleśniowych. Warto zatem weryfikować w kalendarzu pylenia stężenie poszczególnych alergenów również końcówką lata i wczesną jesienią, a w razie konieczności wdrożyć odpowiednie leczenie przeciwhistaminowe.