Najczęstsze infekcyjne choroby oczu - objawy, przyczyny, leczenie

Zapalenie spojówek - rodzaje, przyczyny, objawy i leczenie

Spojówka to jedna z najbardziej zewnętrznych warstw gałki ocznej. Jednym z typowych reakcji na czynniki drażniące jest rozszerzenie naczyń krwionośnych w jej obrębie, co sprawia, że oczy stają się przekrwione. Sprawia to, że oczy są łatwiejszym celem dla różnego rodzaju patogenów, alergenów, które w efekcie mogą powodować miejscowe lub układowe bakteryjne, wirusowe, ale także grzybicze zapalenie spojówek (związane z aktywnością Candida albicans, często obejmuje przewody nosowo-łzowe). Jednym z częściej występujących jest alergiczne zapalenie spojówek, lecz dolegliwość ta nie ma podłoża infekcyjnego. Niezależnie od przyczyny stany zapalne oka wymagają interwencji, a w pierwszej kolejności można sięgnąć po maści, żele i krople na stan zapalny oka.

Bakteryjne zapalenie spojówek

Patogeny odpowiedzialne za bakteryjne zapalenie spojówek to najczęściej gronkowce, rzadziej paciorkowce. Zdarzają się również zakażenia w obrębie spojówki wywołane przez Chlamydia trachomatis (określone serotypy). Patogen ten odpowiada za tzw. kąpielowe zapalenie spojówek lub jaglicę (rzadko występująca choroba w krajach rozwiniętych). Jakie są inne przyczyny bakteryjnego zapalenia spojówek? Znaczenie mają dwoinki rzeżączki, Haemophilus influenzae i jedna z najgroźniejszych bakterii oczu, czyli Pseudomonas aeruginosa - pałeczka ropy błękitnej. Zakażenie dotyczy osób, które stosują soczewki kontaktowe. Bakteria ta prowadzi do szybkiego rozwoju zakażenia, w wyniku którego może pojawić się owrzodzenie czy nawet perforacja spojówki.

Bakteryjne zapalenie spojówek wywołuje takie objawy jak piekące, czerwone / zaczerwienione oczy. Inne oznaki to obecność ropnej wydzieliny na brzegu powiek, a pacjent niejednokrotnie skarży się na uczucie ciała obcego i napuchnięte oczy. Typowe jest również ropienie oczu i objęcie zakażeniem nie tylko jednego oka.

Jak leczy się bakteryjne zapalenie spojówek? Typowym środkiem jest antybiotyk lub lek przeciwbakteryjny w postaci kropli lub maści ocznej. Najczęściej wykorzystuje się takie substancje czynne jak cyprofloksacyna, lewofloksacyna, ofloksacyna należące do grupy chinolonów. Do dyspozycji są również antybiotyki jak gentamycyna, azytromycyna, tobramycyna. Niekiedy wykorzystuje się połączenie antybiotyku ze sterydem np. tobramycyna i deksametazon. Oczywiście wszystkie te leki dostępne są wyłącznie z przepisu lekarza.

Bakteryjne zapalenie spojówek jest zaraźliwe, dlatego należy zachować rygor higieniczny przez cały okres leczenia, ale szczególnie w pierwsze dni.

Wirusowe zapalenie spojówek

Innym rodzajem zapalenie spojówek jest odmiana wirusowa. W przypadku wielu chorób wirusowe zapalenie spojówek jest objawem towarzyszącym np. dla grypy. Zdolność do infekowania spojówki posiadają również inne wirusy jak ospa, odra, różyczka, a także adenowirusy, wirus opryszczki i grypy, a także enterowirusy. Na uwagę zasługuje fakt, że wirusy posiadają dużo większa zjadliwość niż bakterie. Dlatego wirusowe zapalenie spojówek jest bardziej zaraźliwe niż postać bakteryjna. Oprócz tego wirusowe zapalenie oka nie musi dotyczyć pary oczu. Zwykle objawy występują tylko na jedynym oku.

