Jak wybrać żywność specjalnego przeznaczenia medycznego?
magister farmacji
Odpowiednie odżywienie organizmu w istotny sposób wpływa na efektywność leczenia i samopoczucie pacjenta. Jakie inne korzyści może przynieść żywność specjalnego przeznaczenia medycznego? Po jakie posiłki można sięgnąć przy chorobie nowotworowej, a które wybrać przy schorzeniach neurologicznych?
Odpowiednie odżywienie organizmu w istotny sposób wpływa na efektywność leczenia i samopoczucie pacjenta. Jakie inne korzyści może przynieść żywność specjalnego przeznaczenia medycznego? Po jakie posiłki można sięgnąć przy chorobie nowotworowej, a które wybrać przy schorzeniach neurologicznych?
Żywienie medyczne - jakie korzyści daje choremu?
Żywienie w chorobie nowotworowej, chorobach neurologicznych i wielu innych schorzeniach przewlekłych powinno stanowić integralną część terapii. Żywność medyczna:
- zapobiega niedoborom żywieniowym u pacjentów,
- uzupełnia sposób odżywiania się o składniki, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu a jednocześnie (z różnych powodów) nie mogą być one dostarczone z tradycyjnym pokarmem,
- zmniejsza ryzyko rozwoju powikłań i śmiertelność, będące konsekwencjami niedożywienia,
- poprawia jakość życia chorych,
- zwiększa skuteczność leczenia,
- przyspiesza powrót do zdrowia.
Żywność medyczna dla seniora, młodszych dorosłych oraz dzieci dostarcza do organizmu odpowiednią porcję białka, energii, a także witamin, składników mineralnych i innych związków, które są potrzebne dla utrzymania energii i dobrego nastawienia podczas walki z chorobą. Żywność specjalnego przeznaczenia medycznego powinna być wprowadzana pod kontrolą lekarza. Każdy pacjent powinien być indywidualnie oceniony pod kątem stanu odżywienia organizmu, ewentualnych niedoborów i zapotrzebowania na wszystkie niezbędne składniki odżywcze. Więcej informacji o terapii żywieniowej znaleźć można w artykule: Żywienie medyczne - czym jest terapia żywieniowa i jaką pełni rolę w procesie leczenia?
Żywienie medyczne w chorobie nowotworowej
Pacjenci z chorobami nowotworowymi są szczególnie narażeni na niedożywienie. Szacuje się, że u około 75% chorych dochodzi do rozwoju tzw. kacheksji nowotworowej. Zmiany zachodzące w organizmie prowadzą do nasilonej utraty białka, witamin i składników mineralnych oraz dużego spadku masy ciała. Nie tylko choroba, ale również sam proces leczenia stanowią istotne obciążenie dla organizmu. Problemem staje się też spadek apetytu, zaburzenia smaku i jadłowstręt. Niedożywienie w chorobie nowotworowej niesie ze sobą wiele poważnych konsekwencji. Spada wydolność organizmu i odporność, pogarsza się praca kolejnych narządów i układów, rośnie ryzyko powikłań, obniża się samopoczucie pacjenta i odczuwana przez niego jakość życia. Rokowania u pacjentów z niedożywieniem zawsze będą gorsze w porównaniu z chorymi, którzy są odpowiednio odżywieni.
Żywienie w chorobie nowotworowej żołądka, wątroby, jelita lub w innych chorobach onkologicznych polega na dostarczaniu do organizmu odpowiedniej dla danego pacjenta dawki białka, energii, witamin, składników mineralnych oraz wody. Przykładowe posiłki w chorobie nowotworowej to Nutridrink Protein o wysokiej zawartości białka, Nutridrink Protein Omega-3 wzbogacone o kwasy tłuszczowe z grupy omega-3 oraz witaminę D, Olimp Nutramil Complex Protein oraz Resource 2.0.
Posiłki w chorobie onkologicznej u większości pacjentów powinny być lekkostrawne. Dotyczy to również żywienia w chorobie wrzodowej żołądka. Część chorych może wymagać ograniczenia spożycia błonnika, laktozy lub innych składników pożywienia. Żywienie w chorobie nowotworowej wątroby, jelita grubego lub innych rodzajach nowotworów zawsze powinno być prowadzone pod okiem doświadczonego lekarza lub dietetyka.
