Suplementacja cynku – dawkowanie, pora przyjmowania, z czym nie łączyć

Dominika Pagacz - Tokarek
Dominika Pagacz - Tokarek

magister farmacji

Ile cynku dziennie potrzebujemy? Kiedy brać cynk – rano czy wieczorem, po posiłku czy na pusty żołądek? Dowiedz się też, jaka dawka cynku dziennie jest potrzebna i czym kierować się przy wyborze preparatu z tym mikroelementem!

Suplementacja cynku – dawkowanie, pora przyjmowania, z czym nie łączyć
źródło: Freepik
Spis treści

Ile cynku dziennie potrzebujemy?

Jaka jest dzienna dawka cynku? Jak dużo tego mikroelementu (rodzaje mikroskładników) można suplementować? Stosowanie cynku w postaci leków lub suplementów warto rozważyć, jeśli codzienna dieta nie pokrywa w wystarczającym stopniu zapotrzebowania organizmu na ten składnik. Cynk – ile dziennie go potrzebujemy? Eksperci Instytutu Żywności i Żywienia opracowali dotyczące cynku normy żywienia. Zgodnie z nimi, zalecane dzienne spożycie cynku dla osób dorosłych wynosi odpowiednio:

·         11 mg dla mężczyzn,

·         8 mg dla kobiet,

·         11 mg dla kobiet ciężarnych,

·         12 mg dla kobiet karmiących piersią.

Cynk – dzienna dawka stosowanego leku lub suplementu może być wyższa, ponieważ pierwiastek ten nie wchłania się całkowicie z przyjmowanych preparatów. Najczęściej zaleca się przyjmować cynk w dawce mieszczącej się w zakresie 15-30 mg. Wchłanianie cynku z diety wynosi 16-50%. Proces wchłaniania tego mikroelementu zależy od kilku czynników. Wśród nich znajduje się aktualny poziom cynku w organizmie. Przy niedoborze cynku, jego wchłanianie z przewodu pokarmowego ulega zwiększeniu. Kolejne czynniki, które wpływają na biodostępność cynku to jego forma oraz obecność innych składników, które mogą zaburzać przyswajanie tego mikroskładnika. Preparaty z cynkiem różnią się postacią cynku, jego dawką oraz dodatkowymi substancjami. W artykule przedstawimy najważniejsze informacje dotyczące optymalnej suplementacji cynku.

 

 

Suplementacja cynku – kiedy jest potrzebna?

Cynk – suplementacja  tego pierwiastka nie jest zalecana całej populacji. Pewne grupy pacjentów są jednak bardziej narażone na wystąpienie jego niedoboru. Kobiety w ciąży, kobiety karmiące piersią, wegetarianie i weganie są w większym stopniu zagrożeni niewystarczającą zawartością cynku w organizmie. Te grupy osób powinny przeanalizować codzienną dietę i zastanowić się, czy spożywają odpowiednio dużą ilość cynku. Jeśli produkty bogate w cynk spożywane są rzadko lub w niewielkiej ilości, warto spróbować zwiększyć ich spożycie lub rozważyć suplementację cynku.

 

 

Cynk jest też stosowany w celu wsparcia odporności. Jeszcze kilka lat temu uważano, że przyjmowanie cynku zmniejsza ryzyko infekcji. Zgodnie z aktualnym stanem wiedzy, cynk prawdopodobnie nie zapobiega jej rozwojowi, ale może skracać czas trwania przeziębienia u dzieci. Jeśli rodzice szukają dobrego preparatu na pierwsze oznaki infekcji u dzieci, warto pamiętać o cynku (właściwości cynku w organizmie ).

Ciekawostką może być wynik analizy badań, w której oceniano wpływ suplementacji cynku u osób którym podana została neurotoksyna botulinowa. Przyjmowanie cynku przez tych pacjentów optymalizowało działanie toksyny oraz wpływało na dłuższy efekt jej działania.

 

 

Produkty z cynkiem

     

     

    Cynk – dawkowanie

    Ile mg dziennie cynku przyjmować? Jak zostało wcześniej wspomniane, dawkowanie cynku powinno wynosić mniej więcej 15-30 mg na dobę. Warto jednak kierować się zaleceniami producenta wybranego preparatu. Należy przy tym zachować ostrożność, jeśli deklarowana zawartość cynku w dziennej porcji wielokrotnie przekracza rekomendowane dzienne spożycie tego mikroelementu.

