Niskie ciśnienie w ciąży

Dominika Pagacz - Tokarek
Dominika Pagacz - Tokarek

magister farmacji

Niskie ciśnienie w ciąży i wysoki puls najczęściej nie wiążą się z zagrożeniem dla zdrowia mamy i dziecka. Często jednak budzą niepokój i lęk u kobiet spodziewających się potomstwa. Kiedy mówimy o niskim ciśnieniu w ciąży? W jakich sytuacjach niskie ciśnienie i wysoki puls wymagają udzielenia pomocy medycznej?

Niskie ciśnienie w ciąży
źródło: freepik
Spis treści

Niskie ciśnienie w ciąży, czyli jakie?

Kiedy mówimy o zbyt niskim ciśnieniu w ciąży? Klasyfikacja ciśnienia tętniczego dla kobiet w ciąży jest taka sama jak dla reszty populacji:

 

  • optymalne ciśnienie <120/80,
  • prawidłowe ciśnienie: 120-129/80-84,
  • wysokie prawidłowe ciśnienie: 130-139/85-89.

 

Wyższe wartości ciśnienia skurczowego lub rozkurczowego mogą świadczyć o rozwoju nadciśnienia. O niedociśnieniu mówimy natomiast wtedy, gdy ciśnienie skurczowe (pierwsza wartość ciśnienia) jest niższe niż 90 mm Hg i/lub ciśnienie rozkurczowe (druga wartość ciśnienia) jest niższe niż 60 mm Hg. Niskie ciśnienie w ciąży spełnia te same kryteria. Jeśli przy regularnych pomiarach uzyskiwany jest taki wynik, u kobiety występuje niedociśnienie.

 

W okresie ciąży dochodzi do wielu zmian w funkcjonowaniu organizmu. Nie omijają one również układu krążenia. Znacząco zwiększa się objętość krwi krążącej i stopniowo rośnie częstotliwość rytmu serca. Fizjologiczny jest również spadek ciśnienia w pierwszej połowie ciąży. Obserwuje się niższe ciśnienie skurczowe, jak również niskie ciśnienie rozkurczowe w ciąży w I i II trymestrze. W ciągu ostatnich 3 miesięcy ciąży najczęściej ciśnienie zaczyna powoli wzrastać.

 

 

Jakie ciśnienie w ciąży jest niebezpieczne?

Dla własnego spokoju i dobrego samopoczucia, dobrze jest znać wartości swojego typowego ciśnienia oraz pulsu. Dzięki temu łatwiej jest ocenić ich zmiany w okresie ciąży. Niskie ciśnienie w ciąży 100/60 najczęściej nie jest groźne zarówno dla mamy, jak i dziecka. Jeśli kobieta ciężarna mimo stosunkowo dość niskiego ciśnienia, czuje się dobrze, a ciąża zgodnie z oceną ginekologa przebiega prawidłowo, nie ma powodu do obaw. Zgodnie z aktualną wiedzą, nie obserwuje się związku między niskim ciśnieniem w ciąży, a zwiększonym ryzykiem powikłań okołoporodowych. Nie wykazano zależności między niskim ciśnieniem rozkurczowym, a podwyższonym ryzykiem śmierci okołoporodowej. Widoczny jest jednak związek między niedociśnieniem w ciąży, a częstszym występowaniem nudności o dużym nasileniu oraz wymiotów. Bardzo niskie ciśnienie w ciąży prawdopodobnie zwiększa też ryzyko krwotoku na wczesnym etapie ciąży. U kobiet z niskim ciśnieniem w ciąży częściej występuje też anemia.

 

Z drugiej strony, niższe ciśnienie krwi w ciąży związane jest z mniejszym ryzykiem stanu przedrzucawkowego, który może stanowić poważne zagrożenie dla życia dziecka oraz kobiety.

