Zapalenie krtani - objawy, leczenie. Zapalenie krtani u dziecka

Zapalenie krtani u dzieci i dorosłych - czym jest?

Zapalenie krtani może dotyczyć pacjentów w każdym wieku. Ze względu na czas trwania, dzielimy je na ostre - utrzymujące się do 3 tygodni oraz przewlekłe - dłużej niż 3 tygodnie. Ostre zapalenie krtani najczęściej rozwija się u dzieci, a przewlekłe jest bardziej typowe dla osób dorosłych. Czasami, infekcja ostra określana jest jako “zespół krupu”. W przeszłości słowo “krup” odnosiło się do błonicy krtani. Jest to ciężka i niebezpieczna choroba, która dzięki masowym szczepieniom nie jest obecnie w Polsce rejestrowana. Zespół krupu aktualnie odnosi się do zapalenia krtani i tchawicy, podgłośniowego zapalenia krtani lub zapalenia krtani, tchawicy i oskrzeli. Jest to więc grupa schorzeń, do której zaliczamy różne rodzaje infekcji toczących się w obrębie krtani i jej najbliższego otoczenia. 

Zapalenie krtani - przyczyny 

Ostre zapalenie krtani rozwija się najczęściej w miesiącach jesiennych i zimowych. Wywoływane jest zazwyczaj przez wirusy. Głównie są to wirusy paragrypy, choć infekcję mogą powodować również wirusy grypy, wirus RSV, adenowirusy i inne typy wirusów. Znacznie rzadziej ostre zapalenie krtani ma podłoże bakteryjne. Wówczas przyczyną są takie bakterie jak Staphylococccus aureus, Streptococcus pneumoniae i Streptococcus pyogenes. Patogeny, odpowiadające za większość infekcji dotyczących krtani, z łatwością rozprzestrzeniają się wśród kolejnych osób. Zapalenie krtani jest więc zaraźliwe.

Ostre zapalenie krtani - ile trwa? W większości przypadków, choroba ta ma łagodny lub umiarkowany, samoograniczający się przebieg. Objawy utrzymują się od 3 do 7 dni, po których zaczynają zauważalnie słabnąć. Pacjenci z ciężką postacią zapalenia krtani chorują znacznie dłużej.

Przewlekłe zapalenie krtani może rozwinąć się w wyniku przedłużającego się ostrego stanu zapalnego, ale może mieć również inne przyczyny:

• nawracające infekcje górnych dróg oddechowych,
• długotrwałe narażenie na substancje drażniące, takie jak tytoń lub zanieczyszczenia wdychane w miejscu pracy,
• nadużywanie alkoholu,
• praca głosem,
• refluks żołądkowo-przełykowy,
• długotrwałe oddychanie przez usta, a nie przez nos,
• stosowanie glikokortykosteroidów wziewnych.

Zapalenie krtani - objawy

Krtań jest narządem, znajdującym się między gardłem a tchawicą. Objawy zapalenia dotyczą więc często nie tylko samej krtani. Pacjenci skarżą się też na dolegliwości ze strony gardła. Początkowo, ostre zapalenie krtani może przypominać typowe przeziębienie. U chorego pojawia się katar lub zatkany nos, czasami również łagodny ból gardła i stan podgorączkowy. W ciągu kolejnych kilkunastu godzin, najczęściej nagle w nocy, rozwijają się bardziej charakterystyczne symptomy:

• szczekający kaszel,
• świst wdechowy (stridor) - podobnie jak poprzedni objaw, wynika on z obrzęku błony śluzowej krtani, co prowadzi do zwężenia dróg oddechowych i trudniejszego przepływu powietrza,
• duszność i związany z tym przyspieszony oddech,
• zauważalne poruszanie skrzydełkami nosa podczas wdechu oraz wciąganie międzyżebrzy
• ból gardła, chrypka,
• gorączka - bardziej typowa dla bakteryjnego zapalenia krtani. 

Jeśli choroba ma łagodny przebieg, dziecko może zachowywać się normalnie, wykonywać typowe dla siebie aktywności. Świst oddechowy w takich przypadkach może być słyszalny jedynie podczas płaczu lub odczuwania silnego niepokoju. Przy umiarkowanej postaci choroby, stridor jest już stale obecny, a dziecko może być niespokojne i rozdrażnione.

Przewlekłe zapalenie krtani objawia się długotrwałą chrypką, którą pacjent zauważa przede wszystkim nad ranem. Pojawia się też częste chrząkanie, odkasływanie gęstego śluzu, suchość gardła i krtani, uczucie ciała obcego w przełyku i zaburzenia głosu. W wyniku przewlekłego stanu zapalnego krtani może rozwinąć się choroba nowotworowa. Rak krtani - objawy które mogą wystąpić to chrypka, ból gardła i krtani podczas przełykania oraz duszność.

Zapalenie krtani - jak leczyć?

