Na co pomaga olej z wątroby rekina?

Karina Braja
Karina Braja

magister farmacji

Olej z wątroby rekina od lat stosowany jest jako suplement diety wspomagający odporność, ale posiada on również inne prozdrowotne właściwości. Jakie korzystne efekty wywiera na organizm olej z rekina? Na co pomaga i w jakich sytuacjach warto po niego sięgać?

Na co pomaga olej z wątroby rekina?
źródło: Freepik
Spis treści

Co zawiera olej z wątroby rekina?

Oleje pozyskiwane z wątroby rekinów głębinowych są bogate w alkiloglicerole i skwalen. Zawierają natomiast niewielka ilość wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega- 3, stanowią one zaledwie 5% zawartości tego typu olejów. Warto zwrócić uwagę, że w przypadku olejów rybich, w tym oleju z wątroby dorsza, popularnie zwanego tranem, sytuacja jest odmienna. Głównym składnikiem biologicznie czynnym tranu są właśnie wielonienasycone kwasy tłuszczowe. Składniki te charakteryzują się działaniem przeciwzapalnym, odwrotnie do skwalenu i alkilogliceroli, które to nasilają odpowiedź prozapalną poprzez aktywację niektórych elementów układu immunologicznego. 

 

Już na pierwszy rzut oka widać, że tran i olej z wątroby rekina to odmienne preparaty, różniące się składem i działaniem. Dlatego zastanawiając się, który z nich wybrać - tranu z dorsza czy z rekina, wszystko zależy od tego, jaki efekt terapeutyczny chcemy osiągnąć i o jakie składniki uzupełnić dietę. Jeśli zależy Ci na wprowadzeniu do diety kwasów omega-3 lepszym wyborem będą trany lub oleje z kryla.

 

Czym są składniki zawarte w oleju z wątroby rekina?

 

  • Skwalen- związek lipidowy, powszechnie wytwarzany w organizmach zwierzęcych i roślinnych, w tym w ludzkiej wątrobie i skórze, ma zdolność do magazynowania się w tkance tłuszczowej, łatwo przyswaja się z pożywienia i co więcej wspiera wygląd skóry, produkcję leukocytów i funkcjonowanie układu immunologicznego.

 

  • Alkiloglicerole- lipidy eterowe, które naturalnie występują w mleku matki, ale też śledzionie, wątrobie czy szpiku kostnym, odpowiadają za budowanie ścian komórkowych i produkcję leukocytów, są biologicznie aktywne, a ich odpowiedni poziom przekłada się na właściwą pracę układu odpornościowego.

 

Jak pozyskuje się olej z wątroby rekina?

Olej z rekina pozyskiwany jest z wątroby tych wielkich ryb chrzęstnoszkieletowych żyjących w głębinach. Naukowcy zaobserwowali, że gatunki te są bardzo odporne na wszelkie choroby, w tym nowotwory. Okazało się, że związkami odpowiedzialnymi za ich dobre zdrowie są właśnie skwalen i alkiloglicerole. Ich zawartość w wątrobie rekinów głębinowych jest znacznie wyższa niż w przypadku innych gatunków zwierząt. Co więcej, narząd ten stanowi aż 30% masy ich ciała.

 

Olej z wątroby rekina- jak jest pozyskiwany? Poprzez podgrzanie wyizolowanej wątroby do wysokiej temperatury i całkowite odparowanie wody. Otrzymany olej poddawany jest filtracji i dalszym obróbkom technologicznym, w zależności od potrzeb preparatu. 

 

Rekiny rozmnażają się dość powoli, wiele gatunków tych ryb głębinowych jest zagrożona. Ich intensywne łowienie może doprowadzić do zaniku niektórych gatunków. Dlatego też ten sposób pozyskiwania oleju z wątroby rekina wzbudza kontrowersje. Niemniej jednak rekin poławiany jest głównie dla mięsa, skóry, chrząstek i płetwy. Pozyskana wątroba rekina, gdyby nie przemysł farmaceutyczny, stanowiłaby niepotrzebny odpad. 

 

Olej z wątroby rekina- właściwości prozdrowotne

Za właściwości prozdrowotne oleju z wątroby rekina odpowiadają jego 2 główne związki aktywne, tj. skwalen i alkiloglicerole. Jakie dokładnie właściwości wykazują te składniki?

 

Skwalen- działanie prozdrowotne:

  • Immunostymulujące- aktywuje niektóre komórki układu odpornościowego,
  • Antyoksydacyjne- wykazuje odporność na działanie czynników utleniających, chroni komórki (m.in. skóry) przed wpływem wolnych rodników,
  • Przeciwnowotworowe- zwiększa skuteczność leczenia przeciwnowotworowego, chroni komórki przed działaniem związków rakotwórczych, w niektórych przypadkach hamuje rozwój komórek rakowych,
  • Emoliencyjne na skórę, a dodatkowo pobudza syntezę kolagenu i pomaga w redukcji zmarszczek, ogranicza dolegliwości związane z łuszczycą i stanami zapalnymi skóry.

