Co na ból gardła dla dzieci i dorosłych, domowe sposoby na gardło.

Karina Braja
Karina Braja

magister farmacji

Ból gardła to objaw, który daje się we znaki nie tylko dzieciom, ale również dorosłym. Jest wiele sposobów na ból gardła - część z nich opiera się o preparaty z apteki. Inne sposoby na gardło to te często zapomniane, ale skuteczne i łatwo dostępne domowe metody na ból gardła. Zależnie od wieku pacjenta można sięgnąć po różne środki na gardło np. zioła, ale również spray, tabletki, pastylki, a dla młodszych syrop czy lizak na gardło. Co warto wiedzieć wybierając środek na gardło dla dziecka i dorosłego i czym się kierować? Może warto połączyć apteczny i domowy środek na ból i zapalenie gardła i szybko pozbyć się wspomnianych dolegliwości?

ból gardła u dzieci i dorosłych
Spis treści

Jak szybko wyleczyć bolące gardło?

Infekcyjne zapalenie gardła to jedna z najczęstszych dolegliwości w okresie jesienno-zimowym. Typowe objawy wpisuje się w jego objaw to zaczerwienienie, obrzęk, zwiększona tkliwość oraz oczywiście ból gardła i chrypka. Bolące gardło jest kłopotliwe - uniemożliwia swobodne mówienie i bardzo często towarzyszy mu ból przy połykaniu, a niekiedy powiększone węzły chłonne. Każdy pacjent szuka skutecznego sposobu i  idealnego rozwiązania - jak szybko wyleczyć bolące gardło? Sprawa nie jest taka prosta. Zapalenie gardła to dolegliwość uderzająca w każdą grupę wiekową - niemowlęta, dzieci i dorosłych. Czy wiesz jednak jakie leczenie możesz zastosować w poszczególnych grupach wiekowych? Otóż zależy to m.in. od etiologii (przyczyny powstawania) zapalenia gardła. W przypadku infekcji bakteryjnej pomocne będą leki przeciwbakteryjne do ssania lub tabletki na gardło z antybiotykiem - są to jednak środki zarezerwowane w przypadku nieskuteczności leków bez recepty. Poniżej pokrótce omówimy skuteczne sposoby na ból gardła zarówno  dla dzieci jak i dorosłych.

 

Zapalenie gardła - leczenie u dzieci

Zależnie od wieku dziecka ból i zapalenie gardła można łagodzić za pomocą np. syropu lub lizaków. Dla niemowląt, które nie są w stanie ssać tabletki do dyspozycji pozostają spray’e na bolące gardło dla dzieci, które bez problemu można zaaplikować na tylną ścianę gardła za pomocą poręcznego aplikatora. Warto wiedzieć, że większość pastylek na bolące gardło można stosować już u dzieci od 3. lub 4. roku życia (podobnie w przypadku lizaków na bolące gardło). Warto jednak zaznaczyć, że środki takie stosuje się jedynie pod kontrolą rodziców u dzieci do 12. roku życia. Co zawierają produkty i leki na zapalenie gardła dla dzieci? Są to często łagodzące, powlekające i nawilżające gardło składniki pochodzenia roślinnego jak np. porost islandzki, prawoślaz, malwa, mech irlandzki czy oleje pozyskane z leczniczych roślin np. z tymianku, mięty pieprzowej, rokitnika i mirry. 

 

Oprócz tego wiele ekstraktów roślinnych z tych wyżej wymienionych stanowi składnik syropów na gardło dla dzieci. W przypadku bólu gardła u dzieci i niemowląt o nieco większych nasileniu do dyspozycji pozostaje kilka dobrze znanych, bezpiecznych i sprawdzonych substancji czynnych jak lidokaina (znieczula miejscowo gardło i zmniejsza odczuwany ból np. w trakcie połykania) czy benzydamina (łagodzi ból i zmniejsza obrzęk, działa również przeciwdrobnoustrojowo, zwalczając przyczynę infekcji). W przypadku dzieci warto zwrócić również uwagę na przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybicze działanie jonów srebra. Preparaty z tym składnikiem najczęściej dostępne są jako spray na zapalenie gardła z nanokoloidem srebra.

