Zapalenie gardła u dziecka – co na bolące gardło dla najmłodszych?

Dominika Pagacz - Tokarek
Dominika Pagacz - Tokarek

magister farmacji

Ból gardła u dziecka najczęściej jest wynikiem infekcji, choć może być spowodowany również podrażnieniem śluzówki przez czynniki zewnętrzne. Jak leczyć bakteryjne, a jak wirusowe zapalenie gardła u dziecka? Kiedy zgłosić się z małym pacjentem do lekarza?

Zapalenie gardła u dziecka – co na bolące gardło dla najmłodszych?
źródło: freepik
Spis treści

Bolące gardło u dziecka – najczęstsze przyczyny

Ból gardła u dziecka to częsty objaw. W większości przypadków pojawia się w wyniku infekcji wirusowej. Może być powodowany przez rinowirusy, koronawirusy, adenowirusy lub inne patogeny. Rzadziej przyczyną jest bakteryjne zapalenie gardła u dzieci. Warto jednak zaznaczyć, że infekcja bakteryjna gardła u dzieci odpowiada za ok. 20-30% przypadków bólu gardła, a u osób dorosłych odsetek ten jest znacznie niższy – 5-15%. Bakteryjne zapalenie gardła u dzieci najczęściej wywołują paciorkowce beta-hemolizujące. Mówimy wówczas o anginie, której poświęcony został artykuł: Zapalenie gardła a angina – różnice, leczenie.

 

Bolące gardło u dziecka może mieć również inne niż infekcyjne przyczyny. Czasami pojawia się w wyniku kontaktu błony śluzowej gardła z dymem papierosowym, zanieczyszczeniami powietrza lub nawiewem powietrza z klimatyzacji. Ból gardła u dziecka może wystąpić też pod wpływem dłuższego przebywania w pomieszczeniu, w którym panuje niska wilgotność. Przyczyną może być również podrażnienie śluzówki przez ciało obce, a także przeciążenie strun głosowych. O innych źródłach bólu gardła pisaliśmy w artykule: Ból gardła – przyczyny, objawy, leczenie.

 

 

Czerwone gardło u dziecka i inne objawy związane z infekcją gardła u dziecka

Czerwone gardło u dziecka może pojawić się niezależnie od tego, czy przyczyną stanu zapalnego jest infekcja, przeciążenie strun głosowych czy chociażby narażenie na niekorzystne czynniki zewnętrzne. Przy infekcji gardła zazwyczaj pojawia się też obrzęk błony śluzowej. Wirusowe zapalenie gardła wiąże się najczęściej z występowaniem dodatkowych objawów, takich jak:

 

  • katar,
  • kaszel (rodzice czasem zgłaszają, że katar spływa do gardła i powoduje kaszel),
  • stan podgorączkowy, rzadziej gorączka – u części dzieci, przy wirusowym zapaleniu gardła temperatura ciała jest prawidłowa,
  • chrypka,
  • osłabienie,
  • biegunka – jest to dość typowy objaw infekcji wirusowych u małych dzieci.

 

Wirusowe zapalenie gardła u dzieci rozwija się stopniowo. Objawy narastają przez 3-4 dni, po których zaczynają sukcesywnie ustępować. Inaczej jest w przypadku bakteryjnego zapalenia gardła u dzieci. Dolegliwości mogą pojawić się nagle i w dużym nasileniu. Dzieci mogą skarżyć się na bardzo silny ból gardła. Inne symptomy, które wskazują raczej na bakteryjne zapalenie gardła to:

 

  • gorączka,
  • problemy z przełykaniem, niewyraźna „kluskowata” mowa,
  • nudności, wymioty.

 

Przy bakteryjnym zapaleniu gardła u dzieci zauważyć można powiększone migdałki, pokryte nalotem.

Wirusowe zapalenie gardła – ile trwa? Objawy infekcji zazwyczaj utrzymują się do 7 dni. Przy zakażeniu bakteryjnym, czas ten jest nieco dłuższy – ok. 10 dni.

 

Przy bólu gardła wynikającym z podrażnienia błony śluzowej, dodatkowo może pojawić się uczucie suchości i drapania w gardle. Nie występują natomiast dolegliwości typowe dla infekcji. Należy jednak mieć na uwadze, że podrażniona i przesuszona śluzówka staje się bardziej podatna na zakażenie.

 

 

Jak leczyć chore gardło u dziecka?

