Infekcja intymna, a podrażnienie i otarcie pochwy

Podrażnienie pochwy może wynikać z rozwoju infekcji, uszkodzenia mechanicznego lub kontaktu skóry z czynnikiem drażniącym. Jak odróżnić niegroźne podrażnienie od infekcji intymnej? Jak łagodzić suchość pochwy? Po które leki sięgnąć w przypadku rozwoju zakażenia bakteryjnego pochwy, a czym leczyć infekcję grzybiczą? 

Infekcja intymna, a podrażnienie i otarcie pochwy
źródło: freepik
Spis treści

Infekcje i inne przyczyny podrażnień intymnych

Podrażnienia intymne mogą mieć różne przyczyny. Najczęściej są one wynikiem mechanicznego uszkodzenia delikatnej skóry w okolicy miejsc intymnych lub kontaktu z czynnikiem drażniącym. Podrażnienie intymne wywołać mogą:

 

  • składniki kosmetyków do higieny intymnej,
  • składniki produktów do prania lub dodatkowe związki którymi nasączony jest papier toaletowy (np. substancje zapachowe),
  • nieodpowiednia higiena miejsc intymnych,
  • noszenie obcisłej, nieprzewiewnej bielizny,
  • składniki podpasek, wkładek i tamponów,
  • długotrwały kontakt z moczem (dotyczący osób zmagających się z nietrzymaniem moczu),
  • długie bieganie lub jazda na rowerze w obcisłej bieliźnie,
  • nieprawidłowe golenie (np. golenie skóry na sucho),
  • częste wykonywanie irygacji pochwy,
  • lateks z którego wykonanych jest większość prezerwatyw,
  • stosunek seksualny.

 

Podrażnienia intymne częściej występują przed menstruacją. Okolice intymne są wówczas bardziej wrażliwe i tym samym bardziej podatne na otarcia czy podrażnienia. Przyczyną podrażnień intymnych jest również suchość pochwy. Doświadcza jej wiele kobiet w okresie okołomenopauzalnym, a także podczas ciąży i po porodzie. Suchość w pochwie pojawia się wówczas na skutek zmian hormonalnych, zachodzących w organizmie kobiety. Objaw ten może wystąpić również w wyniku stosowania doustnej antykoncepcji hormonalnej lub zaburzeń hormonalnych, z którymi zmaga się kobieta.

 

Przyczyną podrażnienia może być także infekcja intymna. Najczęściej powodują ją bakterie, a rzadziej grzyby i inne patogeny. Infekcje intymne dotykają większości kobiet na różnym etapie życia.

 

 

Jak odróżnić infekcję intymną od zwykłego podrażnienia?

Nie zawsze łatwo jest odróżnić podrażnienia i otarcia pochwy od infekcji intymnej. Przy niegroźnym podrażnieniu można zauważyć zaczerwienienie skóry, pieczenie, swędzenie, niewielki obrzęk, a czasem również niewielkie krwawienie. Nie obserwuje się natomiast upławów, ani nieprzyjemnego zapachu z pochwy. Pomocne może być przeanalizowanie czynników, które mogły spowodować podrażnienie. Może była to długa przejażdżka rowerem, użycie nowego kosmetyku do higieny intymnej lub doszło do podrażnienia miejsc intymnych po goleniu.

 

Infekcja intymna – objawy mogą się różnić w zależności od tego, czy przyczyną są bakterie, czy grzyby:

 

  • bakteryjna infekcja intymna:
    • upławy o nieprzyjemnym zapachu, często określanym jako „rybi’,
    • zwiększona ilość wydzieliny, która ma dość wodnistą, jednolitą konsystencję i białawy kolor,
    • swędzenie pochwy o niewielkim nasileniu,
    • ból pochwy,

 

  • grzybicza infekcja intymna:
    • zwiększona ilość wydzieliny z pochwy bez nieprzyjemnego zapachu,
    • upławy są niejednorodne, serowate,
    • nasilone swędzenie, pieczenie pochwy,
    • widoczne zaczerwienienie w okolicy miejsc intymnych,
    • ból lub pieczenie pochwy po stosunku seksualnym lub podczas oddawania moczu.