 

Zapalenie gardła - jakie leczenie u dorosłych?

Leki na zapalenie gardła dla osób dorosłych stanowią bardzo szeroką gamę produktów dostępnych w aptece. Do dyspozycji dorosłych pozostaje wiele środków, które można stosować u dzieci (np. produkty ze srebrem, sprey’e na gardło z benzydaminą i lignokainą). 

Co najlepiej zrobić z taką dolegliwością jak zapalenie gardła w przypadku osób dorosłych? Postępowanie najczęściej będzie obejmować leczenie objawowe ze względu na wirusowe podłoże zapalenia gardła. Dlatego też sprawdzą się tutaj pastylki znieczulające gardło z lidokainą czy benzokainą, niektóre dodatkowo mogą być opatrzone jonami cynku ze względu na ich właściwości przeciwwirusowe. W przypadku dłużej trwającego bólu i zapalenia gardła oraz podejrzenia nadkażenia bakteryjnego warto sięgnąć po tabletki na gardło z antybiotykiem (wtedy będzie to leczenie przyczynowe). Antybiotyki na gardło to leki dostępne jedynie na receptę. Czym jednak wspomóc się w przypadku wirusowego, bakteryjnego czy mieszanego zapalenia gardła? Do dyspozycji pozostaje wiele składników (część z nich pomaga nawet dezynfekować gardło), są to: 

●      flurbiprofen (Strepsils Intensive), 

●      chlorek cetylopirydyniowy (Halset) / chlorek benzalkoniowy (Cholinex Intense), 

●      chlorochinaldol (Chlorchinaldin), 

●      chlorheksydyna (Sebidin), 

●      salicylan choliny (Cholinex).

 

Oczywiście dla zwolenników ziołoterapii nie zabraknie klasycznych pastylek na gardło zawierających tymianek i podbiał, produktów do ssania na bazie porostu islandzkiego (np. Isla). Warto wiedzieć również, że pomocne w leczeniu zapalenia gardła zawsze były i będą tzw. płukanki na ból gardła. Środki te można bezpiecznie stosować u dorosłych i dzieci, które umieją płukać gardło. Warto przypomnieć jednak, że zabieg ten w przypadku dzieci powinien być wykonywany zawsze pod kontrolą opiekuna.

Preparaty na ból gardła

     

     

    Czym płukać bolące gardło?

    Zacznijmy od tego, że płukanie gardła to prosty zabieg do wykonania w domowym zaciszu, który pomoże na bolące gardło, ale również zapalenie gardła różnego pochodzenia. Oprócz tego płukanki na gardło są pomocne w przyspieszeniu procesu leczenia, a niekiedy są optymalnym rozwiązaniem uderzającym w źródło problemu, czyli bakterie, wirusy czy grzyby. 

    Co użyć zatem do płukania gardła? Pomocne w tym temacie są ponownie zioła, przygotowane z nich preparaty galenowe jak nalewka, a także esencjonalne olejki eteryczne. Zatem po jakie konkretnie składniki sięgać do płukania gardła? Popularne jest z pewnością płukanie gardła szałwią, rumiankiem, korą dębu, tymiankiem, miętą oraz babką lancetowatą. Jak się za to zabrać? Najczęściej przygotowuje się napar z 2 torebek, kolejno zalewa wrzątkiem, naparza pod przykryciem i płucze gardło ostudzonym ziołowym naparem. Nie ma przeciwwskazań do połączenia pojedynczych ziół i zaparzenia szałwii, rumianku i tymianku do płukania gardła razem.

     

    W przypadku sporego obrzęku i trudności z przełykaniem wywołanego zapaleniem można sięgnąć po  sprawdzone leki na ból gardła, które - trzeba to powiedzieć od razu - rzadko zachwycają smakiem w przeciwieństwie do ich skuteczności. Warto wspomnieć tutaj o preparatach do płukania gardła w formie leków, które zawierają w swoim składzie diklofenak (np. Glimbax) czy benzydaminę (np. Tantum Verde lub Hascosept) - oba te związki należą do substancji przeciwbólowych z grupy NLPZ. Wśród nieco starszych leków na bolące gardło można spotkać płukanki na bolące gardło w postaci proszku do rozpuszczenia w wodzie. Jednym z częściej stosowanych jest mieszanka tetraboranu sodu, wodorowęglanu sodu, chlorku sodu, benzoesanu sodu i mentolu znana jako Gargarin. 

