Witamina B2. Czym grozi jej niedobór?

Witamina B2 – właściwości

Witamina B2, inaczej ryboflawina, to kolejna z grupy rozpuszczalnych w wodzie witamin B. Występuje ona naturalnie w wybranych produktach spożywczych, czasem jest do niektórych sztucznie dodawana, a trzecim jej źródłem są leki i suplementy diety. Witamina B2 jest niezbędnym elementem 2 koenzymów: FMN i FAD. Pełnią one istotną rolę w procesie wytwarzania energii w organizmie. Wpływają też na wzrost i rozwój komórek oraz przemiany metaboliczne lipidów, steroidów i leków. Witamina B2 pomaga również utrzymać odpowiedni poziom homocysteiny we krwi. Homocysteina jest aminokwasem, który w nadmiernym stężeniu zwiększa ryzyko zmian miażdżycowych oraz zakrzepicy.

Witamina B2 pełni też rolę przeciwutleniacza i w istotny (korzystny) sposób wpływa na powstawanie stresu oksydacyjnego. Nadmiar wolnych rodników uszkadza komórki i uważany jest obecnie za jeden z czynników rozwoju wielu chorób cywilizacyjnych. Ryboflawina wywiera wpływ na funkcjonowanie skóry i błon śluzowych. Reguluje też pracę układu nerwowego.

Witamina B2 – ile jej potrzebujemy?

Wystarczające dzienne spożycie witaminy B2 u noworodków i niemowląt w pierwszym roku życia ustalono na poziomie 0,3-0,4 mg. Ilość ryboflawiny obecnej w mleku matki lub mleku modyfikowanym jest odpowiednia i wystarczająca, aby pokryć zapotrzebowanie małego organizmu na ten związek. U pozostałych osób, zalecane dzienne spożycie witaminy B2 wynosi:

• 0,5 mg u dzieci w wieku 1-3 lata,
• 0,6 mg u dzieci w wieku 4-6 lat,
• 0,9 mg u dzieci w wieku 7-9 lat,
• 1,0 mg u dzieci w wieku 10-12 lat,
• 1,3 mg u chłopców powyżej 13. roku życia i dorosłych mężczyzn,
• 1,1 mg u dziewcząt powyżej 13. roku życia i dorosłych kobiet,
• 1,4 mg u kobiet w ciąży,
• 1,6 mg u kobiet karmiących piersią.

Zastanawiając się jakie byłoby najlepsze związane z przyjmowaniem witaminy B2 dawkowanie warto wziąć pod uwagę przedstawione zalecane dzienne spożycie oraz indywidualny poziom tego związku w organizmie. W razie podejrzenia niedoboru witaminy B2 można oznaczyć jej stężenie we krwi. W oparciu o uzyskany wynik można precyzyjnie określić, czy suplementacja witaminy B2 jest potrzebna i ile ryboflawiny należy przyjmować.

Witamina B2 – niedobór i nadmiar

Niedobór witaminy B2 – przyczyny tego stanu są dość mocno zróżnicowane. Na niedobór ryboflawiny w większym stopniu narażone są:

• noworodki poddane fototerapii – w wyniku fototerapii dochodzi do rozkładu ryboflawiny i spadku poziomu tej witaminy w organizmie dziecka,
• osoby wykluczające lub mocno redukujące spożycie produktów mlecznych, będących głównym źródłem witaminy B2,
• osoby starsze oraz zmagające się z chorobami układu pokarmowego, które zaburzają prawidłowy proces wchłaniania i metabolizmu składników odżywczych,
• osoby niedożywione,
• osoby zmagające się z depresją lub innego rodzaju zaburzeniami psychicznymi,
• osoby nadużywające alkoholu.

Witaminy z grupy B w większości nie są magazynowe w organizmie w znacznej ilości. Tak też jest z ryboflawiną, której zapasy są niewielkie. Zalecane jest więc jej regularne spożywanie z dietą. W pewnym stopniu, ryboflawina może być syntetyzowana przez bakterie tworzące mikrobiotę jelit. Witamina B2 jak zostało już wspomniane, jest wrażliwa na działanie światła, ale za to stabilna w kontakcie z wysoką temperaturą.