 

Jak zostało wyżej wspomniane, niskie ciśnieni w ciąży 90/60, 100/60 lub inne może wcale nie świadczyć o żadnym zaburzeniu. Spadek ciśnienia jest typowy dla pierwszych 24 tygodni ciąży. Po porodzie, wartości ciśnienia zazwyczaj wracają do poziomu sprzed ciąży.

 

Regularne badanie ciśnienia (z wykorzystaniem dobrej jakości ciśnieniomierza) i stała kontrola lekarska w czasie ciąży umożliwiają efektywniejsze kontrolowanie stanu zdrowia. Jeśli łącznie z niskim ciśnieniem w ciąży pojawiają się dodatkowe dolegliwości, takie jak bóle i zawroty głowy, silne osłabienie, szybkie męczenie się, niepokój czy zaburzenia snu, warto zgłosić te objawy lekarzowi. Część z nich występuje u większości kobiet ciężarnych i związana jest ze zmianami, które zachodzą w organizmie kobiety w ciągu 9 miesięcy. Czasami, mogą być one jednak związane właśnie z niedociśnieniem. W sytuacji, gdy niskiemu ciśnieniu w ciąży towarzyszą takie objawy jak przyspieszone tętno (zazwyczaj słabo wyczuwalne), niebieskawy odcień skóry lub zimna, lepka skóry, konieczne jest pilne wezwanie pomocy medycznej. O możliwych konsekwencjach niskiego ciśnienia pisaliśmy w artykule: Niskie ciśnienie  - czym grozi? Kiedy do szpitala?

 

 

Niskie ciśnienie w ciąży

     

     

    Niskie ciśnienie  i wysoki puls w ciąży – jakie mogą być tego przyczyny?

    Niskie ciśnienie, wysoki puls w ciąży – czy powinny być powodem do niepokoju? W okresie ciąży tętno zazwyczaj wzrasta o 10-20 uderzeń na minutę. Z tego właśnie powodu, dobrze jest znać wartość swojego tętna sprzed ciąży, aby nawet samodzielnie móc na pierwszy rzut oka określić, czy wzrost częstotliwości pracy serca jest w granicach normy. U zdrowej, dorosłej osoby tętno w spoczynku mieści się najczęściej w zakresie 60-80 uderzeń na minutę. W okresie ciąży, puls może więc wzrosnąć nawet do 80-100 uderzeń na minutę. W większości przypadków jest to zupełnie normalne zjawisko, które nie stwarza zagrożenia dla zdrowia mamy i dziecka.

     

    Spadek ciśnienia w ciąży, który jest typowy dla I i II trymestru niejako powoduje, że serce musi pracować mocniej, aby dostarczać tkankom i narządom odpowiednią ilość tlenu. Powoduje to wzrost tętna przy jednoczesnym niskim ciśnieniu krwi.

     

    Nie zawsze jednak niskie ciśnienie w ciąży 80/50 lub inne wartości występujące jednocześnie z wysokim tętnem są zjawiskiem fizjologicznym i prawidłowym. Niskie ciśnienie i wysoki puls mogą mieć też inne przyczyny. Pojawiają się m.in. przy odwodnieniu, niedożywieniu, problemach z sercem, zaburzeniach pracy tarczycy, a także poważnych infekcjach toczących się w organizmie.

     

     

    Bardzo niskie ciśnienie w ciąży – jak sobie z nim radzić?

    Niskie ciśnienie w ciąży w 3 trymestrze lub na wcześniejszym jej etapie z towarzyszącym podwyższonym pulsem najczęściej jest niegroźne i nie wymaga wprowadzania żadnego leczenia. Te dwa parametry warto jednak regularnie kontrolować, aby na bieżąco monitorować stan zdrowia kobiety ciężarnej. Jeśli mimo niskiego ciśnienia w ciąży kobieta czuje się ogólnie dobrze i nie towarzyszą jej żadne niepokojące, nietypowe dla okresu ciąży dolegliwości, prawdopodobnie nie ma powodu do niepokoju. Zalecane jest jednak przekazanie lekarzowi prowadzącemu ciążę informacji o niskich wartościach ciśnienia uzyskiwanych podczas domowych pomiarów.

