Potówki u dzieci i niemowląt- objawy, przyczyny i sposoby leczenia

Potówki u dzieci i niemowląt - przyczyny powstawania

Wzrost wilgotności i temperatury otoczenia sprzyja powstawaniu potówek w różnych miejscach ciała. Takie warunki atmosferyczne wzmagają pracę gruczołów potowych. Jeśli ulegną one zatkaniu, to pot nie może z nich swobodnie uchodzić, co skutkuje z kolei pojawieniem się charakterystycznej wysypki. Warto wspomnieć, że u niemowląt i małych dzieci gruczoły potowe nie są jeszcze w pełni rozwinięte, więc problem ten, szczególnie latem, pojawia się u nich stosunkowo często. Co więcej potówkom u niemowlaka sprzyja zakładanie zbyt ciepłych ubranek oraz syntetyczne i nieprzewiewne materiały z których mogą być one wykonane. Ponadto stosowanie oliwki dla niemowląt, która może zatykać pory, również będzie potęgować wykwity.

Jak wyglądają potówki u dziecka?

Potówki u niemowlaka zwykle przybierają formę drobnych, czerwonych pęcherzyków wypełnionych płynem. Jeśli dojdzie do rozwoju stanu zapalnego wtedy stają się one bardziej grudkowe i mocniej zaczerwienione. Mogą umiejscawiać się niemal na całym ciele malucha, tj. na pupie, tułowiu, dłoniach, stopach, udach, pod pachami, szyi, a nawet na twarzy. To właśnie głównie ze względu na tą ostatnią lokalizację potówki u niemowlaka często mylone są z trądzikiem niemowlęcym. Chociaż zmiany wyglądają podobnie, to inna jest przyczyna ich powstawania. Trądzik noworodkowy powstaje na skutek działania na gruczoły łojowe androgenowych hormonów matki, które dostały się do krwi dziecka jeszcze w okresie przed narodzinami. Zatem jak wyglądają potówki u niemowlaka i na co zwrócić uwagę, aby nie pomylić ich z inną wysypką? Występuje ona nie pojedynczo, ale w skupiskach i mogą przybrać jedną z poniższych form:

• potówki zwykłe – pojawiają się licznie na powierzchni skóry w 6. lub 7. dobie życia, wyglądają jak drobne białe pęcherzyki, zwykle samoistnie znikają,
• potówki czerwone – występują w głębszych warstwach skóry, na skutek rozwijającego się stanu zapalnego pojawiają się czerwone grudki z pęcherzykiem na szczycie; takie zmiany występują zwykle u dwutygodniowych niemowląt i zbiegają się w czasie występowania trądziku niemowlęcego; pojawiają się także u starszych dzieci na skutek przegrzania; potówki tego typu zlokalizowane są zwykle w pachwinach, na karku i twarzy,
• potówki głębokie – najcięższa forma potówek, która dotyka jeszcze głębszych warstw skóry na skutek postępującego stanu zapalnego.

Objawy potówek u dzieci i niemowląt

Potówki zwykłe charakteryzują się jedynie wykwitem na skórze, który jeśli nie dojdzie do nadkażenia samoistnie ustępuje. Natomiast potówkom czerwonym, które częściej występują nie tylko u niemowląt, ale także u starszych dzieci, zwykle towarzyszy uczucie pieczenia i świąd.

Warto zwrócić uwagę, że potówki to jeden z symptomów przegrzania. Bez odpowiedniej interwencji stan ten może prowadzić nawet do udaru cieplnego czy też odwodnienia dziecka, a długofalowo do zaburzenia termoregulacji i obniżenia odporności. Na jakie inne objawy przegrzania niemowlaka należy zwrócić uwagę?

• zaczerwienioną skórę na twarzy,
• niechęć do zabawy,
• senność,
• rozdrażnienie i płacz.

Wiadomo już, że krostki na twarzy u niemowlaka i innych częściach ciała nie zawsze muszą oznaczać potówki. Utrzymujące się zmiany na skórze zawsze warto pokazać lekarzowi, szczególnie w przypadku niemowląt. Do pediatry należy zgłosić się również gdy oprócz czerwonych krostek na ciele wystąpią inne objawy, np. gorączka.

Domowe sposoby na potówki u dzieci

Podstawowym postępowaniem w warunkach domowych pomagającym zarówno na potówki, jak i nadmierne pocenie jest zapewnienie skórze wentylacji i suchości. Należy ubierać dziecko w bawełniane, oddychające ubranka, adekwatnie do pogody i wietrzyć pomieszczenie w którym przebywa maluch, dbając również by temperatura wokół nie była zbyt wysoka. Potówki i podrażnienia na skórze są dowodem na to, że nie należy przegrzewać dziecka.

Warto zadbać również o codzienną pielęgnację skóry malucha sięgając po odpowiednie  kosmetyki do pielęgnacji skóry dziecka. Ważne jest zapewnienie skórze właściwego nawilżenia i ochrony, ale bez jej zapychania.

Potówki u niemowlaka na twarzy i ciele można przemywać naparem z nagietka lub rumianku. Do kąpieli sprawdzi się również odpowiednio sporządzony roztwór mąki ziemniaczanej, czyli krochmal o właściwościach łagodzących i przeciwzapalnych.

Co na potówki u niemowlaka w okolicy pieluszkowej? Warto w miarę możliwości wietrzyć pupę malucha, a gdy zakładamy pampers można zastosować puder lub zasypkę dla niemowląt bądź zwykłą mąkę ziemniaczaną, które to mają właściwości adsorpcyjne. Tego typu produkty można wykorzystać również w przypadku starszych dzieci, które mają tendencję to potówek pod pachami, w pachwinach lub na stopach.

Jak leczyć potówki u dzieci i niemowląt?

Bywa jednak, że problem potówek jest nieco poważniejszy. Dzieje się tak wtedy, gdy dojdzie do nadkażenia zmian, np. kiedy dziecko rozdrapie zmiany i stają się one bardzo rozognione. Co na potówki u dziecka u gdy doszło do zaognienia zmian? Konieczna jest wtedy wizyta u lekarza, który przepisze odpowiednią maść na potówki na receptę. W składzie tego typu leków zwykle znajdują się antybiotyk, a niekiedy steryd, który pomoże zniwelować świąd i stan zapalny. Takie leczenie trwa najczęściej kilka dni, a jego kluczową częścią jest zapewnienie zmianom skórnym suchości i dostępu powietrza.

Aby unikać potówek, ale taż nadmiernej potliwości warto zapewnić dziecku przewiewny ubiór, adekwatny do pogody, nie dopuszczać, aby przebywało ono w zbyt wysokich temperaturach  i dbać o jego nawodnienie. Są to zasady, których powinni przestrzegać zarówno młodzi rodzice, jak i babcie, którzy zwykle mają tendencję do przegrzewania maluchów. W tym wypadku nadmierna troska bywa zdradliwa.