Sposoby na chrypkę - jak łagodzić dolegliwości u dzieci i dorosłych?
magister farmacji
Chrypka często towarzyszy innym objawom infekcji górnych dróg oddechowych. Pojawia się również u osób przeciążających głos. Co stosować na chrypkę u dziecka, a co na chrypkę u osoby dorosłej? Jakie domowe sposoby na chrypkę przyniosą szybką ulgę i nawilżą gardło?
Chrypka często towarzyszy innym objawom infekcji górnych dróg oddechowych. Pojawia się również u osób przeciążających głos. Co stosować na chrypkę u dziecka, a co na chrypkę u osoby dorosłej? Jakie domowe sposoby na chrypkę przyniosą szybką ulgę i nawilżą gardło?
Chrypka - przyczyny
Chrypka charakteryzuje się szorstkością, chropowatością głosu. Czasami towarzyszą jej dodatkowe dolegliwości. Chrypka u dzieci i dorosłych w większości przypadków ma łagodny przebieg i ustępuje w niedługim czasie. Czasem jednak jej przyczyna jest poważniejsza. Chrypka utrzymująca się dłużej niż 2 tygodnie jest wskazaniem do konsultacji lekarskiej. Osoby zmagające się z chrypką zazwyczaj odczuwają też drapanie i suchość w gardle. Czasami objawom tym towarzyszy ból gardła. Przy chrypce może wystąpić suchy, męczący kaszel.
Chrypa - przyczyny jej wystąpienia to m.in.:
- ostre zapalenie krtani (Zapalenie krtani - objawy, leczenie. Zapalenie krtani u dziecka) - najczęstsza przyczyna chrypki,
- przewlekłe zapalenie krtani,
- przeciążenie głosu - dotyczy głównie osób, które w pracy posługują się głosem, np. nauczycieli, piosenkarzy, aktorów),
- narażenie na dym papierosowy lub kontakt z innymi substancjami drażniącymi,
- choroba refluksowa przełyku,
- przewlekłe stosowanie glikokortykosteroidów wziewnych,
- rzadszymi przyczynami chrypki są polipy zlokalizowane w obrębie fałdów głosowych, a także nowotwory krtani i gardła. Przejściowa chrypka może wystąpić również po intubacji.
Chrypka częściej pojawia się też u osób starszych. Wynika to ze zmian fizjologicznych, które zachodzą w organizmie w wyniku jego starzenia się.
Do lekarza warto udać się nie tylko wtedy, gdy chrypka utrzymuje się dłużej niż 2 tygodnie. Konsultacja jest konieczna również u pacjentów, u których chrypka przybiera coraz większe nasilenie, doszło do nagłego, niezamierzonego spadku wagi, istnieje podejrzenie aspiracji ciała obcego, jednocześnie występują zaburzenia połykania lub duszność.
Co na chrypkę dla dziecka?
Chrypka u rocznego dziecka lub u dzieci starszych najczęściej wynika z infekcji dróg oddechowych. Może wystąpić też po długim okresie płaczu. Inną przyczyną chrypki u małych pacjentów jest też alergia i kaszel. Przewlekła chrypka u dziecka czasami pojawia się wskutek rozwoju refluksu żołądkowo-przełykowego.
Co na chrypkę dla dziecka? Postępowanie w przypadku chrypki u dziecka zależy od jej przyczyny. Jeśli jest nią infekcja lub nadwerężenie strun głosowych, warto zadbać o odpowiednie nawilżenie błony śluzowej dróg oddechowych i zmniejszenie jej podrażnienia. Syrop na chrypkę dla dzieci od 1. roku życia to m.in. syrop islandzki. Zawarty w nim wyciąg z porostu islandzkiego powleka śluzówkę wyścielającą drogi oddechowe i działa kojąco. Podobne właściwości posiada syrop Junior-Angin, który również może być stosowany na chrypkę u dzieci powyżej 1. roku życia. Nie ma w nim cukru, ani alkoholu. Dzieciom nieco starszych, powyżej 4. roku życia można podać już pastylki do ssania, które także działają powlekająco, łagodząc chrypkę i suchy kaszel. Takim preparatem jest m.in. Isla Junior i pastylki Tretussin Med.
Co na chrypkę u dziecka w formie spray’u można zastosować? W przypadku maluchów powyżej 2. roku życia można sięgnąć po spray z olejami roślinnymi (np. Olit Spray), który złagodzi podrażnienie błony śluzowej gardła i krtani oraz utworzy na jej powierzchni warstwę ochronną, sprzyjającą procesom regeneracji. Już od 1. roku życia dopuszczony jest spray Golamir 2Act, który zawiera kompleksy roślinne wspomagające funkcjonowanie śluzówki. Porost, ekstrakt z szałwi oraz nanosrebro znajdują się w spray’u Septinum Silver Spray Kids, który przeznaczony jest dla dzieci od 2. roku życia. Preparaty nawilżające i powlekające dobrze sprawdzają się w łagodzeniu objawów zapalenia strun głosowych i innych infekcji toczących się w obrębie górnych dróg oddechowych.
Jak nawilżyć gardło domowymi sposobami? Przede wszystkim warto zadbać o nawilżenie powietrza w pomieszczeniu, w którym przebywa dziecko. Dobrze byłoby zwrócić też uwagę na przyjmowanie odpowiedniej ilości płynów (głównie wody) przez małego pacjenta. Trudno określić, czy inhalacje na chrypkę u dziecka są skuteczne. Prawdopodobnie jednak nie zaszkodzą, dlatego jeśli rodzice chcą inhalować malucha solą fizjologiczną lub solą z dodatkiem kwasu hialuronowego, nie ma ku temu przeciwwskazań.
