Jak wybrać żywność specjalnego przeznaczenia medycznego?

Dominika Pagacz - Tokarek
Dominika Pagacz - Tokarek

magister farmacji

Odpowiednie odżywienie organizmu w istotny sposób wpływa na efektywność leczenia i samopoczucie pacjenta. Jakie inne korzyści może przynieść żywność specjalnego przeznaczenia medycznego? Po jakie posiłki można sięgnąć przy chorobie nowotworowej, a które wybrać przy schorzeniach neurologicznych?

Jak wybrać żywność specjalnego przeznaczenia medycznego?
źródło: freepik
Spis treści

Żywienie medyczne - jakie korzyści daje choremu?

Żywienie w chorobie nowotworowej, chorobach neurologicznych i wielu innych schorzeniach przewlekłych powinno stanowić integralną część terapii. Żywność medyczna:

  • zapobiega niedoborom żywieniowym u pacjentów,
  • uzupełnia sposób odżywiania się o składniki, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu a jednocześnie (z różnych powodów) nie mogą być one dostarczone z tradycyjnym pokarmem,
  • zmniejsza ryzyko rozwoju powikłań i śmiertelność, będące konsekwencjami niedożywienia,
  • poprawia jakość życia chorych,
  • zwiększa skuteczność leczenia,
  • przyspiesza powrót do zdrowia.
     

Żywność medyczna dla seniora, młodszych dorosłych oraz dzieci dostarcza do organizmu odpowiednią porcję białka, energii, a także witamin, składników mineralnych i innych związków, które są potrzebne dla utrzymania energii i dobrego nastawienia podczas walki z chorobą. Żywność specjalnego przeznaczenia medycznego powinna być wprowadzana pod kontrolą lekarza. Każdy pacjent powinien być indywidualnie oceniony pod kątem stanu odżywienia organizmu, ewentualnych niedoborów i zapotrzebowania na wszystkie niezbędne składniki odżywcze. Więcej informacji o terapii żywieniowej znaleźć można w artykule: Żywienie medyczne - czym jest terapia żywieniowa i jaką pełni rolę w procesie leczenia?

 

 

Żywienie medyczne w chorobie nowotworowej

Pacjenci z chorobami nowotworowymi są szczególnie narażeni na niedożywienie. Szacuje się, że u około 75% chorych dochodzi do rozwoju tzw. kacheksji nowotworowej. Zmiany zachodzące w organizmie prowadzą do nasilonej utraty białka, witamin i składników mineralnych oraz dużego spadku masy ciała. Nie tylko choroba, ale również sam proces leczenia stanowią istotne obciążenie dla organizmu. Problemem staje się też spadek apetytu, zaburzenia smaku i jadłowstręt. Niedożywienie w chorobie nowotworowej niesie ze sobą wiele poważnych konsekwencji. Spada wydolność organizmu i odporność, pogarsza się praca kolejnych narządów i układów, rośnie ryzyko powikłań, obniża się samopoczucie pacjenta i odczuwana przez niego jakość życia. Rokowania u pacjentów z niedożywieniem zawsze będą gorsze w porównaniu z chorymi, którzy są odpowiednio odżywieni.

 

Żywienie w chorobie nowotworowej żołądka, wątroby, jelita lub w innych chorobach onkologicznych polega na dostarczaniu do organizmu odpowiedniej dla danego pacjenta dawki białka, energii, witamin, składników mineralnych oraz wody. Przykładowe posiłki w chorobie nowotworowej to Nutridrink Protein o wysokiej zawartości białka, Nutridrink Protein Omega-3 wzbogacone o kwasy tłuszczowe z grupy omega-3 oraz witaminę D, Olimp Nutramil Complex Protein oraz Resource 2.0.

 

Posiłki w chorobie onkologicznej u większości pacjentów powinny być lekkostrawne. Dotyczy to również żywienia w chorobie wrzodowej żołądka. Część chorych może wymagać ograniczenia spożycia błonnika, laktozy lub innych składników pożywienia. Żywienie w chorobie nowotworowej wątroby, jelita grubego lub innych rodzajach nowotworów zawsze powinno być prowadzone pod okiem doświadczonego lekarza lub dietetyka.

