Jak prawidłowo mierzyć ciśnienie?

Jak prawidłowo mierzyć ciśnienie tętnicze krwi?

Mierzenie ciśnienia krwi w domu pomaga wcześnie wykryć nadciśnienie u osób zdrowych, a także kontrolować efekty leczenia u pacjentów stosujących preparaty obniżające ciśnienie. Aby jednak uzyskać wiarygodny wynik pomiaru, trzeba znać prawidłowe reguły samodzielnego przeprowadzania badania. Jak mierzyć ciśnienie ciśnieniomierzem?

Oto kilka podstawowych zasad:

• 30 minut przed badaniem nie należy palić papierosów, pić alkoholu, spożywać kofeiny, ani ćwiczyć,
• mierzenie ciśnienia krwi zaleca się przeprowadzić w pozycji siedzącej, po ok. 5-minutowym odpoczynku,
• do badania warto wybrać miejsce zaciszne, w którym panuje komfortowa dla pacjenta temperatura,
• pacjent powinien przyjąć pozycję wyprostowaną, z podpartymi plecami i ramieniem (zapobiega to wystąpieniu napięć mięśni, które mogą wpływać na uzyskany wynik),
• mankiet ciśnieniomierza należy umieścić na poziomie serca (w przypadku ciśnieniomierzy nadgarstkowych mankiet umieszczamy na nadgarstku, ok. 1 cm powyżej dłoni),
• podczas przeprowadzania pomiaru nie zaleca się rozmawiać, ani poruszać.

Na której ręce mierzyć ciśnienie? Podczas przeprowadzania pomiaru w gabinecie lekarskim, przy pierwszej wizycie lekarz może zmierzyć ciśnienie zarówno na lewym, jak i na prawym ramieniu. Jeśli zauważalna będzie różnica w uzyskanym wyniku, do kolejnych pomiarów wybiera się ramię, na którym wynik był wyższy. Podczas mierzenia ciśnienia w domu można kierować się tą samą zasadą – pierwszy pomiar przeprowadzić na obu ramionach. Jeśli uzyskana wartość ciśnienia skurczowego (pierwsza wartość ciśnienia) różni się kilkoma jednostkami (do 10), nie ma znaczenia na którym ramieniu będzie wykonywany pomiar. Jeśli jednak różnica jest większa, warto wybrać ramię, na którym uzyskano wyższy wynik. O znacznej różnicy w wynikach należy też poinformować lekarza.

Czym mierzymy ciśnienie tętnicze krwi?

Czym mierzymy ciśnienie? Aby pomiar był wiarygodny, należy korzystać z wysokiej jakości ciśnieniomierza, który posiada walidację. Nie wszystkie dostępne na rynku aparaty spełniają te kryteria. O walidację można spytać osobę, u której kupujemy sprzęt lub samodzielnie znaleźć taką informację w Internecie. Polskie Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego udostępnia stronę z zalecanymi ciśnieniomierzami. Można na niej wyszukać konkretny aparat do mierzenia ciśnienia lub znaleźć listę ciśnieniomierzy zalecanych do korzystania w domu, placówkach medycznych, a także listę aparatów rekomendowanych dzieciom lub kobietom w ciąży. Podczas wyboru warto zwrócić uwagę również na indywidualne preferencje pacjenta. Dla wielu osób istotna jest prostota obsługi aparatu, jego niewielki rozmiar, czy chociażby duży wyświetlacz.

Jak często mierzyć ciśnienie?

Jednorazowo, często zaleca się dwukrotne mierzenie ciśnienia krwi i wyciagnięcie z uzyskanych wyników wartości średniej. Odstęp między pierwszym a drugim pomiarem powinien wynosić 1-2 minuty. Przed wizytą u lekarza, warto mierzyć ciśnienie przynajmniej przez 3 poprzedzające ją dni (a najlepiej 6-7 dni). Kiedy mierzyć ciśnienie? Najlepiej wybrać stałą porę pomiaru. Ciśnienie zmienia się m.in. w zależności od pory dnia. Dokonywanie pomiaru o podobnej godzinie pozwoli uzyskać bardziej miarodajne wyniki. Zaleca się też sprawdzanie ciśnienia rano i wieczorem. Można więc wybrać 2 momenty w ciągu dnia, z 12-godzinnym odstępem, podczas których wykonujemy badanie. Przykładowo, możemy przeprowadzić pomiar o 6.00 i 18.00 lub o 10.00 i 22.00.