Jakie są objawy w przypadku wirusowego zapalenia spojówek? Typowe jest:

• zaczerwienie oczu,
• uczucie ciała obcego,
• świąd (swędzenie oczu),
• obrzęk spojówki.
• wydzielina - nie jest ona ropna, tylko wodnisto-śluzowa,
• ból i stan zapalny oka w oczodole.

Leczenie wirusowego zapalenie spojówek najczęściej przyjmuje formę łagodzenia objawów. Stosuje się krople lub maści oczne z acyklowirem lub gancyklowirem. W ramach złagodzenia objawów niekiedy włącza się krople z deksametazonem, jeśli stosowane jest doustne leczenie środkiem przeciwwirusowym. Do dyspozycji są również krople do oczu z antybiotykiem, które mają na celu ochronę spojówki przed nadkażeniem bakteryjnym.

Jęczmień oka - co to jest, objawy

Jęczmień oka to jedna z boleśniejszych infekcji, która obejmuje brzeg powieki dolnej lub górnej. Najczęściej jęczmień powodują gronkowce, które mogą opanować kilka struktur oka jak:

• gruczoły Zeissa - gruczoły łojowe zlokalizowane blisko rzęs lub gruczoły Molla - gruczoły potowe - w takim przypadku mówimy o jęczmieniu zewnętrznym oka,
• gruczoły Meiboma - gruczoły łojowe brzegu powiek - jęczmień wewnętrzny oka.
   

Jak wygląda jęczmień na powiece? Przyjmuje często formę miejscowego i zaczerwienionego wybrzuszenia. Zależnie od lokalizacji widoczny jest gołym okiem (jęczmień zewnętrzny) lub po lekkim odchyleniu powieki (postać wewnętrzna). Wśród typowych objawów jęczmienia mówi się o bolesności przy dotyku, do tego obecny jest obrzęk z ropą. Dlatego jęczmień przypomina niekiedy ropną krostkę zlokalizowaną na zewnątrz lub wewnątrz powieki. Wielu pacjentów zgłasza przy jęczmieniu podpuchnięte czy też zapuchnięte oczy.

Najczęstszą przyczyną jęczmienia jest niewłaściwa higiena oka, a także niewłaściwe stosowanie soczewek kontaktowych czy pozostawiające wiele do życzenia dbałość o produkty stosowane do makijażu lub jego zmycia.

 

Leczenie jęczmienia oka

Jak leczy się jęczmień oka? Zacznijmy od tego czego nie powinno się stosować przy jęczmieniu - są to wilgotne i ciepłe opatrunki, które mogą przynieść więcej szkody niż pożytku. Za ich pomocą może dojść do roznoszenia bakterii. Oprócz tego jęczmienia nie wyciska się, mimo iż przypomina on “pryszcz na powiece”. Warto wziąć pod uwagę unaczynienie okolicy oka i to, że wyciśnięte bakterie mogą dostać się do krwioobiegu i przyczynić się do bakteryjnego zapalenia mózgu. Co zatem robić, aby pozbyć się jęczmienia oka? Stosuje się ciepłe i suche okłady. Oprócz tego stosuje się maści oczne z antybiotykiem na jęczmień. Niekiedy jednak zmiana jest na tyle duża, utrudnia widzenie i wymaga precyzyjnego nacięcia np. w gabinecie okulistycznym w celu odbarczenia ropnej zawartości.

Zadajmy jedno z bardziej kluczowych pytań - jak szybko pozbyć się jęczmienia? Niestety, nie ma takiego sposobu. Leczenie takiej zmiany wymaga czasu i powinno prowadzić do ewakuacji zapalnej treści z oka. Bywa, że niektóre osoby mają większą skłonność i u nich znacznie częściej pojawia się jęczmień oka. W takim wypadku należy przykładać dużą wagę do codziennej higieny oczu, szczególnie obejmującą makijaż i demakijaż. Warto również odwiedzić kategorię jęczmień i gradówka, gdzie dostępne są preparaty bez recepty na zmiany zapalne powiek.