 

 

Żywienie medyczne w chorobach neurologicznych

Żywienie w chorobie neurologicznej również ma istotny wpływ na zdrowie psychiczne oraz fizyczne chorego. W zależności od konkretnego schorzenia, pacjenci mogą mieć problem z samodzielnym przygotowaniem pokarmu, jego przyjęciem lub przeżuwaniem. Spadek nastroju lub depresja, dotyczące znacznej części pacjentów z chorobami neurologicznymi szczególnie w wieku starszym, wpływają na spadek apetytu. Chorzy mogą też zapominać o konieczności spożycia posiłku. Przyjmowane przewlekle leki nie są pozbawione działań niepożądanych, wśród których pojawia się często jadłowstręt i zaburzenia pracy przewodu pokarmowego. Niedożywienie obserwuje się u ok. 24% pacjentów z chorobą Parkinsona. W przypadku udaru, odsetek ten wynosi 8-62%.

 

Żywienie w chorobie Parkinsona, Alzheimera i innych schorzeniach neurologicznych zapobiega pojawieniu się powikłań, takich jak chociażby odleżyny, wpływa na większą efektywność rehabilitacji oraz korzystnie oddziałuje na jakość życia pacjenta oraz jego opiekunów. W zależności od stanu chorego oraz stopnia niedożywienia, lekarz zaleca odpowiednią drogę leczenia. Jeśli tylko jest możliwość, rekomendowana jest droga doustna.

Żywienie w chorobie Alzheimera może obejmować zastosowanie płynu Souvenaid. Dedykowany jest on pacjentom we wczesnym stadium choroby. 

Żywność specjalnego przeznaczenia medycznego

     

    Żywienie medyczne dla osób z trudno gojącymi się ranami

    Zwiększona ilość energii, białka oraz innych składników odżywczych potrzebna jest też pacjentom z trudno gojącymi się ranami. Odleżyny, owrzodzenia i inne rany przewlekłe są skuteczniej i szybciej leczone u osób, których organizm jest prawidłowo odżywiony. U pacjentów z niedożywieniem pojawia się błędne koło. Niedożywienie spowalnia proces gojenia się rany i regeneracji skóry. Sama rana zwiększa zapotrzebowanie na energię i białko. W efekcie, stan niedożywienia, bez wprowadzenia terapii żywieniowej, będzie się pogłębiał, stopniowo coraz bardziej pogarszając stan pacjenta.

     

    Żywność medyczna dla osób z przewlekłymi, trudno gojącymi się ranami powinna być wysokoenergetyczna i wysokobiałkowa. Jako uzupełnienie codziennych posiłków, pacjent może przyjmować Nutridrink Skin Repair. Ważne jest też wypijanie odpowiedniej ilości płynów oraz stosowanie właściwych https://aptekadlarodziny.pl/materialy-higieniczne-i-opatrunkowe/opatrunki-specjalistyczne.html.

     

     

    Żywienie medyczne w okresie rekonwalescencji

    Po przebytej chorobie lub operacji, organizm jest osłabiony. W powrocie do pełni zdrowia oraz sił, pomocne jest odpowiednie odżywianie. Podaż określonej ilości kalorii, a także spożywanie wszystkich potrzebnych składników odżywczych są niezbędne do tego, aby organizm mógł się zregenerować i powrócić do prawidłowego funkcjonowania. Posiłki mogą mieć niewielką objętość, ale warto spożywać je często i regularnie. Przygotowywane pokarmy powinny być lekkostrawne oraz bogate w białko, witaminy i składniki mineralne

     

    W okresie rekonwalescencji warto rozważyć sięgnięcie po żywność specjalnego przeznaczenia medycznego. Płyny doustne pomogą uzupełnić sposób odżywiania się w składniki potrzebne w procesie zdrowienia. Można zastosować gotowe drinki, które nie wymagają od pacjenta przygotowania i można je spożyć od razu po otwarciu butelki. Przykładowe posiłki dla osób w okresie rekonwalescencji to wspomniane już płyny Nutridrink, Resource i Olimp Nutramil.

     

     

    Żywność medyczna dla seniora

    Osoby starsze są w większym stopniu narażone na niedożywienie. Ma to wiele przyczyn. Często kilka występujących jednocześnie chorób przewlekłych, stosowanie leków, naturalnie obniżająca się z wiekiem wydolność przewodu pokarmowego, zaburzenia wchłaniania składników odżywczych, spadek apetytu, problemy z pamięcią (i związane z tym zapominanie o regularnych posiłkach), braki w uzębieniu, trudności z gryzieniem i mało aktywny tryb życia to tylko jedne z nich. Niedożywienie może utrudniać utrzymywanie chorób przewlekłych pod kontrolą, zwiększać ryzyko wystąpienia ich powikłań, a także dodatkowo pogarszać kondycję fizyczną i psychiczną osób starszych.