Bakteryjne zapalenie gardła u dziecka może wymagać zastosowania antybiotyku. Dodatkowo, na bolące gardło u dziecka można zastosować lek z benzydaminą, taki jak Tantum Verde czy Uniben. Substancja ta działa miejscowo przeciwzapalnie, antyseptycznie oraz znieczulająco. Co ważne, nie ma ograniczenia wiekowego. Lek na ból gardła z benzydaminą można więc stosować zarówno u młodszych, jak i u starszych dzieci. Należy jedynie pamiętać o doborze odpowiedniej dla wieku postaci preparatu. U najmłodszych można stosować aerozol do gardła. U starszych dzieci, które radzą sobie ze ssaniem tabletek, można sięgnąć po pastylki do ssania.

 

Na chore gardło u dziecka mającego powyżej 2,5 lat można zastosować też spray Gardimax z lidokainą o właściwościach miejscowo znieczulających oraz chlorheksydyną o działaniu przeciwbakteryjnym. Ból gardła u dzieci powyżej 6. roku życia można łagodzić również innymi preparatami, takimi jak np. Strepsils, Septolete Ultra czy Orofar Max. Jeśli ból gardła jest bardzo silny i nie ustępuje mimo stosowania preparatów miejscowych, można podać dziecku lek przeciwbólowy z paracetamolem lub ibuprofenem.

 

Czasami gardło jest tylko podrażnione, a śluzówka przesuszona. Nie ma wówczas potrzeby stosowania preparatów antyseptycznych, znieczulających czy przeciwbólowych. Lepszym wyborem w tym przypadku będzie środek nawilżający, taki jak np. Fiorda spray z porostem islandzkim, prawoślazem, aloesem i kwasem hialuronowym. Można go stosować już od 1. roku życia. Na ból gardła u takich maluchów można zastosować też syrop Solbaby Gardło.

 

 

Preparaty na zapalenie gardła u dzieci

 

 

Domowe sposoby na ból gardła u dziecka

Co na ból gardła u dziecka? Domowe sposoby w przypadku małych pacjentów mają ograniczone zastosowanie. Większość z nich sprawdza się głównie u osób dorosłych i nastolatków (np. płukanie gardła wodą z solą). Dziecku można podać domowej roboty syrop z cebuli, mleko z miodem i czosnkiem (o ile będzie chętne je wypić) czy herbatę imbirową. Napoje te mogą przynieść małemu pacjentowi chwilową ulgę. Na bolące gardło u dziecka lepiej nie stosować gorących napojów. Preferowane są raczej zimne lub ciepłe. W tej kwestii najlepiej podążać za potrzebami dziecka. U jednego, ból zostanie złagodzony zimnym napojem, a drugi pacjent będzie wolał wypić coś ciepłego. U dzieci powyżej 1. roku życia, na ból gardła z suchym kaszlem warto zastosować miód.

 

Domowe sposoby na ból gardła u dziecka to również zadbanie o odpowiednią wilgotność w pomieszczeniach w których przebywa. Warto pamiętać także o regularnym wietrzeniu pomieszczeń, niezależnie od pory roku. Aby ograniczać podrażnienia błony śluzowej gardła, należy unikać kontaktu dziecka z dymem papierosowym i zanieczyszczeniami powietrza. O dodatkowych sposobach na ból gardła u dziecka można przeczytać w artykule: Co na ból gardła dla dzieci i dorosłych, domowe sposoby na gardło.

 

 

Zapalenie gardła u dziecka – kiedy do lekarza?

Zapalenie gardła u dzieci jest częstym powodem zgłaszania się rodziców do lekarza. Jeśli u dzieci do 3. miesiąca życia pojawia się gorączka powyżej 38 stopni C należy skonsultować się z lekarzem. Wynika to z faktu, że u tak małych dzieci, gorączka jest czasami jedynym objawem poważnej infekcji. Przy zapaleniu gardła u niemowlaka jedynymi symptomami infekcji może być stan podgorączkowy i zaczerwienione gardło. Konieczne jest więc zbadanie dziecka i ocena jego stanu zdrowia. Do lekarza należy zgłosić się również wtedy, gdy u starszych dzieci, między 3. miesiącem a 3. rokiem życia temperatura ciała przekracza 39 stopni C.

 

Kiedy jeszcze należy skonsultować się z lekarzem? Na pewno warto się do niego zgłosić, jeśli dziecko skarży się na bardzo silny ból gardła i trudności z przełykaniem. Jeśli mimo stosowania preparatów miejscowych ból nie ustępuje, także wskazana jest wizyta u lekarza. Objawy sugerujące anginę, takie jak nalot na migdałkach, gorączka, powiększone, tkliwe węzły chłonne czy brak kaszlu także powinny skłaniać opiekuna do konsultacji z lekarzem. Nieleczona angina może bowiem prowadzić do rozwoju groźnych powikłań.