Na koniec - co się stanie, jeśli nie nastąpi ewakuacja ropnej i zapalnej wydzieliny z jęczmienia? Może ona ulec częściowemu wchłonięciu, a pewna pozostałość może zostać otorbiona - w efekcie powstaje gradówka.

Gradówka na oku - skąd się bierze i jak się jej pozbyć?

Gradówka jest jedną z łagodniejszych dolegliwości powiek, która jest konsekwencją jęczmienia lub następstwem zapalenia brzegu powiek. Zmianę tę określa się jako łagodną ze względu na swój rozmiar. Jest mniejsza niż jęczmień i rzadko powoduje ból, niekiedy może wywołać drobny ucisk (szczególnie gdy gradówka znajduje się wewnątrz oka). Oprócz tego niesie mniej zagrożeń niż jęczmień, dlatego to zmiana o niskiej szkodliwości, która ulega samoistnemu wchłonięciu.

Jak usunąć gradówkę? Typowe sposoby z apteki to krople do oczu lub maść oczna ze sterydem, które to ordynuje lekarz. Pomocniczo stosuje się suche i ciepłe okłady, a także czerwone światło.

Najlepszą walką z gradówką jest profilaktyka, dlatego w przypadku powtarzających się zmian można sięgnąć po dedykowany płyny micelarne do oczu i powiek i specjalne chusteczki do oczyszczania brzegu powiek. Podobnie jak w przypadku jęczmienia. Pomocne są również domowe sposoby, które uwzględniają stosowanie oliwki dla dzieci, która odpowiednio aplikowana pozwala oczyścić brzeg powieki z nadmiaru łoju i ułatwia odblokowanie gruczołów łojowych.

Zapalenie rogówki - objawy, leczenie, rodzaje

Zmiany zapalne rogówki do jedna z częstszych przyczyn utraty wzroku. Najczęściej zapalenie rogówki ma podłoże bakteryjne i obejmuje 90% wszystkich przypadków. Dużo rzadsze są zapalenia wirusowe, grzybicze czy pierwotniakowe rogówki (tzw. anaktamebowe / pełzakowe zapalenie rogówki). Wśród typowych przyczyn zapalenie rogówki wymienia się niehigieniczne obchodzenie się z soczewkami (np. zbyt długie ich noszenie), niekiedy to konsekwencja nieleczonego zespołu suchego oka, bakteryjnego zapalenia brzegu powiek lub wywinięciem powieki. Niezależnie od podłoża zapalenie rogówki jest bolesne i groźne w skutkach.

Bakteryjne zapalenie rogówki

Bakteryjne zapalenie rogówki to najczęściej efekt aktywności gronkowca, dużo rzadziej bakterii pałeczki ropy błękitnej. Zmiany typowe, aczkolwiek groźne i bolesne to owrzodzenia rogówki, które w najgorszym wypadku może prowadzić do jej perforacji. Niewłaściwie leczona może doprowadzić do poważnych zmian jak jaskra, ślepota lub utrata gałki ocznej.

Zapalenie rogówki pochodzenia bakteryjnego boli. Dodatkowo pojawia się wrażliwość na światło i zaczerwieniona spojówka.

Leczenie obejmuje stosowanie antybiotyków o szerokim spektrum działania, które na początku leczenia zakrapla się do oczu w odstępie czasu 30-120 minut. Niekiedy do leczenia włącza się sterydy. W stanach jak perforacja rogówki leczeniem ostatecznym jest transplantacja rogówki.

Wirusowe zapalenie rogówki

Wirusowe zapalenie rogówki powodują np. wirus opryszczki, ospy, półpaśca, a także adenowirusy. Zmiana ta dotyczy często tylko jednego oka. Oprócz rogówki zainfekowana jest również spojówka.

Zależnie od atakującego wirusa zapalenie rogówki jest konsekwencją wcześniejszego zakażenia nerwu trójdzielnego jak w przypadku opryszczki. W przypadku zapalenia rogówki wirusem ospy musi dojść do jej przechorowania. Z kolei wirus półpaśca może zaatakować rogówkę, jeśli objął infekcją nerw wzrokowy, a jest to możliwe w przypadku półpaśca twarzy i oczu.