Żywienie medyczne w chorobach neurologicznych
Żywienie w chorobie neurologicznej również ma istotny wpływ na zdrowie psychiczne oraz fizyczne chorego. W zależności od konkretnego schorzenia, pacjenci mogą mieć problem z samodzielnym przygotowaniem pokarmu, jego przyjęciem lub przeżuwaniem. Spadek nastroju lub depresja, dotyczące znacznej części pacjentów z chorobami neurologicznymi szczególnie w wieku starszym, wpływają na spadek apetytu. Chorzy mogą też zapominać o konieczności spożycia posiłku. Przyjmowane przewlekle leki nie są pozbawione działań niepożądanych, wśród których pojawia się często jadłowstręt i zaburzenia pracy przewodu pokarmowego. Niedożywienie obserwuje się u ok. 24% pacjentów z chorobą Parkinsona. W przypadku udaru, odsetek ten wynosi 8-62%.
Żywienie w chorobie Parkinsona, Alzheimera i innych schorzeniach neurologicznych zapobiega pojawieniu się powikłań, takich jak chociażby odleżyny, wpływa na większą efektywność rehabilitacji oraz korzystnie oddziałuje na jakość życia pacjenta oraz jego opiekunów. W zależności od stanu chorego oraz stopnia niedożywienia, lekarz zaleca odpowiednią drogę leczenia. Jeśli tylko jest możliwość, rekomendowana jest droga doustna.
Żywienie w chorobie Alzheimera może obejmować zastosowanie płynu Souvenaid. Dedykowany jest on pacjentom we wczesnym stadium choroby.
Żywienie medyczne dla osób z trudno gojącymi się ranami
Zwiększona ilość energii, białka oraz innych składników odżywczych potrzebna jest też pacjentom z trudno gojącymi się ranami. Odleżyny, owrzodzenia i inne rany przewlekłe są skuteczniej i szybciej leczone u osób, których organizm jest prawidłowo odżywiony. U pacjentów z niedożywieniem pojawia się błędne koło. Niedożywienie spowalnia proces gojenia się rany i regeneracji skóry. Sama rana zwiększa zapotrzebowanie na energię i białko. W efekcie, stan niedożywienia, bez wprowadzenia terapii żywieniowej, będzie się pogłębiał, stopniowo coraz bardziej pogarszając stan pacjenta.
Żywność medyczna dla osób z przewlekłymi, trudno gojącymi się ranami powinna być wysokoenergetyczna i wysokobiałkowa. Jako uzupełnienie codziennych posiłków, pacjent może przyjmować Nutridrink Skin Repair. Ważne jest też wypijanie odpowiedniej ilości płynów oraz stosowanie właściwych https://aptekadlarodziny.pl/materialy-higieniczne-i-opatrunkowe/opatrunki-specjalistyczne.html.
Żywienie medyczne w okresie rekonwalescencji
Po przebytej chorobie lub operacji, organizm jest osłabiony. W powrocie do pełni zdrowia oraz sił, pomocne jest odpowiednie odżywianie. Podaż określonej ilości kalorii, a także spożywanie wszystkich potrzebnych składników odżywczych są niezbędne do tego, aby organizm mógł się zregenerować i powrócić do prawidłowego funkcjonowania. Posiłki mogą mieć niewielką objętość, ale warto spożywać je często i regularnie. Przygotowywane pokarmy powinny być lekkostrawne oraz bogate w białko, witaminy i składniki mineralne.
W okresie rekonwalescencji warto rozważyć sięgnięcie po żywność specjalnego przeznaczenia medycznego. Płyny doustne pomogą uzupełnić sposób odżywiania się w składniki potrzebne w procesie zdrowienia. Można zastosować gotowe drinki, które nie wymagają od pacjenta przygotowania i można je spożyć od razu po otwarciu butelki. Przykładowe posiłki dla osób w okresie rekonwalescencji to wspomniane już płyny Nutridrink, Resource i Olimp Nutramil.
