Suplementacja wapnia – z czym go łączyć?
magister farmacji
Suplementacja wapnia może być mniej lub bardziej efektywna, jeśli jednocześnie spożywane są konkretne produkty spożywcze lub inne suplementy. Z czym przyjmować wapń, aby poprawić jego wchłanianie? Z czym nie łączyć wapnia i w jakich przypadkach wskazane jest zachowanie odstępu czasowego, aby nie ograniczać jego przyswajalności?
Suplementacja wapnia może być mniej lub bardziej efektywna, jeśli jednocześnie spożywane są konkretne produkty spożywcze lub inne suplementy. Z czym przyjmować wapń, aby poprawić jego wchłanianie? Z czym nie łączyć wapnia i w jakich przypadkach wskazane jest zachowanie odstępu czasowego, aby nie ograniczać jego przyswajalności?
Jak suplementować wapń?
Suplementacja wapnia jest potrzebna, jeśli spożywane pokarmy nie dostarczają wystarczającej ilości tego pierwiastka. Preparaty z wapniem zawierają różne sole wapnia. W ich składzie obecny może być cytrynian wapnia lub glukonian wapnia. Obie te sole zapewniają dobrą przyswajalność wapnia. Co ważne, wybierając preparat z cytrynianem wapnia, można przyjmować go na czczo lub po posiłku. Jest on zazwyczaj dobrze tolerowany przez organizm. Cytrynian wapnia wchłania się w większym stopniu niż węglan wapnia. Różnice te nie są jednak tak znaczące jak np. w przypadku magnezu.
Węglan wapnia lepiej przyjmować wraz z posiłkiem. Zapewni to lepszą tolerancję. Podczas stosowania węglanu wapnia na pusty żołądek, zachodzi wyższe ryzyko pojawienia się nieprzyjemnych dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego. Jeśli więc w wyniku spożywania preparatu z wapniem, pacjent skarży się na problem z nadmiarem gazów, wzdęcia, bóle brzucha lub zaparcia, warto sprawdzić, jaka postać wapnia jest stosowania. Jeśli jest nią węglan, pomocna może być zmiana stosowanego preparatu na taki, w którego składzie obecny jest cytrynian lub glukonian wapnia.
Zażycie węglanu wapnia jednocześnie z jedzeniem jest szczególnie istotne u osób z niskim poziomem kwasu solnego w żołądku. Wpływa on bowiem niekorzystnie na wchłanianie wapnia z tej soli. Wybierając odpowiedni preparat z wapniem warto też zwrócić uwagę na zawartość wapnia elementarnego. Najwięcej (40%) jest go w węglanie wapnia. Cytrynian wapnia zawiera natomiast ok. 21% wapnia. Jak suplementować wapń? Podczas suplementacji wapnia warto pamiętać, że wraz ze wzrostem jego ilości zmniejsza się przyswajanie tego pierwiastka. Korzystne jest więc zażywanie mniejszych dawek wapnia kilka razy dziennie.
Jaka jest rola wapnia w organizmie człowieka? Wapń wpływa na prawidłową strukturę kości. Zapewnia wysoką wytrzymałość tkanki kostnej. Pierwiastek ten bierze udział w skurczu mięśni, krzepnięciu krwi oraz regulacji hormonalnej.
Z czym nie łączyć wapnia?
Wapń – suplementacja może być mniej lub bardziej efektywna w zależności od tego, z czym przyjmowany jest ten składnik mineralny. Wapnia lepiej nie łączyć z pokarmami bogatymi w żelazo lub magnez. Pierwiastki te mogą bowiem ograniczać wchłanianie wapnia z przewodu pokarmowego. Z tego samego powodu niewskazana jest suplementacja wapnia z jednoczesną suplementacją żelaza, magnezu lub cynku. Aby wyrównać niedobór wapnia warto przyjmować go jako pojedynczy minerał lub łącznie z witaminą D, o czym będzie mowa w dalszej części artykułu.
Suplementacja wapnia u dzieci i dorosłych może być mniej efektywna również wtedy, jeśli jest ono przyjmowane razem z produktami pełnoziarnistymi, w których obecny jest kwas fitynowy. Kwas fitynowy, podobnie jak kwas szczawiowy ogranicza wchłanianie wapnia. Kwas szczawiowy znajduje się np. w szczawie, szpinaku i rabarbarze. Niekorzystnie na przyswajanie wapnia wpływać mogą też doustne glikokortykosteroidy. Osobom, które przyjmują te leki, może zastać zalecone stosowanie wyższych niż standardowe dawek wapnia.
