Ból wątroby - najczęstsze przyczyny, domowe sposoby na regenerację wątroby.

Dominika Pagacz - Tokarek
Dominika Pagacz - Tokarek

magister farmacji

Ból wątroby jest mało charakterystyczny i może mieć wiele przyczyn. Kiedy warto wykonać badania wątrobowe? Jak zregenerować wątrobę domowymi sposobami? Jakie leki działają ochronnie na komórki wątroby?

Ból wątroby - najczęstsze przyczyny, domowe sposoby na regenerację wątroby.
źródło: freepik
Spis treści

 

Gdzie jest wątroba? Narząd ten znajduje się w prawej, górnej części brzucha, tzw. prawym podżebrzu. Jest to największy gruczoł w ludzkim organizmie. Jego masa wynosi ok. 1500 g. Wątroba składa się z czterech płatów, które pokryte są otrzewną. Większość komórek wątroby to hepatocyty. To właśnie one posiadają duże zdolności regeneracyjne. 

 

Oto najważniejsze funkcje wątroby:

 

  • wytwarzanie żółci, która jest niezbędna do prawidłowego trawienia tłuszczów,
  • udział w przemianach węglowodanów (np. przy nadmiarze glukozy we krwi wątroba wpływa na jej przemianę w glikogen, który w razie potrzeby, przy obniżonym poziomie cukru we krwi, może znów być zamieniony w glukozę), tłuszczów i białek,
  • neutralizowanie substancji szkodliwych i toksycznych,
  • udział w metabolizowaniu leków,
  • magazynowanie żelaza, a także witaminy B12, witaminy A i D,
  • regulowanie procesu krzepnięcia krwi,
  • wspomaganie układu odpornościowego, poprzez niszczenie chorobotwórczych drobnoustrojów.
     

Wymienione zostały tylko niektóre funkcje wątroby. Narządowi temu przypisuje się ponad 500 zadań. Niewątpliwie, wątroba jest bardzo ważnym narządem, który umożliwia zachowanie w organizmie równowagi i wpływa na jego prawidłowe funkcjonowanie.

 

Ból wątroby - najczęstsze przyczyny

 

Czy wątroba boli i jak boli wątroba, to częste pytania pacjentów, odczuwających pobolewanie w prawej, górnej części brzucha. Wątroba to narząd, który nie jest unerwiony czuciowo. W związku z tym, nie boli. Na skutek zadziałania różnych czynników szkodliwych może jednak dojść do zmian w obrębie wątroby, które stają się przyczyną ucisku wywieranego na otaczające wątrobę tkanki i inne struktury. One posiadają już receptory czuciowe. Pacjent odczuwa to wówczas jako ból wątroby. Jak boli wątroba? Dolegliwości zazwyczaj opisywane są ucisk w brzuchu lub kłujący ból brzucha. 

 

Ból wątroby - objawy mogą mieć wiele przyczyn:

 

  • niestrawność - ból wątroby po jedzeniu pojawia się jednocześnie z uczuciem zalegania pokarmu w żołądku, uczuciem pełności i nieprzyjemnym pieczeniem w górnej części brzucha,
  • niealkoholowe stłuszczenie wątroby - objawy chorej wątroby pojawiają się dość późno, a jednym z nich jest właśnie długotrwały ból, dyskomfort w okolicy wątroby,
  • polekowe toksyczne uszkodzenie wątroby - pojawia się ono zwykle po kilku tygodniach przyjmowania takich leków jak statyny, paracetamol lub niesteroidowe leki przeciwzapalne,
  • wirusowe zapalenie wątroby - ból wątroby pojawia się rzadko i raczej ma on charakter pobolewania w górnej części brzucha,
  • alkoholowe choroby wątroby - stopniowo rozwija się stłuszczenie, zapalenie, a ostatecznie marskość wątroby.
     

