Produkty bogate w potas - lista produktów i potraw
magister farmacji
Stężenie potasu w surowicy powinno mieścić się w zakresie 3,5-5,2 mmol/l i w dużej mierze zależy ono od podaży pierwiastka w diecie. W czym jest potas? Jakich produktów nie powinno zabraknąć w diecie, która chroni przed hipokaliemią, czyli niedoborami potasu?
Stężenie potasu w surowicy powinno mieścić się w zakresie 3,5-5,2 mmol/l i w dużej mierze zależy ono od podaży pierwiastka w diecie. W czym jest potas? Jakich produktów nie powinno zabraknąć w diecie, która chroni przed hipokaliemią, czyli niedoborami potasu?
Dieta bogata w potas- korzyści dla zdrowia
Bez wątpienia potas to jeden z ważniejszych pierwiastków w organizmie. Odgrywa ważną rolę w utrzymaniu ciśnienia osmotycznego i pH przestrzeni wewnątrzkomórkowej, bierze udział w wielu procesach enzymatycznych, w tym w metabolizmie białek i cukrów. Reguluje gospodarkę wodno-elektrolitową i kwasowo-zasadową, wspomaga dostarczanie tlenu do mózgu i procesy usuwania zbędnych metabolitów przemiany materii. Istotnie wpływa na funkcje błon komórkowych oraz aktywność mięśni szkieletowych i serca. Co więcej, odpowiednio wysoki potas wykazuje korzystne efekty w profilaktyce miażdżycy oraz nadciśnienia tętniczego (potas działa hipotensyjnie w wielu złożonych mechanizmach).
Ta ważne właściwości potasu w organizmie sprawiają, że produkty bogate w potas powinny stanowić istotny element codziennego menu. Jest to ważne szczególnie w przypadku osób narażonych na niedobory pierwiastka, m.in. stosujących leki diuretyczne, cierpiących na hipomagnezemię, zmagających się z chorobami nerek. Dużo potasu ucieka z organizmu również w czasie wymiotów, biegunek oraz na skutek nadmiernego pocenia się, a także picia dużych ilości kawy czy herbaty. Skutki niedoboru potasu, kiedy stan ten utrzymuje się długo, to wzrasta ryzyko nagłego zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych, co jest wywołane przez zaburzenia rytmu serca. Niewielka hipokaliemia może nie dawać żadnych objawów, a jeśli jakieś symptomy pojawiają się, to dotyczą one zaburzeń niemal w całym organizmie, m.in. w przewodnictwie nerwowo-mięśniowym, w układzie sercowo-naczyniowym, jak również w szlakach metabolicznych.
Potas w produktach spożywczych
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca, aby dobowe spożycie potasu u osób powyżej 16 roku życia wynosiło co najmniej 90 mmol (tj. 3510 mg). Zwykle dieta dostarcza około 20-100 mmol (czy też 50-150 mmol według innych źródeł) potasu na dobę, co w większości przypadków zaspakaja rekomendowane zapotrzebowanie. Problem pojawia się u osób starszych, którzy ze względu na stosowane leki, choroby, z którymi się zmagają, ale również ograniczenia żywieniowe, bardzo często zmagają się z niedoborami potasu.
Warto mieć na uwadze, że dieta wysoko przetworzona jest uboga w potas. Zawartość pierwiastka zmniejsza się również wraz z gotowaniem, pieczeniem czy smażeniem żywności. Najlepsze źródła potasu to przede wszystkim świeże warzywa i owoce i to one powinny stanowić ważny element codziennego menu.
Jakie produkty zawierają potas? Są to oczywiście nie tylko owoce i warzywa, ale również kasze czy mięsa. Dla lepszego zobrazowania warto przyjrzeć się poniższej tabeli zawierającej zestawienie zawartości potasu w mg w 100 g przykładowych produktów spożywczych.
Produkty bogate w potas tabela:
Oczywiście pokarmy bogate w potas nie będą stanowiły rozwiązania problemu hipokaliemii. Niedobór potasu, czyli stan gdy stężenie potasu we krwi wynosi <3,5 mmol/l, wymaga odpowiedniej interwencji medycznej i leczenia. Pacjentowi podaje się wówczas preparaty z potasem w formie leków doustnych lub wlewów dożylnych. O rozpoczęciu terapii, wysokości dawki i częstotliwości stosowania danego produktu zawsze decyduje lekarz. W przypadku osób stosujących leki diuretyczne bądź u których występuje ryzyko hipokaliemii z innych przyczyn, wdraża się leki z potasem na stałe.