     

    Cynk występuje w wielu preparatach. Przykładowe leki z cynkiem to Zincas Forte i Zinkorot. Zawierają one dobrze przyswajalne postacie cynku. Zaleca się je stosować przy niedoborach cynku, których nie można wyrównać dietą. Leki te mają różne ograniczenia wiekowe, których należy przestrzegać. Dostępne są też liczne suplementy diety z cynkiem, takie jak Naturell Cynk Organiczny + C, Bio-Selen + Cynk lub Cynek + SR. Przy wyborze odpowiedniego preparatu z cynkiem warto zwrócić uwagę nie tylko na zawartość samego cynku, ale również na jego formę. Dobrą przyswajalnością wyróżnia się diglycynian cynku. Dobrze wchłania się też cynk pochodzący z wodoroasparaginianu lub cytrynianu. Do najgorzej przyswajalnych form cynku należy natomiast siarczan oraz tlenek cynku. Tych postaci warto więc unikać w stosowanych suplementach.

     

     

    Kiedy brać cynk – rano czy wieczorem?

    O jakiej porze brać cynk – na noc czy o poranku? Część osób zastanawia się, jak suplementować cynk i czy pora jego przyjmowania wpływa na wchłanianie. Pora zażycia preparatu z cynkiem nie ma znaczenia. Można przyjmować go rano lub wieczorem, w zależności od tego, jak jest wygodniej dla pacjenta. Jak przyjmować cynk? Dla zapewnienia jego najlepszej biodostępności wskazane jest stosowanie go godzinę przed jedzeniem lub 2 godziny po posiłku. Jeśli jednak po zażyciu tabletki z cynkiem pojawia się uczucie dyskomfortu w jamie brzusznej lub inne nieprzyjemne działania niepożądane, lepszym wyborem może być stosowanie preparatu po jedzeniu, a nie na pusty żołądek.

     

     

    Z czym nie łączyć cynku?

    Łączenie witamin i minerałów może korzystnie lub negatywnie wpływać na ich przyswajanie z przewodu pokarmowego. Cynk – z czym nie łączyć? Cynku nie zaleca się stosować jednocześnie z żelazem lub miedzią. Negatywnie na wchłanianie cynku może wpływać również wapń i magnez. Pokarmy bogate w błonnik także ograniczają biodostępność cynku. 

    Cynk – z czym łączyć? Cynk można przyjmować jednocześnie z witaminą A, C lub E. Korzystne może być też łączenie cynku z wybranymi aminokwasami. 

    Z czym brać cynk? Można go spożywać jednocześnie z witaminą C, A lub E. Warto natomiast unikać połączenia cynku z żelazem, wapniem i magnezem. Negatywnie na przyswajalność cynku wpływa też błonnik.

    Jak długo brać cynk? Nie ma jednoznacznych danych dotyczących optymalnej długości suplementacji. Można wzbogacać codzienną dietę w cynk, jeśli jest ona uboga w ten pierwiastek. Jednak bez wyraźnych wskazań, długotrwała suplementacja cynku nie jest rekomendowana. Niektóre preparaty mają wskazane ograniczenia co do długości ich zażywania. Przykładowo, Zincas forte powinien być stosowany maksymalnie przez 30 dni bez konsultacji z lekarzem. Jeśli pacjent chce długotrwale przyjmować preparat z cynkiem, dobrze jest sprawdzić jego poziom w organizmie i upewnić się, że jest to potrzebne.

     

    Cynk – dzienna dawka nie powinna przekraczać 40 mg. Wybierając preparat z cynkiem należy zwrócić uwagę na status produktu, formę cynku, jego zawartość oraz obecność dodatkowych składników. Warto sięgać po lek lub suplement wysokiej jakości. Lepiej wybrać preparat z dobrze przyswajalną formą cynku, w którym nie ma żelaza, miedzi i wapnia. Cynk można przyjmować o dowolnej porze dnia.