Suplementacja wapniem powinna być też rozdzielona czasowo z przyjmowaniem tetracyklin (np.. doksycykliny, limecykliny). Tetracykliny to antybiotyki, które lekarz rekomenduje np. podczas infekcji dróg oddechowych pochodzenia bakteryjnego, zakażeń układu moczowego czy też zakażeń tkanek miękkich. Jeśli stosowany jest antybiotyk z grupy tetracyklin, należy zachować kilkugodzinną przerwę między jego zażyciem, a przyjęciem preparatu z wapniem.
Z czym przyjmować wapń?
Suplementacja wapnia powinna być prowadzona przy jednoczesnym zadbaniu o prawidłowy poziom witaminy D. Witamina ta warunkuje optymalne wchłanianie wapnia z przewodu pokarmowego oraz pomaga utrzymać jego prawidłowy poziom w organizmie. Warto więc wybierać zestawy witamin i minerałów, w których oprócz wapnia znajduje się też witamina D. Jest to zdecydowanie lepsze połącznie niż wapń z magnezem, żelazem lub innymi minerałami. Wapń może być przyjmowany jednocześnie nie tylko z witaminą D, ale również witaminą K.
Korzystnie na przyswajalność wapnia wpływa laktoza. Przypuszczalnie właśnie ten cukier przyczynia się do wysokiego wchłaniania wapnia z produktów mlecznych. W produktach tych obecna jest też kazeina. W wyniku hydrolizy tego białka powstają peptydy, które również zwiększają wchłanianie wapnia. Zróżnicowana dieta z produktami bogatymi w aminokwasy także wywiera korzystny wpływ na stopień przyswajania wapnia. Wapń może być też przyjmowany jednocześnie z kwasem masłowym lub innymi krótkołańcuchowymi kwasami tłuszczowymi. Łączenie wapnia z substancjami, które zwiększają jego wchłanianie nie prowadzi do przedawkowania tego pierwiastka. Wyjątkiem może być jednak nadmiar witaminy D. Suplementacja wapnia przez osoby z wysokim poziomem witaminy D może powodować nadmiar wapnia w organizmie.
Jak suplementować wapń? Jeśli wskazane jest przyjmowanie preparatu z wapniem, warto zwrócić uwagę na jego postać oraz zawartość wapnia elementarnego. Należy też pamiętać, że korzystniejsze jest przyjmowanie wapnia w 2-3 dawkach pojedynczych. Aby zwiększyć efektywność suplementacji wapnia dobrze jest zadbać o prawidłowy poziom witaminy D. Pierwiastka tego lepiej nie łączyć z żelazem, cynkiem lub magnezem. Negatywnie na jego przyswajalność wpłynie też spożycie tabletki jednocześnie z produktami pełnoziarnistymi lub warzywami bogatymi w kwas szczawiowy.
Bibliografia
1. Sakhaee K., Bhuket T., Adams-Huet B., Rao D.S. Meta-analysis of calcium bioavailability: a comparison of calcium citrate with calcium carbonate. Am J Ther. 1999 Nov;6(6):313-21. doi: 10.1097/00045391-199911000-00005. PMID: 11329115
2. Szeleszczuk Ł., Kuras M. Znaczenie wapnia w metabolizmie człowieka i czynniki wpływające na jego biodostępność w diecie. Biul. Wydz. Farm. WUM, 2014, 3, 16-22, doi: 10.56782/pps.104
3. Dolińska B., Mikulska A., Ryszka F. Promotory wchłaniania wapnia. Ann. Acad. Med. Siles. 2009, 63, 76-83
Chociaż niniejszy serwis może zawierać informacje dotyczące kwestii medycznych, prawnych czy biznesowych informacje te nie mogą stanowić ani zastępować porady specjalisty. ADPHARMA SP. Z O.O. nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek konsekwencje związane bezpośrednio lub pośrednio z jakimikolwiek działaniami lub zaniechaniami podejmowanymi przez użytkownika w oparciu o informacje lub materiały zawarte w niniejszym serwisie. Chociaż ADPHARMA SP. Z O.O. podejmuje wszelkie uzasadnione środki, aby informacje na tej platformie były dokładne, kompletne i aktualne, nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek szkody lub straty związane z niedokładnością, niekompletnością, nierzetelnością lub brakiem aktualności informacji. Niniejszy serwis zawiera również publikacje naukowe, opinie ekspertów oraz wytyczne organizacji branżowych i naukowych. Wszelkie takie informacje stanowią wyłącznie opinie osób lub podmiotów, które je wyraziły i nie należy ich interpretować jako poglądów lub zobowiązań ADPHARMA SP. Z O.O.