 

 

Ból gardła u dziecka to częsty objaw, szczególnie w okresie jesienno-zimowym. Dolegliwość ta może być uciążliwa dla małego pacjenta. Nierzadko znacząco obniża jego samopoczucie. Dostępne są skuteczne preparaty, które pomogą szybko złagodzić bolące gardło u dziecka. Wspomagająco, warto pamiętać również o domowych sposobach na ból gardła, które pomogą uśmierzyć drapanie i suchość w gardle. Przy objawach wskazujących na anginę konieczna jest wizyta u lekarza, który zleci odpowiednie leki.

Bibliografia

1.       Hryniewicz W., Albrecht P., Radzikowski A. i inni, Rekomendacje postępowania w pozaszpitalnych zakażeniach układu oddechowego, 2016, Wydawnictwo sfinansowane ze środków Narodowego Programu Ochrony Antybiotyków na lata 2011-2015

2.       Boyarchuk O., Mochulska O., Komorovsky R. Diagnosis and management of pharyngitis in children: a survey study in Ukraine. Germs. 2021 Sep 29; 11 (3): 363-371, doi: 10.18683/germs.2021.1273

3.       Tanz R.R. Sore Throat. Nelson Pediatric Symptom-Based Diagnosis. 2018:1–14.e2, doi: 10.1016/B978-0-323-39956-2.00001-7

4.       Waśniewska-Okupniak E. Ból gardła. Lekarz POZ 2020, 5, 253-257

5.       Doniec Z., Jackowska T., Sybilski A., Woroń J., Mastalerz-Migas A. Gorączka u dzieci – rekomendacje postępowania w praktyce lekarza podstawowej opieki zdrowotnej – KOMPAS GORĄCZKA. Fam Med Prim Care Rev 2021; 23(1), doi: https://doi.org/10.5114/ fmpcr.2021.102648

Chociaż niniejszy serwis może zawierać informacje dotyczące kwestii medycznych, prawnych czy biznesowych informacje te nie mogą stanowić ani zastępować porady specjalisty. ADPHARMA SP. Z O.O. nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek konsekwencje związane bezpośrednio lub pośrednio z jakimikolwiek działaniami lub zaniechaniami podejmowanymi przez użytkownika w oparciu o informacje lub materiały zawarte w niniejszym serwisie. Chociaż ADPHARMA SP. Z O.O. podejmuje wszelkie uzasadnione środki, aby informacje na tej platformie były dokładne, kompletne i aktualne, nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek szkody lub straty związane z niedokładnością, niekompletnością, nierzetelnością lub brakiem aktualności informacji. Niniejszy serwis zawiera również publikacje naukowe, opinie ekspertów oraz wytyczne organizacji branżowych i naukowych. Wszelkie takie informacje stanowią wyłącznie opinie osób lub podmiotów, które je wyraziły i nie należy ich interpretować jako poglądów lub zobowiązań ADPHARMA SP. Z O.O.

Zobacz więcej artykułów

  • Ból gardła i chrypka
    gardło
    Co na ból gardła dla dzieci i dorosłych, domowe sposoby na gardło.

    Ból gardła to objaw, który daje się we znaki nie tylko dzieciom, ale również dorosłym. Jest wiele sposobów na ból gardła - część z nich opiera się o preparaty z apteki. Inne sposoby na gardło to te często zapomniane, ale skuteczne i łatwo dostępne domowe metody na ból gardła. Zależnie od wieku pacjenta można sięgnąć po różne środki na gardło np. zioła, ale również spray, tabletki, pastylki, a dla młodszych syrop czy lizak na gardło. Co warto wiedzieć wybierając środek na gardło dla dziecka i dorosłego i czym się kierować? Może warto połączyć apteczny i domowy środek na ból i zapalenie gardła i szybko pozbyć się wspomnianych dolegliwości?

  • Ból gardła - przyczyny, objawy, leczenie
    ból gardła
    Ból gardła - przyczyny, objawy, leczenie

    Ból gardła pojawia się o każdej porze roku, choć najczęściej występuje jesienią i zimą. Może mieć różne przyczyny, w związku z czym wymaga odmiennego leczenia. Jak odróżnić ból gardła wywołany infekcją wirusową od bakteryjnej? Co na ból gardła jest skuteczne?

  • Co na ból gardła przy karmieniu piersią? Zapalenie gardła w ciąży.
    ciąża
    Co na ból gardła przy karmieniu piersią? Zapalenie gardła w ciąży.

    Ból gardła pojawia się u wielu kobiet ciężarnych oraz karmiących piersią, szczególnie w okresie jesienno-zimowym. Jak bezpiecznie leczyć ból gardła i chrypkę w ciąży? Co na ból gardła podczas karmienia piersią można stosować?