Jakie leki na zapalenie krtani się stosuje? Jest to zależne od występujących objawów i ich nasilenia. Ostre zapalenie krtani u dzieci i dorosłych często leczone jest przy pomocy wziewnych lub doustnych glikokortykosteroidów. Rekomendowany jest budezonid lub deksametazon.Glikokortykosteroidy działają silnie przeciwzapalnie. Zmniejszają obrzęk błony śluzowej i zapobiegają zwężaniu dróg oddechowych. Przy ciężkiej postaci choroby, dodatkowo może być potrzebne podanie choremu tlenu oraz adrenaliny wziewnie

Zapalenie krtani - leki bez recepty które można zastosować w razie wystąpienia gorączki to preparaty na bazie paracetamolu (np. Apap, Paracetamol), ibuprofenu (np. Ibupar, Ibum, Nurofen), a u osób dorosłych również inne środki przeciwgorączkowe, takie jak metamizol (np. Pyralgina), aspiryna (np. Polopiryna, Aspirin) lub naproksen (np. Aleve). Ważne jest także nawadnianie organizmu chorego. Oprócz częstej podaży płynów zaleca się też odpoczynek i oszczędzanie głosu.

Jakie leki na zapalenie krtani bez recepty nie są zalecane? Są to leki przeciwkaszlowe, wykrztuśne i przeciwalergiczne. Niewskazane jest stosowanie leków rozszerzających oskrzela, dostępnych na receptę. Nie ma też zasadności przepisywania antybiotyków na zapalenie krtani, wywołane przez wirusy. Ta grupa leków powinna być stosowana jedynie w przypadku bakteryjnego pochodzenia choroby lub rozwoju nadkażenia. Duże wątpliwości budzą inhalacje na zapalenie krtani. Mogą one co prawda nawilżać błonę śluzową dróg oddechowych i nieco poprawiać komfort pacjenta, jednak nie zmniejszą obrzęku krtani i nie złagodzą typowych dla zapalenia krtani objawów. 

Przewlekłe zapalenie krtani - jak leczyć? Najważniejsze jest wyeliminowanie czynnika, który doprowadził do rozwoju tego schorzenia. Są różne rodzaje przewlekłego zapalenia krtani np. przewlekłe zanikowe zapalenie krtani lub przewlekłe przerostowe zapalenie krtani. Dokładny schemat leczenia może więc się różnić. U części pacjentów, chrypka i suchość w gardle może być łagodzone przy pomocy nawilżających środków na gardło na bazie prawoślazu lub porostu islandzkiego, np. Fiorda, Islaherb i Syrop islandzki. Pomocne mogą być też leki na kaszel mokry, które ułatwią odkrztuszenie zalegającej wydzieliny. Przy zmianach przerostowych konieczne może być ich chirurgiczne usunięcie. W zaawansowanych przypadkach, przewlekłe zapalenie krtani jest czasami nieuleczalne.

Zapalenie krtani u dziecka - postępowanie

Ostre zapalenie krtani u dziecka rozwija się zazwyczaj między 1. a 3. rokiem życia. Rzadko występuje u dzieci mających 5 lat lub więcej. Częstsza zapadalność na tę chorobę w przypadku najmłodszych wynika z odmiennej budowy krtani. Jest ona położona wyżej niż u osób dorosłych i jest stosunkowo węższa. W związku z tym, nawet niewielki obrzęk może prowadzić do obrzęku, świszczącego wdechu i duszności.

Objawy zapalenia krtani u dziecka są takie, jak wymienione wyżej. Mogą one oczywiście różnić się u poszczególnych pacjentów. Część chorych doświadcza jedynie szczekającego kaszlu, osłabienia i chrypki. U innych maluchów, dolegliwości stopniowo się nasilają, prowadząc do duszności i silnego niepokoju. Do lekarza należy zgłosić się, jeśli:

• pojawia się szczekający kaszel,
• widać oznaki utrudnionego oddychania u dziecka - słyszalny jest świst wdechowy, ruch skrzydełek nosa lub wciąganie klatki piersiowej,
• występuje wysoka gorączka,
• dziecko jest apatyczne, ospałe, blade,
• pojawiają się zaburzenia świadomości,
• widoczny jest silny lęk i niepokój u dziecka.
   

Ostre, podgłośniowe zapalenie krtani najczęściej dotyczy małych dzieci, a stosowane leki (glikokortykosteroidy) wydawane są jedynie na receptę. Wizyta u lekarza jest więc potrzebna, aby prawidłowo rozpoznać chorobę i wprowadzić odpowiednie leczenie. Lekarz oceni też, czy pojawiające się dolegliwości mogą świadczyć o zagrożeniu niewydolnością oddechową, a w poważnych przypadkach zleci hospitalizację.

Lecząc gorączkę u dzieci, należy pamiętać, aby stosować jedynie leki przeciwgorączkowe z paracetamolem lub ibuprofenem. Dawkę trzeba dostosować do masy ciała dziecka.

Zapalenie krtani ma dość charakterystyczny przebieg, a szczekający, czasami określany również jako “foczy” kaszel i świst wdechowy to typowe objawy tej choroby. W większości przypadków ma ona łagodny lub umiarkowany przebieg i wystarczy leczenie w warunkach domowych. Krótkotrwale stosowane wziewne lub doustne glikokortykosteroidy to najskuteczniejsze leki na ostre zapalenie krtani.