Biegunka wirusowa a bakteryjna - jak je odróżnić i jak leczyć?

Biegunka wirusowa a bakteryjna – najważniejsze różnice kliniczne

Za ostrą biegunkę infekcyjną najczęściej odpowiadają wirusy: norowirusy, rotawirusy, adenowirusy jelitowe, sapowirusy, astrovirusy oraz patogeny bakteryjne: enterotoksyczne i enteropatogenne Escherichia coli (ETEC, EHEC), Salmonella spp., Shigella spp., Campylobacter jejuni, Vibrio cholerae, Clostridioides difficile (biegunka poantybiotykowa). Nie zawsze jest jednak łatwe rozpoznanie czynnika etiologicznego, odpowiedzialnego za wystąpienie nieprzyjemnych objawów. Objawy biegunki bakteryjnej w pewnych aspektach mogą różnić się od dolegliwości występujących w czasie infekcji wirusowej. W tabeli poniżej zebrano najważniejsze cechy, na podstawie których można różnicować biegunkę wirusową i bakteryjną.

Biegunka wirusowa znacznie częściej niż bakteryjna przytrafia się dzieciom. Najczęściej za pojawienie się dolegliwości u maluchów odpowiadają rotawirusy.

Biegunka bakteryjna a wirusowa – trudności diagnostyczne

Wiele cech, chociażby to jak długo trwa biegunka wirusowa, pozwala różnicować czynniki odpowiedzialne za etiologię biegunki, nie jest to zawsze jednak prosta kwestia. Objawy obu typów zachorowań, szczególnie na początku infekcji są mocno zbliżone - biegunka, nudności, bóle brzucha, możliwe wymioty i dolegliwości związane z odwodnieniem. Niekiedy również dochodzi do współwystępowania zakażeń. Możliwe są zarówno coinfekcje wirusowo-bakteryjne lub wtórne nadkażenia bakteryjne po wirusowej dysbiozie. Dlatego też decyzje diagnostyczne i terapeutyczne opierają się na obrazie klinicznym, epidemiologii i badaniach dodatkowych.

Dlatego też w pierwszej kolejności przy wystąpieniu biegunki i innych objawów gastrycznych ważna jest troska o nawodnienie pacjenta. Do terapii warto włączyć również lekkostrawną dietę oraz probiotyki o udowodnionej skuteczności przeciwbiegunkowej, tj. Saccharomyces boulardii i Lactobacillus Rhamnossus GG.

Dlaczego jednak właściwa diagnoza jest tak ważna?

Przedłużająca się biegunka bakteryjna, szczególnie w przypadku pacjentów ze słabiej funkcjonującym układem odpornościowym, wymaga wprowadzenia antybiotykoterapii. W przypadku infekcji o etiologii bakteryjnej występuje również znacznie większe ryzyko ewentualnych powikłań. Znając czynnik odpowiedzialny za pojawienie się dolegliwości, można również podjąć odpowiednie działania sanitarno-epidemiologiczne, co ma na celu ochronę osób z najbliższego otoczenia przed zakażeniem. Dlatego też jeśli sama ocena objawów klinicznych nie jest wystarczająca, a stan pacjenta się pogarsza, warto wykonać odpowiednie badania zarówno te podstawowe, jak poziom elektrolitów i morfologię, jak i również skontrolować stolec pod względem bakteriologicznym.

Ostra biegunka to nieprzyjemna dolegliwość, której towarzyszy nie tylko rozwolnienie, ale również bóle brzucha, pogorszenie samopoczucia, a nawet gorączka. Zwykle ma ona charakter samoograniczający się, a jej leczenie powinno opierać się na nawodnieniu pacjenta i ewentualnie probiotykoterapii. Ważne jest również poznanie czynnika wywołującego biegunkę. Ma to szczególne znaczenie jeśli dysfunkcje utrzymują się dłużej i w przypadku pacjentów z osłabionym układem immunologicznym.