 

 

Suchość pochwy – przyczyny i objawy

Suchość pochwy – przyczyny tego problemu to najczęściej zmiany hormonalne, a dokładniej spadek poziomu estrogenów. Obniżone stężenie estrogenów odpowiada za ścieńczenie śluzówki pochwy, spadek jej nawilżenia oraz zmniejszenie elastyczności pochwy.  Szczególnie narażone na suchość w pochwie są kobiety w okresie okołomenopauzalnym. Częstość występowania tego objawu skorelowana jest z etapem menopauzy. W okresie przedmenopauzalnym doświadcza go ok. 4% kobiet. Odsetek ten stopniowo wzrasta, osiągając niemal 50% 3 lata po menopauzie. Antykoncepcja hormonalna zmniejszając aktywność jajników również powoduje spadek poziomu estrogenów.

 

Suchość pochwy w ciąży występuje przede wszystkim w I trymestrze. Doświadcza jej też wiele kobiet po porodzie, szczególnie tych, które karmią piersią. Na odczuwanie suchości w pochwie wpływać mogą też: stres, stosowane leki (np. leki przeciwdepresyjne, leki przeciwnowotworowe), kosmetyki (np. tradycyjne mydło, które wysusza skórę i błony śluzowe), palenie papierosów oraz pomijanie gry wstępnej przed stosunkiem seksualnym (śluz wydzielany w wyniku podniecenia zwiększa nawilżenie pochwy i zmniejsza tarcie podczas stosunku).

 

Suchość pochwy – objawy które mogą wystąpić to:

 

  • pieczenie i swędzenie pochwy,
  • ból w okolicy miejsc intymnych,
  • ból podczas stosunku, czasami określany przez kobiety jako kłucie w pochwie,
  • częstsze oddawanie moczu i częstsze infekcje dróg moczowych – objaw ten nie występuje u wszystkich kobiet zmagających się z suchością w pochwie.

 

Suchość w pochwie, w zależności od stopnia nasilenia objawów, może być bardzo uciążliwa. U części kobiet powoduje znaczny dyskomfort i obniża jakość życia.

 

 

Preparaty na infekcje intymne, podrażnienia i otarcia pochwy

     

     

    Jak leczyć infekcję intymną, a co stosować na inne przyczyny podrażnień?

    Rozróżnienie podrażnienia intymnego od bakteryjnego lub grzybiczego zapalenia pochwy jest istotne, ponieważ zupełnie inaczej wygląda leczenie tych stanów. Maść na podrażnienia intymne, taka jak Linomag czy Alantan przywraca skórze prawidłowy poziom nawilżenia. Wpływa na regenerację bariery naskórka. Podobne właściwości ma Linoeparol Sensitive, krem półtłusty o działaniu nawilżającym, kojącym i łagodzącym. Przy podrażnieniu okolic intymnych pomocny może być też krem kojąco-regenerujący Zinalfat. Zawarte w nim składniki wspierają proces gojenia skóry. W celu łagodzenia podrażnienia okolic intymnych można sięgnąć także po krem Prurifem. Wszystkie wymienione preparaty przeznaczone są do stosowania zewnętrznego. Nie należy wprowadzać ich do pochwy.

     

    Co na suchość pochwy stosować? W tym przypadku dobrze sprawdzają się nawilżające globulki dopochwowe z kwasem hialuronowym. Składnik ten znajdziemy m.in. w globulkach HydroVag i Mucovagin. W globulkach Cicatridina obecne są też wyciągi roślinne. Można je stosować na suchość pochwy przed okresem, podczas menopauzy, na suchość wywołaną stosowaniem doustnej antykoncepcji hormonalnej czy innymi lekami.

     

    Część osób zastanawia się, czy są jakieś domowe sposoby na suchość pochwy albo naturalne sposoby na suchość pochwy po menopauzie lub podrażnienia pochwy. Domowe sposoby mogą być pomocne przy łagodnych dolegliwościach. Sięgnąć można po olej z pestek winogron, olej kokosowy lub chociażby oliwę z oliwek. Produkty te należy jednak stosować tylko na zewnętrzne narządy płciowe. Warto pamiętać również o tym, że preparaty zawierające tłuszcze mogą uszkadzać prezerwatywy. Jeśli para ich używa, lepszym wyborem będzie żel intymny na bazie wody (np. Intimel, Durex Intima Balance), a nie oleju.

     

    Co na infekcje intymne stosować bez recepty? Przy bakteryjnej infekcji intymnej można sięgnąć po globulki Albothyl. Zawarty w nich polikrezulen działa przeciwbakteryjnie i powoduje denaturację martwych tkanek. Wspomagająco można zastosować też probiotyk ginekologiczny, który przywraca odpowiednią mikrobiotę pochwy, np. Lactovaginal, Lakcid Intima.