Wirusowe zapalenie rogówki jest bolesne, dodatkowo pojawia się zaczerwienienie, obrzęk i pieczenie oczu. Oprócz tego wśród objawów obecne są również pęcherzyki. W infekcji wirusowej dochodzi niekiedy do powstawania blizn, które zaburzają pole widzenia.

Leczenie tej postaci zapalenia rogówki polega na zastosowaniu miejscowego leku przeciwwirusowego, doustnego acyklowiru lub walacyklowiru. Oprócz tego wykorzystuje się również leki sterydowe. Ostatecznym rozwiązaniem jest przeszczep rogówki.

Grzybicze zapalenie rogówki

Występuje stosunkowo rzadko. Za infekcje odpowiedzialne są grzyby z rodzaju Candida i Fusarium. Typowe przyczyny grzybiczego zapalenia rogówki to cukrzyca, obniżona odporność, nie bez znaczenia są również soczewki kontaktowe, a dokładnie ich mało higieniczna zmiana. Leczenie obejmuje stosowanie kropli do oczu lub leki doustne z substancjami przeciwgrzybiczymi jak flukonazol, worykonazol, natamycynę i amfoterycynę B.

Nużeniec oka - co to jest, przyczyny 

Choroby oka mogą powodować również roztocza. Jednym z nich jest nużeniec. W przypadku ludzi znaczenie mają dwa gatunki nużeńca (Demodex) jak nużeniec ludzki (D. folliculorum) i nużeniec krótki (D. brevis). Warto z pewnością podkreślić, że nużeniec jest tzw. komensalem. Co to oznacza? Nie zawsze jest patogenem - może nim być w przypadku obniżonej odporności, czego efektem jest zakażenie oportunistyczne.

W stanach obniżonej odporności jest w stanie wywołać infekcję i przyczynia się do przewlekłego zapalenia brzegów powiek. Typowym dla niego pożywieniem są komórki naskórka i łój, dlatego jego miejsce bytowania skupione jest w obrębie brzegu powieki. Może wystąpić również w innych rejonach twarzy, która obfituje w gruczoły łojowe jak policzki, czoło czy broda.

Najczęściej zakażenie nużeńcem dotyczy osób starszych, rzadko dzieci. Na swojej powierzchni jak i w przewodzie pokarmowym nużeniec posiada specyficzne bakterie jak Bacillus oleronius, które również mogą wywołać objawy oczne.

Zakażenie nużeńcem - objawy i leczenie demodekozy 

Zakażenie nużeńcem określane jest terminem demodekoza i dotyczy często okolic oczu jak i innych fragmentów twarzy.

Jakie są typowe objawy infekcji wywołanej przez nużeńce?

• niefizjologicznego kierunku rośnięcia rzęs,
• zaburza produkcję płynu łzowego,
• podrażnienie oka,
• mankiet keratynowo-tłuszczowy, który gromadzi się na brzegu powiek wśród linii rzęs (przypomina to nieco zaropiałe oczy).

Jak leczy się nużeńcowe zapalenie powiek? Przede wszystkim należy wprowadzić dokładną higienę powiek, która pozwala pozbyć się resztek “mankietu”. Nużeniec oka to schorzenie podczas którego należy powstrzymać się od makijażu zainfekowanej okolicy.

Co stosuje się na nużeńca? Są to preparaty na bazie drzewa herbacianego w typowym podłożu maściowym do oczu. Oprócz tego wykorzystuje się metronidazol - do stosowania miejscowego na powieki. Niekiedy do rozważenia są również typowe substancje na pasożyty jak permetryna lub iwermektyna.

Niezależnie od podłoża większość infekcji oka wywołana jest przez brak właściwej higieny tej wrażliwej okolicy. Warto o nią zadbać co szczególnie dotyczy osób noszących soczewki kontaktowe. Należy pamiętać, że odpowiednie nawilżenie oczu również pomaga uchronić się przed infekcjami. Dlatego też coraz więcej pacjentów ze skłonnościami do nawracających infekcji wybiera nawilżające krople oczu.