Gdzie boli wątroba? Ból wątroby zlokalizowany jest głównie w prawym podżebrzu. Może on jednak promieniować w inne okolice jamy brzusznej. Należy jednocześnie pamiętać, że ból w prawej, górnej części brzucha nie jest charakterystyczny jedynie dla chorób wątroby. Może on wystąpić również przy schorzeniach dróg żółciowych (np. kamicy nerkowej) czy chociażby przy chorobie wrzodowej.

 

Preparaty wspomagające pracę wątroby

     

    Ból wątroby - kiedy powinien niepokoić?

     

    Do lekarza warto się udać, jeśli ból w prawym podżebrzu, niezależnie od tego czy jest kłujący czy uciskowy, utrzymuje się dłużej niż 7 dni. Osoby, które odczuwają przewlekłe zmęczenie i osłabienie lub spadek apetytu, niemające innej konkretnej przyczyny, również powinny zgłosić się do lekarza. Powiększona wątroba może powodować ból wątroby, uczucie pełności w jamie brzusznej i inne niepokojące objawy. Pacjenci rzadko sami zauważają powiększoną wątrobę. Jeśli jednak tak się stanie, konieczna jest wizyta u lekarza. Powiększona wątroba może mieć różne przyczyny i zawsze wymaga przeprowadzenia odpowiedniej diagnostyki.

     

    Do lekarza należy zgłosić się także wtedy, gdy oprócz bólu pojawią się inne objawy chorej wątroby: na twarzy, skórze lub dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, takie jak nudności, wymioty czy biegunka. Jednoczesne wystąpienie gorączki, dreszczy i zauważalne pogorszenie stanu zdrowia pacjenta wymaga pilnego uzyskania pomocy medycznej.

     

    Badania wątrobowe - kiedy i jakie warto wykonać?

     

    Objawy chorej wątroby są często na tyle subtelne, że łatwo jest je przeoczyć. O zaburzeniu pracy tego narządu może świadczyć przewlekłe zmęczenie, osłabienie lub spadek apetytu. Aby odpowiednio wcześnie wyłapać zmiany w wątrobie u osób z czynnikami ryzyka, takimi jak przyjmowanie leków, które mogą uszkadzać wątrobę, nadużywanie alkoholu, nadwaga lub otyłość, warto regularnie wykonywać badania wątrobowe. Zaburzenia w pracy wątroby często wykrywane są przypadkowo, właśnie podczas kontrolnych badań lub wizyty u lekarza z innego powodu. 

     

    Spośród badań wątrobowych, najczęściej oznacza się:

     

    • ALT - aktywność transaminazy alaninowej,
    • AST - aktywność transaminazy asparaginianowej,
    • ALP - aktywność fosfatazy zasadowej,
    • stężenie bilirubiny i albumin,
    • wskaźnik INR.
       

    ALAT podwyższony (wzrost ALT) świadczy o uszkodzeniu hepatocytów. Taki wynik najczęściej świadczy o niealkoholowej chorobie stłuszczeniowej wątroby, choć może mieć też inne przyczyny. Podwyższona bilirubina może wynikać zarówno z chorób wątroby, jak i dróg żółciowych. Pojawia się też u wielu noworodków, w wyniku niedojrzałości tego narządu. Jaki poziom bilirubiny jest niebezpieczny? Za prawidłowy poziom bilirubiny całkowitej u osób dorosłych przyjmuje się wartości: 0,3-1,2 mg/dl.

     

    Wskaźnik INR ma znaczenie dla oceny stopnia niewydolności wątroby. Jego nieprawidłowe wartości pojawiają się dopiero przy uszkodzeniu znacznej większości miąższu wątroby. W pewnych przypadkach lekarz może zlecić biopsję wątroby. Dotyczy to głównie pacjentów, u których nie udało się ocenić zmian w wątrobie lub przyczyny występujących dolegliwości przy pomocy innych badań. Biopsja wątroby wykonywana jest także przy podejrzeniu zmian nowotworowych.

     

    Jak zregenerować wątrobę?

