Nadmiar potasu a kawa - czy można pić kawę przy hiperkaliemii?

Nadmiar potasu a kawa

Nadmiar potasu u osób zdrowych wydalany jest przez nerki, a sprawne mechanizmy homeostazy pozwalają zachować odpowiednie stężenie pierwiastka we krwi. Problem hiperkaliemii dotyczy zwykle osób chorych na cukrzycę, spożywających nadmierne ilości pierwiastka w diecie, stosujących niektóre leki (głównie inhibitory angiotensyny, stosowane powszechnie w leczeniu nadciśnienia tętniczego) oraz zmagających się z upośledzonym funkcjonowaniem nerek. W ich przypadku stężenie potasu w surowicy krwi przekracza 5,5 mmol/l. Jego właściwa ilość jest niezwykle ważna. Rola potasu w organizmie to m.in.:

·         Udział w procesach regulujących ciśnienie krwi, gospodarkę wodno-elektrolitową, kwasowo-zasadową, przewodzenie impulsów nerwowych,

·         Aktywacja enzymów komórkowych,

·         Wydzielanie insuliny,

·         Udział w metabolizmie węglowodanów i białek, 

·         Metabolizm energetyczny komórek,

·         Kontrola pracy mięśni i skurczów.

Zagrożenie dla zdrowia, a nawet dla życia stanowi zarówno nadmiar jak i niedobór potasu w surowicy krwi. Nadmiar pierwiastka może prowadzić do zaburzeń przewodzenia, bradykardii i zatrzymania akcji serca. Natomiast jego zbyt niskie stężenie stanowi przyczynę zaburzeń rytmu serca, które w konsekwencji prowadzi do migotania komór.

Bez wątpienia na poziom potasu ma wpływ dieta. Wiele produktów spożywczych zawiera spore ilości potasu. Również pita przez większość osób kawa, zawiera potas. Nie są to jednak duże ilości tego pierwiastka. Duża filtrowana kawa dostarcza do 130 mg potasu, 30 ml espresso- 80 mg potasu, a filiżanka kawy rozpuszczalnej w zależności od produktu 120-200 mg potasu. Dla porównania średni banan dostarcza około 400 mg potasu.

Osoby z hiperkaliemią muszą ograniczać spożycie potasu do 2000-3000 mg lub w zależności od wskazań lekarza. Potas zawarty w kawie należy uwzględnić w dopuszczalnym dobowym spożyciu pierwiastka. Mając na uwadze, że sporo potasu zawierają owoce i warzywa, warto zastanowić się, czy lepiej w ciągu dnia wypić dwie kawy, czy zjeść banana. W końcu owoce i warzywa są bogate również w inne witaminy i minerały. 

Czy kawa wypłukuje potas?

Powszechnie znany jest niekorzystny wpływ kofeiny zawartej w kawie na stężenia elektrolitów, takich jak: Mg2+, K+, Ca 2+. Kawa działa diuretycznie i wzmaga wydalanie tych substancji wraz z moczem. Ten mechanizm zachowany jest w przypadku osób bez problemów z nerkami. Niemniej jednak, jak podają specjaliści, picie kawy w umiarkowanych ilościach nie wpływa znacząco na poziom potasu we krwi. Dlatego jeżeli obserwujesz u siebie pierwsze objawy niedoboru potasu, występuje małe prawdopodobieństwo, że jest to wywołane nadmiarem kawy. Warto skonsultować się z lekarzem i poszukać innej przyczyny.

Jeśli natomiast mamy do czynienia z pacjentem, który zmaga się ze źle funkcjonującą trzustką, przewlekłymi biegunkami lub też nadużywa leków przeczyszczających, długotrwale zażywa środki moczopędne bądź ma problem z funkcjonalnością nerek i nadnerczy, a do tego pije kilka kaw dziennie, wówczas może to doprowadzić do pogłębienia się hipokaliemii u niego. Koniecznie stosuje się wtedy potas w tabletkach i wprowadza inne leczenie, mające na celu zatrzymanie pierwiastka w organizmie. 

Natomiast u pacjentów z hiperkaliemią zwiększenie spożycia kawy nie daje większych efektów, jeśli chodzi o obniżenie poziomu pierwiastka we krwi. Konieczne są w takim wypadku bardziej złożone modyfikacje dietetyczne oraz wyeliminowanie przyczyny hiperkaliemii. 

Ile kawy dziennie można pić przy hiperkaliemii?

Dla wszystkich miłośników kawy zaleca się umiar. Picie 2-3 filiżanek uznawane jest przez specjalistów za optymalne, ponieważ może przynieść potencjalne korzyści zdrowotne, bez nasilonych niekorzystnych działań. W przypadku pacjentów zmagających się z hiperkaliemią, u których zwykle występuje również wiele innych komplikacji zdrowotnych, picie kawy powinno odbywać się po konsultacji z lekarzem.

Miłośnicy kawy nie wyobrażają sobie dnia bez tego czarnego, stawiającego na nogi i poprawiającego nastrój napoju. Picie kawy w umiarkowanych ilościach, tj. 2-3 filiżanki dziennie nie powinno generować problemów zdrowotnych i znacząco wpływać na poziom elektrolitów, w tym jonów potasu. Pacjenci z poważną hiperkaliemią picie kawy powinni jednak skonsultować z lekarzem.