Grypa żołądkowa – objawy i leczenie jelitówki
magister farmacji
Grypa żołądkowa niezwykle łatwo rozprzestrzenia się wśród ludzi. Do wywołania infekcji wystarczy kontakt z kilkunastoma cząstkami wirusa. Ile trwa jelitówka i jak się objawia? Co na jelitówkę warto stosować i które preparaty są kluczowym elementem leczenia ostrej biegunki wirusowej?
Grypa żołądkowa niezwykle łatwo rozprzestrzenia się wśród ludzi. Do wywołania infekcji wystarczy kontakt z kilkunastoma cząstkami wirusa. Ile trwa jelitówka i jak się objawia? Co na jelitówkę warto stosować i które preparaty są kluczowym elementem leczenia ostrej biegunki wirusowej?
Jelitówka – co to za choroba?
Jelitówka lub grypa żołądkowa to potoczne określenia ostrej biegunki wirusowej. Nazwy: grypa żołądkowa lub grypa jelitowa nie są jednak uważane za poprawne, ponieważ sugerują, że przyczyną infekcji są drobnoustroje wywołujące grypę. Tymczasem jelitówka nie jest chorobą powodowaną przez te patogeny.
Ostra biegunka wirusowa jest szeroko rozpowszechniona w społeczeństwie. Zazwyczaj ma łagodny, samoograniczający się przebieg. Choroba ta jest bardzo zaraźliwa. Szczyt zachorowań na jelitówkę przypada na chłodniejsze miesiące w roku. Pacjenci często sięgają po lek na biegunkę, który pomoże im szybko pozbyć się uciążliwych i nieprzyjemnych objawów jelitówki.
Grypa żołądkowa – jak dochodzi do jej rozwoju?
Grypa jelitowa powodowana jest przez różne rodzaje wirusów. Najczęściej do jej rozwoju dochodzi w wyniku zakażenia rotawirusami, norowirusami i adenowirusami. U dzieci i niemowląt za rozwój jelitówki w większości przypadków odpowiadają rotawirusy. U dorosłych, źródłem zakażenia są zazwyczaj norowirusy.
Po jakim czasie można się zarazić grypą jelitową? Ostrą biegunką wirusową można zarazić się jeszcze zanim wystąpią pierwsze objawy infekcji u chorego. Pacjent zaraża również w okresie utrzymywania się objawów oraz po ich wyciszeniu. Źródłem zakażenia jest człowiek. Warto wspomnieć, że część osób przechodzi infekcję bezobjawowo. Ta grupa pacjentów nie odczuwa więc żadnych symptomów choroby, ale może zarażać innych.
Do rozwoju zakażenia dochodzi drogą fekalno-oralną. Wirusami można zarazić się przez bezpośredni kontakt z osobą będącą nosicielem, a także poprzez spożycie wody lub pokarmu skażonych patogenami. Możliwe jest też zarażenie się wirusami drogą powietrzą. Do tego rodzaju transmisji dochodzi np. u opiekuna chorego dziecka, które wymiotuje lub zmaga się z innymi objawami jelitówki. Do rozwoju zakażenia potrzebna jest niewielka ilość wirusów.
Jelitówka – objawy
Grypa żołądkowa – objawy jelitówki są dość charakterystyczne. Niezależnie bowiem od rodzaju wirusa będącego źródłem infekcji, grypa żołądkowa przebiega z biegunką i/lub wymiotami. U części osób pojawiają się tylko wymioty, u innych – jedynie biegunka. Zdarza się jednak, że u danego pacjenta występują oba te objawy. Warto wspomnieć, że biegunką nazywamy oddawanie stolca o płynnej lub półpłynnej konsystencji co najmniej 3 razy w ciągu doby.
Grypa jelitowa – objawy pojawiają się nagle. Często towarzyszą im też inne symptomy, takie jak wzrost temperatury ciała i złe samopoczucie. Część osób skarży się też na ból brzucha przy jelitówce. Przy biegunce wirusowej, ból ten zazwyczaj jest łagodny i ma charakter skurczowy. Dodatkowe objawy zatrucia pokarmowego u dorosłego lub dziecka to nudności i zawroty głowy.
Grypa żołądkowa – objawy najczęściej pojawiają się nagle. Występują wymioty i/lub biegunka. Towarzyszy im spadek samopoczucia, a często również łagodny wzrost temperatury ciała. Pacjent może być bardzo osłabiony. Ile trwa jelitówka? Objawy grypy żołądkowej utrzymują się dość krótko – od kilkunastu godzin do kilku dni.
