Norma żelaza u niemowląt
magister farmacji
Przy ciąży donoszonej, noworodki mają zgromadzone zapasy żelaza w ilości wystarczającej na 4-6 miesięcy. Inaczej jest w przypadku dzieci urodzonych przedwcześnie. Jakie są normy żelaza u niemowląt? Skąd dziecko czerpie żelazo w pierwszym roku życia?
Przy ciąży donoszonej, noworodki mają zgromadzone zapasy żelaza w ilości wystarczającej na 4-6 miesięcy. Inaczej jest w przypadku dzieci urodzonych przedwcześnie. Jakie są normy żelaza u niemowląt? Skąd dziecko czerpie żelazo w pierwszym roku życia?
Normy żelaza u niemowląt
Wystarczające spożycie żelaza u dzieci w 1 półroczu życia wynosi 0,3 mg na dobę. W drugim półroczu, zalecane dzienne spożycie tego pierwiastka rośnie już do 11 mg na dobę. Dzieci urodzone o czasie, mające prawidłową masę ciała, mają też zgromadzone odpowiednie zapasy żelaza, które są wystarczające do całkowitego pokrycia zapotrzebowania ich intensywnie rozwijającego się organizmu przez kilka kolejnych miesięcy.
Żelazo u niemowlaka – norma mieści się w zakresie 6,4-27,2 µmol/l. Wartości te różnią się jednak w zależności od metody badania poziomu stężenia żelaza w danym laboratorium. Należy więc traktować je jedynie orientacyjnie. Interpretacja uzyskanych wyników powinna odbywać się w oparciu o zakres referencyjny wskazany na karcie z wynikami badania. Jeśli natomiast chodzi o hemoglobinę, u dzieci urodzonych o czasie, jej poziom powinien mieścić się w granicach 13-23 g/dl. Stężenie żelaza w organizmie dziecka (o ile po urodzeniu jego poziom był odpowiednio wysoki) stopniowo zmniejsza się w kolejnych tygodniach życia. W drugim półroczu, zapasy są już zazwyczaj na tyle wyczerpane, że konieczne jest ich stałe uzupełnianie z pokarmem.
Norma żelaza u niemowląt w µmol/l wynosi ok. 6,4-27,2 jednostki. Jest to jedynie wartość orientacyjna. Laboratoria korzystają z różnych metod badań, dlatego uzyskaną wartość zawsze należy odnosić do zakresu podawanego obok uzyskanego wyniku.
Żelazo u niemowląt – jakie są jego źródła?
Normy żelaza u niemowlaka zazwyczaj nie są przekroczone w przypadku dzieci urodzonych o czasie. Co prawda rozwijający się płód zaczyna pozyskiwać żelazo z organizmu matki już w pierwszym trymestrze ciąży, jednak zdecydowaną większość zapasów gromadzi dopiero w III trymestrze. Proces ten przebiega najbardziej intensywnie od 32 tygodnia ciąży. Przy ciąży donoszonej trwającej 40 tygodni, dziecko ma możliwość zgromadzenia potrzebnych mu zapasów żelaza. Im wcześniej jednak przyjdzie ono na świat, tym dysponuje mniejszą zawartością tego pierwiastka.
Co ciekawe, transport żelaza do organizmu dziecka traktowany jest priorytetowo w stosunku do zapotrzebowania na ten składnik przez organizm matki. To znaczy, że pierwiastek ten jest transportowany do płodu również wtedy, gdy jego poziom w ciele matki jest niewystarczający. Dzięki temu, nawet jeśli u kobiety stwierdzana jest niedokrwistość z niedoboru żelaza, niekoniecznie oznacza to jeszcze, że u dziecka również występuje niedobór tego związku. Oczywiście jest to możliwe w przypadku niewielkiego niedoboru. Jeśli bowiem w organizmie mamy przez dłuższy czas występuje znaczący niedobór żelaza, grozi on też dziecku i może prowadzić do wielu groźnych konsekwencji zarówno dla przebiegu ciąży, jak i zdrowia malucha.
Podsumowując, norma żelaza u niemowlaka jest utrzymywana głównie dzięki zapasom zgromadzonym jeszcze w czasie życia prenatalnego. Dzieci zdrowe, urodzone o czasie mają zapasy żelaza na 4-6 miesięcy. U dzieci urodzonych przedwcześnie zgromadzona ilość może być wystarczająca jedynie na 2-3 miesiące lub mniej, w zależności od tygodnia ciąży, w którym noworodek przyszedł na świat.
