Atopowe zapalenie skóry na nogach – leczenie i pielęgnacja
magister farmacji
Egzema na nogach objawia się zaczerwienieniem, świądem, a czasami również występowaniem pęcherzyków i innego rodzaju zmian skórnych. Jak przebiega leczenie atopowego zapalenia skóry na nogach? Jak wybrać dobry emolient i w jakiej ilości powinien być on stosowany?
Egzema na nogach objawia się zaczerwienieniem, świądem, a czasami również występowaniem pęcherzyków i innego rodzaju zmian skórnych. Jak przebiega leczenie atopowego zapalenia skóry na nogach? Jak wybrać dobry emolient i w jakiej ilości powinien być on stosowany?
Egzema na nogach – co może być jej przyczyną?
Egzema na nogach to określenie zmian skórnych, do których dochodzi w związku z rozwojem stanu zapalnego zewnętrznych warstw skóry. Wywołujące egzemę na nogach przyczyny są bardzo zróżnicowane. Pojawiające się zmiany skórne mogą być wynikiem kontaktu z substancją uczulającą (np. metalami ciężkimi, substancjami zapachowymi lub innymi składnikami kosmetyków) lub niekorzystnymi czynnikami środowiskowymi (np. suchym powietrzem). U osób podatnych na pojawienie się egzemy na nogach, zmiany mogą wystąpić również po założeniu ubrania z uczulającego materiału (np. materiału syntetycznego lub materiału zawierającego wełnę). Pacjenci z egzemą na nogach mogą zauważać też nasilanie się objawów pod wpływem zmian hormonalnych, stresu czy wzmożonego pocenia się skóry.
Egzema na nogach występuje również w przebiegu atopowego zapalenia skóry. Jest to częsta choroba zapala o charakterze przewlekłym. Okresy zaostrzeń pojawiają się na zmianę z okresami remisji, czyli wycofania się objawów. Atopowe zapalenie skóry na nogach najczęściej rozwija się w początkowym okresie życia, u części pacjentów utrzymując się również w wieku dorosłym.
AZS na nogach – objawy
Jak wygląda egzema na nogach? Objawy egzemy to przede wszystkim silny świąd oraz zaczerwienienie skóry. Można zauważyć nasilone łuszczenie się naskórka, pieczenie oraz powstawanie pęcherzyków lub grudek. Przy atopowym zapaleniu skóry, egzema nie dotyczy jednak tylko kończyn dolnych. Objawy choroby występują również w obrębie skóry twarzy, szyi, tułowia i kończyn górnych. Dość charakterystyczne jest pojawianie się zmian skórnych w zgięciach stawów – stawu kolanowego, łokciowego oraz nadgarstku. Skóra jest bardzo sucha. Może samoistnie pękać, np. podczas prostowania kolana. U pacjentów z atopowym zapaleniem skóry na nogach, świąd może być na tyle silny, że trudno jest powstrzymać się od drapania. Jest to szczególnie duży problem w przypadku małych dzieci, które jeszcze nie są w stanie zrozumieć jak istotne jest niedrapanie swędzącej skóry i jakie może to nieść konsekwencje.
Atopowe zapalenie skóry na nogach – leczenie
Egzema na nogach – jak leczyć? Terapia obejmuje unikanie kontaktu z czynnikami wyzwalającymi objawy, przestrzeganie odpowiednich zasad pielęgnacji skóry, a w okresach zaostrzeń również stosowanie zaleconych przez lekarza produktów leczniczych. Atopowe zapalenie skóry na nogach wymaga regularnego stosowania emolientów, które nawilżają skórę, zapobiegają nadmiernej utracie wody i wzmacniają barierę ochronną naskórka. Emolienty zalecane są zarówno w okresie wyciszenia choroby, jak i zaostrzeń. Systematyczne dbanie o stan skóry jest niezbędnym elementem profilaktyki – wydłuża okresy remisji choroby.
Emolient przy atopowym zapaleniu skóry na nogach należy nakładać często, przynajmniej 2-3 razy w ciągu dnia. Przy zaostrzeniu choroby konieczne może być częstsze aplikowanie produktu. Co istotne, emolient powinien być nakładany na skórę w odpowiedniej ilości. U dzieci, zaleca się stosowanie go w ilości nie mniejszej niż 200-250 g na tydzień (jest to ilość przeznaczona do stosowania na skórę całego ciała, nie tylko nóg), a u osób dorosłych – nie mniej niż 500 g. Emolient nakładać należy na skórę całego ciała, a nie jedynie na obszar zmian. Kosmetyki na atopowe zapalenie skóry w okresach remisji mogą być wystarczające dla utrzymania odpowiedniego nawilżenia skóry, łagodzenia suchości oraz świądu. W okresach zaostrzeń, lekarz może rekomendować preparat na receptę o silnym działaniu przeciwzapalnym. Zazwyczaj zaleca się wówczas w pierwszej kolejności zastosowanie maści lub kremu ze sterydem (lub inną substancja wykorzystywaną w leczeniu AZS), a dopiero w drugiej kolejności aplikowanie na skórę emolientu.