Jelitówka – ile trwa? Grypa żołądkowa trwa krótko. Czas ten różni się w zależności od rodzaju wirusa wywołującego chorobę, a także chociażby ogólnego stanu zdrowia pacjenta. Ostra biegunka wirusowa powodowana przez norowirusy utrzymuje się zazwyczaj od kilkunastu do kilkudziesięciu godzin. Biegunka rotawirusowa trwa najczęściej nie dłużej niż kilka dni. Wraz z upływem czasu, jej objawy stopniowo ustępują.
Jelitówka – objawy u dorosłych, takie jak domieszka śluzu lub krwi w wymiocinach/stolcu mogą świadczyć o biegunce pochodzenia bakteryjnego. Czasem są oznaką innych chorób toczących się w obrębie przewodu pokarmowego. Jeśli wymiotom lub biegunce towarzyszy silny ból brzucha, utrzymująca się gorączka lub inne niepokojące objawy, konieczna jest konsultacja z lekarzem.
Co na grypę żołądkową stosować?
Co na jelitówkę można zastosować? Jak leczyć grypę żołądkową u dorosłych? Podstawową kwestią przy wymiotach i/lub biegunce jest zapobieganiu odwodnieniu. Jelitówka skutkuje utratą wody oraz soli mineralnych, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Aby zapobiegać zaburzeniom elektrolitowym oraz odwodnieniu, kluczowe jest więc zadbanie o prawidłowe nawodnienie organizmu.
Grypa żołądkowa – leczenie opiera się głównie na stosowaniu elektrolitów. Doustny płyn nawadniający powinien mieć odpowiedni skład i odpowiednią osmolarność. Szukając dobrych elektrolitów na biegunkę lub wymioty należy zwrócić uwagę na zawartość w nich sodu, potasu i glukozy. Stężenie sodu i glukozy powinno wynosić ok. 75 mmol/l, a stężenie potasu – 20 mmol/l. Optymalna osmolarność doustnego płynu nawadniającego powinna natomiast wynosić ok. 245 mOsm/l. Przykładowe preparaty, które można zastosować przy ostrej biegunce wirusowej to Gastrolit, Biflorin Elektrolity i Dicodral 60 Elektrolity.
Jelitówka – leczenie może obejmować również stosowanie diosmektytu, który jest składnikiem np. leku Smecta. Diosmektyt pomaga przywrócić odpowiednią przepuszczalność błony śluzowej. Cenną właściwością tej substancji jest również powlekanie śluzówki i jej ochrona przed czynnikami drażniącymi. Diosmektyt adsorbuje wirusy i inne patogeny obecne w świetle przewodu pokarmowego.
Można też sięgnąć po probiotyki na jelitówkę. Rekomendowane są dobrej jakości probiotyki zawierające bakterie Lactobacillus rhamnosus GG lub drożdżaki Saccharomyces boulardii. Pierwsze z nich znaleźć można w kapsułkach Dicoflor i Loggic, a drugie w lekach Enterol lub Lakcid Entero. Probiotyki mogą pełnić rolę wspomagającą leczenie. Normalizują skład mikrobioty jelitowej. Doraźnie, można też sięgnąć po loperamid, który ogranicza ruchy perystaltyczne jelit. Hamuje wydzielanie wody do światła jelita i zmniejsza ilość oraz częstość wypróżnień. Jego działanie rozpoczyna się po 1-3 godzinach od przyjęcia leku. Warto pamiętać, aby odstawić loperamid po ustąpieniu biegunki.
Jak leczyć jelitówkę? Przy ostrej biegunce wirusowej należy zwrócić uwagę przede wszystkim na nawodnienie organizmu. Wspomagająco, można sięgnąć też po diosmektyt i probiotyki. Skuteczność węgla aktywnego w leczeniu jelitówki nie została jak dotąd potwierdzona. Nie jest on więc rekomendowany w terapii grypy jelitowej.
Co na ból brzucha przy jelitówce? Bóle brzucha przy grypie żołądkowej nie zawsze występują, a jeśli się pojawią, mają zazwyczaj niewielkie nasilenie. Można wówczas sięgnąć po lek rozkurczowy z drotaweryną, np. Metafen rozkurczowy lub No-Spa. Przy silnym bólu brzucha, któremu towarzyszą wymioty lub biegunka, wskazana jest konsultacja z lekarzem.
Jelitówka – co jeść?