Jak dbać o utrzymanie odpowiedniego poziomu żelaza u niemowląt?
Jak dbać o utrzymanie normy żelaza u niemowlaka? Jak zostało wcześniej wyjaśnione, dzieci urodzone o czasie mają wystarczające zapasy żelaza na kilka miesięcy życia. U dzieci urodzonych przedwcześnie, poziom tego pierwiastka jest zazwyczaj monitorowany przez personel medyczny. W razie potrzeby, wprowadzone są odpowiednie preparaty z żelazem, które uzupełniają jego ilość w organizmie. Przy niewielkim niedoborze, wystarczające mogą być preparaty bez recepty. U niemowląt można stosować m.in. krople Innofer Baby. Jest to żywność specjalnego przeznaczenia medycznego, która powinna być podawana pod kontrolą lekarza. Do opakowania dołączona jest strzykawka doustna, która umożliwia precyzyjne odmierzenie potrzebnej ilości żelaza, w zależności od potrzeb dziecka. Innym preparatem, który również może być podawany niemowlakom jest Actiferol Fe Start. Zawartość saszetki można wsypać do mleka, wody lub posiłku.
Na utrzymanie odpowiedniego poziomu i normy żelaza u niemowląt wpływa też sposób karmienia. Żelazo z mleka kobiecego jest kilkukrotnie lepiej przyswajalne niż z mleka krowiego. Mleko mamy jest więc cennym źródłem żelaza, szczególnie jest dziecko karmione jest dłużej niż 6 miesięcy. Ilość obecna w pokarmie nie jest jednak wystarczająca dla dziecka w drugim półroczu życia, dlatego też konieczne jest stopniowe wprowadzanie do diety produktów bogatych w ten związek. Żelazo znajduje się też w mieszankach mlecznych, w rekomendowanych przez specjalistów ilościach.
Zróżnicowana dieta niemowlaka w drugim półroczu życia to kolejne źródło żelaza. W znaczących ilościach znajduje się ono w mięsie, np. wątróbce wieprzowej oraz w żółtku jaj.
Odpowiedni poziom żelaza u niemowląt jest jednym z czynników, warunkujących ich prawidłowy wzrost i rozwój. W dbaniu o utrzymanie normy żelaza u niemowlaka pomocne jest kontrolowanie stanu zdrowia w ciąży, karmienie dziecka piersią oraz stopniowe wprowadzanie od 2 półrocza życia pokarmów bogatych w żelazo. W razie potrzeby, dostępne są również preparaty z żelazem, których forma przystosowana jest do najmłodszych dzieci.
Bibliografia
1. Jarosz M., Rychlik E., Stoś K., Charzewska J., Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie, 2020
2. Szajewska H. Żelazo w żywieniu niemowląt. Nowa Pediatria 2004, 2, 61-65
3. Pleskaczyńska A., Dobrzańska A. Profilaktyka niedoboru żelaza u dzieci – standard postępowania. Standardy Medyczne/Pediatria 2011, 8, 100-106
4. Iron needs of babies and children. Paediatr Child Health. 2007 Apr;12(4):333-6. doi: 10.1093/pch/12.4.333
Chociaż niniejszy serwis może zawierać informacje dotyczące kwestii medycznych, prawnych czy biznesowych informacje te nie mogą stanowić ani zastępować porady specjalisty. ADPHARMA SP. Z O.O. nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek konsekwencje związane bezpośrednio lub pośrednio z jakimikolwiek działaniami lub zaniechaniami podejmowanymi przez użytkownika w oparciu o informacje lub materiały zawarte w niniejszym serwisie. Chociaż ADPHARMA SP. Z O.O. podejmuje wszelkie uzasadnione środki, aby informacje na tej platformie były dokładne, kompletne i aktualne, nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek szkody lub straty związane z niedokładnością, niekompletnością, nierzetelnością lub brakiem aktualności informacji. Niniejszy serwis zawiera również publikacje naukowe, opinie ekspertów oraz wytyczne organizacji branżowych i naukowych. Wszelkie takie informacje stanowią wyłącznie opinie osób lub podmiotów, które je wyraziły i nie należy ich interpretować jako poglądów lub zobowiązań ADPHARMA SP. Z O.O.