Zmagając się z objawami atopowego zapalenia skóry na nogach warto też zadbać o:
- odpowiednie nawilżenie powietrza w domu,
- noszenie odzieży z niedrażniących, przewiewnych materiałów,
- unikanie długich kąpieli – kąpiel powinna trwać kilka do kilkunastu minut, a temperatura wody powinna być zbliżona do temperatury ciała. Do wody dobrze byłoby dodać odpowiedni kosmetyk do kąpieli, który natłuści i zmiękczy skórę.
AZS na nogach – jak wybrać dobry emolient do codziennej pielęgnacji?
Dostępnych jest wiele preparatów na atopowe zapalenie skóry. W zależności od potrzeb pacjenta, można sięgnąć po balsam, krem lub maść. Im lżejsza jest konsystencja emolientu, tym łatwiej nakłada się go na skórę. Te bardziej gęste produkty, choć mogą dłużej się wchłaniać i trudniej rozsmarowywać, przynoszą jednak większą ulgę przy nasilonej suchości i świądzie, a do tego trwa ona zazwyczaj dłużej. Przykładowym produktem, zalecanym przy zaczerwienionej, swędzącej skórze jest wyrób medyczny Mustela Stelatopia Intense. Naturalne składniki szybko łagodzą objawy egzemy na nogach i przynoszą skórze ukojenie. Dobrze powinny sprawdzić się też: krem Bepanthen Sensiderm oraz emolientowy krem barierowy do twarzy i ciała Emotopic.
Do pielęgnacji skóry atopowej na nogach można zastosować także półtłusty krem Linoeparol Sensitive z olejem z nasion wiesiołka. Przy nasilonej suchości i potrzebie silniejszego natłuszczenia, dobrym wyborem może być również maść konopna Cutis Help E. Rekomendowane dla skóry atopowej są też kosmetyki marki Atoperal. Więcej wskazówek dotyczących tego, czym kierować się podczas wyboru dobrego emolientu, można znaleźć w artykule: Atopowe zapalanie skóry – leczenie. Jak dobrać preparat dla skóry z AZS?.
Atopowe zapalenie skóry na nogach to częsty problem, który wymaga wprowadzenia odpowiednich zmian w codziennej pielęgnacji. Stosowanie dobrej jakości emolientu przynosi szybkie uczucie ukojenia i otulenia skóry. Łagodzi uporczywy świąd i suchość. Zmiękcza skórę oraz zmniejsza jej łuszczenie. Emolienty to niezbędny element leczenia AZS na nogach oraz zapobiegania nawrotom choroby.
Bibliografia
1. Nowicki R.J., Trzeciak M., Kaczmarski M., Wilkowska A. i inni. Atopowe zapalenie skóry. Interdyscyplinarne rekomendacje diagnostyczno-terapeutyczne Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego, Polskiego Towarzystwa Alergologicznego, Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego oraz Polskiego Towarzystwa Medycyny Rodzinnej. Część I. Profilaktyka, leczenie miejscowe i fototerapia. Przegl Dermatol 2019, 106, 354–371, doi: https://doi.org/10.5114/dr.2019.88253.
2. Nemeth V, Evans J. Eczema. [Updated 2022 Aug 8]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2024 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK538209/
Chociaż niniejszy serwis może zawierać informacje dotyczące kwestii medycznych, prawnych czy biznesowych informacje te nie mogą stanowić ani zastępować porady specjalisty. ADPHARMA SP. Z O.O. nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek konsekwencje związane bezpośrednio lub pośrednio z jakimikolwiek działaniami lub zaniechaniami podejmowanymi przez użytkownika w oparciu o informacje lub materiały zawarte w niniejszym serwisie. Chociaż ADPHARMA SP. Z O.O. podejmuje wszelkie uzasadnione środki, aby informacje na tej platformie były dokładne, kompletne i aktualne, nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek szkody lub straty związane z niedokładnością, niekompletnością, nierzetelnością lub brakiem aktualności informacji. Niniejszy serwis zawiera również publikacje naukowe, opinie ekspertów oraz wytyczne organizacji branżowych i naukowych. Wszelkie takie informacje stanowią wyłącznie opinie osób lub podmiotów, które je wyraziły i nie należy ich interpretować jako poglądów lub zobowiązań ADPHARMA SP. Z O.O.