     

    Czym jeszcze można płukać bolące gardło? Na uwagę zasługują również gotowe przetwory ziołowe jak mieszanki nalewek, olejków i wyciągów. Jedną z częściej stosowanych nalewek jest nalewka szałwiowa. Inną alternatywą są olejki eteryczne rozpuszczone w alkoholu. W obu przypadkach produkty te stosuje się w odpowiednim rozcieńczeniu ze względu na duże stężenie etanolu rzędu 50-60% i więcej.

     

    Podsumowując - w przypadku bolącego gardła można sięgnąć po:

    ●      zioła do płukania gardła jak np. , szałwia na gardło do samodzielnego zaparzenia i płukania kilka razy dziennie lub w połączeniu z innymi ziołami w formie ziołowej mieszanki do płukania gardła,

    ●      lecznicze płukanki na bazie substancji czynnych z grupy NLPZ (do stosowania wg ulotki),

    ●      proszek do przygotowania roztworu do płukania jamy ustnej i gardła (jak wyżej),

    ●      leki ziołowe na bazie olejków, wyciągów płynnych i nalewek do rozcieńczenia z wodą.

     

     

    Skuteczne domowe sposoby na ból gardła
     

    Co jednak zrobić w przypadku bolącego gardła, gdy domowa apteczka świeci pustkami? Jak się okazuje mniej typowym, ale znanym od lat sposobem jest woda utleniona na gardło, którą wielu pacjentów chwali również w przypadku innych miejscowych infekcji np. jamy ustnej czy ucha. Warto jednak wiedzieć, że płukanie gardła wodą utlenioną wymaga jej rozcieńczenia. Jak wykonać taką płukankę poprawnie? Na pół szklanki letniej i przegotowanej wody dodaje się łyżeczkę wody utlenionej, która jest wodnym 3% roztworem nadtlenku wodoru (nie mylić z perhydrolem, który ma stężenie 10-krotnie większe). Na tym jednak nie koniec - jak się okazuje w kuchni znajdziemy inne składniki, które mogą pomóc, a są to soda oczyszczona na gardło (inaczej wodorowęglan sodu) i sól kuchenna (chlorek sodu). Zatem jak wykonać powyższe roztwory do płukania gardła i co one właściwie dają? 

     

    ●      Woda z solą na gardło - szklanka ciepłej wody i połowa łyżeczki soli. Roztwór chlorku sodu pomoże odkazić śluzówkę, zmniejsza jej obrzęk  (wykorzystując zjawisko osmozy), pomoże również rozrzedzić i usunąć flegmę towarzyszącą chrypce.

    ●      Wodny roztwór sody na gardło - szklanka ciepłej wody i łyżeczka sody. Roztwór taki zmniejszy stan zapalny.

     

    Podsumowując - domowe sposoby na ból i zapalenie gardła obejmują:

    ●      płukanie gardła sodą rozpuszczoną w wodzie,

    ●      płukanie gardła rozcieńczoną wodą utlenioną

    ●      płukankę na bazie soli i wody.

     

    Jak jeszcze można zmniejszyć uczuciu bólu? Warto pamiętać jaki potencjał posiada niska temperatura - zmniejsza dolegliwości bólowe. W przypadku gardła część osób stosuje chłodne napoje jak np. sok owocowy, mleko, a w przypadku silnego obrzęku nawet lody czy kostki lodu. Należy pamiętać, że taki zabieg warto stosować z umiarem. Nadmierne schłodzenie gardła może skończyć się “kluchą w gardle”.