     

    Przy infekcji grzybiczej można zastosować lek z fentikonazolem lub klotrimazolem. Fentikonazol bardzo dobrze penetruje do tkanek kobiecych narządów płciowych. Dostępny jest w lekach Gynoxin Uno i Gynoxin Optima. Gynoxin Uno to 1 kapsułka dopochwowa, która zapewnia całą kurację. Stężenie leku uzyskane w tkankach utrzymuje się przez kolejne 72 godziny. Fentikonazol dostępny jest też w postaci kremu dopochwowego Gynoxin. Leki przeciwgrzybicze z klotrimazolem również mają postać kremu dopochwowego (Clotidal) i tabletek dopochwowych (np. Pirolam IntimaVag).

     

    Często stosowany jest krem z klotrimazolem (np. Clotrimazolum GSK, Clotrimazolum Hasco). Należy jednak mieć na uwadze, że krem ten przeznaczony jest do stosowania zewnętrznego i nie należy wprowadzać go do pochwy. Przy infekcji grzybiczej pochwy, konieczne jest zastosowanie leku który ma postać preparatu dopochwowego. Krem z klotrimazolem przeznaczony do aplikacji zewnętrznej może być stosowany również u mężczyzn. Warto bowiem pamiętać, że w większości przypadków konieczne jest też leczenie partnera seksualnego, aby nie doprowadzić do nawrotu infekcji. Więcej informacji na temat leczenia infekcji intymnej znajduje się w artykule: Jak skutecznie leczyć infekcje intymne? Po jakie leki bez recepty warto sięgnąć?

     

    Infekcje intymne, które nie mijają mimo stosowania leków bez recepty lub często nawracają, wymagają leczenia pod okiem lekarza. Do ginekologa warto udać się również wtedy, gdy trudno jest określić, czy infekcja ma pochodzenie grzybicze czy bakteryjne. Specjalista pomoże dobrać odpowiedni lek na infekcje intymne lub zleci preparat na receptę.

     

     

    Podrażnienia intymne – jak im zapobiegać?

    Jak zapobiegać infekcjom intymnym? Oto kilka sposobów, które pomogą ograniczyć rozwój infekcji oraz innego rodzaju podrażnień intymnych:

     

    • unikanie obcisłej bielizny wykonanej ze sztucznych, nieprzepuszczających powietrza materiałów,
    • spanie bez bielizny – choć danych na ten temat nie ma zbyt wiele, część z nich sugeruje zapobieganie infekcjom intymnych. Spanie bez bielizny zapobiega nadmiernemu wzrostowi wilgotności i temperatury w obrębie okolic intymnych, a tym samym może ograniczać namnażanie się grzybów,
    • używanie delikatnych produktów do higieny intymnej w niewielkiej ilości,
    • stosowanie dobrej jakości probiotyków ginekologicznych – mogą być one szczególnie cenne dla osób, które cierpią na nawracające infekcje intymne,
    • unikanie zbyt częstego mycia miejsc intymnych – u kobiet najczęściej wystarczy mycie miejsc intymnych raz dziennie lub 2 razy dziennie podczas menstruacji,
    • unikanie gąbek i innych produktów do mycia – najlepiej jest podmyć się ręką,
    • rezygnacja z częstych irygacji pochwy – płukanie pochwy powinno być przeprowadzane jedynie w konkretnych przypadkach, najlepiej po konsultacji z lekarzem. Zbyt częsta irygacja pochwy zaburza mikrobiotę i sprzyja nawrotom infekcji,
    • unikanie kolorowego lub zapachowego papieru toaletowego,
    • zwracanie uwagi na prawidłową technikę golenia się, która minimalizuje ryzyko podrażnienia miejsc intymnych,
    • pamiętanie o grze wstępnej, która wpływa na odpowiednie nawilżenie narządów płciowych, a w razie potrzeby zastosowanie odpowiedniego żelu nawilżającego.

     

     

    Infekcje i innego rodzaju podrażnienia intymne występują powszechnie u większości kobiet. Pojawiający się ból, suchość, swędzenie lub kłucie w pochwie może być uciążliwe dla kobiety i powodować spadek jej samopoczucia. Warto więc wiedzieć, co stosować na niegroźne otarcie lub podrażnienie okolic intymnych, jakie leki mogą być skuteczne przy infekcji bakteryjnej pochwy i które leki pomogą w krótkim czasie wyleczyć infekcję grzybiczą. Istotne są też metody profilaktyki, których przestrzeganie pomoże ograniczyć ryzyko podrażnienia delikatnej skóry w okolicy narządów płciowych.

