Źródła selenu w jedzeniu – poznaj produkty bogate w selen

Dominika Pagacz - Tokarek
Dominika Pagacz - Tokarek

magister farmacji

Selen występuje w wielu produktach spożywczych. Co zawiera selen? W czym jest ten pierwiastek? Czy dostępne są leki z selenem bez recepty?

Źródła selenu w jedzeniu – poznaj produkty bogate w selen
źródło: Freepik
Spis treści

Selen – w jakich produktach występuje?

Właściwości selenu to m.in. zdolność do ochrony komórek przed działaniem wolnych rodników tlenowych, udział w wytwarzaniu i przemianach hormonów trzustkowych i wpływ na efektywne funkcjonowanie układu odpornościowego (dieta uodparniająca). W czym jest selen? Pierwiastek ten znajdziemy w wielu produktach roślinnych oraz wybranych suplementach diety.

 

Selen w jedzeniu obecny jest przede wszystkim w produktach bogatych w białko. Owoce morza i podroby to dobre źródło selenu. Związek ten znajduje się też w orzechach, jajach, produktach zbożowych i warzywach. Warto wspomnieć, że ilość selenu w produktach spożywczych jest uzależniona od zawartości selenu w glebie. Ta z kolei różni się w zależności od wybranego rejonu geograficznego.

 

Lek z selenem nie jest dostępny, ale w razie potrzeby można nabyć suplement diety z selenem. Pierwiastek ten obecny jest w nich w postaci związków organicznych lub nieorganicznych. Lepiej przyswajalne są związki organiczne. Do tej grupy należą np. selenometionina i selenocysteina. Gorszą przyswajalnością charakteryzują się sole nieorganiczne, takie jak selenian sodu lub selenian cynku. Dobrze przyswajalny selen można znaleźć w takich suplementach jak Novativ Selen organiczny + E, Osavi Selen i Walmark Plus Selen organiczny.

 

Selen – gdzie występuje? Selen obecny jest w wielu produktach spożywczych oraz suplementach diety. Przy wyborze preparatu z selenem warto zwrócić uwagę na jego postać. Selen ze związków organicznych przyswaja się lepiej niż z soli nieorganicznych.

 

Produkty bogate w selen

Tabelę z zawartością selenu w poszczególnych produktach spożywczych bez trudu można znaleźć w Internecie. Za najbogatsze źródło selenu uznawane są orzechy brazylijskie. Szacuje się, że w 1 orzechu znajduje się ok. 100 µg selenu. Choć nazwa sugeruje, że orzechy te pochodzą z Brazylii, obecnie są one uprawiane również w innych krajach. Zawartość selenu w takich orzechach może więc znacząco się różnić, w zależności od zasobności gleby na której są uprawiane, w selen.

 

W jakich produktach jest selen? Oprócz orzechów brazylijskich, dobrym źródłem selenu są też ryby. Znaczną zawartością selenu wyróżniają się śledzie, łosoś i makrela. Dużo selenu znajdziemy w wątróbce drobiowej. Spośród nasion roślin strączkowych bogatych w selen wymienić można groch i soczewicę. Dodatkowo, pierwiastek ten obecny jest też w jajach kurzych, kakao, sezamie, pieczywie razowym oraz mleku i przetworach mlecznych. Znaleźć go można również w bananach, gruszkach, śliwkach, brukselce oraz kalafiorze. 

 

Selen – źródła tego mikroelementu to m.in. orzechy brazylijskie, ryby, podroby mięsne, jaja, mleko, a także warzywa i owoce. Pierwiastek ten na tyle powszechnie występuje w dostępnych produktach spożywczych, że zróżnicowana dieta zazwyczaj w pełni pokrywa zapotrzebowanie organizmu na selen.

 

 

Żródło selenu w suplementach diety

     

     

    Ile selenu dziennie przyjmować?

    Zastanawiając się, jak wybrać zestaw minerałów dla seniora lub preparat z selenem, dobrze jest wiedzieć, ile selenu organizm właściwie potrzebuje. Rekomendowane dzienne spożycie selenu dla osób dorosłych, niezależnie od płci, wynosi 55 µg. Warto mieć to na uwadze podczas suplementacji selenu. Pierwiastek ten można bowiem przedawkować. Przyjmowanie selenu jest zalecane jedynie osobom, u których rzeczywiście pojawił się niedobór tego mikroelementu. Aby sprawdzić poziom selenu w organizmie, można wykonać badanie krwi. 

    Selen jest składnikiem wielu preparatów na odporność (jak wzmocnić układ odpornościowy). W wybranych suplementach, oprócz selenu obecny jest też cynk. Takie połączenie przez część osób uważane jest za pożądane, przez innych za niekorzystne. Wyniki badań w tym temacie nie są jednoznaczne. W niektórych badaniach obserwowano korzyści płynące z takiego połączenia, podczas gdy w innych zauważalne było wzajemne ograniczanie ich przyswajalności. Potrzeba więc dalszych badań, aby rzetelnie określić, czy połączenie selenu z cynkiem jest uzasadnione.