    Bibliografia

    1. Mehreen, A. et al. (2016) “Phytochemical, antimicrobial, and toxicological evaluation of traditional herbs used to treat sore throat,” BioMed Research International, 2016, pp. 1–9. Available at: 2. https://doi.org/10.1155/2016/8503426 
    3. Wijesundara, N.M. and Rupasinghe, H.P. (2019) “Herbal tea for the management of pharyngitis: Inhibition of streptococcus pyogenes growth and biofilm formation by herbal infusions,” Biomedicines, 7(3), p. 63. Available at: https://doi.org/10.3390/biomedicines7030063
    4. Rutter, P., Pluta, J. and Błaszczyna, N. (2018) Opieka Farmaceutyczna: Objawy, Rozpoznanie I Leczenie. Wrocław: Edra Urban & Partner. 
    5. Lennecke, K. et al. (2018) Opieka farmaceutyczna W Samoleczeniu Wybranych Chorób: Poradnik Dla Farmaceutów. Wrocław: MedPharm Polska.
    6. Viktor, A. et al. (2019) Otorynolaryngologia. Wrocław: Edra Urban & Partner. 

    Chociaż niniejszy serwis może zawierać informacje dotyczące kwestii medycznych, prawnych czy biznesowych informacje te nie mogą stanowić ani zastępować porady specjalisty. ADPHARMA SP. Z O.O. nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek konsekwencje związane bezpośrednio lub pośrednio z jakimikolwiek działaniami lub zaniechaniami podejmowanymi przez użytkownika w oparciu o informacje lub materiały zawarte w niniejszym serwisie. Chociaż ADPHARMA SP. Z O.O. podejmuje wszelkie uzasadnione środki, aby informacje na tej platformie były dokładne, kompletne i aktualne, nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek szkody lub straty związane z niedokładnością, niekompletnością, nierzetelnością lub brakiem aktualności informacji. Niniejszy serwis zawiera również publikacje naukowe, opinie ekspertów oraz wytyczne organizacji branżowych i naukowych. Wszelkie takie informacje stanowią wyłącznie opinie osób lub podmiotów, które je wyraziły i nie należy ich interpretować jako poglądów lub zobowiązań ADPHARMA SP. Z O.O.

    Zobacz więcej artykułów

    • zapalenie krtani
      zapalenie krtani
      Zapalenie krtani - objawy, leczenie. Zapalenie krtani u dziecka

      Ostre zapalenie krtani to choroba dotycząca głównie małych dzieci, a przewlekłe zapalenie krtani - osób dorosłych. Czy zapalenie krtani jest zaraźliwe? Co stosować na zapalenie krtani u dorosłych, a co u dzieci? Czy inhalacje przy tej chorobie są skuteczne?

    • Ból gardła - przyczyny, objawy, leczenie
      ból gardła
      Ból gardła - przyczyny, objawy, leczenie

      Ból gardła pojawia się o każdej porze roku, choć najczęściej występuje jesienią i zimą. Może mieć różne przyczyny, w związku z czym wymaga odmiennego leczenia. Jak odróżnić ból gardła wywołany infekcją wirusową od bakteryjnej? Co na ból gardła jest skuteczne?

    • Co na ból gardła przy karmieniu piersią? Zapalenie gardła w ciąży.
      ciąża
      Co na ból gardła przy karmieniu piersią? Zapalenie gardła w ciąży.

      Ból gardła pojawia się u wielu kobiet ciężarnych oraz karmiących piersią, szczególnie w okresie jesienno-zimowym. Jak bezpiecznie leczyć ból gardła i chrypkę w ciąży? Co na ból gardła podczas karmienia piersią można stosować?

    • Sposoby na chrypkę - jak łagodzić dolegliwości u dzieci i dorosłych?
      chrypka
      Sposoby na chrypkę - jak łagodzić dolegliwości u dzieci i dorosłych?

      Chrypka często towarzyszy innym objawom infekcji górnych dróg oddechowych. Pojawia się również u osób przeciążających głos. Co stosować na chrypkę u dziecka, a co na chrypkę u osoby dorosłej? Jakie domowe sposoby na chrypkę przyniosą szybką ulgę i nawilżą gardło?

    • Zapalenie gardła a angina - różnice, leczenie
      angina
      Zapalenie gardła a angina - różnice, leczenie

      Ostry ból gardła, szkliste migdałki i nalot na podniebieniu - czy to już angina? Jak odróżnić ją od wirusowego zapalenia gardła? Czy angina jest zaraźliwa? Ile trwa i jak ją leczyć?