     

    Żywność medyczna dla seniora powinna być wprowadzona u pacjentów zagrożonych niedożywieniem oraz u tych, u których już się ono pojawiło. W tym przypadku również to lekarz powinien indywidualnie ocenić stan chorego i zalecić odpowiednią terapię żywieniową. Płynna żywność medyczna jest często lepiej tolerowana przez osoby starsze. Płyn jest łatwiejszy do spożycia. Nie wymaga rozgryzania i przeżuwania. Preparaty doustne dostępne są w różnych wersjach smakowych, dzięki czemu pacjent ma wybór i może sięgnąć po taki smak, który najbardziej mu odpowiada. 

     

    Osoby chorujące na cukrzycę mogą sięgnąć po żywność medyczną dla diabetyków. Ma ona niski indeks glikemiczny, w związku z czym jest odpowiednia przy podwyższonym poziomie cukru we krwi. W jej składzie mogą znajdować się substancje słodzące. Przykładowym posiłkiem dla diabetyków jest płyn Diasip.

     

    Posiłki w chorobie nowotworowej, neurologicznej lub innych schorzeniach przewlekłych zaspokajają częściowo lub całkowicie zapotrzebowanie organizmu pacjenta na potrzebne mu składniki odżywcze. Jeśli tylko jest to możliwe, w profilaktyce i leczeniu niedożywienia, zalecane są preparaty doustne. Schłodzone napoje o mniej lub bardziej wyrazistym smaku mogą stanowić cenne uzupełnienie leczenia i zapobiegać rozwojowi niedoborów żywieniowych.

    Bibliografia

    1. Kłęk S., Jankowski M., Kruszewski W.J. et al, Clinical nutrition in oncology. Polish recommendations, Oncol Clin Pract, 2015, 11, 172-188
    Zawiadomienie Komisji w sprawie klasyfikacji żywności specjalnego przeznaczenia medycznego (2017/C 401/01), Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, 25.11.2017
    2. Kłęk S., Błażejewska-Hyżorek B., Czernuszenko A. i inni, Leczenie żywieniowe w neurologii - stanowisko interdyscyplinarnej grupy ekspertów, Polski Przegląd Neurologiczny, 2017, 13, (3), 106-119
    3. Kłęk S., Kapała A., Nutritional treatment, Oncol Clin Pract, 2018, 14, doi:10.5603/OCP.2018.0028

    Chociaż niniejszy serwis może zawierać informacje dotyczące kwestii medycznych, prawnych czy biznesowych informacje te nie mogą stanowić ani zastępować porady specjalisty. ADPHARMA SP. Z O.O. nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek konsekwencje związane bezpośrednio lub pośrednio z jakimikolwiek działaniami lub zaniechaniami podejmowanymi przez użytkownika w oparciu o informacje lub materiały zawarte w niniejszym serwisie. Chociaż ADPHARMA SP. Z O.O. podejmuje wszelkie uzasadnione środki, aby informacje na tej platformie były dokładne, kompletne i aktualne, nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek szkody lub straty związane z niedokładnością, niekompletnością, nierzetelnością lub brakiem aktualności informacji. Niniejszy serwis zawiera również publikacje naukowe, opinie ekspertów oraz wytyczne organizacji branżowych i naukowych. Wszelkie takie informacje stanowią wyłącznie opinie osób lub podmiotów, które je wyraziły i nie należy ich interpretować jako poglądów lub zobowiązań ADPHARMA SP. Z O.O.

    Kategorie:

    Zobacz więcej artykułów

    • magnez
      żywność specjalnego przeznaczenia medycznego
      Żywienie medyczne - czym jest terapia żywieniowa i jaką pełni rolę w procesie leczenia?

      Niedożywienie to powszechny problem, dotyczący przede wszystkim osób starszych, hospitalizowanych oraz pacjentów cierpiących na chorobę nowotworową. Wprowadzenie żywności medycznej do leczenia poprawia stan chorego, przyspiesza jego powrót do zdrowia oraz chroni przed rozwojem groźnych powikłań. Co jeść w chorobie? Czym jest żywienie medyczne?

       

    • Dieta i naturalne (domowe) sposoby na wzmocnienie odporności
      odporność
      Dieta i naturalne (domowe) sposoby na wzmocnienie odporności

      Czy istnieje naturalny antybiotyk do picia, który zabija wszelkie infekcje? Co na odporność warto jeść? I wreszcie, jakie inne naturalne sposoby wspomagają, a jakie zaburzają odporność?