Żywność medyczna dla seniora
Osoby starsze są w większym stopniu narażone na niedożywienie. Ma to wiele przyczyn. Często kilka występujących jednocześnie chorób przewlekłych, stosowanie leków, naturalnie obniżająca się z wiekiem wydolność przewodu pokarmowego, zaburzenia wchłaniania składników odżywczych, spadek apetytu, problemy z pamięcią (i związane z tym zapominanie o regularnych posiłkach), braki w uzębieniu, trudności z gryzieniem i mało aktywny tryb życia to tylko jedne z nich. Niedożywienie może utrudniać utrzymywanie chorób przewlekłych pod kontrolą, zwiększać ryzyko wystąpienia ich powikłań, a także dodatkowo pogarszać kondycję fizyczną i psychiczną osób starszych.
Żywność medyczna dla seniora powinna być wprowadzona u pacjentów zagrożonych niedożywieniem oraz u tych, u których już się ono pojawiło. W tym przypadku również to lekarz powinien indywidualnie ocenić stan chorego i zalecić odpowiednią terapię żywieniową. Płynna żywność medyczna jest często lepiej tolerowana przez osoby starsze. Płyn jest łatwiejszy do spożycia. Nie wymaga rozgryzania i przeżuwania. Preparaty doustne dostępne są w różnych wersjach smakowych, dzięki czemu pacjent ma wybór i może sięgnąć po taki smak, który najbardziej mu odpowiada.
Osoby chorujące na cukrzycę mogą sięgnąć po żywność medyczną dla diabetyków. Ma ona niski indeks glikemiczny, w związku z czym jest odpowiednia przy podwyższonym poziomie cukru we krwi. W jej składzie mogą znajdować się substancje słodzące. Przykładowym posiłkiem dla diabetyków jest płyn Diasip.
Posiłki w chorobie nowotworowej, neurologicznej lub innych schorzeniach przewlekłych zaspokajają częściowo lub całkowicie zapotrzebowanie organizmu pacjenta na potrzebne mu składniki odżywcze. Jeśli tylko jest to możliwe, w profilaktyce i leczeniu niedożywienia, zalecane są preparaty doustne. Schłodzone napoje o mniej lub bardziej wyrazistym smaku mogą stanowić cenne uzupełnienie leczenia i zapobiegać rozwojowi niedoborów żywieniowych.
Bibliografia
1. Kłęk S., Jankowski M., Kruszewski W.J. et al, Clinical nutrition in oncology. Polish recommendations, Oncol Clin Pract, 2015, 11, 172-188
Zawiadomienie Komisji w sprawie klasyfikacji żywności specjalnego przeznaczenia medycznego (2017/C 401/01), Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, 25.11.2017
2. Kłęk S., Błażejewska-Hyżorek B., Czernuszenko A. i inni, Leczenie żywieniowe w neurologii - stanowisko interdyscyplinarnej grupy ekspertów, Polski Przegląd Neurologiczny, 2017, 13, (3), 106-119
3. Kłęk S., Kapała A., Nutritional treatment, Oncol Clin Pract, 2018, 14, doi:10.5603/OCP.2018.0028
Chociaż niniejszy serwis może zawierać informacje dotyczące kwestii medycznych, prawnych czy biznesowych informacje te nie mogą stanowić ani zastępować porady specjalisty. ADPHARMA SP. Z O.O. nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek konsekwencje związane bezpośrednio lub pośrednio z jakimikolwiek działaniami lub zaniechaniami podejmowanymi przez użytkownika w oparciu o informacje lub materiały zawarte w niniejszym serwisie. Chociaż ADPHARMA SP. Z O.O. podejmuje wszelkie uzasadnione środki, aby informacje na tej platformie były dokładne, kompletne i aktualne, nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek szkody lub straty związane z niedokładnością, niekompletnością, nierzetelnością lub brakiem aktualności informacji. Niniejszy serwis zawiera również publikacje naukowe, opinie ekspertów oraz wytyczne organizacji branżowych i naukowych. Wszelkie takie informacje stanowią wyłącznie opinie osób lub podmiotów, które je wyraziły i nie należy ich interpretować jako poglądów lub zobowiązań ADPHARMA SP. Z O.O.