Przy jelitówce zaleca się utrzymanie normalnej, zdrowej diety dostosowanej do preferencji chorego. Grypa żołądkowa często przebiega ze spadkiem apetytu. Warto jednak spożywać wówczas choć niewielkie porcje pokarmu, które dostarczą do organizmu energię oraz składniki odżywcze. Pacjenci zmagający się z jelitówką często mają wrażenie, że spożyty pokarm i tak zostanie zaraz wydalony z organizmu. Należy jednak mieć na uwadze, że zawsze przynajmniej część z niego ulegnie przyswojeniu. Pozwoli to choć częściowo zaspokoić potrzeby żywieniowe organizmu. Zdecydowanie niewskazana jest głodówka. Dbanie o nawodnienie i odżywienie organizmu przyspieszy powrót do pełni zdrowia.
Przy grypie żołądkowej warto wybierać zdrowe, odżywcze posiłki, które dostarczają witamin i składników mineralnych. Niezalecane są natomiast produkty smażone i ciężkostrawne. Rekomendowane jest jedzenie mniejszych porcji posiłków przy jednoczesnym zwiększeniu ich ilości.
Domowe sposoby na jelitówkę
Jak leczyć jelitówkę domowymi sposobami? Wśród domowych metod, z których warto korzystać przy grypie jelitowej, znajduje się regularne nawadnianie organizmu oraz odpoczynek. Jeśli jest możliwość, warto dać sobie czas na regenerację. Można spotkać się z zaleceniami stosowania naparów ziołowych przy jelitówce. Nie udowodniono jednak do tej pory, aby wspomagały one proces leczenia lub przyspieszały powrót do zdrowia.
W społeczeństwie nadal utrzymuje się mit dotyczący korzyści ze stosowania coli podczas jelitówki. Cola i inne napoje gazowane o bardzo dużej zawartości cukru nie tylko nie poprawią stanu chorego, ale mogą też nasilać biegunkę. Z tego samego powodu niezalecane jest spożywanie soków owocowych.
Grypa żołądkowa – domowe sposoby to głównie regularne nawadnianie organizmu oraz odpoczynek. W wyniku powtarzających się wymiotów i/lub biegunki pacjenci mogą być bardzo osłabieni. Warto pozwolić sobie wówczas na regenerację organizmu, co przyspieszy powrót do zdrowia.
Jelitówka to powszechnie występująca choroba, która dotyka osób w różnym wieku. Z dużą łatwością rozprzestrzenia się między ludźmi prowadząc do nowych zakażeń. Na szczęście, w większości przypadków, grypa żołądkowa ustępuje samoistnie w ciągu kilku dni. W celu zapobiegania jelitówce istotne jest regularne mycie rąk oraz prawidłowe przechowywanie produktów spożywczych. Przestrzeganie zasad higieny oraz unikanie kontaktu z chorymi to najlepsze dostępne sposoby zapobiegania grypie jelitowej u osób dorosłych.
Bibliografia
1. Szczepanek M., Strzeszyński Ł., Rymer W. Postępowanie w sotrej biegunce infekcyjnej u dorosłych. Podsumowanie wytycznych American College of Gastroenterology 2016. Med. Prakt. , 2017, 6, 13-22
2. Stuempfig N.D., Seroy J. Viral Gastroenteritis. [Updated 2023 Jun 12]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2024 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK518995/
3. Hałoń A., Gładysz A., Dziemianko I. Współczesne spojrzenie i zalecane postępowanie w biegunkach. Przewodnik Lekarza/Guide for GPs. 2003:71-80
Kuchar E. Biegunka wirusowa. Medycyna Praktyczna, https://www.mp.pl/pacjent/choroby-zakazne/choroby/zakazenia-wirusowe/157364,biegunka-wirusowa, dostęp 1.11.2024
Chociaż niniejszy serwis może zawierać informacje dotyczące kwestii medycznych, prawnych czy biznesowych informacje te nie mogą stanowić ani zastępować porady specjalisty. ADPHARMA SP. Z O.O. nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek konsekwencje związane bezpośrednio lub pośrednio z jakimikolwiek działaniami lub zaniechaniami podejmowanymi przez użytkownika w oparciu o informacje lub materiały zawarte w niniejszym serwisie. Chociaż ADPHARMA SP. Z O.O. podejmuje wszelkie uzasadnione środki, aby informacje na tej platformie były dokładne, kompletne i aktualne, nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek szkody lub straty związane z niedokładnością, niekompletnością, nierzetelnością lub brakiem aktualności informacji. Niniejszy serwis zawiera również publikacje naukowe, opinie ekspertów oraz wytyczne organizacji branżowych i naukowych. Wszelkie takie informacje stanowią wyłącznie opinie osób lub podmiotów, które je wyraziły i nie należy ich interpretować jako poglądów lub zobowiązań ADPHARMA SP. Z O.O.