    Bibliografia

    1. Farage M.A. Sensitive Skin in the Genital Area. Front Med (Lausanne). 2019 May 15; 6: 96. doi: 10.3389/fmed.2019.00096
    2. Kotarski J., Drews K., Maleszka R., Rechberger T., Woroń J., Tomaszewski J. Stanowisko zespołu ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w sprawie leczenia ostrego i nawrotowego grzybiczego zapalenia pochwy i sromu – stan wiedzy na 2008 rok. Ginekol Pol. 2008, 79, 638-652
    3. Chen Y., Bruning E., Rubino J., Eder S.E. Role of female intimate hygiene in vulvovaginal health: Global hygiene practices and product usage. Womens Health (Lond). 2017 Dec; 13 (3): 58-67. doi: 10.1177/1745505717731011
    4. Hildebrand JP, Kansagor AT. Vaginitis. [Updated 2022 Nov 14]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2023 Jan-., available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK470302
    5. Miller M. Nawrotowe zapalenie sromu i pochwy – porady dotyczące leczenia. Ginekologia po Dyplomie, 2014, 05

    Chociaż niniejszy serwis może zawierać informacje dotyczące kwestii medycznych, prawnych czy biznesowych informacje te nie mogą stanowić ani zastępować porady specjalisty. ADPHARMA SP. Z O.O. nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek konsekwencje związane bezpośrednio lub pośrednio z jakimikolwiek działaniami lub zaniechaniami podejmowanymi przez użytkownika w oparciu o informacje lub materiały zawarte w niniejszym serwisie. Chociaż ADPHARMA SP. Z O.O. podejmuje wszelkie uzasadnione środki, aby informacje na tej platformie były dokładne, kompletne i aktualne, nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek szkody lub straty związane z niedokładnością, niekompletnością, nierzetelnością lub brakiem aktualności informacji. Niniejszy serwis zawiera również publikacje naukowe, opinie ekspertów oraz wytyczne organizacji branżowych i naukowych. Wszelkie takie informacje stanowią wyłącznie opinie osób lub podmiotów, które je wyraziły i nie należy ich interpretować jako poglądów lub zobowiązań ADPHARMA SP. Z O.O.

    Zobacz więcej artykułów

    • Infekcje intymne - jak leczyć?
      infekcje intymne
      Jak skutecznie leczyć infekcje intymne? Po jakie leki bez recepty warto sięgnąć?

      Co wybrać - globulki czy maść na infekcję intymną? Jak leczyć grzybicę pochwy u dziewczynki, a jak u kobiet karmiących piersią? Odpowiadamy na najczęstsze pytania dotyczące infekcji intymnych i leków, które można nabyć bez recepty.

    • Bakteryjne zapalenie pochwy - przyczyny, objawy, leczenie
      infekcje intymne
      Bakteryjne zapalenie pochwy - przyczyny, objawy, leczenie

      Bakteryjne zapalenie pochwy to przypadłość ginekologiczna, która zdarza się przynajmniej raz w życiu każdej kobiety. Zakażeniu towarzyszy szereg nieprzyjemnych objawów jak pieczenie, ból i zaczerwienienie z charakterystycznymi upławami o rybim lub gnilnym zapachu. Warto jednak wiedzieć, że bakteryjna infekcja pochwy niesie szereg zagrożeń m.in. u kobiet w ciąży lub mogących się o nią starać. Dlatego warto wiedzieć np. co to jest bakteryjne zapalenie pochwy, czym grozi dysbioza pochwy i co do niej może prowadzić. Wskazujemy jak radzić sobie z infekcją, jakie leki zastosować i kiedy udać się do ginekologa.

    • Grzybica pochwy - przyczyny, objawy, leczenie
      grzybica pochwy
      Grzybica pochwy - przyczyny, objawy, leczenie

      Grzybica pochwy, czyli kandydoza lub drożdżyca pochwy to choroba intymna, której zwykle towarzyszy szereg nieprzyjemnych objawów. Są to podrażnienie, świąd, ból pochwy i białe serowate upławy. Warto jednak wiedzieć co prowadzi do infekcji grzybiczej pochwy i jak jej zapobiegać. Czy możliwe jest wyleczenie infekcji tego typu domowymi sposobami i kiedy należy udać się do ginekologa?