Jak dbać o stawy seniora, aby zmniejszyć objawy choroby zwyrodnieniowej?

Zmiany zwyrodnieniowe - kiedy zaczynają się pojawiać?

Jak zatrzymać zwyrodnienie stawów? To częste pytanie pacjentów, zmagających się z bólem, sztywnością stawów i ograniczeniem ruchomości. Choroba zwyrodnieniowa stawów (ChZS) występuje powszechnie. Pierwsze zmiany w obrębie stawów mogą pojawić się już po 40. roku życia. Nie zawsze jednak powodują one wystąpienie u pacjenta dolegliwości. W pierwszych latach, choroba ta może rozwijać się bezobjawowo. Szacuje się, że nawet 80% populacji w wieku powyżej 65 lat ma charakterystyczne dla choroby zwyrodnieniowej zmiany radiologiczne. Tylko u części z nich pojawiają się związane z tym objawy. 

Choroba zwyrodnieniowa stawów rozwija się powoli. Pierwsze dolegliwości, które wskazują na jej wystąpienie, mogą być odczuwalne między 40. a 60. rokiem życia, choć najczęściej ma to miejsce po 50. roku życia. U kobiet, najszybciej rozwija się choroba zwyrodnieniowa rąk. Symptomy mogą pojawić się już między 40. a 45. rokiem życia. Zmiany zwyrodnieniowe dotyczące innych stawów (np. stawów kolanowych) najczęściej rozwijają się nieco później. Pierwsze objawy, które mogą świadczyć o ChZS to ból i sztywność poranna stawów. Początkowo, mają one niewielkie nasilenie. Ból stawów pojawia się po obciążeniu i ustępuje w spoczynku. Dopiero wraz z rozwojem choroby, dolegliwości zaczynają być odczuwalne również podczas odpoczynku. W dalszej kolejności, objawy choroby zwyrodnieniowej stawów występują również w nocy. Więcej informacji na temat tego schorzenia znaleźć można w artykule: Choroby zwyrodnieniowe stawów - rodzaje, przyczyny, objawy, leczenie.

Czy można spowolnić postęp choroby zwyrodnieniowej stawów?

Opaska na kolano przy zwyrodnieniu lub okłady na stan zapalny stawów to jedne z metod, które mają złagodzić odczuwane objawy. A czy można zatrzymać zwyrodnienie stawów? Na rozwój choroby mają wpływ czynniki, których nie jesteśmy w stanie zmienić, takie jak wiek, obciążenie genetyczne i płeć (u kobiet choroba zwyrodnieniowa rozwija się częściej, a pierwsze objawy zazwyczaj pojawiają się wcześniej). Jednocześnie, są też czynniki, zależne od samego pacjenta:

• masa ciała,
• siła mięśniowa,
• styl życia, związany z nadmiernym obciążeniem stawów,
• nieleczone wady postawy lub urazy w obrębie stawów.

Otyłość zwiększa ryzyko przede wszystkich choroby zwyrodnieniowej kolan. Każdy nadmiarowy kilogram wiąże się z dodatkowym obciążeniem stawu kolanowego. To z kolei wpływa na jego zaburzone funkcjonowanie i zwiększone ryzyko uszkodzenia. Aby więc spowolnić rozwój choroby i przyhamować zachodzące w stawach zmiany, warto na pewno starać się utrzymać prawidłową masę ciała. Ważne jest również regularne uprawianie sportu. Przy chorobie zwyrodnieniowej stawów duże znaczenie ma forma aktywności. Dobrze na stawy wpływa pływanie, spacerowanie, a także jazda na rowerze. Zalecane są też pilates i joga. W pewnym uogólnieniu można powiedzieć, że unikać należy przede wszystkim tych dyscyplin, które powodują bardzo duże obciążenie dla stawów. Częste podnoszenie dużych ciężarów, intensywne treningi biegowe czy też bycie zawodowym piłkarzem wiąże się z przeciążeniem stawów, przekroczeniem ich progu wytrzymałości i negatywnym wpływem na rozwój choroby.