Chrypka u dziecka bez innych objawów, utrzymująca się u malucha dłużej niż tydzień, powinna skłaniać opiekunów do wizyty u pediatry. Przeprowadzenie diagnostyki jest istotne również w przypadku starszych dzieci, u których chrypka trwa dłużej niż 2 tygodnie lub pojawiają się jednocześnie duszności czy też zaburzenia połykania.
Co na chrypkę? - skuteczne metody łagodzenia chrypki u dorosłych
Co na chrypkę dla osób dorosłych? Szybkie uczucie złagodzenia suchości i ukojenia u osób dorosłych również przyniosą preparaty na bazie porostu islandzkiego, prawoślazu i kwasu hialuronowego. Wszystkie te składniki znajdują się w pastylkach Fiorda Vocal MD i aerozolu Fiorda Spray. Ulgę przy podrażnionej błonie śluzowej gardła i krtani przyniesie też spray Gardvit, który oprócz witamin A i E, zawiera też np. wyciąg z aloesu.
Dostępnych jest też kilka preparatów, w których składzie znajduje się srebro koloidalne. Posiada ono właściwości przeciwzapalne, przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne i łagodzące. Srebro wraz z porostem islandzkim znajduje się w spray’u Thonsilan. W preparacie Argentin T zawarte jest natomiast srebro w połączeniu z wyciągiem z irlandzkich glonów morskich.
Tabletki na chrypkę i struny głosowe to m.in. Fiorda, Isla, Chrypex i Golamir 2ACT. Ostatni z wymienionych preparatów zalecany jest również u pacjentów, skarżących się na ciągłą chrypkę i flegmę w gardle. Preparaty na chrypkę i suchość w gardle można stosować kilka razy w ciągu dnia.
Domowe sposoby na chrypkę to, podobnie jak w przypadku dzieci, nawilżanie powietrza. Jest ono szczególnie istotne w okresie zimowym, kiedy pomieszczenia są ogrzewane ciepłym, suchym powietrzem. Istotne jest też nawadnianie organizmu. Unikać natomiast warto gazowanych lub bardzo zimnych napojów, które mogą dodatkowo podrażniać błonę śluzową dróg oddechowych. Niektórzy stosują też amol na chrypkę. Zawarte w nim olejki eteryczne, mimo właściwości odkażających i przeciwzapalnych, mogą wywołać podrażnienie śluzówki. Jest to kwestia dość indywidualna. Ogólnie, przy chrypce raczej odradza się stosowanie większości olejków eterycznych, a także alkoholu, który znajduje się zarówno w amolu, jak i licznych syropach (wymienione w artykule syropy na chrypkę nie zawierają alkoholu).
Jak pozbyć się chrypki w jeden dzień?
Nie istnieje niezawodny sposób który pozwoli pozbyć się chrypki w tak krótkim czasie. Jeśli chcemy aby chrypka szybko ustąpiła, warto w jak najkrótszym czasie po jej wystąpieniu sięgnąć po preparaty nawilżające błonę śluzową i domowe sposoby na chrypkę. Szybka reakcja wspomoże funkcjonowanie śluzówki gardła i krtani oraz ograniczy podrażnienie. Na chrypkę nie stosujmy jednak leków na ból gardła, które działają silnie odkażająco, znieczulająco lub przeciwbólowo. Zawarte w nich składniki mogą powodować dodatkowe przesuszenie śluzówki i nasilenie dolegliwości.
Chrypka u dzieci i dorosłych w większości przypadków jest niegroźna i ulega samoograniczeniu. Można ją łagodzić przy pomocy preparatów o działaniu nawilżającym, powlekającym i łagodzącym. Dostępnych jest wiele środków na chrypkę w formie syropów, spray’ów i pastylek, które szybko przyniosą ulgę oraz zmniejszą dyskomfort w obrębie gardła i krtani. Chrypka pojawiająca się bez wyraźnej przyczyny lub utrzymująca się dłużej niż 2 tygodnie wymaga konsultacji lekarskiej.
Bibliografia
1. Reiter R., Hoffmann T.K., Pickhard A., Brosch S., Hoarseness-Causes and Treatments, Dtsch Azrtebl Int, 2015, 112 (19), 329-237, doi: 10.3238/arztebl.2015.0329
2. Alrahim A., Alshaibani A.K., Algarni S. et al, Prevalence and Determinants of Hoarseness in School-Aged Children, Int J Environ Res Public Health, 2022, 19 (9), 5468, doi: 10.3390/ijerph19095468
3. Zielińska-Bliniewska H., Chrypka - kiedy kierować do laryngologa, Medycyna po Dyplomie, 2022, 02
Chociaż niniejszy serwis może zawierać informacje dotyczące kwestii medycznych, prawnych czy biznesowych informacje te nie mogą stanowić ani zastępować porady specjalisty. ADPHARMA SP. Z O.O. nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek konsekwencje związane bezpośrednio lub pośrednio z jakimikolwiek działaniami lub zaniechaniami podejmowanymi przez użytkownika w oparciu o informacje lub materiały zawarte w niniejszym serwisie. Chociaż ADPHARMA SP. Z O.O. podejmuje wszelkie uzasadnione środki, aby informacje na tej platformie były dokładne, kompletne i aktualne, nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek szkody lub straty związane z niedokładnością, niekompletnością, nierzetelnością lub brakiem aktualności informacji. Niniejszy serwis zawiera również publikacje naukowe, opinie ekspertów oraz wytyczne organizacji branżowych i naukowych. Wszelkie takie informacje stanowią wyłącznie opinie osób lub podmiotów, które je wyraziły i nie należy ich interpretować jako poglądów lub zobowiązań ADPHARMA SP. Z O.O.