Suplementy, czyli inne źródła potasu w diecie
Na rynku dostępnych jest również wiele preparatów z potasem dostępnych bez recepty, zarejestrowanych jako suplementy diety. Są to zarówno zestawy witamin i minerałów w składzie których występują niewielkie ilości potasu, jak również produkty, gdzie pierwiastek ten stanowi jedyną składową. Uzupełnienie potasu w diecie ma na celu zapobiec jego niedoborom i jednocześnie pozwala uzyskać korzyści zdrowotne, jakie wynikają z właściwego poziomu pierwiastka w organizmie. Jakie produkty zawierające potas dostępne bez recepty są godne uwagi? Są to kapsułki twarde wypełnione mikropeletkami (drobnymi kuleczkami) o kontrolowanym, przedłużonym uwalnianiu. Taka forma suplementu pozwala na jego łatwiejsze rozpuszczenie się w żołądku i niesie za sobą mniejsze ryzyko powstania owrzodzeń. Jedna kapsułka to aż 320 mg jonów potasowych w formie dobrze przyswajalnego chlorku potasu. Alternatywą dla takiej formy jest potas w postaci soli organicznej- glukonian potasu czy asparaginian potasu. Oczywiście tego typu preparaty nadają się jedynie do uzupełnienia diety, jeśli jest potrzeba, odpowiednie leki z potasem ordynuje lekarz.
Często spotyka się na rynku połączenia potasu z magnezem. Jakie korzyścią daje stosowanie takiego złożonego preparatu? Pierwiastki te wykazują synergistyczne działanie. Czynnikiem nasilającym niedobór potasu jest niski poziom magnezu. Hipomagnezemia zwiększa wydalanie potasu z organizmu a co więcej pompa sodowo-potasowa do swej pracy również wymaga obecności jonów magnezowych. Dlatego też znacznie szybciej i efektywniej można opanować hipokaliemię, równocześnie podając pacjentowi magnez.
Potas to bardzo ważny pierwiastek dla zachowania homeostazy organizmu. Jego niedobór niesie za sobą poważne konsekwencje zdrowotne. Dlatego tak ważne w codziennym menu są produkty bogate w potas, a wśród nich świeże warzywa i owoce. W przypadku zwiększonego ryzyka hipokaliemii warto sięgać po preparaty z potasem na receptę lub bez i nie zapominać również o suplementacji magnezu. W kwestii stosowania wyższych dawek potasu należy zawsze skonsultować się z lekarzem.
Bibliografia
1. Mączyńska J., Dąbrowski R.; Potas i magnez – sztuka suplementacji; Medycyna Po Dyplomie Kardiologia 2018; 11.
2. Więcek A., Nieszporek T.; Zaburzenia gospodarki potasowej; Wielka Interna. Nefrologia.; podyplomie.pl.
Hryniewiecka E., Hryniewiecki T.; Zaburzenia elektrolitowe; Stany Nagłe; podyplomie.pl .
Chociaż niniejszy serwis może zawierać informacje dotyczące kwestii medycznych, prawnych czy biznesowych informacje te nie mogą stanowić ani zastępować porady specjalisty. ADPHARMA SP. Z O.O. nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek konsekwencje związane bezpośrednio lub pośrednio z jakimikolwiek działaniami lub zaniechaniami podejmowanymi przez użytkownika w oparciu o informacje lub materiały zawarte w niniejszym serwisie. Chociaż ADPHARMA SP. Z O.O. podejmuje wszelkie uzasadnione środki, aby informacje na tej platformie były dokładne, kompletne i aktualne, nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek szkody lub straty związane z niedokładnością, niekompletnością, nierzetelnością lub brakiem aktualności informacji. Niniejszy serwis zawiera również publikacje naukowe, opinie ekspertów oraz wytyczne organizacji branżowych i naukowych. Wszelkie takie informacje stanowią wyłącznie opinie osób lub podmiotów, które je wyraziły i nie należy ich interpretować jako poglądów lub zobowiązań ADPHARMA SP. Z O.O.