     

    Jeśli niskie ciśnienie w ciąży zaburza codzienne funkcjonowanie, w pierwszej kolejności warto sięgnąć po metody niefarmakologiczne. Są one najczęściej wystarczające, aby poprawić komfort życia kobiety oczekującej dziecka. Przede wszystkim warto zadbać o przyjmowanie odpowiedniej ilości płynów oraz odżywczych pokarmów. Zalecane jest też częstsze spożywanie mniejszych posiłków zamiast rzadszego jedzenia dużych porcji pokarmu. Pomóc może też wprowadzenie regularnej aktywności fizycznej, dostosowanej do stanu zdrowia kobiety ciężarnej, etapu oraz przebiegu ciąży. Aby zapobiegać dodatkowym spadkom ciśnienia warto również unikać dłuższego przebywania w otoczeniu, w którym panuje dość wysoka temperatura. Jest to szczególnie istotne w okresie letnim, gdy temperatura powietrza wzrasta powyżej wartości, które są dobrze tolerowane przez organizm.

     

    U kobiet, u których niskie ciśnienie w ciąży znacząco ingeruje w codzienne życie i negatywnie wpływa na samopoczucie, zalecana jest konsultacja lekarska. Lekarz przeanalizuje możliwe przyczyny pojawiających się objawów i dobierze odpowiedni, bezpieczny dla ciężarnej sposób leczenia niedociśnienia.

     

     

    Niskie ciśnienie w ciąży, o ile przebiega bezobjawowo, jest zupełnie normalne i nie wpływa znacząco na codzienne funkcjonowanie przyszłej mamy. Jeśli niskim wartościom ciśnienia towarzyszą dodatkowe dolegliwości, koniecznie należy zgłosić je lekarzowi. Dotyczy to również sytuacji, w której kobieta w okresie ciąży ma prawidłowe ciśnienia, a nagle zaczyna ono spadać. Podobnie sprawa wygląda z tętnem. Jeśli kobieta ciężarna ma nieco podwyższone tętno, które niespodziewanie zaczyna wzrastać, również konieczna jest wizyta lekarska. Trudno jest wyciągnąć jednoznaczne wnioski jedynie na podstawie wartości ciśnienia i tętna. Istotne jest całościowe spojrzenie na stan zdrowia kobiety, przebieg ciąży oraz występujące choroby przewlekłe. U jednej kobiety niskie ciśnienie w ciąży 90/50 nie wpływa na odczuwany przez nią komfort i nie oddziałuje negatywnie na przebieg ciąży, a u innej może wynikać z zaburzenia pracy serca i wymagać odpowiedniego leczenia. Niskie ciśnienie i wysoki puls w ciąży zawsze więc warto przeanalizować wspólnie z lekarzem, który pomoże znaleźć ich przyczynę, a w razie potrzeby zleci dodatkowe badania.

    Bibliografia

    1.       Chen A., Basso O. Does low maternal blood pressure during pregnancy increase the risk of perinatal death? Epidemiology. 2007 Sep;18(5):619-22. doi: 10.1097/ede.0b013e31812713e6

    2.       Bánhidy F., Acs N., Puhó E.H., Czeizel A.E. Hypotension in pregnant women: a population-based case-control study of pregnancy complications and birth outcomes. Hypertens Res. 2011 Jan;34(1):55-61. doi: 10.1038/hr.2010.172.

    3.       Eraslan Sahin M., Sahin E., Kirlangic M.M. Third-trimester persistent maternal hypotension effects on late-onset small for gestational age and adverse perinatal outcomes. PLoS One. 2023 Jul 14;18(7):e0286900. doi: 10.1371/journal.pone.0286900.