     

    Co na ból wątroby stosować? Jakie preparaty na niestrawność są skuteczne? Jak zregenerować wątrobę? Leczenie wątroby zależy od przyczyny zaburzenia. Wykorzystuje się różne substancje, m.in. L-asparaginian L-ornityny, sylimarynę lub fosfolipidy. Pierwsza z wymienionych substancji jest skuteczna przy encefalopatii wątrobowej. Niewydolna wątroba przestaje efektywnie usuwać z krwi amoniak. L-asparaginian L-ornityny bierze udział w detoksykacji amoniaku. Lek zawierający ten związek dostępny jest na receptę. Substancja ta znajduje się też w kilku suplementach, np. Hepatil i Esseliv Duo

     

    Fosfolipidy zawarte w lekach Essentiale Max lub Esseliv Forte regenerują komórki wątroby. Chronią je przed szkodliwym działaniem substancji toksycznych. Leki te zaleca się stosować przy uszkodzeniach wątroby różnego rodzaju, w także w leczeniu chorób wątroby i dróg żółciowych. Jako środki wspomagające, można je przyjmować również w przypadku zaburzeń lipidowych.

     

    Regeneracja wątroby jest możliwa też dzięki sylimarynie (np. Sylimarol, Lagosa, Legalon). Substancja ta również działa ochronnie na hepatocyty. Wykazuje właściwości przeciwzapalne i odtruwające. Stymuluje wytwarzanie i transport żółci. Leki z sylimaryną na regenerację wątroby można stosować nie tylko przy różnorodnych schorzeniach tego narządu,, ale również w przypadku niestrawności. Preparaty te mogą być więc pomocne przy odczuwaniu nudności lub bólu wątroby wywołanych zaburzeniami trawienia.

     

    Pacjenci leczeni na choroby wątroby nie powinni przyjmować preparatów na wątrobę bez konsultacji z lekarzem.

     

    Aby dowiedzieć się więcej przeczytaj artykuł: Jak wybrać lek na wątrobę i drogi żółciowe? 

     

    Domowe sposoby na ból wątroby

     

    Jak zregenerować wątrobę domowymi sposobami? Domowe sposoby na ból wątroby to przede wszystkim wyeliminowanie czynników, które mogą uszkadzać ten narząd. Przede wszystkim jest to więc zrezygnowanie z alkoholu. Warto też przestać palić papierosy. Usunięcie czynnika, który uszkadza wątrobę może spowodować cofnięcie nawet zaawansowanych zmian. Wątroba ma bardzo duże zdolności regeneracyjne, jednak czasem, gdy zostaną one przekroczone, powstałe zmiany są już nieodwracalne. 

     

    Regeneracja wątroby - co jeść? Dieta powinna być niskotłuszczowa i niskokaloryczna. Leczenie otyłości i unormowanie masy ciała odciąża wątrobę. W codziennych posiłkach nie powinno brakować warzyw, szczególnie surowych lub gotowanych na parze, a także owoców i produktów pełnoziarnistych. Ważne jest też regularne spożywanie ryb, będących cennym źródłem kwasów omega-3. Istotne jest także powolne, spokojne przeżuwanie kolejnych kęsów jedzenia.

     

    Ból wątroby u dzieci

     

    Ostre zapalenie wątroby u dzieci może początkowo prowadzić do wystąpienia bólu brzucha, osłabienia, spadku apetytu i dolegliwości przypominających grypę. Dopiero w dalszej kolejności zauważalna może być żółtaczka, która występuje tylko u części pacjentów. Zapalenie wątroby u dzieci wymaga pilnej konsultacji z lekarzem. Zażółcenie się skóry zawsze powinno skłaniać rodzica do szybkiej interwencji.

     

    Powiększona wątroba u dziecka może świadczyć o chorobach wątroby lub dróg żółciowych, zmianach nowotworowych, ale również innych schorzeniach. Powiększenie wątroby u dzieci obserwuje się m.in. w przebiegu mononukleozy zakaźnej.