     

    Selen – źródła tego pierwiastka to orzechy brazylijskie, ryby, podroby mięsne, nasiona roślin strączkowych, a w mniejszym stopniu również produkty mleczne, produkty zbożowe, warzywa i owoce. Powszechne występowanie selenu w pożywieniu sprawia, że nietrudno jest pokryć zapotrzebowanie organizmu na ten związek jedynie dietą. Decydując się na dodatkową suplementację selenu, warto wybierać preparaty, w których obecny jest on pod postacią soli organicznych. Witaminy A, D i E mogą korzystnie wpływać na przyswajanie selenu z przewodu pokarmowego.

    Bibliografia

    1. National Institutes of Health Office of Dietary Supplements: Selenium Fact Sheet for Health Professionals. https://ods.od.nih.gov/factsheets/Selenium-HealthProfessional/, dostęp: 8.10.2024
    2. Jarosz M., Rychlik E., Stoś K., Charzewska J., Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie, 2020
    3. Kieliszek M. Selenium⁻Fascinating Microelement, Properties and Sources in Food. Molecules. 2019 Apr 3; 24 (7): 1298. doi: 10.3390/molecules24071298

    Chociaż niniejszy serwis może zawierać informacje dotyczące kwestii medycznych, prawnych czy biznesowych informacje te nie mogą stanowić ani zastępować porady specjalisty. ADPHARMA SP. Z O.O. nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek konsekwencje związane bezpośrednio lub pośrednio z jakimikolwiek działaniami lub zaniechaniami podejmowanymi przez użytkownika w oparciu o informacje lub materiały zawarte w niniejszym serwisie. Chociaż ADPHARMA SP. Z O.O. podejmuje wszelkie uzasadnione środki, aby informacje na tej platformie były dokładne, kompletne i aktualne, nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek szkody lub straty związane z niedokładnością, niekompletnością, nierzetelnością lub brakiem aktualności informacji. Niniejszy serwis zawiera również publikacje naukowe, opinie ekspertów oraz wytyczne organizacji branżowych i naukowych. Wszelkie takie informacje stanowią wyłącznie opinie osób lub podmiotów, które je wyraziły i nie należy ich interpretować jako poglądów lub zobowiązań ADPHARMA SP. Z O.O.

    Tagi:

    Zobacz więcej artykułów

    • Zioła, witaminy na odporność- jak wzmocnić układ immunologiczny
      odporność
      Zioła, witaminy na odporność - jak wzmocnić układ immunologiczny

      Odporność to jedna z umiejętności organizmu, która wymaga odpowiedniej stymulacji w okresach zwiększonej zachorowalności. O układ immunologiczny warto dbać cały czas, a w szczególności po chorobie podczas której stosujemy antybiotyk, jak również po każdej infekcji, aby nie nabawić się kolejnej. W tym artykule odpowiadamy wprost na pytanie - jak i czym wzmocnić odporność po chorobie. 

    • Czy możliwe jest przedawkowanie witaminy D? Dzienna dawka witaminy D dla dorosłych i dzieci
      witamina D
      Czy możliwe jest przedawkowanie witaminy D? Dzienna dawka witaminy D dla dorosłych i dzieci

      Świadomość społeczeństwa dotycząca potrzeby suplementowania witaminy D stale rośnie. Wiemy czym może skutkować niedobór tego związku. A czy można przedawkować wit. D?  Do wystąpienia jakich objawów może prowadzić za duża dawka witaminy D3 u niemowląt? I wreszcie, jaka jest bezpieczna, zalecana dawka witaminy D dla pacjentów z różnych grup wiekowych?

    • Niedobór witaminy C i jej nadmiar – kogo dotyczy problem?
      witamina C
      Niedobór witaminy C i jej nadmiar – kogo dotyczy problem?

      Poważny niedobór witaminy C obecnie zdarza się rzadko. Pewne grupy pacjentów są jednak bardziej narażone na niedostateczny poziom tego związku w organizmie. Jakie jest zalecane dzienne spożycie na witaminę C i u których pacjentów ono wzrasta? Jakie objawy przedawkowania witaminy C mogą wystąpić?

    • Witamina B6 – właściwości i występowanie. Jakie są objawy i skutki niedoboru lub nadmiaru witaminy B6?
      witamina B6
      Witamina B6 – właściwości i występowanie. Jakie są objawy i skutki niedoboru lub nadmiaru witaminy B6?

      Witamina B6 (pirydoksyna) bierze udział w wielu procesach metabolicznych, a jej niedobór może zwiększać ryzyko chorób sercowo – naczyniowych. Łagodne niedobory pirydoksyny mogą dotyczyć nawet połowy społeczeństwa europejskiego. Gdzie występuje witamina B6? Ile wynosi dzienne zapotrzebowanie na ten składnik. Jakie objawy związane są z niedoborem witaminy B6 w organizmie, a jakie z jej nadmiarem?

    • Witamina B12: jakie są jej właściwości? Skutki niedoboru i nadmiaru witaminy B12
      witamina b12
      Witamina B12: jakie są jej właściwości? Skutki niedoboru i nadmiaru witaminy B12

      Witamina B12 jest niezbędna dla utrzymania zdrowia układu nerwowego i krwionośnego. Nie są to jedyne funkcje witaminy B12. Na co jeszcze wpływa ten związek? Czym objawia się jego niedobór, a czym grozi długotrwałe przyjmowanie bardzo wysokich dawek kobalaminy? Kiedy zażywać witaminę B12 – rano czy wieczorem?