    Chociaż niniejszy serwis może zawierać informacje dotyczące kwestii medycznych, prawnych czy biznesowych informacje te nie mogą stanowić ani zastępować porady specjalisty. ADPHARMA SP. Z O.O. nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek konsekwencje związane bezpośrednio lub pośrednio z jakimikolwiek działaniami lub zaniechaniami podejmowanymi przez użytkownika w oparciu o informacje lub materiały zawarte w niniejszym serwisie. Chociaż ADPHARMA SP. Z O.O. podejmuje wszelkie uzasadnione środki, aby informacje na tej platformie były dokładne, kompletne i aktualne, nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek szkody lub straty związane z niedokładnością, niekompletnością, nierzetelnością lub brakiem aktualności informacji. Niniejszy serwis zawiera również publikacje naukowe, opinie ekspertów oraz wytyczne organizacji branżowych i naukowych. Wszelkie takie informacje stanowią wyłącznie opinie osób lub podmiotów, które je wyraziły i nie należy ich interpretować jako poglądów lub zobowiązań ADPHARMA SP. Z O.O.

    Zobacz więcej artykułów

    • Niskie ciśnienie – czym grozi? Kiedy do szpitala?
      ciśnienie
      Niskie ciśnienie – czym grozi? Kiedy do szpitala?

      Powszechnie wiadomo, że wysokie ciśnienie krwi jest niebezpieczne i wiąże się z wyższym ryzykiem powikłań, takich jak udar czy zawał. A czy niskie ciśnienie zagraża życiu i zdrowiu? Przy jakich wartościach ciśnienia mówimy o niedociśnieniu? Kiedy konieczne jest pilne wezwanie pomocy medycznej?

    • Jak podnieść ciśnienie krwi?
      ciśnienie
      Jak podnieść ciśnienie krwi?

      Niskie ciśnienie zazwyczaj przebiega bezobjawowo. U części pacjentów może jednak powodować osłabienie, zwiększoną męczliwość, spadek energii i koncentracji. Jak szybko podnieść ciśnienie krwi? Co na niskie ciśnienie dostępne jest bez recepty?

    • Prawidłowe ciśnienie i puls u dorosłych
      ciśnienie
      Prawidłowe ciśnienie i puls u dorosłych

      Prawidłowe ciśnienie i puls u osób dorosłych to jedne z parametrów, które pomagają ocenić ogólny stan zdrowia. Zarówno ciśnienie, jak i puls można kontrolować samodzielnie. Jakie są normy ciśnienia krwi dla osób dorosłych? Ile wynosi prawidłowe tętno w spoczynku i jak obliczyć tętno maksymalne dla konkretnej osoby? W jaki sposób dbać o utrzymanie odpowiednich wartości ciśnienia i tętna?

    • Czym jest nadciśnienie tętnicze? Objawy, diagnostyka i leczenie nadciśnienia
      nadciśnienie
      Czym jest nadciśnienie tętnicze? Objawy, diagnostyka i leczenie nadciśnienia

      Nadciśnienie tętnicze to jedna z chorób cywilizacyjnych. Ponadto jest ono jednym z głównych czynników ryzyka chorób układu krążenia takich jak zawał serca, niewydolność krążenia i udar mózgu. Czy zmieniając swój styl życia można zapobiec rozwojowi nadciśnienia? Jakie objawy pojawiają się w przebiegu nadciśnienia i jak wygląda jego leczenie?

    • Jak obniżyć ciśnienie krwi? – naturalne i domowe metody
      ciśnienie
      Jak obniżyć ciśnienie krwi? – naturalne i domowe metody

      Zbyt wysokie ciśnienie krwi to problem, który dotyczy wielu Polaków. Jeśli jest ono kontrolowane, np. poprzez leczenie farmakologiczne pacjent ma świadomość jak postępować w przypadku skoków ciśnienia. Co w wypadku gdy dopiero obserwujemy u siebie pierwsze objawy nadciśnienia tętniczego. Kiedy zatem udać się do lekarza i jak zbić ciśnienie za pomocą naturalnych i domowych metod?