Zwyrodnienie stawu biodrowego a jazda na rowerze - przy chorobie zwyrodnieniowej, jazda na rowerze jest jak najbardziej wskazana. Ta aktywność fizyczna wzmacnia mięśnie, dzięki czemu zwiększa stabilność stawu. Jednocześnie, pomaga utrzymać odpowiednią masę ciała, co dodatkowo odciąża stawy i chroni przed rozwojem ChZS.

Zwyrodnienie stawu kolanowego - jakie ćwiczenia mogą pomóc w łagodzeniu objawów i spowolnieniu postępu choroby? Na pewno będą to różnorodne ćwiczenia w wodzie, a także wspomniana już jazda na rowerze, spacery oraz ćwiczenia wzmacniające mięśnie. Ćwiczenia aerobowe, o ile nie są bardzo intensywne, dobrze oddziałują na stawy kolanowe. Korzystny efekt przynosi też włączenie do aktywności regularnych treningów rozciągających mięśnie. 

W Internecie można znaleźć różnorodne ćwiczenia na odbudowę chrząstki stawowej. Osoby, u których pojawiły się już zmiany zwyrodnieniowe stawów, powinny zasięgnąć porady fizjoterapeuty przy wyborze odpowiednich ćwiczeń. Doświadczony specjalista będzie w stanie najlepiej dobrać zestaw ćwiczeń, indywidualnie w oparciu o stopień nasilenia zmian zwyrodnieniowych i kondycję pacjenta. Wskaże on również ewentualne wady postawy, które mogą przyspieszać rozwój choroby zwyrodnieniowej. 

Zwyrodnienie kręgosłupa - ćwiczenia wykonywane prawidłowo i regularnie pomagają zmniejszyć dolegliwości bólowe. Wpływają korzystnie na codzienne funkcjonowanie pacjenta i jego samopoczucie.

Domowe sposoby na zwyrodnienie stawów

Zwyrodnienie stawu kolanowego - leczenie domowe ma na celu złagodzenie objawów choroby. Wykorzystywane metody sprawdzają się nie tylko przy zwyrodnieniu stawu kolanowego, ale również przy zmianach dotyczących innych stawów, w tym również zwyrodnieniu stawu biodrowego. Domowe sposoby to m.in. zimne okłady. Przyłożone do obolałego stawu mogą łagodzić ból i obrzęk. Zimne okłady na stan zapalny stawów można stosować tak często, jak zachodzi potrzeba. Do stawu można przyłożyć schłodzony kompres lub zimny ręcznik. Nie przykładajmy bezpośrednio do skóry lodu, aby nie doszło do odmrożenia. Alternatywą są też spray’e chłodzące, które często stosowane są jako preparaty na zwichnięcia i stłuczenia.

U części pacjentów, ulgę przynosi zastosowanie ciepła. W tym przypadku również można posłużyć się samodzielnie przygotowanym ciepłym okładem lub wykorzystać np. specjalne kompresy żelowe, takiej jak Nexcare. Można je ogrzewać umieszczając w ciepłej wodzie lub mikrofalówce, albo schłodzić wkładając do lodówki. Ciepłe lub zimne okłady na stawy zaleca się stosować jednorazowo przez czas nie dłuższy niż 15-20 minut. 

Zwyrodnienie kręgosłupa szyjnego - jak spać? Najlepiej jest spać na plecach lub na boku w pozycji, która umożliwia utrzymanie naturalnej krzywizny kręgosłupa w odcinku szyjnym. Warto więc zadbać o odpowiednią poduszkę i jej prawidłowe ułożenie, aby nie wymuszała zbyt wysokiego ułożenia głowy. 

Wspomagająco, w celu zmniejszenia bólu i sztywności stawów, można sięgnąć po preparaty, które wspierają funkcjonowanie chrząstki stawowej. Więcej na ten temat można przeczytać w artykule: Co powinien zawierać skuteczny suplement na stawy?

Jak zatrzymać zwyrodnienie stawów? Zatrzymać prawdopodobnie się nie da, ale można spowolnić przebieg choroby i łagodzić pojawiające się w jej przebiegu objawy. Bardzo ważna jest regularna aktywność fizyczna o umiarkowanej intensywności. Istotne jest też leczenie otyłości, która w znaczący sposób wpływa na rozwój i przebieg choroby zwyrodnieniowej. Dbanie o stawy pomaga zmniejszyć odczuwany przez pacjentów ból i poprawia ich komfort życia.