 

Alkiloglicerole- właściwości prozdrowotne:

  • Przeciwnowotworowe- aktywują mechanizmy odpowiedzialne za rozpad komórek nowotworowych oraz hamowanie ich wzrostu,
  • Immunostymulujące- odpowiadają za mechanizmy odpowiedzi immunologicznej, 
  • Synteza białych i czerwonych krwinek, 
  • Wpływ na właściwości błon komórkowej, co zwiększa jej odporność na działanie wolnych rodników.

 

Nie można zapominać, że olej z wątroby rekina to również źródło kwasów omega- 3, które działają przeciwzapalne, wspierają zdrowie serca, obniżają poziom cholesterolu i mogą wpływać pozytywnie na pracę układu nerwowego oraz rozpuszczalnych w tłuszczach witamin A i D, korzystnie wpływających na funkcjonowanie organizmu, w tym na odporność. 

 

Preparaty z wątroby rekina

     

    Olej z wątroby rekina- na co pomaga?

    Olej z wątroby rekina wykazuje szereg właściwości prozdrowotnych. Kiedy zatem warto rozpocząć suplementację olejem z wątroby rekina?

     

    • Dla wsparcia odporności - zarówno w profilaktyce infekcji sezonowych, jak i w czasie choroby warto sięgać po olej z wątroby rekina. Regularnie stosowany wspomaga mechanizmy obronne organizmu, a także aktywację mechanizmów odpornościowych, gdy dojdzie do rozwoju infekcji. Dla osób o słabej odporności i dużej skłonności do zachorowań, szczególnie na infekcje dróg oddechowych, jest to źródło cennych składników wspierających układ immunologiczny. Suplementacja olejek z wątroby rekina rekomendowana jest również w przebiegu chorób automimmunologicznych.
    • W profilaktyce przeciwnowotworowej - ze względu na działanie antyoksydacyjne i wsparcie wielu mechanizmów układu odpornościowego. W niektórych przypadkach polecany jest również dla pacjentów chorych na raka, ta kwestia zawsze podlega jednak indywidualnej ocenie lekarza.
    • W okresie rekonwalescencji, zarówno po przebytej infekcji wirusowej, jak i po antybiotykoterapii czy poważniejszej chorobie. Dla przywrócenia funkcjonalności układu odpornościowego, jak również regeneracji całego organizmu.
    • Dla wspomagania zdrowia skóry, szczególnie jeśli chodzi o jej nawilżenie i regenerację w przebiegu różnego rodzaju dermatoz.
    • W przebiegu schorzeń przebiegających z zaburzeniami morfologii. 

     

    Olej z wątroby rekina to produkt dla dzieci i dorosłych. Wybierając preparat, warto sięgać po ten dobrej jakości, posiadający, badania i odpowiednie certyfikaty. Olej z wątroby rekina dla dzieci często występuje w formie syropu, z dodatkiem smakowym, natomiast produkty dla dorosłych dostępne są w kapsułkach. Suplementacja powinna wynosić co najmniej kilka tygodni. Zwykle preparaty z olejem z rekina stosuje się przez dłuższy czas.

     

    Olej z wątroby rekina lek- nie ma na rynku polskim preparatów leczniczych zawierających ten składnik. Dostępne są jedynie suplementy diety lub żywność specjalnego przeznaczenia medycznego. Warto zatem wybierać preparaty dobrej jakości, posiadające wysokie zawartości składników czynnych.

     

    Olej z wątroby rekina - przeciwwskazania

    Przeciwwskazaniem do stosowania preparatu zawierającego olej w wątroby rekina jest na pewno nadwrażliwości na którykolwiek z jego składników. Suplementów tego typu nie zaleca się również dla dzieci poniżej 3. roku życia oraz kobiet w ciąży. W przypadku tych dwóch grup pacjentów lepszym wyborem będzie tran. Przeczytaj: kiedy brać tran.

     

    Pojawiają się również doniesienia o tym, że nie zaleca się stosowania oleju z wątroby rekina u pacjentów cierpiących na marskość wątroby oraz nowotwory tego narządu. Ostrożność należy zachować także w przypadku osób stosujących leki przeciwzakrzepowe oraz niektóre preparaty ziołowe zawierające bioflawonoidy, polifenole czy glikozydy.

     

    Olej z wątroby rekina to cenny surowiec bogaty w swalen i alkiloglicerole, które przede wszystkim wspomagają funkcjonowanie układu odpornościowego. Dlatego właśnie jego suplementacja jest rekomendowana m.in. dla pacjentów cierpiących na nawracające infekcje dróg oddechowych, w okresie rekonwalescencji po chorobie, jak również chorych w terapii onkologicznej czy też po zakończeniu leczenia. Warto sięgać po dobrej jakości produkty, posiadające badania i certyfikaty, aby mieć pewność, że zawarty w kapsułce olej z wątroby rekina to surowiec najwyższej jakości.

