Ugryzienia komarów – jak złagodzić swędzenie?

Dlaczego ugryzienie komara swędzi?

To właśnie komary najczęściej odpowiedzialne są za ukąszenia/ugryzienia powodowane przez owady. Komar posiada aparat kłująco-ssący, dzięki któremu przebija się przez tkanki i dociera do naczynia krwionośnego. Wprowadza do niego niewielką ilość śliny, w której znajdują się m.in. substancje zapobiegające krzepnięciu krwi. Umożliwiają one sprawne pobranie krwi przez komara. Jednocześnie, w ślinie tego owada obecne są też białka i inne związki, które związane są z wystąpieniem nieprzyjemnych dolegliwości po ukąszeniu komara.

Nie do końca wiadomo, dlaczego ugryzienie komara u dziecka lub osoby dorosłej wywołuje swędzenie. Najprawdopodobniej, związane jest ono z wydzielaniem przez organizm histaminy, która uwalniana jest pod wpływem kontaktu z alergenami – białkami będącymi jednym ze składników śliny komara. Nie mniej jednak, w ślinie tych owadów znajdują się też białka, które mogą powodować swędzenie, nie mające podłoża alergicznego.

Objawy ugryzienia komarów

Typowe objawy, które pojawiają się po ukąszeniu komara to:

• niewielki bąbel z czerwoną obwódką,
• świąd w miejscu ukłucia,
• pęcherz wypełniony płynem – pojawia się stosunkowo rzadko.

Obrzęk po ugryzieniu komara najczęściej jest niewielki, a jego średnica nie przekracza kilku centymetrów. Swędzenie i rumień po komarze pojawiają się w krótkim czasie po ukąszeniu. Jeśli zmiana nie jest drapana, zazwyczaj odczuwane dolegliwości ustępują samoistnie w ciągu kilku godzin.

Ugryzienie komara u dziecka

Dzieci stanowią grupę pacjentów, u której częściej rozwija się alergia na ugryzienie komara, w tym także tzw. zespół Skeeter. Odnosi się on do dużej reakcji skórnej o średnicy przekraczającej 10 cm. Pojawia się silne swędzenie, zaczerwienienie i obrzęk po ugryzieniu komara. Pacjent może odczuwać ból. Zmiana jest ucieplona. Ugryzienie komara u dziecka, przybierające postać zespołu Skeeter może powodować również złe samopoczucie i lekką gorączkę.

Alergia na ugryzienie komara częściej rozwija się u małych dzieci na początku sezonu, kiedy komary zaczynają atakować. Z upływem czasu, organizm niejako nabiera tolerancji na składniki śliny komara i reaguje na nie już łagodniej. Podobną zależność obserwuje się też u starszych dzieci. Duże reakcje alergiczne obserwuje się częściej u maluchów, które nie doświadczyły jeszcze zbyt wielu ukąszeń komarów.

U dzieci, bardziej niebezpieczne są też wielokrotne ukąszenia przez komary. Ze względu na mniejszą powierzchnię ciała, jednoczesne ukąszenia małego pacjenta przez kilkadziesiąt owadów może wywołać niebezpieczną reakcję toksyczną.

Alergia na ugryzienie komarów

Jak zostało już wspomniane, uczulenie na komary nie występuje często. Owady te, u większości osób powodują pojawienie się łagodnej, miejscowej zmiany skórnej, która w krótkim czasie ustępuje ( jeśli nie jest drapana). Alergia na ugryzienie komara częściej rozwija się u dzieci, a także u osób z zaburzeniami pracy układu odpornościowego.

U osób uczulonych może pojawić się duża reakcja skórna, a w poważnych przypadkach również reakcja anafilaktyczna. Należy jednak zaznaczyć, że po ukąszeniu komara występuje ona bardzo rzadko. Nie mniej jednak, stanowi zagrożenie dla zdrowia. Objawy anafilaksji pojawiają się kilka minut po ukąszeniu. Widoczne są nie tylko zmiany na skórze – świąd, obrzęk i rumień po komarze – ale również inne objawy, m.in. duszności, wymioty, biegunka, zawroty głowy, spadek ciśnienia, omdlenie. Pojawienie się takich niepokojących dolegliwości powinno skłaniać do szybkiego uzyskania pomocy lekarskiej. Przy podejrzeniu wstrząsu anafilaktycznego, należy wezwać pogotowie ratunkowe.

Jak uchronić się przed komarami?

W celu zapobiegania ukąszeniom komarów, można stosować preparaty odstraszające, tzw. repelenty. Środki na komary zawierające olejki eteryczne są mniej skuteczne od syntetycznych repelentów, choć przez wielu rodziców uważane za bezpieczniejsze. Warto jednak mieć na uwadze, że olejki eteryczne mogą wywołać reakcję alergiczną, która dla małych dzieci może być szczególnie niebezpieczna. Z tego względu, olejek eukaliptusa cytrynowego nie jest zalecany u dzieci poniżej 3. roku życia. Dostępne są również środki na komary z ikarydyną, IR3535 oraz DEET, przeznaczone zarówno dla dzieci, jak i dla dorosłych. Przed zastosowaniem wybranego produktu, należy zapoznać się z zaleceniami wiekowymi i dokładnym sposobem jego użytkowania.

Aby zmniejszyć ryzyko ukłucia przez komara warto też założyć specjalne siatki w oknach, które skutecznie ograniczają wlatywanie owadów do pomieszczeń. Istotne jest też zakrywanie jak największego obszaru ciała ubraniem podczas przebywania poza domem.

Co stosować na ugryzienia komarów?

Co na ugryzienie komarów można zastosować? W większości przypadków, wystarczy miejscowa aplikacja preparatu na komary. Można sięgnąć po lek przeciwhistaminowy, który zmniejszy swędzenie i obrzęk po ugryzieniu komara (żel Fenistil). Alternatywą jest też hydrokortyzon, który jednak bez konsultacji lekarskiej może być stosowany dopiero od 12. roku życia. Oba preparaty należy nakładać w niewielkiej ilości, jedynie w miejscu ugryzienia. Jeśli świąd jest bardzo uporczywy lub ugryzień było więcej, można zastosować doustny lek przeciwalergiczny (np. Contrahist Allergy, Hitaxa Fast, Allegra). Małym dzieciom można podać krople Fenistil, choć należy pamiętać że do 6. roku życia powinny być one stosowane jedynie za zgodą lekarza.

Domowe sposoby na swędzenie, obrzęk i rumień po komarze to:

• schłodzenie miejsca ugryzienia przy pomocy kostki lodu lub chłodnego przedmiotu,
• posmarowanie zmiany sokiem z aloesu, olejkiem herbacianym lub olejkiem lawendowym,
• okład z plasterka cebuli,
• okład z szałwii lub nagietka,
• posmarowanie zmiany niewielką ilością pasty do zębów z mentolem, który działa chłodząco.

Ugryzienie komara u dziecka lub osoby dorosłej  w znacznej większości przypadków nie jest groźne. Zmiana najczęściej samoistnie ustępuje w ciągu kilku godzin. Jeśli jednak swędzące miejsce jest drapane, pojawia się rana i zachodzi ryzyko jej nadkażenia. Powstrzymanie się od drapania zmiany może być szczególnie trudne dla dzieci. Warto więc starać się zapobiegać ugryzieniom poprzez stosowanie moskitier i skutecznych repelentów.