    Bibliografia

    1.       Hall A.G., King J.C. The Molecular Basis for Zinc Bioavailability. Int J Mol Sci. 2023 Mar 31;24(7):6561. doi: 10.3390/ijms24076561. PMID: 37047530; PMCID: PMC10095312

    2.       Maares M., Haase H. A Guide to Human Zinc Absorption: General Overview and Recent Advances of In Vitro Intestinal Models. Nutrients. 2020 Mar 13;12(3):762. doi: 10.3390/nu12030762. PMID: 32183116; PMCID: PMC7146416

    3.       Nault D., Machingo T.A., Shipper A.G., et al. Zinc for prevention and treatment of the common cold. Cochrane Database Syst Rev. 2024 May 9;5(5):CD014914. doi: 10.1002/14651858.CD014914.pub2. PMID: 38719213; PMCID: PMC11078591

    4.       Schoofs H., Schmit J., Rink L. Zinc Toxicity: Understanding the Limits. Molecules 2024, 29, 3130. https://doi.org/10.3390/molecules29133130

    5.       Jarosz M., Rychlik E., Stoś K., Charzewska J., Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie, 2020

    6.       Mallat F., Kaikati J., Kechichian E. Botulinum Toxins and Zinc: From Theory to Practice-A Systematic Review. Clin Neuropharmacol. 2023 Jun 20. doi: 10.1097/WNF.0000000000000557. Epub ahead of print. PMID: 37335837

    7.       Charakterystyka Produktów Leczniczych Zincas Forte i Zinkorot

    Chociaż niniejszy serwis może zawierać informacje dotyczące kwestii medycznych, prawnych czy biznesowych informacje te nie mogą stanowić ani zastępować porady specjalisty. ADPHARMA SP. Z O.O. nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek konsekwencje związane bezpośrednio lub pośrednio z jakimikolwiek działaniami lub zaniechaniami podejmowanymi przez użytkownika w oparciu o informacje lub materiały zawarte w niniejszym serwisie. Chociaż ADPHARMA SP. Z O.O. podejmuje wszelkie uzasadnione środki, aby informacje na tej platformie były dokładne, kompletne i aktualne, nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek szkody lub straty związane z niedokładnością, niekompletnością, nierzetelnością lub brakiem aktualności informacji. Niniejszy serwis zawiera również publikacje naukowe, opinie ekspertów oraz wytyczne organizacji branżowych i naukowych. Wszelkie takie informacje stanowią wyłącznie opinie osób lub podmiotów, które je wyraziły i nie należy ich interpretować jako poglądów lub zobowiązań ADPHARMA SP. Z O.O.

    Tagi:

    Zobacz więcej artykułów

    • Kwas foliowy i witamina B12 w ciąży – kiedy niezbędna jest ich suplementacja?
      witamina b12
      Kwas foliowy i witamina B12 w ciąży – kiedy niezbędna jest ich suplementacja?

      Nie tylko kwas foliowy, ale również witamina B12 wpływa na prawidłowy przebieg ciąży oraz rozwój płodu. Do którego momentu ciąży warto suplementować kwas foliowy i w jakich dawkach? Kiedy konieczne jest przyjmowanie witaminy B12? Czy witaminy te potrzebne są również podczas karmienia piersią?

    • Selen – właściwości, objawy niedoboru i nadmiaru
      selen
      Selen – właściwości, objawy niedoboru i nadmiaru

      Zróżnicowana dieta może w pełni pokryć zapotrzebowanie organizmu na selen. Jakie właściwości posiada ten pierwiastek? Jakie są objawy niedoboru selenu? Poznaj dzienną dawkę selenu oraz dowiedz się, czym może grozić jego nadmierna suplementacja!

    • Źródła selenu w jedzeniu – poznaj produkty bogate w selen
      selen
      Źródła selenu w jedzeniu – poznaj produkty bogate w selen

      Selen występuje w wielu produktach spożywczych. Co zawiera selen? W czym jest ten pierwiastek? Czy dostępne są leki z selenem bez recepty?

    • Cynk w organizmie – właściwości, rola i objawy niedoboru i nadmiaru
      cynk
      Cynk w organizmie – właściwości, rola i objawy niedoboru i nadmiaru

      Rola cynku w organizmie jest złożona i bardzo różnorodna. Pierwiastek ten wpływa na odporność, stan skóry i włosów, funkcje rozrodcze, a także zdolność do koncentracji i zapamiętywania. Jest on istotny również dla prawidłowego przebiegu ciąży. Jakie inne właściwości posiada cynk? Kto jest narażony na jego niedobór i jak się on może objawiać? Dowiedz się, ile cynku potrzeba do prawidłowego funkcjonowania organizmu!

    • Produkty bogate w cynk – co jest jego najlepszym źródłem?
      cynk
      Produkty bogate w cynk – co jest jego najlepszym źródłem?

      Cynk – w jakich produktach spożywczych jest go najwięcej? Czy pokarmy pochodzenia roślinnego są dobrym źródłem cynku? W jakim konkretnym produkcie znajdują się największe ilości tego mikroelementu?