     

    Ból wątroby u dziecka, szczególnie jeśli trwa dłużej niż kilka dni lub towarzyszy mu osłabienie, spadek apetytu i inne dolegliwości, wymaga wizyty u lekarza. Przyczyn tych dolegliwości może być bardzo dużo. Bez przeprowadzenia odpowiednich badań trudno jest je prawidłowo rozpoznać.

     

    Ból wątroby odczuwany jako ucisk pod prawym żebrem lub piekący ból brzucha z prawej strony może być wynikiem niestrawności, schorzeń wątroby lub dróg żółciowych. Mimo bardzo dużych zdolności komórek wątroby do samoregeneracji, czasami ulegają one przekroczeniu. Rozwija się stan zapalny, który może prowadzić do marskości wątroby. Regeneracja wątroby przy pomocy dobrze dobranych leków wspomaga proces leczenia. Im wcześniej wdrożona zostanie odpowiednia terapia, tym większa jest jej skuteczność.

    Bibliografia

    1. Hartleb M., Simon K., Lipiński M. i inni, Rekomendacje postępowania u chorych z zaburzeniami czynności wątroby i kamicą dróg żółciowych dla lekarzy POZ, Lekarz POZ, 2017, 4, 225-248
    2. Palka M.M., Choroby wątroby i dróg żółciowych w gabinecie lekarza POZ, Lekarz POZ, 2017, 1, 13-16
    3. Sharma A., Nagalli S., Chronic Liver Disease, in: StatPearls, Treasure Island, 2022, available from:  https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK554597/
    4. Chakaterystyki Produktów Leczniczych: Essentiale Forte, Hepa-Merz, Sylimarol 70 mg.

    Chociaż niniejszy serwis może zawierać informacje dotyczące kwestii medycznych, prawnych czy biznesowych informacje te nie mogą stanowić ani zastępować porady specjalisty. ADPHARMA SP. Z O.O. nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek konsekwencje związane bezpośrednio lub pośrednio z jakimikolwiek działaniami lub zaniechaniami podejmowanymi przez użytkownika w oparciu o informacje lub materiały zawarte w niniejszym serwisie. Chociaż ADPHARMA SP. Z O.O. podejmuje wszelkie uzasadnione środki, aby informacje na tej platformie były dokładne, kompletne i aktualne, nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek szkody lub straty związane z niedokładnością, niekompletnością, nierzetelnością lub brakiem aktualności informacji. Niniejszy serwis zawiera również publikacje naukowe, opinie ekspertów oraz wytyczne organizacji branżowych i naukowych. Wszelkie takie informacje stanowią wyłącznie opinie osób lub podmiotów, które je wyraziły i nie należy ich interpretować jako poglądów lub zobowiązań ADPHARMA SP. Z O.O.

    Tagi:

    Zobacz więcej artykułów

    • Jak wybrać lek na wątrobę i drogi żółciowe?
      wątroba
      Jak wybrać lek na wątrobę i drogi żółciowe?

      Leki na wątrobę, drogi żółciowe i wsparcie pęcherzyka żółciowego to jedne z częściej wybieranych produktów w aptece i sklepach zielarskich. Schorzeń wątroby jest mnóstwo i mogą one dotyczyć produkcji żółci, ale również uszkodzeń wątroby związanych z alkoholem i lekami lub ich połączeniem. Jak zatem wybrać lek regenerujący wątrobę i jednocześnie wspierający drogi żółciowe? Jakie składniki preparatów na wątrobę wzmacniają komórki wątrobowe (hepatocyty)?

    • Kamica dróg żółciowych - przyczyny, objawy, leczenie
      kamica
      Kamica dróg żółciowych - przyczyny, objawy, leczenie

      Kamienie w drogach żółciowych mogą przez wiele lat rozwijać się bezobjawowo. Częściej dotyczą osób otyłych, płci żeńskiej i osób starszych. Jak leczyć kamicę żółciową? Jak zapobiegać formowaniu się kolejnych kamieni w drogach żółciowych i czy mogą się one same rozpuścić?