    Bibliografia

    1.       Nowicki R., Barańska-Rybak W.; Olej z wątroby rekina jako terapia wspomagająca w atopowym zapaleniu skóry; Pol. Merk. Lek. 2007; XXII (130): 312-313.

    2.       Lewkowicz N. i inni; Mechanizm działania i zastosowanie kliniczne oleju z wątroby rekina; Pol. Merk. Lek. 2006; XX (119): 598-601.

    3.       Lewkowicz P. i inni; Modyfikujący wpływ dużych dawek preparatu oleju z wątroby rekina na polaryzację limfocytów T i funkcję neutrofili krwi; Pol. Merk. Lek. 2005, XVIII (108): 686-692.

    4.       Lewkowicz P., Tchórzewski H.; Wybrane aspekty działania przeciwnowotworowego 1-O-alkilogliceroli – głównej komponenty oleju z wątroby rekina; Pol. Merk. Lek., 2012, XXXIII (198): 5-8.

    5.       https://dietetycy.org.pl/skwalen/

    6.       Szostak W., Szostak- Węgierek D.; Właściwości zdrowotne oleju z rekina; Przegląd Lekarski 2006; 63 (4): 223-226.

    Chociaż niniejszy serwis może zawierać informacje dotyczące kwestii medycznych, prawnych czy biznesowych informacje te nie mogą stanowić ani zastępować porady specjalisty. ADPHARMA SP. Z O.O. nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek konsekwencje związane bezpośrednio lub pośrednio z jakimikolwiek działaniami lub zaniechaniami podejmowanymi przez użytkownika w oparciu o informacje lub materiały zawarte w niniejszym serwisie. Chociaż ADPHARMA SP. Z O.O. podejmuje wszelkie uzasadnione środki, aby informacje na tej platformie były dokładne, kompletne i aktualne, nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek szkody lub straty związane z niedokładnością, niekompletnością, nierzetelnością lub brakiem aktualności informacji. Niniejszy serwis zawiera również publikacje naukowe, opinie ekspertów oraz wytyczne organizacji branżowych i naukowych. Wszelkie takie informacje stanowią wyłącznie opinie osób lub podmiotów, które je wyraziły i nie należy ich interpretować jako poglądów lub zobowiązań ADPHARMA SP. Z O.O.

    Kategorie:

    Zobacz więcej artykułów

    • Obraz autorstwa prostooleh na Freepik
      odporność
      Co na odporność dla dzieci - jak wybrać preparat dla najmłodszych?

      Suplementów i leków na odporność dla dzieci jest naprawdę dużo. Jednak tylko nieliczne mają udowodnioną skuteczność w stymulowaniu układu immunologicznego dziecka. Czy wiesz po co sięgnąć na odporność dla noworodka i jakie leki wzmacniające układ immunologiczny dla dzieci warto wybrać? 
       

    • Tran – właściwości, przeciwwskazania, działanie
      tran
      Tran – właściwości, przeciwwskazania, działanie

      Tran na odporność, lepsze widzenie, reumatoidalne zapalenie stawów lub depresję – czy w tych przypadkach suplementacja tranu rzeczywiście może przynieść korzystne efekty? Jakie właściwości ma tran i kiedy warto go przyjmować? Czy stosowanie tranu w ciąży jest bezpieczne?

    • Jaki tran najlepszy - w płynie czy w kapsułkach?
      tran
      Jaki tran najlepszy - w płynie czy w kapsułkach?

      Tran to popularny suplement diety, wspierający odporność w okresie jesienno-zimowym. To nie jedyne korzystne działanie na organizm preparatów tego typu. Jak jednak wybrać najlepszą formę tranu? Dla kogo lepszy będzie tran w kapsułkach, a dla kogo w płynie?

    • Czy i kiedy podawać tran dziecku?
      tran
      Czy i kiedy podawać tran dziecku?

      Tran, czyli olej z wątroby dorsza, od lat jest ceniony za swoje liczne właściwości prozdrowotne. Jest szczególnie popularny jako suplement diety na odporność dla dzieci. Jakie inne korzyści płyną z podawania tranu dzieciom? Jak przekonać malucha do picia tego rybiego specyfiku?

    • Czy można brać tran w ciąży?
      tran
      Czy można brać tran w ciąży?

      Tran w ciąży może być cennym źródłem kwasów omega-3, a przede wszystkim kwasu DHA. Zawiera jednak również witaminę A, która w dużych ilościach może negatywnie wpływać na rozwój płodu. Czy w takim razie tran w ciąży to dobry wybór? Na co zwracać uwagę, aby suplementacja była skuteczna i bezpieczna?