Ciśnienie tętnicze krwi – klasyfikacja

Zgodnie z wytycznymi Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego opublikowanymi w 2019 roku, klasyfikacja ciśnienia tętniczego wygląda następująco:

Warto wspomnieć o szeroko komentowanych kilka lat temu zmianach w klasyfikacji ciśnienia tętniczego. Zmian dokonano w wytycznych amerykańskich. Zgodnie z nimi, nadciśnienie 1. stopnia jest wykrywane już przy wartości ciśnienia skurczowego wynoszącej co najmniej 130 mm Hg lub ciśnienia rozkurczowego wynoszącej co najmniej 80 mm Hg.

Należy podkreślić, że diagnozowanie i rozpoznawanie konkretnego stopnia nadciśnienia może odbywać się tylko w gabinecie lekarskim. Samodzielnie wykonywane pomiary w domu nie mogą być podstawą do diagnozowania u siebie choroby lub zmiany zaleconego leczenia. Jeśli uzyskane wartości pomiarów nie są prawidłowe, wskazana jest konsultacja z lekarzem i pokazanie mu otrzymanych wyników (służy temu prowadzenie dzienniczka pomiaru ciśnienia lub korzystanie z aplikacji w telefonie). Do lekarza należy zgłosić się również wtedy, gdy mimo stosowanych leków nie udaje się uzyskać ustalonych wartości ciśnienia lub ciśnieniomierz informuje o zaburzeniach pracy serca (arytmii).

Jak zmierzyć ciśnienie – dodatkowe wskazówki?

Wiemy już, jak mierzyć ciśnienie krwi aby uzyskane wyniki były wiarygodne. Oto kilka dodatkowych wskazówek, o których warto pamiętać podczas przeprowadzania pomiaru:

• ramię na którym przeprowadzamy badanie powinno być rozluźnione i pozbawione rzeczy, które mogą je uciskać. Jeśli odzież jest obcisła lub gruba, warto ją zdjąć. Ogólnie, nie zaleca się wykonywania badania na ubraniu – rekomendowane jest umieszczenie mankietu na gołej skórze. Przy wykonywaniu badania z wykorzystaniem ciśnieniomierza nadgarstkowego zalecane jest zdjęcie zegarka oraz biżuterii,
• mankiet ciśnieniomierza naramiennego powinien znajdować się ok. 2-3 cm nad zgięciem łokcia i dobrze przylegać do skóry. Obecnie dostępne są ciśnieniomierze dla ramion o szerokim zakresie obwodu,
• pacjent powinien przyjąć wygodną pozycję i się rozluźnić. Nie zaleca się krzyżowania nóg podczas przeprowadzania pomiaru,
• przed wykonaniem pomiaru zalecane jest opróżnienie pęcherza.

Zalecaną pozycją do przeprowadzenia pomiaru jest pozycja siedząca. I to właśnie ona jest preferowana. Mierzenie ciśnienia na leżąco może być jednak konieczne w przypadku pacjentów, którzy z różnych powodów nie mogą przyjąć pozycji siedzącej. Dotyczy to m.in. osób których stan zdrowia wymaga leżenia.

Mierzenie ciśnienia krwi to proste badanie, które większość pacjentów może przeprowadzić samodzielnie w warunkach domowych. Znając prawidłową technikę pomiaru uzyskujemy istotną informację na temat stanu zdrowia. Samodzielna kontrola ciśnienia tętniczego krwi pozwala odpowiednio wcześniej wykryć ewentualne nieprawidłowości oraz kontrolować efektywność leczenia nadciśnienia. Warto znać zasady przeprowadzania pomiaru, aby w razie potrzeby móc wykonać badanie u siebie lub innej osoby.