Witamina B2 – niedobór tego związku może prowadzić do pojawienia się takich objawów jak:

• stany zapalne skóry,
• zapalenie kątów ust, określane powszechnie jako zapalenie kącików ust lub zajady,
• pękanie warg,
• zapalenie języka,
• suchość i zaczerwienienie spojówek,
• wypadanie włosów,
• spadek płodności,
• zaburzenia funkcjonowania układu nerwowego,
• zwyrodnienie wątroby,

Długotrwały, ciężki niedobór witaminy B2 w przypadku braku leczenia może skutkować rozwojem zaćmy oraz niedokrwistości.

Jeśli natomiast chodzi o związany z witaminą B2 nadmiar tego związku w organizmie, nie dowiedziono jak dotąd, aby przy spożywaniu większych niż zalecane dawki ryboflawiny pojawiły się groźne skutki uboczne. Ryboflawina jest związkiem rozpuszczalnym w wodzie. Organizm jest w stanie jednorazowo wchłonąć jedynie określoną jego ilość. Pozostała część ulega wydaleniu z moczem.

Witamina B2 – na co ją stosować?

Dość powszechne jest stosowanie witaminy B2 na zajady. Rzeczywiście, jednym z objawów niedoboru ryboflawiny może być zapalenie kątów ust. Warto jednak wiedzieć, że w większości przypadków, przyczyną zajadów nie jest niedobór ryboflawiny (który u osób dobrze odżywionych, niebędących na restrykcyjnej diecie jest bardzo mało prawdopodobny). Zajady częściej są wynikiem mechanicznego podrażnienia kącików ust lub zakażenia bakteryjnego, czy też grzybiczego. Aby jednak wspomóc gojenie się tych ran można zastosować maść z tlenkiem cynku i wyciągiem z szałwii, w której składzie obecna jest również witamina B2. Przykładami takich preparatów na zajady są maści Zajadex i Zajadocare.

Witamina B2 powinna być przyjmowana w przypadku rozpoznanego niedoboru tego związku. Wspomagająco, może być zalecona pacjentom stosującym długotrwale leki moczopędne, które mogą nasilać wydalanie ryboflawiny z moczem, a także pacjentom zmagającym się z wybranymi chorobami przewlekłymi, takimi jak cukrzyca, nadczynność tarczycy i alkoholizm.

Witamina B2 – gdzie występuje?

Witamina B2 – źródła tego związku to przede wszystkim wspomniane już produkty mleczne i to właśnie one mają największy udział w zaspokajaniu zapotrzebowania organizmu na ryboflawinę. Cennym źródłem witaminy B2 jest też mięso, np. wątroba wołowa oraz produkty pełnoziarniste. W mniejszych ilościach ryboflawina obecna jest też w jajach, migdałach, nasionach słonecznika, szpinaku, pomidorach, jabłkach ze skórką i niektórych rybach, np. dorszu atlantyckim. Ryboflawina jest związkiem o intensywnym żółtym zabarwieniu. Znalazło to wykorzystanie w barwieniu żywności. Można ją znaleźć w składzie wybranych produktów jako barwnik E101.

Witamina B2 znajduje się też w lekach bez recepty: Vitaminum B2 Teva – tabletki z 3 mg ryboflawiny oraz Vitaminum B compositum – tabletki z 5 mg ryboflawiny oraz innymi witaminami z grupy B. O pozostałych witaminach z grupy B można przeczytać w artykule: Witaminy z grupy B – właściwości. W jakich produktach występują? Ryboflawina wchodzi także w skład niektórych suplementów diety, np. tabletek Zajatek Apteo, w których znajdują się: 1,6 mg ryboflawiny oraz witaminy E i C.

Witamina B2 to jeden ze składników odżywczych, który umożliwia sprawne, prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Najlepszym źródłem ryboflawiny jest dieta. Jeśli z różnych powodów, spożywane posiłki nie pokrywają zapotrzebowania na ten związek, można sięgnąć po preparaty z witaminą B2, które pomogą zapobiec wystąpieniu niedoboru lub go uzupełnią.